ما یاد گرفته ایم عواطف مان را حس کنیم و آنها را بپذیریم، اما زمانی که عواطف تبدیل به یک اعتیاد شود چه اتفاقی می افتد؟ این مفهوم در سیستم روانشناسی تا حدی متفاوت است و در آنجا بر اساس تحلیلی از احساسات استوار است. وقتی که روان درمانگری سنتی را انجام می دادم، متوجه شدم چطور بسیاری از بیمارانم به شکل تکرار شونده ای درگیر برخی احساسات می شوند. بسیاری از آنها به طور ناخودآگاه موقعیت هایی را به وجود می آوردند که دوست داشتند آن را تجربه کنند حتی اگر به طور شفاهی به من می گفتند که می خواهند تغییر کنند و از آن موقعیت ها دور باشند.
اعتیاد عاطفی چیست؟
تعداد افراد کمی درباره ترکیب شیمیایی احساسات انسانی اطلاعات دارند. احساسات با یک فکر شروع می شود. ما هر روزه افکار بسیار زیادی از سرمان می گذرانیم، اما اغلب این افکار عادی و همیشگی شده اند. ما هر روز به آنها فکر می کنیم و از آنجایی که ما تفکیکی بین افکار ایجاد نکرده ایم، مفاهیمی به این افکار اختصاص می دهیم که گمان می کنیم درست است. این مفاهیم اختصاص داده شده به افکار است که عواطف ما را شکل می دهد. وقتی این احساسات را لمس می کنیم، تغییرات سلولی در بدن صورت می گیرد. انتقال دهنده های عصبی آزاد می شوند و فیزیولوژی بدن تغییر می کند. همانطور که فیزیولوژی ما تغییر می کند، مسیرهای عصبی در مغز تحریک می شوند و واکنش نشان می دهند.
عواطف بوجود آمده و واکنشی که بروز می کند، به مرور مسیرهای عصبی را تقویت می کند و این باعث می شود ما به طور ناخودآگاه به دنبال همان احساسات باشیم. اعتیاد عاطفی زمانی است که بدن ما به پاسخ های شیمیایی که بروز می دهد وابسته می شود. حتی اگر این عواطف ما را غمگین کند، جریان یافتن انتقال دهنده های عصبی یک نوع پاداش برای بدن محسوب می شود (مثل یک افیون). اعتیاد معمولاً به این معنی است که به یک ماده خارجی یا یک رفتار عادت کنید (مانند اعتیاد غذایی یا اعتیاد جنسی) اما این امکان نیز وجود دارد که به ترکیبات شیمیایی داخلی (که درون بدن ایجاد می شوند) وابسته شوید.
بسیاری از افرادی که با نوعی از اعتیاد دست و پنجه می زنند حداقل به سطحی از مشکلاتی که اعتیادشان بوجود آورده است آگاه هستند. اعتیاد عاطفی متفاوت است برای اینکه ما این تجربه عاطفی را زندگی می کنیم و نفس می کشیم، به معنای واقعی کلمه فراتر از گستره آگاهی ما است. برای از بین بردن اعتیاد عاطفی باید به خصوصیات فردی خود آگاه باشید.
راه های رهایی و درمان اعتیاد عاطفی
الف: به عواطفی که به شما ضربه می زند آگاهی پیدا کنید
اگر شما متوجه شوید که اعتیاد عاطفی دارید برایتان آسان خواهد بود که عواطف "ضربه زننده" را شناسایی کنید. اگر چیزی درون شما بهم ریخته است اما نمی توانید کاملا تشخیص دهید که کدام احساسات شما درگیر هستند، کار بیشتری لازم است انجام شود تا عواطف ضربه زننده را مشخص کنید.
مراحل 3 گانه شناخت عواطف "ضربه زننده"
در اینجا مراحل ساده ای برای شروع وجود دارد:
1. افکار خود را تحت نظر داشته باشید تا عواطف خود را پیدا کنید
در حالی که به نظر ساده می رسد، این کار واقعاً سخت است زیرا به ندرت پیش می آید که قبل از واکنش نشان دادن به احساسات آنها را ببینیم. ممکن است فکر کنید که اعتیاد عاطفی ندارید زیرا این اعتیاد بخشی از شما شده است. گزارش روزانه ای از این افکار تهیه کنید. انجام این کار به شما کمک خواهد کرد تا به ناخودآگاه خود آگاه شوید. ببینید در موقعیت های مختلف روزمره وقتی در اینستاگرام می چرخید، در محل کار هستید یا وقتی با دوستانتان صحبت می کنید، چه احساساتی دارید. به همه خصوصیات فردی توجه کنید. زیرا ممکن است به شما سر نخی از عواطف ضربه زننده بدهد.
2. از کسی که مورد اعتماد شما است اطلاعات بگیرید
از طریق انتقاد پذیری می توانیم به درون بینی برسیم. اگر کسی را در زندگی دارید که مورد اعتمادتان است و با شما راست و صادق می باشد، از او سوال کنید که آیا آنها می خواهند به شما کمک کنند و اطلاعاتی که می خواهید را بدهند یا نه. به آنها بگویید که سعی دارید روی خصوصیات فردی خود کار کنید و سوال کنید که آیا احساسات خاصی را به شکل تکرار شونده در شما دیده اند یا نه. افراد دیگر می توانند چیزهایی را در ما ببینند که ما نمی توانیم آنها را ببینیم.
3. روزانه 5 دقیقه مدیتیشن داشته باشید
به مدت یکماه، روزی 5 دقیقه مدیتیشن داشته باشید. احساسات و عواطفی را که در طول بررسی افکارتان بوجود می آید را تحت نظر بگیرید. آنها بازخورد با ارزشی در مورد حلقه های افکار شما می دهند که موجب ایجاد عواطف می شوند. این نوع بررسی کردن احساسات و عواطف کار زیادی می برد. زمان زیادی طول می کشد تا اعتیاد عاطفی گسترش یابد و شما را مجبور می کند تا برای کشف آن خود اندیشی زیادی داشته باشید. بعد از اینکه عواطف ضربه زننده را شناسایی کردید، آماده حرکت به جلو هستید.
کار اینجا تمام نمی شوید. وقتی متوجه این عواطف ضربه زننده شدید، عواطف زیاد دیگری در اطراف آن لمس خواهید کرد. بعضی از آنها ممکن است باعث شرمساری شما شوند، برای اینکه متوجه می شوید به رفتارتان آگاه نبوده اید. شفقت داشته باشید و درک کنید که هر رفتاری می تواند با فکر تغییر کند. به جلو حرکت کنید و قدر این آگاهی بدست آمده را بدانید.
ب: سیستم پاداش مغز را مجدداً برنامه ریزی کنید
1. بر روی تغذیه تمرکز کنید
مغز یک اندام نیازمند انرژی است که به طور مداوم مسیرهای جدیدی ایجاد می کند، سلول های جدید بوجود می آورد و از نورون های بی شماری برای انتقال پیام استفاده می کند. مغز عمدتاً از چربی تشکیل شده است و از طریق محور روده ای - مغزی به روده متصل است. از آنجایی که انتقال دهنده های عصبی مانند سروتونین در ابتدا در روده ساخته می شوند، غذا به عنوان یکی از بزرگترین درمان ها برای سلامت مغز در نظر گرفته می شود. وقتی روی یک عادت جدید کار می کنید، مهم است که به مغز مواد مغذی مناسب برسانید تا از این روند پشتیبانی کنید. این کار به معنی حذف غذاهای فرآوری شده، شکر، گلوتن و جایگزین کردن آنها با مواد غذایی ضروری مانند گوشت، سبزیجات، کفیر، کره بادام زمینی، تخم مرغ و لبنیات است.
2. از تشویق استفاده کنید
وقتی که شما عواطف ضربه زننده خود را می شناسید می توانید از تشویق و تنبیه برای تغییر مسیر عصبی مغز استفاده کنید. به انجام تشویقات روزانه متعهد بوده و صبور باشید. این کار انجام شدنی است اما زمان می برد. به عملکردتان درباره حذف عادات ضربه زننده نمره بدهید و خودتان را تشویق کنید. صبح بهترین زمان برای انجام آنها است برای اینکه مغز در حالت آرام قرار دارد. قبل از خوابیدن نیز زمان خوب دیگری برای این کار است، بنابراین زمانی را پیدا کنید که بهترین نتیجه را برای شما داشته باشد. هرگز تلاش نکنید این کار را در یک زمان استرس زا انجام دهید. در طول روز وقتی احساس کردید عواطف افزایش می یابد، می توانید از مانترای بدون کلام استفاده کنید. همانطور که ذهن تنظیم می شود، خواهید دید که عواطف ضربه زننده کمتر و کمتر می شوند.
اجازه بدهید بگوییم اعتیاد عاطفی شما بسیار خشمگین است. آرامش احساسی است که می خواهید برای از بین بردن این خشم استفاده کنید. جمله تشویقی که می توانید استفاده کنید این است: "من آرام هستم. من آرامش را انتخاب می کنم. من احساساتم را در هر شرایطی کنترل می کنم و مبنای احساسات من آرامش است." این آرامش را در تمام بدن حس می کنید. تصور کنید چقدر احساس آرامش می کنید. این مهمترین بخش است. اگر بتوانید آن را تصور کنید و درون بدن خود حس کنید مثل این است که در حال حاضر وجود دارد. این جایی است که تشویق ها قدرت خود را بدست می آورند تا تغییر واقعی را ایجاد کنند.
3. برای مقاومت مغز در برابر تغییر آمادگی داشته باشید
انعطاف پذیری مغز به این معنی است که در هر زمانی از طول زندگی می توانید مسیرهای جدید را بر اساس رفتار آگاهانه ایجاد کنید. در حالی که این پدیده جالب و امید دهنده است، مهم است که واقع بین باشید، زیرا این کار زمان زیادی می برد. ذهن همیشه مسیرهایی که به آن عادت کرده و با آن آشنا است را دوست دارد و وقتی شما سعی می کنید اتصال عصبی را تغییر دهید در برابر آن مقاومت می کند. به همین دلیل، مهم است که زمان های کمی را برای انجام این کار اختصاص بدهید. اگر در یک زمان چندین کار را انجام بدهید، مغز به سرعت خسته می شود، برنامه ریزی مجدد ناخودآگاه تنها زمانی مؤثر عمل می کند که مغز در استراحت و آرامش باشد. وقتی احساس می کنید فکرتان درگیر است، به خودتان استراحت بدهید. اگر شما یک محرک اضافه وارد نکنید با گذشت زمان و به آرامی مغز این فعالیت های جدید را تحمل می کند.
آزادی از زنجیرهای اعتیاد عاطفی نه تنها باعث شادی می شود، بلکه باعث ایجاد سلامت جسمانی نیز می شود. وقتی بدن خود را از این افیون های احساسی خلاص می کنید، اجازه می دهید فرآیندهای فیزیولوژیکی از درمان طبیعی، تا تعادل حیاتی درون شما اتفاق بیفتد. به این ترتیب نه تنها مزایای احساسی بلکه مزیت جسمانی نیز بدست می آید، زیرا همه بدن به حالت تعادل طبیعی خود برمی گردد.