کتوکونازول متعلق به دسته داروهایی به نام ضد قارچ آزول است. این دارو با توقف رشد قارچ برای درمان عفونت عمل می‌کند. در این مقاله از سلام دنیا، درباره اینکه داروی کتوکونازول برای چی خوبه، کاربردها و عوارض و تداخلات دارویی قرص کتوکونازول صحبت کردیم. با ما همراه باشید.
قرص کتوکونازول چیست و موارد مصرف داروی کتوکونازول
کتوکونازول برای درمان برخی عفونت‌های قارچی شدید در بدن تجویز می‌شود. کتوکونازول متعلق به دسته داروهایی به نام ضد قارچ آزول است. این دارو با توقف رشد قارچ برای درمان عفونت عمل می‌کند. کتوکونازول نباید برای درمان عفونت‌های قارچی روی پوست و ناخن‌ها استفاده شود. چون خطر عوارض جانبی جدی و تداخلات دارویی برای این کار وجود دارد. با پزشک خود در مورد سایر داروهایی که می توانید به عنوان درمان جایگزین برای این نوع عفونت ها استفاده کنید، صحبت کنید.
داروی کتوکونازول را چگونه مصرف کنید؟ (نحوه مصرف داروی کتوکونازول)
قبل از شروع مصرف دارو کتوکونازول و هر بار مصرف مجدد، راهنمای دارویی که توسط داروساز ارائه شده را بخوانید. اگر در مورد مصرف دارو هر نوع سوالی داشتید، از پزشک یا دکتر داروساز بپرسید.
این دارو را طبق دستور پزشک معمولاً یک بار در روز بصورت خوراکی مصرف کنید. می توانید این دارو را بهمراه غذا یا بدون غذا مصرف کنید، اما مصرف آن به همراه غذا به کاهش ناراحتی معده کمک می کند.
در صورت مصرف داروهای آنتی اسید ، باید کتوکونازول را حداقل 2 ساعت قبل یا یک ساعت بعد از مصرف آنتی اسید مصرف کنید، در غیر این صورت ممکن است کتوکونازول جذب بدن نشود.
مقدار مصرف و طول درمان براساس وضعیت پزشکی شما، پاسخ به درمان و سایر داروهایی است که ممکن است مصرف کنید، تعیین می شود. حتماً به پزشک و دکتر داروساز خود در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و داروهای گیاهی) اطلاع دهید. مقدار مصرف دارو کتوکونازول برای کودکان هم بر اساس وزن آنها تعیبن می شود. تکمیل دوره درمان عفونت با داروی کتوکونازول ممکن است از چند روز تا چند ماه طول بکشد.
این دارو زمانی بهترین اثرگذاری را دارد که مقدار دارو در بدن شما در یک سطح ثابت نگه داشته شود. بنابراین، این دارو را با یک فاصله در بازه زمانی مصرف کنید. برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در ساعت معینی مصرف کنید.
مصرف این دارو را تا اتمام کامل مقدار تجویز شده ادامه دهید، حتی اگر علائم پس از چند روز ناپدید شوند. قطع زودهنگام دارو ممکن است منجر به بازگشت عفونت شود.
اگر وضعیت شما ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، حتما مورد را به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض جانبی دارو کتوکونازول
در هنگام مصرف این دارو ممکن است عوارضی چون حالت تهوع و استفراغ رخ دهد. درصورت تداوم هر یک از این اثرات یا بدتر شدن آنها، فوراً مورد را به پزشک خود یا دکتر داروساز اطلاع دهید.
به خاطر داشته باشید که پزشک شما این دارو را به این دلیل که مزایای این دارو بیشتر از خطر عوارض جانبی آن است برای شما تجویز کرده است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی نداشته اند.
حتما بخوانید: پاکسازی رحم از عفونت با داروهای گیاهی
در صورت داشتن هر گونه عوارض جانبی خطرناکی، از جمله: سردرد، تغییرات بینایی، تغییرات روحی یا روانی (مانند افسردگی، افکار خودکشی) فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
اگرچه بروز این عوارض بعد از مصرف دارو کتوکونازول بعید است، اما مصرف کتوکونازول در دوزهای بالا، ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در ترشح غده آدرنال (نارسایی آدرنال)، کاهش سطح تستوسترون و کاهش تولید اسپرم شود. کتوکونازول همچنین می تواند مشکلات موجود در عملکرد غده فوق کلیوی را بدتر کند. مشکل غده فوق کلیوی ممکن است پاسخ بدن شما به استرس فیزیکی را دشوارتر کند.
بنابراین، قبل از انجام عمل جراحی یا درمان اورژانسی، یا در صورت ابتلا به بیماری یا داشتن آسیب جدی، به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید که از این دارو استفاده می کنید. در حین مصرف کتوکونازول، پزشک ممکن است آزمایش خون را برای نظارت بر عملکرد غده فوق کلیوی شما تجویز کند. معمولاً پس از قطع درمان با کتوکونازول این عوارض رفع می شوند. در صورت داشتن هر گونه عوارض جانبی جدی، از جمله: خستگی غیرمعمول، ضعف، سرگیجه هنگام ایستادن، اسهال، کاهش وزن، تغییرات دوره قاعدگی، کاهش میل یا توانایی جنسی، بزرگ شدن سینه ها در مردان، موارد را فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی بعید اما خطرناک مانند: ضربان قلب سریع یا نامنظم، سرگیجه شدید و غش کردن فوراً با خدمات اورژانس 115 تماس بگیرید.
بروز واکنش حساسیت زا بسیار شدید با مصرف این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش حساسیت زا جدی، از جمله: بثورات پوستی، خارش یا تورم (مخصوصاً در صورت یا زبان یا گلو)، سرگیجه شدید، مشکلات تنفسی، فوراً به مراکز اورژانسی مراجعه کنید.
این موارد لیست کاملی از عوارض جانبی احتمالی دارو کتوکونازول نیستند. اگر متوجه عوارض جانبی دیگری شدید که در قسمت بالا ذکر نشده است، با پزشک خود یا دکتر داروساز تماس بگیرید.
حتما بخوانید: 10 درمان ساده خانگی و طبیعی برای سرگیجه
موارد احتیاط برای مصرف دارو کتوکونازول
در صورت داشتن حساسیت به دارو کتوکونازول یا سایر داروهای ضد قارچی متعلق به دسته آزول (مانند فلوکونازول، ایتراکونازول)؛ یا در صورت داشتن حساسیت دیگری، قبل از شروع مصرف این مورد را به پزشک خود یا دکتر داروساز اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می تواند باعث ایجاد واکنش های حساست زا یا مشکلات دیگر شود. برای اطلاعات بیشتر با دکتر داروساز صحبت کنید.
قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را با پزشک خود یا دکتر داروساز در میان بگذارید، به ویژه مواردی مانند: مشکلات کبدی، مصرف الکل، سطوح پایین تستوسترون، کاهش عملکرد غده فوق کلیوی (مانند سطوح پایین کورتیزول، بیماری آدیسون، نارسایی آدرنال)، فقدان یا تولید کم اسید معده (آکلرهیدریا).
مصرف دارو کتوکونازول ممکن است باعث ایجاد شرایطی شود که ریتم قلب را تحت تاثیر قرار دهند (طولانی شدن ریتم قلب QT). طولانی شدن ریتم قلب QT به ندرت می تواند باعث ضربان قلب سریع یا نامنظم جدی (به ندرت کشنده) و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، غش) شود که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.
در صورت ابتلا به بیماری خاصی یا مصرف داروهای دیگری که باعث طولانی شدن ریتم قلب QT می شوند، خطر طولانی شدن ریتم قلب QT افزایش پیدا می کند. قبل از شروع مصرف کتوکونازول، پزشک یا داروساز خود را از تمام داروهایی که مصرف می کنید و در صورت داشتن هر یک از شرایط زیر مطلع کنید: مشکلات قلبی خاص (نارسایی قلبی، کندی ضربان قلب، طولانی شدن ریتم قلب QT در تست نوار قلب)، سابقه خانوادگی مشکلات قلبی خاص (طولانی شدن ریتم قلب در تست قلب، مرگ ناگهانی قلبی).
سطوح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است. خطر طولانی شدن ریتم قلب QT را افزایش دهد. این خطر ممکن است در صورت استفاده از داروهای خاص (مانند داروهای ادرارآور یا "قرص های آب") یا شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ افزایش پیدا کند. با پزشک خود در مورد استفاده بی خطر از کتوکونازول صحبت کنید.
قبل از انجام جراحی، پزشک یا دندانپزشک خود را در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و داروهای گیاهی) مطلع کنید.
در حین مصرف این دارو از مصرف الکل اجتناب کنید. زیرا الکل خطر بروز مشکلات جدی کبدی را افزایش می دهد. علاوه بر این، پرهیز کردن از مصرف الکل منجر به کاهش خطر واکنش نادر برای داروی کتوکونازول می شود که ممکن است منجر به گرگرفتگی، سردرد و حالت تهوع شود.
افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه طولانی شدن ریتم قلب QT حساس تر باشند.
مصرف قرص کتوکونازول در بارداری و شیردهی
- در دوران بارداری، تنها در صورت نیاز این دارو باید مصرف شود. مصرف این دارو در 3 ماه اول بارداری ممکن است باعث آسیب رسیدن به جنین شود. درباره خطرات و فواید آن با پزشک خود صحبت کنید.
- این دارو از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می شود. پس قبل از شیردهی برای مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید.
حتما بخوانید: داروهای مجاز و غیر مجاز سرماخوردگی در زمان شیردهی
تداخلات دارویی کتوکونازول
تداخلات دارویی ممکن است منجر به تغییر نحوه عملکرد داروهای شما شود یا با افزایش خطر عوارض جانبی جدی همراه باشد. در این مطلب تمام تداخلات دارویی که ممکن است با مصرف دارو کتوکونازول ایجاد شود را ارائه نمی دهد. فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای نسخه ای یا غیر نسخه ای و داروهای گیاهی) را نگه دارید و آن را با پزشک خود و دکتر داروساز به اشتراک بگذارید. مصرف هیچ دارویی را بدون تأیید پزشک شروع و قطع نکنید یا مقدار مصرف دارو را تغییر ندهید.
مصرف کتوکونازول می تواند با بسیاری از داروهای تجویزی و بدون نسخه تداخل داشته باشد. در حین مصرف کتوکونازول، آگاه سازی پزشک یا دکتر داروساز از هرگونه تغییر در داروهای مصرفی تان نکته بسیار مهمی محسوب می شود.
برخی از داروهایی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از:
داروهای که می توانند منجر به بروز مشکلات کبدی شوند (مانند استامینوفن).
داروهایی که می توانند بر دفع کتوکونازول از بدن اثر بگذارند که این اثرگذاری ممکن است نحوه عملکرد کتوکونازول را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال می توان به ایزونیازید، نویراپین، ریفامییسین ها (مانند ریفابوتین، ریفامپین)، مخمر سنت جان و غیره اشاره کرد.
این دارو می تواند منجر به کاهش سرعت حذف بسیاری از داروهای دیگر از بدن شما شود که ممکن است نحوه عملکرد آنها را تحت تاثیر قرار دهد. نمونه هایی از این داروها شامل: برخی از بنزودیازپین ها (مانند آلپرازولام، میدازولام، تریازولام)، دومپریدون، التریپتان، اپلرنون، داروهای ارگوت (مانند ارگوتامین)، نیسولدیپین ، داروهای مورد استفاده برای درمان اختلال نعوظ - ED یا فشار خون ریوی (مانند سیلدینافیل، تادالافیل)، برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان تشنج (مانند فنی توئین)، برخی داروهای استاتینی (مانند لواستاتین، سیمواستاتین) و سایر موارد.
حتما بخوانید: زاناکس (آلپرازولام) چیست
کتوکونازول برای اینکه به خوبی جذب شود به اسید در معده نیاز دارد. بنابراین، اگر داروهایی کاهنده میزان اسید معده را مصرف می کنید، از جمله آنتی اسیدها، داروهای سوزش یا زخم معده (مسدودکننده های H2 مانند سایمتیدین، فاموتیدین، رانیتیدین)، سوکرالفیت، یا اگر داروهایی مصرف می کنید که حرکت روده را کند می کنند (آنتی کولینرژیک ها مانند دی سیکلومین، پروپانتلین)، کتوکونازول را حداقل 2 ساعت قبل از هر یک از این داروها مصرف کنید.
در صورت مصرف مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPI مانند لانزوپرازول، امپرازول)، درباره نحوه کاهش یا پرهیز از بروز این تداخلات از پزشک یا دکتر داروساز در داروخانه راهنمایی بگیرید.
هشدارها: مصرف دارو کتوکونازول می تواند عوارض جانبی (احتمالاً کشنده) و تداخلات دارویی خطرسازی ایجاد کند. بنابراین، تنها زمانی باید از آن استفاده کرد که سایر درمان ها مؤثر نبوده، در دسترس نیستند یا نمی توانید آنها را استفاده کنید. برای آگاهی از خطرات و مزایای دارو کتوکونازول و همچنین سایر درمان‌های مؤثر و احتمالاً ایمن‌تر برای درمان عفونت‌های قارچی با پزشک خود صحبت کنید.
کتوکونازول به ندرت باعث بروز مشکلات کبدی بسیار خطرناکی (احتمالاً کشنده) شده است. در صورت بروز علائم مشکلات کبدی، از جمله تهوع یا استفراغ مداوم، درد معده یا شکم، ادرار تیره، زردی چشم یا پوست، از دست دادن اشتها، یا مدفوع روشن، فوراً به مراکز اورژانس مراجعه کنید. برای کاهش خطر ابتلا به مشکلات کبدی، پزشک باید در طول مصرف این دارو هر هفته، آزمایشات عملکرد کبد را انجام دهد. در زمان مصرف دارو کتوکونازول از نوشیدن الکل اجتناب کنید زیرا نوشیدن الکل خطر مشکلات جدی کبدی را افزایش می دهد.
تداخلات دارویی قرص کتوکونازول
کتوکونازول را نباید با بعضی از داروهای دیگر مصرف کرد زیرا ممکن است یک تداخل دارویی خطرساز و احتمالا کشنده ایجاد کند. کتوکونازول با داروهایی مانند سیزاپراید، دیسوپیرامید، دوفتیلید، دروندارون، متادون، پیموزاید، کینیدین، رانولازین و غیره تداخل دارد. این فعل و انفعالات ممکن است با افزایش خطر بیماری خاصی که بر ریتم قلب اثر می گذارد (طولانی شدن QT) همراه باشد.
طولانی شدن ریتم قلب QT به ندرت می تواند باعث ضربان قلب سریع یا نامنظم (به ندرت کشنده) و سایر علائم خطرساز (مانند سرگیجه شدید، غش) شود که نیاز به مراقبت پزشکی دارند. قبل از شروع درمان با کتوکونازول، در مورد تمام داروها و محصولاتی که ممکن است مصرف کنید به پزشک خود و دکتر داروساز اطلاع دهید. همچنین می توانید به بخش اقدامات احتیاطی این مطلب مراجعه کنید.
آیا کتوکونازول با داروهای دیگری که مصرف می کنید تداخل ایجاد می کند؟
مصرف بیش از حد دارو کتوکونازول
اگر فردی بیش از حد دارو مصرف کرده است و علائم شدیدی مانند غش کردن یا مشکل تنفسی دارد، با اورژانس 115 تماس بگیرید.
تذکر:
- این دارو را برای درمان عفونت در اختیار سایر افراد قرار ندهید.
- این دارو فقط برای شرایط فعلی شما تجویز شده است. برای درمان عفونت دیگری از آن استفاده نکنید. مگر اینکه پزشک به شما بگوید.
- آزمایش‌های آزمایشگاهی و یا پزشکی (مانند تست‌های عملکرد کبد و تست INR این آزمایش لخته های خون را بررسی می کند) قبل از شروع درمان، به‌طور دوره‌ای برای نظارت بر پیشرفت شما یا بررسی عوارض جانبی انجام شوند. برای جزئیات بیشتر با دکتر خود مشورت کنید.
- تمام نوبت های پزشکی و آزمایشگاهی را رعایت کنید.
مقدار مصرفی فراموش شده
اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک به زمان مصرف نوبت بعدی است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید. مقدار مصرف بعدی خود را در زمان منظم مصرف کنید. برای جبران دارو فراموش شده مقدار مصرف دارو را دو برابر نکنید.
نحوه نگهداری دارو کتوکونازول
- دارو را در دمای اتاق به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید.
- دارو را در حمام نگهداری نکنید. تمام داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.
- داروها را در با ریختن در داخل توالت با فشار آب یا داخل فضلاب دور نریزید. مگر اینکه سازنده دارو اینطور دستور داده باشد. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن به اتمام رسیده یا دیگر مورد نیاز نیست، به درستی دور بریزید. در مورد نحوه دور ریختن این دارو با داروساز یا شرکت دفع زباله محلی خود مشورت کنید.