چه چیزی در تعیین موفقیت در زندگی بیشتر اهمیت دارد، هوش کتابی یا هوش خیابانی؟ این سوال در قلب مبحث مقایسه بین اهمیت هوش شناختی (IQ) و هوش هیجان (EQ) قرار دارد. طرفداران به اصطلاح "هوش کتابی" ممکن است اظهار کنند که این ضریب هوشی (IQ) ما است که نقش حیاتی در تعیین چگونه خوب زندگی کردن دارد. کسانی که طرفدار چیزی هستند که "هوش خیابانی" نامیده می شود، می گویند که EQ از اهمیت بیشتری برخوردار است. پس کدامیک مهم تر است؟
درک ضریب هوشی IQ در مقایسه با EQ
در کتاب "هوش هیجانی"، نویسنده و روانشناس دانیل گلمن اظهار داشت که EQ (یا بهره هوش هیجانی) در واقع ممکن است از ضریب هوشی مهمتر باشد. چرا؟ برخی روانشناسان بر این باورند که معیارهای استاندارد هوش (یعنی امتیاز ضریب هوشی یا IQ) بسیار باریک است و طیف وسیعی از هوش انسانی را در برنمی گیرد. برای مثال، روان شناس هوراد گاردنر، گفته است که هوش به تنهایی یک توانایی کلی نیست. در عوض، او اشاره دارد که در واقع چندین هوش وجود دارد و افراد ممکن است در تعدادی از این سطوح قوی تر باشند. به جای تمرکز روی یک هوش کلی، که معمولاً فاکتور g شناخته می شود، برخی کارشناسان بر این باورند که توانایی برای درک و اظهار عواطف اگر نقش مهمتری در نحوه گذراندن زندگی کردن نداشته باشد، می تواند اهمیت برابر داشته باشد.
تفاوت بین ضریب هوشی IQ و EQ
ضریب هوشی و هوش هیجانی چگونه اندازه گیری و آزمایش می شوند؟ بیایید برای درک منظور و تفاوت آنها از تعریف هر دو اصطلاح شروع کنیم. ضریب هوشی یا بهره هوشی، عددی است که از یک تست هوش استاندارد بدست می آید. در یک تست هوش اولیه، امتیاز با تقسیم سن ذهنی فرد بر سن تقویمی و سپس ضرب آن عدد با 100 محاسبه می شود. بنابراین، کودکی با سن ذهنی 15 سال و سن تقویمی 10 سال ضریب هوشی 150 دارد. امروزه، امتیاز اکثر تست های هوش از طریق مقایسه امتیاز آزمون دهنده با امتیاز متوسط دیگر افراد در همان سن، محاسبه می گردد. IQ نشان دهنده توانایی هایی است از قبیل:
- پردازش بصری و فضایی
- دانش جهان
- استدلال سیال
- حافظه فعال و حافظه کوتاه مدت
- استدلال کمی
از طرف دیگر، EQ سنجشی از سطح هوش هیجانی فرد است. این به توانایی فرد در درک، کنترل، ارزیابی و ابراز احساسات اشاره می کند. محققانی چون مایر و پیتر سالووی و همچنین نویسندگانی مانند دانیل گلمن به درخشش هوش هیجانی کمک کرده اند، و آن را به یک موضوع داغ در زمینه هایی از مدیریت کسب و کار تا آموزش تبدیل کرده اند. EQ روی توانایی هایی از قبیل موارد زیر تمرکز دارد:
- تشخیص احساسات
- ارزیابی احساسات دیگران
- کنترل احساسات شخصی
- درک احساساتی که دیگران دارند
- به کار بردن احساسات برای تسهیل روابط اجتماعی
- ارتباط با دیگران
از دهه 1990، هوش هیجانی از یک مفهوم نیمه مبهم که در مجلات دانشگاهی پیدا می شد، به یک اصطلاح شناخته شده مشهور تبدیل شد. این روزها می توانید اسباب بازی های را خریداری کنید که ادعا دارند به تقویت هوش هیجانی کودک کمک می کنند یا فرزندان خود را در برنامه های یادگیری اجتماعی و عاطفی که برای آموزش مهارت های هوش هیجانی طراحی شده اند، ثبت نام کنید. در برخی از مدارس، یادگیری اجتماعی و عاطفی (SEL) حتی یکی از برنامه های درسی است.
ضریب هوش( IQ) مهمتر است یا هوش هیجانی (EQ)؟
در مقطعی از زمان، IQ به عنوان تعیین کننده اصلی موفقیت تلقی می شد. فرض بر این بود افرادی که ضریب هوشی بالایی دارند، زندگی سرشار از موفقیت و پیروزی خواهند داشت و محققان در مورد اینکه آیا هوش محصول ژن یا محیط است بحث می کردند. با این حال، برخی از منتقدین دریافتند که هوش بالا نه تنها تضمین کننده موفقیت در زندگی نیست، بلکه ممکن است یک مفهوم بسیار محدود برای دربرگیری طیف کاملی از توانایی ها و دانش انسانی باشد.
ضریب هوشی هنوز به عنوان یک عنصر مهم موفقیت شناخته می شود، به خصوص در زمینه پیشرفت تحصیلی. افرادی که ضریب هوشی بالایی دارند، به طور معمول در مدرسه به خوبی تحصیل می کنند، اغلب پول بیشتری بدست می آورند و به طور کلی تمایل به سلامتی بیشتری دارند. اما امروزه کارشناسان تشخیص داده اند که این به تنهایی تعیین کننده موفقیت در زندگی نیست. در عوض، بخشی از مجموعه ای پیچیده از عوامل است که شامل هوش هیجانی و موارد دیگر می شود.
مفهوم هوش هیجانی در برخی زمینه ها از جمله دنیای کسب و کار، تاثیر به سزایی داشته است. بسیاری از شرکت ها در حال حاضر آموزش هوش هیجانی را ملزم کرده اند و از تست های EQ به عنوان بخشی از فرآیند استخدام استفاده می کنند. تحقیقات نشان داده است که افراد با توانایی رهبری قوی، دارای هوش هیجانی بیشتری هستند و این نشان می دهد که EQ بالا یک ویژگی مهمی برای مدیران کسب و کار است.
برای مثال، یک شرکت بیمه کشف کرد که EQ می تواند نقشی حیاتی در فروش موفق داشته باشد. نمایندگان فروشی که رتبه پایین تری در هوش هیجانی از جمله همدلی، ابتکار عمل و اعتماد به نفس داشتند، به میزان فروش حق بیمه متوسط 54000 دلار رسیدند. در مقایسه با آنها، آن دسته از نمایندگانی که رتبه بندی بالایی در میزان EQ داشتند، به طور متوسط به 114000 دلار فروش رسیدند. توانایی های عاطفی می تواند روی انتخاب هایی که مشتریان در هنگام تصمیم گیری برای خرید دارند نیز اثر بگذارد. دانیل کانمن روانشناس برنده جایزه نوبل، دریافت که مردم ترجیح می دهند با فردی سر و کار داشته باشند که به او اعتماد دارند نه کسی که به او بی اعتمادند، حتی اگر به معنای پرداخت هزینه بیشتر برای یک محصول جزئی باشد.
آیا هوش هیجانی یا EQ قابل آموزش است؟
بنابراین ممکن است این سوال مطرح شود، حالا که هوش هیجانی بسیار مهم است، آیا می توان آن را آموزش داد یا تقویت کرد؟ بر طبق یک متاآنالیز که نتایج برنامه های یادگیری اجتماعی و عاطفی را بررسی کرده است، پاسخ به این سوال بله است. این مطالعه نشان داده است که تقریباً 50% از افرادی که در برنامه های یادگیری اجتماعی و عاطفی (SEL) ثبت نام کرده اند، امتیازات پیشرفت بهتری داشتند و تقریباً 40% بهبودی در میانگین نمرات را نشان دادند. این برنامه ها همچنین با کاهش میزان تعطیلی، افزایش حضور در مدرسه و کاهش مشکلات انضباطی همراه بود. برخی استراتژی های آموزش هوش هیجانی شامل ارائه آموزش شخصیت، الگوسازی رفتارهای مثبت، تشویق افراد به فکر کردن درباره احساس دیگران و یافتن راه هایی برای همدلی بیشتر با دیگران است.
نتیجه گیری
موفقیت در زندگی نتیجه عوامل زیادی است. هم ضریب هوشی و هم هوش هیجانی بدون شک در تاثیر گذاری بر موفقیت کلی شما و همچنین مواردی مانند سلامتی، نیکی و شادی نقش دارند. به جای تمرکز بر اینکه کدام عوامل ممکن است تاثیر بیشتری داشته باشند، بیشترین فایده ممکن است تکیه بر یادگیری برای بهبود مهارت ها در زمینه های مختلف باشد. علاوه بر تقویت توانایی های شناختی خاص مانند حافظه و تمرکز ذهنی، شما می توانید مهارت های اجتماعی و عاطفی تازه ای کسب کنید که در بخش های مختلف زندگی به شما کمک کند.