خارش کف دست اغلب به علت یک مشکل پوستی شایع است، اما آنها همچنین می توانند علت یک مساله جدی و اساسی باشند. بر اساس خرافات، خارش کف دست چپ و راست نشانه ای از این است که شخص قرار است پول بخشیده و یا پول به دست آورد. با این حال، برخی از دلایل پزشکی وجود دارد که چرا کف دست کسی ممکن است شروع به خارش کند. در این مقاله، شش دلیل برای خارش دست توضیح داده شده است:
دلایل، علل و راه های درمان خارش کف دست
- اگزما دست
- واکنش های آلرژی زا
- دیابت
- واکنش به دارو
- سیروز
- اختلالات عصبی
این مقاله همچنین راه هایی برای کاهش احساس خارش و جلوگیری از بازگشت آن را بررسی می کند.
علل خارش دست
خارش بدون توجه به ناحیه رخداد آن، می تواند آزار دهنده باشد. که می تواند باعث تحریک دست شده، و در انجام کارهای روزانه اختلال ایجاد کند. شرایط زیر بعضی از علل شایع خارش دست است.
1. اگزما دست
طبق گزارش انجمن ملی اگزما، حدود 10 درصد از مردم در ایالات متحده آمریکا از اگزما دست رنج می برند. این بیماری غیر مسری می تواند باعث ایجاد خارش در کف دست ها، قرمزی پوست، ترک خوردگی، خشکی و گاهی اوقات تاول ها شود. نوع خاصی از اگزما دست که با نام اگزما درماتیت شناخته می شود، باعث می شود که فرد به صورت کم و خفیف دچار خارش به ویژه در دست ها و گاهی اوقات پاها شود. اکثر افرادی که اگزما دست دارند، شامل کسانی هستند که در حرفه های خاصی کار می کنند که در آن دست ها در معرض رطوبت بیش از حد و مواد شیمیایی خشن قرار دارند.
حرفه هایی که در آن دست در معرض خطر اگزما قرار دارد، عبارتند از:
- تهیه غذا
- نظافت
- آرایش مو
- مکانیک مراقبت های بهداشتی
افرادی که سابقه خانوادگی اگزما دست دارند نیز در معرض خطر بالایی قرار دارند.
2. واکنش های آلرژی زا
گاهی اوقات کف دست ها در نتیجه تماس مکرر با یک ماده حساس یا شیمیایی، در نهایت دچار یک واکنش آلرژی زا می شود. این حالت درماتیت نامیده می شود. یک واکنش آلرژیک ممکن است پس از تماس با آلرژن به مدت 48 تا 96 ساعت ظاهر شود.
آلرژن های شایع یا تحریک کننده عبارتند از:
- فلزاتی مانند حلقه و دیگر جواهرات
- عطرها
- دستکش لاتکس
- صابون
- ضد عفونی کننده ها
- داروهای ضد عفونی کننده یا مواد ضد باکتری
- گرد و غبار و خاک
- آب آغشته به کلر بسیار
ممکن است تماس مکرر با آلرژن ها، منجر به این واکنش های آلرژی زا شود. این به این دلیل است که پس از چندین بار، بدن شروع به انتشار هورمونی ناشی از خارش می کند که پوست را تحریک می کند.
3. دیابت
هنگامی که یک فرد مبتلا به دیابت است، سطح بالای قند خون ممکن است باعث ایجاد خشکی پوست شده که باعث خارش می شود. این خارش پوستی ممکن است با یا بدون برآمدگی های قرمز رنگ بر روی کف دست یا نقاط دیگر بدن همراه باشد.
4. واکنش به دارو
گاهی اوقات به جای اینکه شخص در تماس با یک آلرژن قرار گرفته باشد، خارش دست می تواند به علت دارویی که فرد دریافت کرده باشد. هنگامی که یک فرد واکنش آلرژی زا خفیف به یک دارو جدید دارد، واکنش های هیستامین در بدن می تواند باعث خارش شود. به طور خاص، کف دست ها می توانند در این موارد خارش داشته باشند، زیرا تعداد بیشتری از هیستامین ها در دست و پا جمع می شوند. شخص باید قبل از توقف مصرف داروی تجویزی، با پزشک خود مشورت نماید، مگر اینکه واکنش آلرژی زا به دارو جدی باشد.
5. سیروز
اختلال خود ایمنی که سیروز صفراوی (PBC) نامیده می شود، می تواند منجر به خارش کف دست و پاها شود. PBC بر مجرای صفراوی که کبد را به معده متصل می کند، تأثیر می گذارد. صفرا که بین این دو عضو حرکت می کند، در کبد ایجاد شده که باعث آسیب و زخم می شود. علاوه بر خارش کف دست، شخصی با این اختلال ممکن است شرایط زیر را تجربه کند:
- کف دست پر از لکه
- حالت تهوع
- درد استخوان
- اسهال
- تیرگی ادرار
- زردی
اختلال PBC در زنان شایع تر از مردان است. هیچ دلیل علمی برای این اختلال وجود ندارد. شخص مبتلا به بیماری PBC می تواند از دارو تجویزی به نام کلستیرامین (Questran) مصرف کند تا علائم بیماری کاهش پیدا کند.
6. اختلالات عصبی
گاهی اوقات آسیب عصبی به دست، که ناشی از شرایطی نظیر دیابت است، می تواند موجب سوزش و خارش شود. اختلالات دیگر مربوط به عصب های دست نیز می تواند تاثیر مشابهی داشته باشد، از جمله بیماری نشانگان مجرای مچ دستی. در بیماری نشانگان مجرای مچ دستی، فشار روی عصب میانی منجر به بی حسی، ضعف، خارش و درد دست می شود. خارش یا ناراحتی معمولا در کف دست شروع می شود و اغلب در شب اتفاق می افتد. اگر کسی مشکوک به بیماری نشانگان مجرای مچ دستی است، باید به پزشک مراجعه کند. پزشک ممکن است توصیه کند که از انجام فعالیت های تکراری یا پوشاندن مچ دست اجتناب نمایید. در موارد شدید، جراحی گزینه ای برای کاهش فشار عصب میانی است.
دیابت و خارش
افراد اغلب دیابت را با خارش کف دست و پا ارتباط می دهند. یک مطالعه در سال 2010 نشان داد که خارش یک علامت رایج در افراد مبتلا به دیابت است. حدود 11.3 درصد از افراد حاضر در این مطالعه، مبتلا به دیابت بودند و گزارش خارش دست داده اند، در حالی که تنها 2.9 درصد از افراد بدون بیماری دیابت، گزارش خارش دست داده اند.
دیابت می تواند به روش های مختلفی منجر به خارش پوست شود:
- نوروپاتی دیابتی، نوعی آسیب عصبی است که افراد مبتلا به دیابت تجربه می کنند، این اختلال می تواند منجر به آسیب فیبرهای عصبی در دست و پاها شود. قبل از بروز این آسیب، بدن مواد شیمیایی التهابی به نام سیتوکین هایی که باعث خارش می شود را آزاد می کند.
- عوارض دیابت شامل نارسایی کبد و نارسایی کلیه است و هر دو این موارد ممکن است باعث ایجاد خارش پوست شود.
- یک فرد ممکن است یک واکنش آلرژی زا به داروهای جدید دیابت را تجربه کند، که منجر به افزایش خارش می شود.
اگر فرد مبتلا به دیابت دچار خارش پوست شود، باید در اسرع وقت به درمان بپردازد. پوست ملتهب و خارشی، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت است و دیابت منجر به کاهش توانایی فرد برای مبارزه با عفونت در صورت وقوع آن می شود.
درمان خارش کف دست
درمان ها بر اساس علت اصلی خارش کف دست، توصیه می شوند. برخی از درمان های پیشنهادی عبارتند از:
1. استفاده از پارچه های خنک و مرطوب
قرار دادن یک پارچه خنک و ملایم بر روی کف دست ها برای 5 تا 10 دقیقه می تواند احساس خارش را کاهش دهد. یک بسته یخ نیز ممکن است موثر باشد
2. استروئید موضعی
کورتیکواستروئیدها می توانند خارشی و قرمزی کف دست ها را در صورت خارش شدید کاهش دهند. آنها را می توان به صورت داروهای بدون تجویز یا از طریق تجویز پزشک دریافت کرد. از مصرف بیش از حد کرم های استروئیدی به طور منظم اجتناب نمایید، زیرا آنها می توانند موجب نازک شدن پوست شوند.
3. اغلب اوقات مرطوب کنید
اغلب استفاده از مرطوب کننده می تواند باعث کاهش خارش شود. از مرطوب کننده در یخچال نگهداری نمایید تا درمان موثرتر واقع شود. هنگامی که خارش به علت اگزما ایجاد می شود، استفاده از مرطوب کننده پس از شستشو یا خصوصا هنگام خشکی دست ها، می تواند حائز اهمیت باشد. موسسه ملی اگزما، فهرستی از برخی محصولات مرطوب کننده، کرم های ضد آفتاب و پاک کننده های خانگی را در وب سایت خود توصیه می کند. مرطوب کننده ها اغلب برای خرید در سوپرمارکت ها، داروخانه ها و به صورت آنلاین در دسترس هستند.
درمان با استفاده از نور ماوراء بنفش
ممکن است درمان با نور ماورای بنفش برای فرد مبتلا به اگزما دست و یا تحریک شدید موثر واقع شود. قرار دادن دست ها در یک نور ویژه منتشر کننده اشعه ماوراء بنفش می تواند به کاهش علائم کمک کند.
روش های جلوگیری از خارش کف دست
اگر فرد، بیماری مانند درماتیت یا اگزما دست داشته باشد، اجتناب از عوامل شناخته شده این بیماری ممکن است به جلوگیری از تشدید خارش ها کمک کند. اگر علت خارش شناخته نشده است، قبل از استفاده از هر لوسیون جدید یا کرم در دست، باید یک آزمایش حساسیت انجام داد. محصول را به یک ناحیه کوچک از پوست بمالید و یک شب صبر کنید تا مطمئن شوید که واکنش ایجاد نمی کند.
گام های دیگری که می تواند منجر به کاهش خارش دست شود، عبارتند از:
- از مصرف دستکش های ساخته شده از پارچه های مصنوعی اجتناب نمایید. دستکش های پنبه ای باید برای پوست لطیف باشند.
- دست را با آب ولرم بشوئید. از آبی که بسیار داغ و یا بسیار سرد باشد، پرهیز نمایید.
- از صابون های ضدعفونی کننده و یا پاک کننده ها برای شستن دست ها استفاده نمایید.
- پس از خشک کردن دست ها، بلافاصله از یک مرطوب کننده استفاده نمایید. مرطوب کننده هایی که روغن بیشتری دارند، با احتمال بیشتری رطوبت دست را حفظ می کنند.
- از یک مرطوب کننده توصیه شده توسط موسسه ملی اگزما استفاده نمایید.
- هنگام کار با مواد شیمیایی یا مواد شوینده، از دستکش های محافظتی استفاده کنید. یک فرد می تواند دستکش های پنبه ای را زیر دستکش های لاتکس برای جلوگیری از تحریک شدن پوست با لاتکس بپوشد.
- از ضدعفونی کننده های دست بر پایه ژل، خودداری نمایید، زیرا آنها اغلب داری غلظت بالای الکل خشک شده هستند.
نتیجه
پوست را مرطوب نگه داشته و از تحریک کننده هایی که می توانند منجر به خارش کف دست شوند، خودداری نمایید. اگر شخصی خارش کف دست را تجربه می کند و همراه با آن علائمی از قبیل مشکلات تنفسی دارد، باید سریعا به پزشک مراجعه نماید. این اتفاق می تواند در اثر یک واکنش پوستی که منجر به آنافیلاکسی یا مشکل تنفسی می شود، رخ دهد. اگر علت خارش دست مشخص نیست، شخص باید برای شناخت علت این خارش، با پزشک مشورت کند. سپس پزشک می تواند بهترین دوره درمان را توصیه نماید.
منبع: medicalnewstoday