زبان بدن یکی از ارکان مهم ارتباطی است، بنابراین لازم است توضیحات بیشتری در مورد آن داده شود. زبان بدن به « انواع شکل های ارتباط غیر کلامی یا رفتاری» اشاره می کند که یک فرد از طریق رفتارهای فیزیکی خود، بدون آن که صحبتی بکند، قادر است با دیگران ارتباط برقرار کند.
این رفتارها می توانند مربوط به وضعیت و حالات بدنی (محل قرار گرفتن دست ها، پاها، نحوه ی نشستن، ایستادن، راه رفتن خوابیدن)، ژستها (حالت ها، اطوارها، اَداها)، حرکات و اشارات بدنی، جلوه های هیجانی صورت و حرکات چشم ها باشند.
آیا مهارت در زبان بدن نوعی ذهن خوانی است؟
اگر شما بتوانید از حالات چهره، ذهن افراد دیگر را بخوانید و آنچه را آنها واقعا نیاز دارند و می خواهند، درک کنید بی شک ارتباطات فردی و اجتماعی شما بسیار آسان و مؤثر خواهد شد؛ زیرا با استفاده از این دانش قادر خواهید بود در هر زمان روی طرف دیگر اثر بگذارید یا حداقل بتوانید درک کنید که او واقعا درباره ی شما چگونه فکر می کند.
اما از نظر علمی، امکان خواندن ذهن دیگران وجود ندارد. در واقع اگر کسی اینطور فکر کند، ممکن است از نظر روان شناسی دچار نشانه ی «ذهن خوانی» شده باشد که یکی از شایع ترین نشانه های اختلال تفکر است.
آنچه می توان انجام داد، خواندن چهره و زبان بدن (تن گفتار) دیگران است که این دانش با ذهن خوانی متفاوت است. «چهره ی انسان» می تواند بیش از 20000 حالت مختلف ایجاد کند؛ بنابراین، توانا ترین قسمت بدن در نحوه ی بیان غیر کلامی محسوب می شود. بیشتر بیان ها، ترکیبات چهره ای هستند، یعنی مخلوطی از دو یا چند حالت اصلی هستند.
حتما بخوانید: 44 نشانه زبان بدن (ارتباط غیر کلامی) دختری که شما را دوست دارد
«نقش زبان بدن» در ارتباط میان فردی و ارتباط آن با «درک احساسات دیگران»
93 درصد ارتباط میان فردی، از اشارات بدن تشکیل می شوند. در حالی که تنها 7 درصد ارتباط میان فردی شامل گفتار است. به همین دلیل بیشتر ما باور داریم که با نگاه کردن به حالات چهره و قیافه ی افراد می توانیم به طور دقیق بگوییم که أنها چه احساسی دارند. می توان حالات صورت را به سه بعد اصلی تقسیم کرد:
1) خوشایندی - ناخوشایندی
2) پذیرش - رد
3) فعالیت یا برانگیختگی
به طور مثال شادی خوشایند اما انزجار ناخوشایند است. غم فعالیت یا برانگیختگی اندکی ایجاد می کند، در حالی که تعجب یا شگفت زدگی با سطح برانگیختگی بسیاری همراه است.
تکنیک های زبان بدن کدام است
چه احساسات و هیجاناتی توسط زبان بدن منتقل می شوند؟
این که هیجان تا چه اندازه می تواند توجه را جلب کند، یا آن را به سوی دیگری معطوف کند. بعد سوم است. اشارات بدن می توانند گویای وضعیت درونی فرد باشند برای نمونه می توانند خشم، خستگی، آرامش، گیجی و دیگر نشانه ها را نشان دهند. بدن انسان ها احساسات را نیز مخابره می کند. عمومی ترین پیام ها عبارت اند از:
آرامش یا بی قراری
آرامش زمانی نشان داده می شود که فرد، اگر ایستاده است، دست و پاهایش را بدون نظم و ترتیب خاصی قرار دهد و اگر نشسته است، به عقب تکیه داده و دست ها و پاهایش را باز کند.
دوست داشتن یا دوست نداشتن
دوست داشتن معمولا با خم شدن به سوی طرف مقابل، شیء یا موضوع مورد نظر نشان داده می شود. بنابراین، نحوه ی قرار گرفتن بدن می تواند احساساتی را نشان دهد که در حالت عادی پنهان می شوند.
زبان بدن وابسته به فرهنگ
برخی اشارات بدنی و حرکات زبان بدن یا (تن گفتار) در یک گروه مورد توافق قرار گرفته اند یا در فرهنگ یک جامعه استفاده می شوند که در آن فرهنگ یا گروه معنا می دهند و به آنها «فرهنگ وابسته» یا «گروه وابسته» گفته می شود و مردم به طور آگاهانه آنها را به کار می برند.
این نوع حرکات و اشارات بدنی را «نمادین» می نامند و مانند آن است که جایگزین کلمات می شوند. این اشارات بدنی در خانه، مدرسه و دیگر محیط های اجتماعی آموخته می شوند و درست یا نادرست در ارتباطات به کار گرفته می شوند که البته شکل آنها در طول زمان، بنا به دلایل متفاوت تاریخی و اجتماعی تغییر کرده است.
دانستن این تغییرات و شناخت آنها به مردم کمک می کند که در ارتباط خود با گروه ها و فرهنگ های دیگر کمتر دچار سوء تفاهم یا درک نادرست شوند، زیرا تفاوت های فرهنگی در این زمینه می تواند موجب بی تناسبی، کج رفتاری یا بی علاقگی از طرف سایر افراد شود.
زبان بدن جهانی
برخلاف حرکات اشاره ی زبان وابسته به فرهنگ که طی زمان و از فرهنگی به فرهنگی دیگر و از گروهی به گروه دیگر مدام در حال تغییر است، حركات اشاره ای در زبان بدن و به ویژه در «دست ها» وجود دارند، که به فرهنگ وابسته نیستند و زبانی جهانی به حساب می آیند. آنها در طول هزاران سال و در مسیر تکامل خود به شکل امروزی مورد استفاده ی همگان قرار گرفته اند.
به گونه ای که هرکس به طور ناخودآگاه و بنا بر شخصیت خود، در ارتباط با دیگران، آنها را به نمایش می گذارد و تا حدی معیاری است برای رفتار اجتماعی افرادی که از آن بهره می برند. از طرفی حرکات دست «بیان گر نکته» ای است، مانند اشاره به یک بند در قرارداد است. برخی از آنها برای «کنترل گفتار شخص دیگر» ی مورد استفاده قرار می گیرند مانند بالا بردن دست به نشانه ی توقف و برخی دیگر «جایگزینی برای گفتار» هستند، مانند حرکت توهین آمیز انگشت دست توسط یک راننده که با این روش خشم و عصبانیت خود را به راننده دیگر نشان می دهد.
در زبان بدن «دست ها» چه پیام هایی را می توانند انتقال دهند؟
حرکت دست ها و اشاره های زبان بدن علاوه بر انتقال معانی در القای اعتماد یا بی اعتمادی یا شور و اشتیاق ناشی از دل شادی، بی علاقگی یا دل مردگی به مخاطب نقش مهمی دارند. اگر به دیگران در زمان گفت و شنودهایشان نگاه کنید، می بینید که وقتی آنها به آنچه که می گویند اعتماد دارند و یا سرحال هستند و با شور و اشتیاق حرف می زنند، حرکات دست و اشاره های زبان بدن در آنها بیشتر به چشم می آید. دست ها و اشاره های زبان بدن این نکته را منتقل می کند که اعتماد یا اشتیاقی وجود دارد.
قرار دادن دست بر روی لب ها نشان گر چیست؟
بسیاری از سوء تفاهم ها و درک اشتباه در گفت و شنود از قرار دادن دست بر روی لب ها اتفاق می افتد که می تواند نشانگر خستگی، پنهان کاری، شک و یا دقت باشد. حال اگر دست های خود را از روی لب ها بردارید و به گفت و شنود ادامه دهید، خواهید دید که مقصود شما بهتر درک می شود. چرا که لب های شما در معرض دید قرار خواهد گرفت. علاوه بر این، برای ارتباط بهتر با دیگران بهتر است دست کم لبخندی بر لب داشت.
تمرکز فرد در ارتباط، با چه اشاره های بدنی مشخص می شود؟
اشاره های بیان بدنی مانند خاراندن بینی، لاله گوش و دهان نیز بیش از آن که بیانگر فریب گویی باشد، تمرکز فرد را در ارتباط نشان می دهند. بنابراین، به احتمال بسیار زیاد، زبان بدن شما بخش مهمی از آنچه هستید را نشان می دهد تا جایی که شاید حتی تصورش را نیز نکنید.