فرق بین راسو و سمور چیست؟ (آشنایی با انواع گونه های سمور و راسو)

سمور آبی (از خانواده Lutrinae)، یکی از 13 یا 14 گونه از پستانداران نیمه آبی هستند که به خانواده راسویان (Mustelidae) تعلق دارند و با رفتارهای بازی گوشانه خود شناخته می شوند. سمور آبی دارای بدنی لاغر و باریک اندام با پاهایی کوتاه، گردنی قوی و دمی صاف و بلند است که به حرکت او در آب کمک می کند. توانایی شنا کردن در اکثر گونه ها به پاهای چسبیده (انگشتان پای چسیبده) آن ها بستگی دارد. دو گونه از آن ها در دریا زندگی می کنند و بقیه آن ها عمدتا در آب شیرین زندگی می کنند. سمورهای آبی محدوده وزنی از 3 کیلوگرم (سمور آبی کوچک آسیایی)، 26 کیلوگرم (سمور آبی بزرگ)، و 45 کیلوگرم (سمور آبی دریایی) دارد. رنگ خز آن ها ترکیبی از سایه های مختلف قهوه ای با قسمت های زیرین روشن تر است.

راسو و سمور چه تفاوتی با هم دارند؟

سمورهای آبی در آب شیرین

این 11 گونه از سموهای آبی که اغلب در رودخانه ها زندگی می کنند، در سرتاسر اکوسیستم های آب شیرین در آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، اروپا، آفریقا و آسیا یافت می شوند که به وفور طعمه هایی مانند: ماهی، خرچنگ خاردار، خرچنگ، صدف و قورباغه را شکار می کنند. اکثر سمورهای آبی، فرصت طلب هستند و از هر چیزی که راحت تر در دسترس شان قرار می گیرد، تغذیه می کنند. رژیم غذایی آنها اغلب بر اساس فصل، مکان، و نوع طعمه در دسترس آنها متفاوت است. سمورهای آبی رودخانه ای در هنگام تعقیب ماهی‌ ها، به صورت بصری شکار می‌کنند؛ اما از مهارت دستی خود نیز برای بیرون راندن خرچنگ و خرچنگ دریایی از زیر سنگ‌ها استفاده می‌کنند. موهای حسی موجود در پوزه بنام موهای بینی (vibrissae) نیز به واسطه حس تلاطم آب کمک می کنند. پس از گرفتن طعمه با دندان یا دست، آن را در آب یا ساحل می خورند. سمورهای آبی رودخانه ای در آب های کم عمق به طور موثرتر از آبهای عمیق شکار می کنند و اگرچه شناگران ماهری هستند، اما گونه ماهیانی که به آرامی شنا می کنند را برای شکار ترجیح می دهند. سمور دریایی بی‌ پنجه آفریقایی (Aonyx capensis) و سمور دریایی بی‌پنجه کنگو (A. congicus یا A. capensis congicus) در آبراه های تیره شنا می کنند و بنابراین به جای توانایی بینایی، بیشتر بر مهارت های دست خود تکیه می کنند تا مواد غذایی (عمدتا خرچنگ ها) را از زیر صخره ها به دست بیاورند. پاهای جلویی آنها مانند دست است و تا حدودی به هم چسبیده است.

اکثر سفرهای آنها (سفرهای) آبی است، اما سمورهای آبی رودخانه ها می توانند با شجاعت از خشکی ها، بین پهنه های آبی جابه جا شوند. آنها معمولا کوتاه ترین مسیر ممکن را دنبال می کنند و اغلب مسیرهای قابل استفاده را ایجاد می کنند. اگرچه در داخل رودخانه، آنها دائما در جست و جوی ترکیباتی مانند تنه های درخت روی هم انباشته شده و قسمت های عمیق از آب پر شده برای شکار طعمه ها هستند، اما جهت استراحت، سموهای آبی به سوراخ های زیرزمینی، شکاف های صخره ای، لانه های سمور آبی، حفره های موجود در ریشه های درختان و پوشش گیاهی متراکم در طول ساحل پناه می برند. هنگامی که در حال استراحت یا غذا خوردن نباشند، سمورهای آبی رودخانه غالبا مشتاقانه در حال سرخوردن از گل و لای و برف ساحل هستند. بسیاری از گونه ها مکان های منظم آبریز را در کنار سواحل دریاچه ها یا رودخانه ها ایجاد می کنند. چنین مکان هایی ممکن است ارتباط بین آنها را تسهیل کند.

تعداد زایمان (چندقلو زاییدن) آنها بین یک تا پنج سمور آبی است. سمورهای آبی جوان تر (توله ها)، ممکن است طعمه جانوران شکاری بزرگ شوند و گوشتخواران مختلفی ممکن است سمورهای آبی بالغی را که بین زمین های مختلف جابه جا می شوند، بکشند. در مناطق گرمتر، تمساح ها و کروکودیل ها تهدیدهایی برای این جانوران محسوب می شوند. با این حال، بیشتر مرگ و میر آنها در اثر فعالیت های انسانی است که به صورت کشتار در جاده ها، غرق شدن در تور ماهی گیری، از بین رفتن آنها در اثر آفات اطراف مناطق ماهی گیری، یا به دام انداختن برای خزهای آنها است.

سمورهای آبی در آب های شور

دو گونه سمور آبی، کاملا در دریا زندگی می کنند: سمور دریایی (Enhydra lutris) که در ساحل اقیانوس آرام در امریکای شمالی است و سمور گربه ای بسیار کوچک تر (Lontra felina) که در سواحل پرو و شیلی است. هر دو آنها از طعمه های دریایی تغذیه می کنند؛ اگرچه سمور دریایی را می توان بسیار دور از ساحل پیدا کرد. سمورهای آبی گربه ای در حدود 100 متری ساحل باقی می مانند.

سموهای دریایی به خوبی با زندگی دریایی سازگار هستند. انگشت های پاهای جلو و عقب آنها کاملا به هم چسبیده است، ریه های بزرگ و وجود خزهای ضخیم پوششی امکان زیر آب ماندن طولانی مدت را فراهم می کند. سمورهای دریایی همچنین قادر به خوردن آب شور دریا هستند، بنابراین گاهی قادر به چند روز ماندن در آب هستند. سمورهای دریایی غالبا به صورت انفرادی هستند، اما گاهی اوقات در گروه هایی دیده می شوند (تجمع حداکثر 2000 تایی از سمورهای دریایی در سواحل آلاسکا دیده شده است). در طول شب، سمورهای آبی ممکن است انتخاب کنند که در خشکی بخوابند یا براحتی به صورت شناور بر روی کتانجک (اشنه دریایی) بخوابند. آنها به طور عمده از جوجه تیغی، خرچنگ ها و انواع صدف های مختلف تغذیه می کنند. همچنین ماهی می خورند. طعمه هایشان را در حالی که به پشت خود شنا می کنند، در دریا می خورند. از صخره ها به طور معمول برای شکستن و باز کردن خرچنگ ها و صدف ها استفاده می کنند؛ در حالی که جوجه تیغی ها را با پای جلو و دندان های خود می شکنند. سمورهای دریایی، جوجه تیغی های گیاه خوار (genus Strongylocentrotus) را شکار می کنند که باعث رشد اشنه های دریایی  (کتانجک) زیاد و ماهی های داخل آنها می شود. با این وجود، تعداد زیادی از سمورهای دریایی منجر به کاهش جمعیت صدف ها می شوند و در صید خرچنگ ها، حلزون و صدف آبالون تداخل ایجاد کنند. ماده های سمورهای دریایی تنها یک توله به دنیا می آورند که تا سن شش تا هشت ماهگی به مادر وابسته است. کوسه ها و نهنگ های قاتل، در هر فرصتی سمورهای دریایی را می خورند.

سمور آبی گربه ای در واقع یک سمور آب شیرین است که یاد گرفته است در محیط های دریایی در امریکای جنوی زندگی کند. این سمورهای آبی کوچک (بین 3 تا 6 کیلوگرم)، در سواحل اقیانوس آرام از پرو تا شیلی و تیرا دل فوئگو در آرژانتین مستقر هستند. آنها اکثرا به صورت انفرادی هستند و به ندرت در گروه های حیوانی بیش از سه سمور دیده می شوند. زیستگاه سمورهای آبی گربه ای بیشتر در نواحی جزر و مدی که 100 تا 150 متر اول از آب های ساحلی را می پوشاند و حدود 30 متر داخل خشکی را در بر می گیرد، است. آنها از خانواده خرچنگ ها مانند خرچنگ و میگو و همچنین صدف و ماهی تغذیه می کنند. جالب اینجاست که سمورهای آبی گربه ای به اندازه ای که سمورهای دریایی جوجه تیغی می خورند، از جوجه تیغی ها تغذیه نمی کنند؛ حتی با وجود اینکه جوجه تیغی ها غالبا در آنجا زندگی می کنند. بر خلاف سمورهای دریایی، سمورهای آبی گربه ای برای استراحت روزانه و زایمان در حفره های سنگ ها پناه می گیرند.

راسوها و گونه های مختلف آن

راسو، گونه کوچکی از گوشتخواران با بدن های باریک کشیده هستند. اکثر آنها در نیمکره شمالی زندگی می کنند و با نام عملی genus Mustela شناخته میشوند که علاوه بر راسوها، شامل 17 گونه موش خرما و موش خرمای وحشی و همچنین سمور و قاقم (Ermine) است. راسو ها همراه با بدن لوله شکل خود، یک سر صاف کوچک، گردن کوچک انعطاف پذیر و دست و پای کوتاه دارند. خز آنها کوتاه، اما متراکم است و دم باریک آنها نوک تیز است. پنج انگشت آنها که انتهایش نوک تیز و پنجه های آنها خمیده است. این گونه ها از نظر اندازه، رنگ و طول نسبی دم، قابل تفکیک هستند.

راسوها به طور معمول قهوه ای هستند که بخش های زیرین پوست آنها به رنگ سفید یا زرد است. در فصل زمستان، بدنه راسوهایی که در مناطق سردسیر زندگی می کنند، سفید می شود. پوست خزدار آنها به ویژه در گونه قاقم (M. sibirica)، در تجارت خز با نام پوست قاقم شناخته می شود. کالینسکی (kolinsky) که همچنین با نام راسوی سیبری شناخته می شود (M. sibirica) نیز به علت وجود خزش بسیار ارزشمند است. از موهای دم راسوی سیبری برای ساخت قلموهای نقاشی استفاده می شود.

راسوها شکارچیان جسور و تهاجمی هستند. آنها عموما تنهایی شکار می کنند و عمدتا از موش، موش صحرایی، خرموش و خرگوش ها تغذیه می کنند؛ اما همچنین قورباغه ها، پرنده ها و تخم پرنده ها نیز شکار می کنند. راسوها به دلیل باریک بودن بدنشان، قادر به تعقیب و گرفتن جانوران جونده در بوته ها و تعقیب آنها از طریق سوراخ ها و حفره ها، در زیر گیاهان متراکم، بالای درختان و در داخل آب هستند. اگرچه راسو ها در گرفتن موش مهارت بالایی دارند، اما به خاطر حمله به مزارع مرغ بدنام هستند. از آنجا که قادر به تجمع چربی در بدن خود نیستند، باید به طور مکرر غذا بخورند. راسوها اغلب طعمه بیشتری نسبت به آنچه بلافاصله قادر به خوردن آن هستند شکار می کنند و اضافی آن را برای وعده های غذایی بعدی خود ذخیره می کنند. 

راسوهای نر با چندین ماده جفت گیری می کنند و به عنوان والدین از توله ها مراقبت نمی کنند. اکثر گونه ها یک مرتبه در هر سال زایمان می کنند، اما راسوی (قاقم) کوچک (M. nivalis) معمولا و حداقل دو بار این کار را انجام می دهند. بلوغ جنسی آنها به سرعت رخ می دهد و حداقل راسو ها در سن سه ماهگی توله به دنیا می آورند. تعداد زایمان چند قلوی آنها از سه تا ده و حتی بیشتر در برخی از گونه ها متغیر است. توله ها پس از یک دوره حاملگی متغیر از 35 روز تا 10 ماه متولد میشوند؛10 ماه به علت تاخیر در کاشت تخم بارور شده صورت می گیرد.

رایج ترین و گسترده ترین گونه راسو، "قاقم" (راسوهایی با دم کوتاه در آمریکای شمالی، به این اسم نامیده می شوند)، و "راسوی کوچک" هستند. هر دو آنها در نواحی قطبی به وفور یافت می شوند. گونه قاقم در نیوزیلند پرورش داده شد تا خرگوش ها را کنترل کنند، اما در عوض مشکل آفرین شد و بسیاری از پرندگان بومی این کشور را تهدید می کند. راسوی کوچک، کوچک ترین گوشتخوار زنده و کوچک ترین زیرگونه ساکن آمریکای شمالی است. طول آن 11 تا 26 سانتی متر و وزن آن تنها 25 گرم است. اشکال بزرگتر از همین گونه در روسیه و کشورهای مجاور ساکن هستند که به نوعی درازتر و به طور قابل توجهی سنگین تر هستند. مناطقی که قاقم ها و راسوهای کوچک زندگی می کنند، هم پوشانی دارد (مشترک است) و می توان بین این گونه ها از طریق دم سیاه و نوک تیز قاقم تفاوت قائل شد. در آمریکای شمالی، بزرگترین راسو، راسوی دم دراز است (M. frenata)؛ در آمریکای جنوی، راسوی استوایی (M. africana) است. هر دو این گونه ها 25 تا 30 سانتی متر طول دارند و طول دم آنها به صورت مجزا 10 تا 20 سانتی متر است، وزن آنها حدود 85 تا 350 گرم است. در اکثر راسوها، اندازه نرها دو برابر اندازه ماده ها است.

راسوها به خانواده راسویان تعلق دارند. که علاوه بر سه گونه راسوها، قاقم های کوچک را شامل می شود. راسوی پاتاگونیا (Lyncodon patagonicus)، یک نوع بزرگتر از راسوهای دشت های آمریکای جنوبی است. این راسو حدود 30 تا 35 سانتی متر طول دارد؛ به اسنثناء دم آن که 6-9 سانتی متر است. این راسو به رنگ خاکستری با پوشش های زیرین به رنگ قهوه ای تیره و نوار سفید در قسمت پیشانی تا نواحی گردن است. زوریلا یا قاقم دورنگ راه‌ راه آفریقایی (دو گونه با نام علمی genus Ictonyx)، تا حدودی کوچک تر بوده و در مناطق کشاورزی یافت می شوند. بدن آنها دارای لکه های سیاه و سفید است و دم و صورت و پشت آنها راه راه است. قاقم دورنگ راه‌راه آفریقایی (Poecilogale albinucha)، در جنوب حوضه کنگو واقع در آفریقا یافت می شود. مشابه با گونه قاقم های کوچک، راه راه هایی به رنگ مشکی و زرد و قسمت های زیرین سیاه با دم دراز سفید رنگ دارند.

منبع: britannica britannica