من و همسرم این بحث را (که او آن را «گفتگو» می نامد) چندین بار در سال داریم. من غذایی بسیار عالی با سن نامشخص را در یخچال کشف می کنم. او می خواهد آن را دور بریزد – احتیاط شرط عقل است! می گویم اگر رنگ آن خوب به نظر برسد، بوی غذا بدهد و مزه آن خوب باشد، باید آن را بخوریم. و با آن یک غذای ماکارونی کاملا خوب دیگر (یا آیا آن مرغ بود؟) بیرون ریخته می شود. ما در مورد داروهای منقضی شده گفتگوهای مشابهی داریم. من شنیده ام که داروها حتی پس از گذشت تاریخ انقضا بسیار سالم و مؤثر بودند. اگر آنها حتی به تاریخ انقضای موجود بر روی بطری نزدیک باشند، او آماده است تا آنها را دور بریزد.
آیا استفاده از داروهایی که از تاریخ انقضا آنها گذشته است، صحیح می‌باشد؟
نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا پژوهشی را در سال 1985 آغاز کرد (در اینجا شرح داده شده است) و بعداً آن را در اوایل دهه 1990 به سایر خدمات نظامی گسترش داد. ارتش ذخایری از داروهایی به ارزش بیش از یک میلیارد دلار که نزدیک به تاریخ انقضای آن ها بود یا کاملاً منقضی شده بودند، جمع آوری کرده بود. هیچکس نمی خواست داروهای گران قیمت که هنوز هم بی خطر و موثر هستند را دور بیندازند. بنابراین داروها با نظارت گسترده توسط اداره غذا و داروی ایالات متحده آمریکا (FDA) مورد آزمایش قرار گرفتند. حکم؟ بیشتر داروها پس از گذشت تقریباً 3 سال از تاریخ انقضای آن ها، هنوز خوب بودند. بنابراین، حق با من بود!
قبل از نادیده گرفتن تاریخ انقضا در مورد داروها، باید چند نکته احتیاطی را به خاطر داشته باشید:
- این آزمایشات مربوط به پایداری دارو در اواسط دهه 1980 و اوایل دهه 1990 بود. احتمال دارد داروهای جدیدتر به همان خوبی یا (اصلاً) آزمایش نشده باشند.
- فقط حدود 100 دارو مورد آزمایش قرار گرفتند. و بسیاری از آنها داروهایی بودند که بندرت توسط افرادی که در ارتش نیستند استفاده می شوند، مانند پادزهرهای مسمومیت شیمیایی و آنتی بیوتیک های مربوط به مالاریا. با این حال، یک پژوهش جدیدتر با سایر داروها به نتایج مشابهی رسیده است.
- برخی از داروها در آزمایش پایداری شکست خوردند. به عنوان مثال، مطالعات آنتی بیوتیک های مایع، آسپیرین، نیتروگلیسیرین و انسولین نشان دهنده علائمی از پوسیدگی فیزیکی است. بنابراین، احتمالاً بهتر است این داروها را پس از گذشت تاریخ انقضای درج شده بر روی آن ها در زمان تولید استفاده نکنید. مفلوکین، یک آنتی بیوتیک برای جلوگیری یا درمان مالاریا، و قلم های ای پی (تزریق آدرنالین برای واکنش های آلرژی زای شدید) نیز در گذراندن تست تاریخ های انقضا ضعیف عمل کردند.
- جزئیات مهم است. ممکن است استفاده از یک داروی آلرژی زا که یک ماه از تاریخ انقضای آن گذشته است، خوب باشد. اما در مصرف داروی ضربان قلب خطر بسیاری وجود دارد که در صورت عدم کارآیی می تواند به یک مشکل قلبی ناپایدار و خطرناک منجر شود. و دارویی که یک ماه از تاریخ انقضاء آن گذشته باشد ممکن است همچنان قوی باشد، در حالی که دارویی که 5 سال از انقضای آن گذشته اینگونه نیست.
- داروهایی که در جای خنک و خشک نگهداری می شوند، احتمالاً نسبت به داروهایی که در یک مکان گرم و مرطوب نگهداری می شوند، دوام بیشتری دارند.
به هر حال چگونه این تاریخ انقضا را بدست آوردیم؟
از سال 1979، FDA تولیدکنندگان دارو را ملزم کرده است تا برای هر داروی تولید شده یک تاریخ انقضا در نظر بگیرند. و باید آزمایشاتی انجام شود تا مدت زمان آن بدست آید. چرا نمی توان تاریخ انقضا را به سمت آینده بیشتر کرد؟ یک دیدگاه بدبینانه (و نظری که ممکن است درست باشد!) این است که شرکت های دارویی تاریخ انقضا را تعیین می کنند تا ما را ترغیب کنند تا داروهای قدیمی خود را جایگزین کنیم (حتی اگر هنوز هم خوب باشند). هر چه داروهای بیشتری را دور بریزیم، برای جایگزینی آنها نیاز به خرید داروهای بیشتری خواهیم داشت.
تولیدکنندگان دارو می گویند آزمایش گسترده ای از پایداری دارو در مدت زمان طولانی بسیار ایده آل است ولی در عین حال بسیار گران نیز می باشد، به خصوص با توجه به اینکه افراد ممکن است داروها را در بسیاری از محیط های مختلف (به عنوان مثال گرم، سرد، مرطوب، خشک و غیره) نگهداری کنند. همچنین، پیشرفت در تولید دارو و تغییر در اطلاعات مربوط به آن در طی زمان نیاز به آزمایش «طول عمر» مکرر دارد که عملی نخواهد بود. آنها می گویند، بهتر است بازه زمانی کوتاه تری انتخاب شود تا بتوان اطمینان حاصل کرد که یک دارو طی آن زمان پایدار خواهد ماند و به آن پایداری ادامه دهد.
اگر برای داروسازی نبود که ممکن است تاریخ انقضا را از زمانی که نسخه نوشته می شود به یک سال کاهش دهد این موضوع می توانست قابل قبول باشد. برخی از ایالت ها داروسازان را ملزم به این کار می کنند. این مسئله، در سال 1985 بنابر پپیشنهادی از طرف استاندارهای داروسازی آمریکا که یك گروه غیرانتفاعی است كه معیارهایی را برای تولید کنندگان دارو تعیین می كند، پدید آمد.
منطقی است فکر کنیم که وقتی دارویی از جعبه اصلی خود خارج می شود و داخل یک قوطی داروخانه قرار می گیرد، رطوبت و هوا می توانند قرص ها یا کپسول ها را تخریب کند. علاوه بر این، ممکن است وضعیت بیمار تغییر کند، داروهای جدید ممکن است در دسترس قرار بگیرند (به طوری که داروی قدیمی دیگر بهترین گزینه نباشند)، یا ممکن است اطلاعات جدیدی در دسترس باشد (مانند تعامل بالقوه با سایر داروها). بنابراین، محدود کردن نسخه به یک سال از زمانی که در ابتدا پر شده است، سطح ایمنی بسیار بالایی را اضافه می کند، و پزشک را ملزم می سازد که بررسی کند که آیا ادامه داروی قدیمی بیش از یک سال هنوز هم ایده خوبی است یا خیر. حتی با وجود بهترین اهداف، این استاندارد محافظه کارانه باعث می شود که هر سال مقادیر عظیمی از داروهای کاملاً خوب در این کشور ریخته شود.
نتیجه
دفعه بعد که همسرم شروع به دور ریختن داروهای منقضی شده می کند، به او یادآوری می کنم که در یک پژوهش نظامی که در بالا به آن اشاره کردم، با نگه داشتن داروهای منقضی شده بیش از 260 میلیون دلار پس انداز شد. ممکن است ما آنقدر پس انداز نکنیم. و ما FDA را نداریم که بر روی تمدید تاریخ انقضا داروهای خود آزمایش و نظارت کنیم. اما شواهد و مدارک نسبتاً کافی وجود دارد که نشان می دهد داروهای صحیح ذخیره شده، سالم به نظر می رسند و جزء مواردی نیستند که در بالا به آن اشاره شده است و احتمالاً برای مصرف بی خطر هستند.
من مایل هستم که عواقب مصرف داروهایی را که کمی از تاریخ انقضای آن ها گذشته است، برای بسیاری از بیماری های رایج مانند: آلرژی، سردرد یا کمردرد، بپذیرم. این خیلی بد است که بر روی داروهای باقیمانده مرموز در فریزر تاریخ انقضا درج نشده است، اما حتی اگر این کار انجام شود، من تلاش می کنم مدت بیشتری از آن استفاده کنم.
منبع: harvard