میل جنسی معمولا با واژه لیبیدو شناخته می شود. هیچ اندازه گیری عددی برای لیبیدو وجو ندارد. اما در عوض میل جنسی با عبارات مرتبطی درک می شود. برای مثال لیبیدو کم به معنی میل یا علاقه جنسی کاهش یافته است. کاهش میل جنسی در مردان یکی از موضوعات مهم و پیچیده در سلامت جنسی و روابط زناشویی است که می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر کیفیت زندگی فردی و مشترک داشته باشد. این کاهش میل جنسی اغلب نتیجه تعامل چندین عامل مختلف جسمی، روانی، هورمونی و محیطی است که هر یک می‌توانند به‌تنهایی یا در ترکیب با هم باعث کاهش علاقه مردان به رابطه جنسی شوند. شناخت دقیق علت‌ها و عوامل مؤثر، کلید اصلی در یافتن راهکارهای مناسب برای بهبود و بازگرداندن این تمایل است. در این مقاله از سلام دنیا، به بررسی جامع علت های کاهش میل جنسی در مردان و عوامل مؤثر بر آن پرداخته‌ایم.
علت بی میلی مردان در رابطه زناشویی
میل جنسی مردان در دو ناحیه از مغز به وجود دارد. در غشاء مغزی (Cerebral Cortex) و سیستم لیمبیک (Limbic System). این دو قسمت مغز نقش حیاتی در میل جنسی مردان و عملکرد آن دارد. این اهمیت به قدری است که در واقع یک مرد می تواند به سادگی با فکر کردن یا رویا پردازی کردن در مورد تجربیات جنسی به اوج لذت جنسی یا ارگاسم برسد.
غشاء مغزی، ماده خاکستری ای است که تشکیل دهنده لایه بیرونی مغز است و در واقع قسمتی از مغز است که مسئول عملکردهای سطح بالایی مانند برنامه ریزی و تفکر است که فکر کردن به سکس و روابط جنسی هم جز آن می شود.
هنگامی که فردی دچار برانگیختگی جنسی می شود سیگنال هایی که از غشاء مغزی سرچشمه می گیرد می تواند با قسمتهای دیگر مغز و اعصاب تعامل کند و منجر به فعل و انفعالاتی شود. برخی از این اعصاب منجر به افزایش ضربان قلب و همچنین افزایش جریان خون در دستگاه تناسلی می شوند. این اعصاب همچنین سیگنال فرآیندی که موجب شروع نعوظ می شود را ارسال می کنند.
حتما بخوانید: 33 کاری که شهوت و میل جنسی مردان را نابود می کند!
سیستم لیمبیک نیز شامل قسمت های مختلفی در مغز است. هیپوکامپ (Hippocampus)، هیپوتالاموس (Hypothalamus)، آمیگدالا (Amygdala) و قسمت های دیگر. این قسمت ها ابا احساسات، انگیزه و میل جنسی رابطه دارند. محققان در دانشگاه اموری (Emory University)، به این نتیجه رسیدند که مشاهده عکس هایی که موجب برانگیختگی جنسی می شود موجب افزایش فعالیت آمیگدالا در مغز مردان می شود. اما این افزایش فعالیت در مغز مردان، بیش از افزایش فعالیت در مغز زنان است. با این وجود قسمت های بسیار دیگری از مغز نیز در واکنش های جنسی دخیل هستند. توجه کنید که این یافته ها لزوما به این معنی نیست که مردان راحت تر از زنان بر انگیخته می شوند.
علت کاهش میل جنسی در مردان
علت کاهش میل جنسی (لیبیدو) در مردان می‌تواند ترکیبی از عوامل جسمی، روانی، دارویی، هورمونی و سبک زندگی باشد. دلایل کاهش میل جنسی در مردان را می‌توان به 6 دسته‌ی اصلی تقسیم کرد:
1. تستوسترون چیست و چه نقشی در میل جنسی مردان دارد؟
تستوسترون هورمونی است که با میل جنسی مردان بسیار مرتبط است. تستوسترون عمدتا توسط بیضه ها تولید شده و نقش بسیار مهمی در تعدادی از عملکرد های بدن دارد که شامل موارد زیر هستند:
- رشد اندان جنسی مردانه
- رشد موهای بدن
- توده استخوانی و رشد عضلات
- بم شدن صدا در دوران بلوغ
- تولید اسپرم
- تولید گلبول های قرمز
سطوح پایین تستوسترون اغلب با میل جنسی کم مرتبط دانسته می شوند. معمولا سطح تستوسترون صبح ها در بیسترین مقدار و در شب به کمترین سطح خود می رسد. در طول زندگی یک مرد، در اواخر نوجوانی سطح تستوسترون در بالاترین حد خود قرار دارد و پس از این دوره به آهستگی شروع به کم شدن می کند.
دلایل هورمونی: کاهش تستوسترون (Low T)
- تستوسترون، هورمون اصلی مردانه است که نقش مهمی در میل جنسی، تولید اسپرم، رشد عضلات، استخوان‌سازی و حتی شناخت دارد.
- سطح نرمال تستوسترون بین 300 تا 1000 نانوگرم در دسی‌لیتر است. اگر این عدد به زیر 300 برسد (طبق کلینیک مایو و Healthline)، فرد در معرض کاهش میل جنسی قرار می‌گیرد.
- با بالا رفتن سن، به‌طور طبیعی سطح تستوسترون کاهش می‌یابد (حدود 2٪ در سال بعد از 30 سالگی).
- برخی بیماری‌ها مانند دیابت نوع 2، چاقی و وقفه تنفسی در خواب (Sleep Apnea) نیز می‌توانند باعث کاهش تستوسترون شوند.
- کاهش تستوسترون الزاماً همیشه به کاهش میل جنسی منجر نمی‌شود، ولی در بسیاری از مردان نقش مهمی دارد.
حتما بخوانید: رایج ترین مشکلات در روابط جنسی
دلایل از دست دادن میل جنسی در مردان
میل جنسی ممکن است با افزایش سن کاهش یابد. اما گاهی اوقات از دست دادن میل جنسی به دلایل مهم دیگری وابسته است. مواردی که در ادامه به آن ها اشاره شده می تواند به کاهش میل جنسی منجر شود.
2. نقش استرس یا افسردگی در کاهش میل جنسی مردان
اگر در معرض مشکلات سلامت روان هستید، با پزشک مشورت کنید تا شاید در صورت نیاز برایتان دارو تجویز کند یا روان درمانی پیشنهاد کند.
نقش اختلالات غدد درون ریز در کاهش میل جنسی مردان
اختلال غدد درون ریز می تواند منجر به کاهش هورمون های جنسی مردانه شود.
کاهش میل جنسی مردان به علت سطح پایین تستوسترون
بعضی شرایط پزشکی، مانند آپنه انسدادی (آپنه خواب)، می تواند باعث کاهش سطح تستوسترون شود که می تواند روی میل جنسی اثر گذار باشد.
3. علت روانی و احساسی کاهش میل جنسی در مردان
مشکلات روانی و هیجانی که باعث کاهش میل جنسی می‌شوند:
- افسردگی: نه‌تنها خودش میل جنسی را کم می‌کند، بلکه داروهای ضدافسردگی نیز ممکن است همین اثر را داشته باشند.
- اضطراب و استرس مزمن: افزایش هورمون کورتیزول می‌تواند سطح تستوسترون را کاهش دهد و در نتیجه میل جنسی را کم کند.
- اعتماد به نفس پایین یا تصویر منفی از بدن: مردانی که احساس خوبی نسبت به خود ندارند، اغلب میل جنسی کمتری دارند.
- درگیری های رابطه ای یا مشکلات حل نشده بین زوجین: این نوع تعارضات، صمیمیت و میل جنسی را کاهش می‌دهد.
- فرسودگی روانی (Burnout) و خستگی ذهن: به‌ویژه در مردان شاغل جوان، تأثیر چشم‌گیری بر میل جنسی دارد.
4. اثرات برخی از داروها بر میل جنسی
برخی داروها می تواند روی میل جنسی تأثیر گذار باشد، به عنوان مثال، برخی داروهای ضد افسردگی، آنتی هیستامین ها و حتی داروهای فشار خون می توانند نعوظ را مختل کنند یا روی کیفیت نعوظ اثر منفی بگذارند. در این شرایط ممکن است پزشک شما یک داروی جایگزین پیشنهاد کند.
برخی داروها به‌عنوان عارضه جانبی باعث کاهش میل جنسی می‌شوند:
- داروهای ضدافسردگی (SSRIs, SNRIs): مثل سرترالین (Zoloft)، فلوکستین (Prozac)، پاروکستین (Paxil)
- داروهای فشار خون بالا
- مسکن‌های مخدر (Opioids)
- داروهای ضدقارچ مانند کتوکونازول
- سایمتیدین (برای سوزش معده و GERD)
- فیناستراید (Propecia, Proscar): برای ریزش مو یا بزرگی خوش‌خیم پروستات
اگر مردی یکی از این داروها را مصرف می‌کند و دچار کاهش میل جنسی شده است، باید با پزشک درباره جایگزین‌های ممکن صحبت کند.
تأثیر فشار خون بالا بر میل جنسی مردان
فشار خون بالا منجر به آسیب به سیستم عروقی می شود و آسیب دیدگی سیستم عروقی می تواند در توانایی مردان در به نعوظ رسیدن و حفظ نعوظ اختلال ایجاد کند.
تأثیر دیابت بر میل جنسی مردان
همانند فشار خون بالا، دیابت هم می تواند به سیستم عروقی انسان آسیب وارد کند و توانای مردان در رسیدن به نعوظ کامل را تحت تأثیر قرار دهد. توجه داشته باشید که تنها خود شما هستید که می توانید به این نتیجه برسید که چه چیزی مناسب میل جنسی شما است. اگر دچار تغییرات میل جنسی هستید، با پزشک مشورت کنید. گاهی اوقات ممکن است صحبت با فردی دیگر در مورد تمایلات جنسی مشکل باشد. اما ممکن است یک متخصص پزشکی بتواند به شما کمک کند.
حتما بخوانید: برای پایین آوردن فشار خون بالا چه بخوریم
5. بیماری های مزمن (Chronic Illnesses)
برخی بیماری های فیزیکی می‌توانند باعث کاهش میل جنسی شوند، از جمله:
- بیماری های قلبی
- دیابت نوع 2
- سرطان
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- چاقی
- نارسایی کلیوی، کبدی یا ریوی مزمن
- درد مزمن
این بیماری‌ها ممکن است به‌طور مستقیم باعث کاهش میل شوند یا به‌طور غیرمستقیم از طریق کاهش انرژی، افزایش خستگی یا تأثیر بر سطح هورمون‌ها این اثر را بگذارند.
6. علت کاهش میل جنسی در مردان: سبک زندگی و عادت‌ها
برخی از عواملی که در زندگی روزمره به کاهش لیبیدو منجر می‌شوند:
- ناتوانی در خواب کافی: بی‌خوابی، آپنه خواب، خستگی مزمن
- کم‌تحرکی یا ورزش بیش از حد: ورزش زیاد (مخصوصاً ورزش‌های استقامتی سنگین) می‌تواند میل جنسی را کاهش دهد.
- رژیم غذایی ناسالم
- مصرف زیاد الکل: نوشیدن بیش از 15 نوشیدنی در هفته با کاهش تستوسترون مرتبط است.
- استفاده از مواد مخدر یا سیگار: به‌ویژه نیکوتین، آمفتامین، ماری‌جوانا، استروئیدهای آنابولیک و دیگر مواد محرک، لیبیدو را کاهش می‌دهند.
حتما بخوانید: اختلال و عدم نعوظ (ED) چیست و درمان آن
7. علت کاهش میل جنسی در مردان : عوامل بین فردی و عاطفی (در روابط)
- نبود ارتباط مؤثر بین زوجین
- احساس بی‌توجهی، نادیده گرفته شدن یا تنش‌های عاطفی
- فشار برای برقراری رابطه جنسی یا احساس گناه دادن به طرف مقابل
- اختلاف در سطح لیبیدو بین دو نفر (یکی بیشتر از دیگری)
- روتین و یکنواختی در رابطه جنسی
همه این‌ها می‌توانند میل جنسی را از بین ببرند یا باعث اجتناب طرف مقابل شوند.
چرا شوهرم میل جنسیش کم شده؟
وقتی متوجه می‌شوید که شریک زندگی‌تان دیگر مانند گذشته تمایل به رابطه جنسی ندارد، طبیعی است که دچار نگرانی، سردرگمی یا حتی احساس طردشدگی شوید. کاهش میل جنسی در مردان می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که لزوماً به سرد شدن یا فاصله‌گیری از همسر ارتباطی ندارد. این مسئله، ترکیبی از شرایط بدنی، روانی، ارتباطی و سبک زندگی است که در هر فرد به شکل متفاوتی بروز می‌کند.
یکی از مهمترین نکاتی که باید به آن توجه کنید این است که کاهش میل جنسی یک مشکل مشترک است، نه شخصی. یعنی نه صرفاً «مشکل اوست» و نه «نشانه بی‌علاقگی به شما». بلکه اغلب نشانه‌ای از یک عامل پنهان‌تر است که نیاز به کشف و همدلی دارد.
- تغییرات هورمونی و فیزیولوژیک
- فشارهای روانی پنهان
- خستگی رابطه و یکنواختی
- تصویر ذهنی از خود و بدن
- سکوتی که رابطه را خاموش می‌کند
حتما بخوانید: درمان خانگی پاپول مرواریدی آلت تناسلی
علت بی‌میلی مردان به رابطه زناشویی؟
اگرچه بسیاری بر این باورند که مردان همیشه خواهان رابطه جنسی هستند، اما واقعیت پیچیده‌تر است. در زندگی زناشویی، مواردی پیش می‌آید که مردان به شکل ناگهانی یا تدریجی نسبت به رابطه جنسی بی‌میل می‌شوند. این موضوع نه‌تنها باعث نگرانی شریک عاطفی میشود، بلکه گاه خود مرد را نیز دچار سردرگمی، عذاب وجدان یا احساس ناتوانی می‌کند.
بی‌میلی مردان به رابطه زناشویی برخلاف تصور رایج، همیشه به خیانت، سردی احساسی یا بی‌علاقگی به همسر مربوط نمی‌شود. بلکه عوامل گوناگون و گاه پنهانی در شکل‌گیری آن نقش دارند. در ادامه به دلایلی اشاره می‌کنیم که ممکن است کمتر درباره آن‌ها شنیده باشید.
- حس وظیفه‌مندی شدید، میل را سرکوب می‌کند: برخی مردان چنان غرق در نقش‌های مسئولانه خود در زندگی (تأمین مالی، رسیدگی به خانواده، نقش پدرانه) می‌شوند که میل جنسی ناخودآگاه در ذهنشان به موضوعی ثانویه یا حتی بی‌اهمیت تبدیل میشود. در این حالت، مرد از نظر جسمی سالم است، اما ذهن او درگیر حجم بالای مسئولیت‌هاست و جایی برای میل باقی نمی‌ماند.
- ترس از شکست در عملکرد جنسی: مردانی که تجربه‌هایی از عدم رضایت جنسی، زودانزالی یا اختلال نعوظ داشته‌اند، گاه از ترس تکرار این تجربه ناخوشایند، به‌مرور از رابطه زناشویی فاصله می‌گیرند. این ترس نه‌تنها میل جنسی را کاهش می‌دهد، بلکه اعتماد به نفس را نیز مخدوش می‌کند. در چنین شرایطی، رابطه جنسی به‌جای لذت، به صحنه‌ی قضاوت و اضطراب تبدیل میشود.
- احساس فشار برای «همیشه آماده بودن»: در بسیاری از فرهنگ‌ها، از مردان انتظار می‌رود که همواره میل جنسی فعال داشته باشند. همین فشار نانوشته می‌تواند باعث شود مردی که خسته، مضطرب یا در حال گذر از بحران روحی است، به‌جای ابراز نیاز خود، خاموش شود. بی‌میلی در چنین حالتی دفاعی ناخودآگاه در برابر این فشار ذهنی است.
- رضایت‌نداشتن از فضای عاطفی رابطه: گاهی بی‌میلی جنسی ناشی از مسائل عمیق‌تری است. اگر رابطه زناشویی با انتقاد مداوم، سکوت‌های احساسی، یا نبود احترام متقابل همراه باشد، میل جنسی نیز به‌تدریج از بین می‌رود. مردی که در خانه احساس امنیت، شنیده‌شدن و دیده‌شدن نکند، ممکن است ناخودآگاه از صمیمیت جنسی فاصله بگیرد.
- تغییر در تعریف صمیمیت: برای برخی مردان، رابطه جنسی تنها یک عمل فیزیکی نیست، بلکه بخشی از صمیمیت کلی رابطه است. اگر این صمیمیت از بین رفته باشد – مثلاً گفت‌وگوی عمیق، لمس محبت‌آمیز، وقت‌گذرانی مشترک و خنده‌های روزمره کاهش یافته باشد – ممکن است میل جنسی نیز کاهش یابد. این نوع بی‌میلی بیش از آنکه جسمی باشد، عاطفی و روانی است.
- ذهن مشغول و حضور نداشتن در لحظه: در دنیای امروزی، گوشی‌های هوشمند، شبکه‌های اجتماعی و کارهای عقب‌مانده باعث شده‌اند افراد کمتر «در لحظه» حضور داشته باشند. مردی که دائماً ذهنش درگیر کار، اخبار، یا نگرانی‌های آینده است، ممکن است بدون اینکه خود بداند، از رابطه جنسی دور شود. میل جنسی نیازمند آرامش و توجه کامل است؛ چیزی که با مشغله‌ی ذهنی از بین می‌رود.
- باورهای سرکوب‌گرانه درباره جنسیّت: گاهی مردان با باورهای محدودکننده و متضاد درباره رابطه جنسی بزرگ شده‌اند. مثلاً ممکن است درونی کرده باشند که میل جنسی «بد»، «شرم‌آور» یا «بی‌ارزش» است. در چنین حالتی، حتی در رابطه‌ی مشروع زناشویی نیز ممکن است ناخودآگاه از ابراز میل خود پرهیز کنند یا دچار بی‌میلی شوند.
مردها در چه سنی میل جنسی شان کم میشود؟
میل جنسی مردان از حدود 30 سالگی به‌صورت تدریجی شروع به کاهش می‌کند که علت اصلی آن کاهش سطح هورمون تستوسترون است. این روند در دهه 40 و 50 سالگی با تأثیر عوامل دیگری مثل استرس، خستگی و بیماری های مزمن تشدید میشود.
با ورود به 60 سالگی و بالاتر، کاهش میل جنسی طبیعی است، اما بسیاری از مردان همچنان تمایل جنسی قابل توجهی دارند. سبک زندگی سالم، تغذیه، ورزش و مدیریت استرس نقش مهمی در حفظ میل جنسی دارند و بیماری‌ها یا داروها می‌توانند این کاهش را سریع‌تر کنند.
حتما بخوانید: توصیه های پزشکی برای حفظ سلامت مردان
درمان کاهش میل جنسی مردان
کاهش میل جنسی در مردان مشکلی شایع است که می‌تواند ریشه در عوامل فیزیولوژیک، روانی یا محیطی داشته باشد. خوشبختانه درمان‌های مختلفی وجود دارد که می‌تواند به بازگرداندن یا بهبود تمایل جنسی کمک کند. درمان مؤثر نیازمند شناخت دقیق علت کاهش میل جنسی است و معمولاً به صورت ترکیبی از چند روش انجام میشود.
- درمان جایگزینی تستوسترون
- تغییر یا تنظیم داروهای مصرفی
- درمان بیماری های زمینه‌ای
- ورزش منظم و فعال
- تغذیه سالم و متعادل
- خواب کافی و بهبود کیفیت خواب
- مدیریت استرس و اضطراب
- مشاوره روانشناختی فردی
- مشاوره و درمان زوجین
- درمان اختلالات روانی (افسردگی، اضطراب)
- درمان‌های تخصصی سلامت جنسی
- افزایش صمیمیت و فعالیت‌های مشترک
- آموزش و اطلاع‌رسانی جنسی
- تغییر سبک زندگی و تعادل کار و زندگی
داروی گیاهی کاهش میل مردان
داروها و گیاهان طبیعی که ممکن است کاهش میل جنسی ایجاد کنند:
1. گیاهانی با اثر آرام‌بخش یا خواب‌آور
مانند والریان (سنبل الطیب) و پاسیفلورا که به کاهش اضطراب و بهبود خواب کمک می‌کنند، اما مصرف زیاد آن‌ها ممکن است باعث کاهش تمایل جنسی شود.
2. گیاهان با اثر ضداندروژنی (کاهش هورمون‌های مردانه)
برخی گیاهان مثل سویای خام که حاوی فیتواستروژن‌ها هستند، ممکن است اثر کاهنده‌ای روی تستوسترون داشته باشند و در نتیجه میل جنسی را کاهش دهند.
3. گیاهان کاهنده فشار خون یا آرام‌بخش قوی
گیاهانی مثل هوفاریقون (علف چای) یا گیاهانی که باعث کاهش فشار خون یا آرام‌بخشی زیاد می‌شوند، گاهی به عنوان عوارض کاهش میل جنسی گزارش شده‌اند. الکل و برخی ترکیبات الکلی گیاهیمصرف زیاد الکل یا فرآورده‌های الکلی گیاهی مثل تینچرهای الکلی گیاهی ممکن است به کاهش میل جنسی منجر شود.
آیا میل جنسی در مردان از بین می رود؟
برای اکثر مردان، میل جنسی یا لیبیدو هیچگاه به طور کامل از بین نمی رود. در بیشتر مردان، میل جنسی به طور حتم در ول زمان تغییر خواهد کرد. راه و روش هایی که عشق می ورزید و از رابطه جنسی لذت می برید هم احتمالا در گذر زمان دستخوش تغییر خواهد شد. در نظر داشته باشید که تعداد دفعات برقراری رابطه جنسی هم از این قاعده مستثنا نیست. اما با وجود این شرایط، عشق ورزی و رابطه جنسی می تواند قسمت لذت بخشی از روند پیری باشد.
سخن آخر
کاهش میل جنسی در مردان مسئله‌ای چندوجهی است که نیازمند توجه به جنبه‌های جسمی، روانی و رابطه‌ای است. این مشکل نه‌تنها بر خود فرد، بلکه بر زندگی مشترک و روابط عاطفی تأثیرگذار است. شناخت و درک علل کاهش میل جنسی، همراه با گفت‌وگو و همکاری درون خانواده و مراجعه به متخصصان، می‌تواند مسیر درمان و بهبود را هموار سازد. با پیروی از سبک زندگی سالم، مراقبت از سلامت روان و جسم و ارتباط مؤثر، می‌توان به بازگشت میل جنسی و ارتقای کیفیت زندگی زناشویی امیدوار بود.
مطالب مرتبط:
درمان کمبود تستوسترون در مردان
6 درمان خانگی و داروی گیاهی برای اختلال نعوظ مردان
علائم پایین بودن تستوسترون در مردان
دیدگاه ها