ریواس (Rheum x hybridum) از جمله گیاهان چندساله و مقاومی است که نگهداری و پرورش آن برای اغلب باغبانها ساده و رضایتبخش است. این گیاه از خانواده هفت بندان بوده و ساقههای خوراکی آن کاربرد فراوانی در تهیه دسرهایی مثل پای و کرامبل دارد. اگر قصد دارید سالها از محصول خوشطعم و پربار این گیاه بهرهمند شوید، لازم است با اصول درست کاشت آن آشنا شوید. در این مقاله از سلام دنیا، شما را با روش گام به گام کاشت ریواس در گلدان و نکاتی برای پرورش بهتر آن، بیماری ها و شرایط رشد، پرورش و برداشت ریواس و بهترین زمان کاشت ریواس آشنا میکنیم.
چه زمانی ریواس بکاریم؟
ریواس معمولاً به دو شکل عرضه میشود: تاجهای غیرفعال (تاجهای خوابیده) یا گیاهان گلدانی. تاجهای ریواس که به نام شاخههای فرعی هم شناخته میشوند، از اوایل زمستان تا اوایل بهار قابل خرید و کاشت هستند. اگر ریواس را به صورت گلدانی تهیه کردهاید، میتوانید در هر فصل آن را بکارید، به شرطی که زمین یخزده یا آبگرفته نباشد.
حتما بخوانید: چگونه ذرت شیرین بکاریم
محل مناسب کاشت ریواس
بهترین جا برای کاشت ریواس، محیطی باز و آفتابی است. ریواس میتواند در سایه کمرنگ هم رشد کند، اما کمبود نور آفتاب باعث ضعیف شدن گیاه و کاهش محصول میشود. ریواس به اکثر خاکها سازگار است، اما خاکی که حاصلخیز، مرطوب و دارای زهکشی مناسب باشد و آب در آن جمع نشود، برای رشد بهتر گیاه مناسبتر است. قبل از کاشت، خاک را از هرگونه علف هرز پاک کنید و با کود دامی پوسیده یا کمپوست باغچه آن را تقویت کنید. ریواس به مرور زمان گیاهی بزرگ میشود، بنابراین اگر چند بوته میکارید، بین آنها 75 تا 100 سانتیمتر فاصله بگذارید تا فضای کافی برای رشد داشته باشند.
چگونه ریواس بکاریم؟
ریواس را میتوان به صورت تاج (کراس)، گیاه گلدانی یا از بذر کاشت. پس از انتخاب روش مناسب، مراحل زیر را دنبال کنید:
1. کاشت ریواس از طریق کاشت بذر
کاشت ریواس از بذر روش اقتصادی است، اما نیاز به صبر دارد چون نسبت به کاشت تاج یا گیاه آماده، یک سال بیشتر طول میکشد تا بتوان محصول برداشت کرد. بهترین زمان برای کاشت بذر ریواس اوایل بهار است تا بتوانید نهالهای رشد یافته را در پاییز همان سال یا بهار سال بعد به زمین اصلی منتقل کنید.
- یک گلدان کوچک یا سینی نشا را با کمپوست مخصوص بذر، مانند کمپوست ارگانیک گیاهان دارویی و نشا، پر کنید. این خاک به جوانه زدن بذر و رشد بهتر ریشه کمک میکند.
- بذرهای ریواس را به عمق 1.5 تا 2.5 سانتیمتر بکارید. در هر خانه یک بذر و در هر گلدان کوچک 2 تا 3 بذر قرار دهید.
- خاک را همواره مرطوب نگه دارید، اما خیس و آبگرفته نباشد. گلدانها را در گلخانه یا پشت پنجرهای آفتابی قرار دهید.
- پس از 2 تا 3 هفته که بذرها جوانه زدند، نهالهای ضعیفتر را حذف کرده و فقط قویترین نهالها را نگه دارید.
- زمانی که نهالها به ارتفاع 5 تا 7 سانتیمتر رسیدند، هر کدام را جداگانه در گلدانی با کمپوست چندمنظوره بدون پیت منتقل کنید.
- نهالها را در محیطی محافظتشده نگهداری کرده و به صورت منظم آبیاری کنید تا زمانی که خطر سرمازدگی به پایان برسد.
- اوایل تابستان، به تدریج گیاهان را به هوای آزاد عادت دهید (سختسازی کنید).
- در پاییز، گیاهان را در محل دائمی خود بکارید یا در گلخانه نگهداری کنید تا بهار سال بعد به زمین منتقل شوند.
2. کاشت ریواس از طریق کاشت تاجهای ریواس
تاجهای ریواس را میتوانید در ماههای زمستان از فروشگاههای اینترنتی و مراکز باغبانی تهیه کنید و بین نوامبر تا مارس بکارید. همچنین در فصل پاییز میتوان گیاهان ریواس را تقسیم کرد و به این روش بهصورت رایگان ریواس جدید پرورش داد. اگر ریواس را از تاج کاشته باشید، معمولاً پس از دو فصل رشد میتوانید بهتدریج ساقههای آن را برداشت کنید.
- ابتدا علفهای هرز را از محل کاشت پاک کنید و مقداری مواد آلی به خاک اضافه کنید تا خاک آماده شود.
- حفرهای به اندازه کافی بزرگ حفر کنید تا تاج ریواس بهگونهای قرار گیرد که نوک تاج همسطح یا کمی بالاتر از سطح خاک باشد.
- تاج ریواس را در حفره بگذارید و خاک را به آرامی روی آن بریزید و کمی فشار دهید تا محکم شود.
حتما بخوانید: نحوه کاشت درخت لیمو
- بهخوبی آبیاری کنید تا هوای اضافی اطراف ریشهها از بین برود.
- در بهار بعد از کاشت، از برداشت ساقهها خودداری کنید تا گیاه فرصت ریشهدار شدن و استقرار کامل را داشته باشد.
کاشت ریواس در گلدان
اگر فضای کافی ندارید، میتوانید ریواس را در گلدان هم پرورش دهید. با این حال، به دلیل اندازه بزرگ و نیاز بالای گیاه، بهتر است از گلدانی با حداقل قطر و عمق 50 تا 60 سانتیمتر استفاده کنید و آن را با کمپوست غنی پر کنید. کمپوست ارگانیک غنی شده Plantura برای کاشت ریواس در گلدان بسیار مناسب است، زیرا مواد مغذی لازم برای رشد گیاه را به خوبی تامین میکند.
برخی از گیاهان ریواس میتوانند بیش از یک متر ارتفاع و پهنا داشته باشند. اگر قصد کاشت ریواس در گلدان را دارید، بهتر است نوع کوچکتر و مناسبتری مانند ‘Fulton’s Strawberry Surprise’ را انتخاب کنید. برای کاشت ریواس در گلدان، ابتدا یک لایه شن یا سنگریزه در ته گلدان بریزید تا آب اضافی بهخوبی خارج شود. سپس گلدان را تا نیمه با کمپوست پر کنید و تاج ریواس را طوری قرار دهید که نوک آن همسطح سطح خاک باشد؛ اگر گیاه ریواس به صورت گلدانی دارید، آن را در همان عمقی که قبلاً بوده بکارید. سپس گلدان را با کمپوست پر کرده و خاک را کمی فشرده کنید و آبیاری نمایید.
اگر خاک زمین شما پیشتر حاصلخیز و غنی است، نیازی به کود دادن ریواس در زمین نیست، اما برای ریواس کاشته شده در گلدان بهتر است در بهار از کود عمومی استفاده کنید تا مواد مغذی لازم تأمین شود. زمانی که گیاه بزرگتر از گلدان شد یا رشد آن ضعیف شد، گیاه را تقسیم کرده و در خاک تازه بکارید یا به زمین منتقل کنید.
کاشت ریواس در باغچه های بلند
اگر خاک باغ شما زهکشی ضعیفی دارد یا مستعد آبگرفتگی است، استفاده از باغچههای بلند برای کاشت ریواس گزینهای مناسب و مؤثر خواهد بود. مانند کاشت در گلدان، لازم است عمق کافی برای رشد ریشهها و فضای جانبی مناسب برای گسترش ساقهها در نظر گرفته شود. در صورتی که باغچهتان از نظر عمق و اندازه مناسب باشد و پیش از کاشت با مواد آلی و مغذی تقویت شده باشد، میتوانید ریواس را برای مدت طولانی در آن پرورش دهید. البته پیشنهاد میشود از ارقام کوچکتر استفاده شود و بین هر گیاه 75 تا 100 سانتیمتر فاصله قرار داده شود تا از رقابت گیاهان بر سر فضا و مواد مغذی جلوگیری شود.
نکته: برای حفظ رطوبت خاک و افزایش کیفیت آن، در بهار روی سطح خاک یک لایه مالچ از مواد آلی مانند کود پوسیده یا کمپوست بپوشانید.
حتما بخوانید: آموزش روش کاشت گل جفرسونیا
مشکلات رایج در پرورش ریواس
گاهی ساقه های ریواس ضعیف و باریک میشوند که ممکن است به دلیل کمبود مواد مغذی در خاک، نور ناکافی، کاشت بیش از حد متراکم، برداشت زیاد یا کهولت سن گیاه رخ دهد. این شرایط میتواند باعث کاهش کیفیت محصول و ناامیدی شود. با توجه به علت مشکل، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- در بهار به گیاه کود دهید و روی خاک مالچ بریزید،
- گلدانهای ریواس را به مکانی آفتابگیر و رو به جنوب منتقل کنید،
- در اواخر پاییز، زمانی که گیاه در حالت خواب است، آن را تقسیم کنید تا جوانسازی شود.
حلزون ها (Gastropoda) از مشکلات رایج در پرورش ریواس هستند. این آفات را میتوان بهراحتی با توجه به آثار تغذیهای شان روی برگها، بهویژه برگهای نرم و تازه، تشخیص داد. برای کاهش جمعیت آنها میتوان بهصورت دستی آنها را جمع آوری کرد، موانع محافظتی اطراف گیاه نصب نمود و با جذب جانوران شکارچی طبیعی در باغ، از تکثیرشان جلوگیری کرد.
چگونه ساقههای ضخیم تری در ریواس پرورش دهیم؟
همانطور که پیشتر اشاره شد، رسیدگی صحیح و تغذیه مناسب نقش مهمی در رشد ساقههای ضخیم و آبدار ریواس دارد. مالچپاشی با کمپوست باغی یا سایر مواد آلی به تقویت گیاه و حفظ رطوبت خاک در فصل تابستان کمک میکند. همچنین، استفاده از کود متعادل و آهستهرهش در فصل بهار، رشد قویتر برگها و ساقهها را تحریک کرده و باعث عملکرد بهتر گیاه میشود.
حتما بخوانید: کاشت گل بامبو در گلدان و شرایط نگهداری
گیاهان همراه ریواس
کاشت گیاهان همراه یعنی پرورش گیاهان مختلف در کنار هم بهگونهای که هر دو از این همراهی سود ببرند، روشی است که مدتهاست استفاده میشود. گیاهانی که به رشد بهتر ریواس کمک میکنند شامل لوبیا، کلمها و توتفرنگی (Fragaria x ananassa) هستند. اما بهتر است کدو و کدو حلوایی را کنار ریواس نکارید، چون برگهای ریواس جلوی نور این گیاهان را میگیرد و ساقههای کدو حلوایی ممکن است ریواس را خفه کنند.
سخن آخر
کاشت ریواس با رعایت نکات صحیح میتواند تجربهای آسان و پربازده برای باغبانان باشد. انتخاب زمان و مکان مناسب، آمادهسازی دقیق خاک، و انتخاب روش کاشت متناسب با شرایط، از عوامل کلیدی در موفقیت پرورش این گیاه است. چه در گلدان، چه در باغچه یا از طریق بذر و تاج، اگر نیازهای گیاه به خوبی تأمین شود، ریواس سالها محصولی سالم و خوشطعم به شما هدیه خواهد داد.
مطالب مرتبط:
کاشت زعفران در گلدان و نکات برداشت
دیدگاه ها