پروژسترون چیست؟
پروژسترون یک هورمون استروئیدی است که پس از تخمک گذاری توسط جسم زرد، در ناحیه ای در داخل تخمدان که بعد از تخمک گذاری رشد کرده، ایجاد می شود. قبل از تخمک گذاری، سطح پروژسترون بسیار پایین است. آنها بلافاصله پس از تخمک گذاری افزایش می یابند و معمولاً 5-7 روز پس از تخمک گذاری، به سطح بالاتر از 10 نانوگرم بر میلی لیتر می رسند. اگر باردار نیستید، معمولاً میزان پروژسترون در زمان خونریزی در دوره قاعدگی بعدی کاهش می یابد.
سطح پروژسترون طبیعی چه میزان است؟
قبل از تخمک گذاری، پروژسترون به خوبی زیر 10 نانوگرم بر میلی لیتر و پس از تخمک گذاری، بسیار بالاتر از 10 نانوگرم بر میلی لیتر است. زمان درست بعد از تخمک گذاری تا دوره قاعدگی بعدی «فاز لوتئوم» یا «مرحله لوتئال» نامیده می شود. در طی مرحله لوتئال، تخمک بارور شده از طریق لوله فالوپ به رحم می رود که معمولاً 6 تا 12 روز پس از لقاح در رحم کاشته می شود. مرحله طبیعی لوتئال به طور متوسط 14 روز ادامه دارد و در هر صورت می تواند بین 12 تا 17 روز باشد. با آزمایش سطح پروژسترون نمی توان بارداری را تشخیص داد. فقط وجود هورمون حاملگی هاش سی جی (HCG) حاملگی را تشخیص می دهد.
پروژسترون چه کاری انجام می دهد؟
پروژسترون، آندومتر (آستر رحم) را برای کاشت و حاملگی احتمالی آماده می کند. از انقباضات رحم و ایجاد فولیکول جدید جلوگیری می کند و در دوران بارداری توسط جفت تولید می شود و حاملگی را تا زمان تولد حفظ می کند. البته این مهم است که قبل از تلاش برای بارداری، ویتامین های پیش از زایمان را به خوبی مصرف کنید تا به حداکثر کارایی برسد.
آیا می توان بارداری را به تنهایی از سطح پروژسترون تشخیص داد؟
سطح پروژسترون به طور معمول در هفته های 36-38 بارداری افزایش می یابد، سپس با نزدیک شدن به زمان زایمان کاهش می یابد. با آزمایش سطح پروژسترون نمی توان بارداری را تشخیص داد. فقط وجود هورمون بارداری هاش سی جی حاملگی را تشخیص می دهد.
آیا سطح پروژسترون می تواند نشانه تخمک گذاری باشد؟
سطح پروژسترون معمولا یک هفته بعد از تخمک گذاری فرضی کاهش می یابد، زیرا در زمان تخمک گذاری به اوج خود می رسد. خون گیری خیلی زود ممکن است نتایج آزمایش به غلط منفی دهد. نتیجه منفی غلط سطح پروژسترون، به این معنا است که شما تخمک گذاری کرده اید، اما خیلی زود آزمایش خون داده اید و سطح پروژسترون به غلط پایین بود. پس از تخمک گذاری، پروژسترون به طور فزاینده ای از جسم زرد تولید می شود و سطح پروژسترون به تدریج از میزان حداقلی 1.5 تا 3 نانوگرم بر میلی لیتر تا روز اول تخمک گذاری افزایش می یابد. سطح پروژسترون پس از آن افزایش می یابد تا اینکه 7 روز پس از تخمک گذاری به اوج خود برسد و به حدود تقریبی 10-20 نانوگرم بر میلی لیتر برسد. سطح پروژسترون بسته به زمان خونگیری می تواند متفاوت باشد، و حتی در همان روز می تواند بسیار متفاوت باشد.
نتایج آزمایش سطح طبیعی پروژسترون، قبل از بارداری و در دوران بارداری چیست؟
سطح پروژسترون فقط به طور متوسط است و براساس متغیرهای زیادی می تواند تغییر کند. به عنوان مثال، زمان قاعدگی، آیا شما تخمک گذاری می کنید یا خیر، کدام آزمایشگاه تست می دهید، آیا خون قبل از غذا خوردن از شما گرفته شده یا بعد از غذا خوردن، و اینکه در هنگام صبح است یا بعد از ظهر، همه می تواند بر نتیجه آزمایش سطح پروژسترون تأثیر بگذارد.
- زنان در شروع دوره قاعدگی خود: یک نانوگرم بر میلی لیتر یا کمتر از این مقدار پروژسترون دارند
- قبل از تخمک گذاری، سطح پروژسترون به طور معمول کمتر از 10 نانوگرم بر میلی لیتر است.
- در اواسط نیمه دوم قاعدگی، یعنی در اواسط قاعدگی، حدود 7 تا 10 روز بعد از تخمک گذاری، سطح پروژسترون معمولاً بالای 8-10 نانوگرم بر میلی لیتر است.
- زنان در اواسط دوره قاعدگی: 5 تا 20 نانوگرم بر میلی لیتر
- سه ماهه اول بارداری: 11.2 تا 90 نانوگرم بر میلی لیتر
- در سه ماهه دوم بارداری: 25.6 تا 89.4 نانوگرم بر میلی لیتر
- در سه ماهه سوم بارداری: 42.5 تا 48.4 نانوگرم بر میلی لیتر
در هنگام بارداری میزان پروژسترون معمولاً بیشتر است، اما حتی در بیمار غیر باردار نیز می تواند به 20 نانوگرم بر میلی لیتر برسد. در یک دوره بارداری، آنها باید بیشتر از 10 تا 12 نانوگرم در میلی لیتر باشند تا شانس بهتری برای نتیجه حاملگی مناسب داشته باشند.
برای سطح پایین پروژسترون چه کاری می توانید انجام دهید؟
سطح پایین پروژسترون مخصوصاً سطح زیر 10 نانوگرم بر میلی لیتر ممکن است به معنای عدم تخمک گذاری باشد. اگر تخمک گذاری کرده اید، نظرات مختلفی وجود دارد که اگر سطح پروژسترون پایین باشد چه کاری انجام دهید. بعضی از پزشکان پروژسترون (قرص، تزریق، شیاف) را تجویز می کنند و برخی دیگر تحت درمان قرار نمی گیرند، مگر اینکه در دوره های قاعدگی غیر بارداری، وجود سطح کم پروژسترون از قبل ثابت شده باشد.
منبع: babymed