سیفلیس بیماری است که در مراحل اولیه قابل درمان است، اما در صورتی که این بیماری بدون درمان رها شود، می تواند منجر به ناتوانی، اختلالات عصبی و حتی مرگ شود. باکتری به نام ترپونما پالیدوم (T. pallidum) علت بروز بیماری سیفلیس می شود. این بیماری چهار مرحله دارد: اولیه، ثانویه، نهفته و مرحله سوم. در سال 2018، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) عنوان کرد که 64٪ انتقال دهندگان بیماری سیفلیس شامل مردانی می شود که با مردان رابطه جنسی دارند. با این حال، تعداد موارد ابتلا به این بیماری در مردان و زنان دگرجنس‌گرا نیز در حال افزایش است. سیفلیس به خصوص در مراحل اولیه با مصرف آنتی بیوتیک قابل درمان است. اما این بیماری بدون درمان رفع نمی شود. در این مقاله سلام دنیا، مراحل مختلف بروز بیماری سیفلیس و اینکه آیا بیماری سیفلیس قابل درمان است یا خیر و همچنین نحوه تشخیص و درمان آن را توضیح می دهیم.
بیماری سیفلیس چیست؟
سیفلیس یک عفونت منتقله جنسی (STI) است که توسط باکتری به نام ترپونما پالیدوم ایجاد می‌شود. این بیماری می تواند هم مردان و هم زنان را تحت تأثیر قرار دهد. سیفلیس از طریق تماس نزدیک پوست به پوست در حین رابطه جنسی منتقل می شود و در صورت وجود و تماس با زخم ها (شانکرها) یا بثورات می تواند بیماری بسیار مسری باشد.
- دوره نهفتگی سیفلیس از 10 روز تا 3 ماه متغیر است. از طریق برقراری رابطه جنسی دهانی، واژینال یا مقعدی محافظت نشده با فردی که آلوده است، می توانید به بیماری سیفلیس مبتلا شوید. بیماری سیفلیس همچنین در صورت وجود بثورات یا شانکرهای سیفلیس از طریق تماس پوست به پوست هم منتشر می شود.
- بعد گذشت سال های زیادی از ابتلا به سیفلیس، بیماری درمان نشده ممکن است منجر به بیماری مزمن مغزی یا قلبی شود و می تواند حتی کشنده هم باشد.
حتما بخوانید: 9 بیماری مقاربتی که از راه رابطه دهانی منتقل می شود
سیفلیس در بارداری
سیفلیس همچنین می تواند در دوران بارداری و هنگام تولد از مادر به نوزاد منتقل شود. به آن سیفلیس مادرزادی می گویند. درمان زودهنگام سیفلیس موثر است، اما افراد ممکن است علائمی نداشته باشند یا علائم سیفلیس اولیه را متوجه نشوند و بنابراین ممکن است به دنبال مشاوره پزشکی نباشند.
از سال 2002، تعداد افراد مبتلا به سیفلیس عفونی در بریتیش کلمبیا و عمدتا در میان مردان همجنس گرا و سایر مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند (MSM) به سرعت در حال افزایش است. افزایش سیفلیس در زنان (به ویژه در زنان در سنین باروری) همچنین منجر به ظهور مجدد سیفلیس مادرزادی (از جمله مرگ و میر جنین) در بریتیش کلمبیا از سال 2017 شده است.
چه افرادی در معرض خطر ابتلا به سیفلیس هستند؟ (سلفیس در زنان و مردان)
به همه افراد فعال از نظر جنسی انجام معاینات منظم سلامت جنسی (حداقل سالیانه) توصیه می شود. برخی از افرادی که در معرض خطر ابتلا به عفونت سیفلیس هستند عبارتند از:
- مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند
- شرکای زن مردانی که با مردان زیادی رابطه جنسی دارند
- زنان باردار (به عنوان بخشی از غربالگری روتین قبل از زایمان) و زنان در سنین باروری (15-49 سال)
- شرکای جنسی زنان باردار
- مردان و زنان دگرجنس‌گرا ، به‌ویژه در صورتی که شرکای جنسی متعددی داشته باشند، مسافرانی که از کشورهایی که سیفلیس شیوع بیشتری دارد بازمی‌گردند یا مواد مخدر تزریق می‌کنند
- هر فرد مبتلا به عفونت منتقله جنسی STI (مانند ایدز HIV، سوزاک، کلامیدیا) تشخیص داده شود.
حتما بخوانید: 16 درمان خانگی سوزاک
هر چند وقت یک بار باید برای بیماری سیفلیس معاینه شوم؟
اگر از نظر جنسی فعال هستید، حداقل یک بار در سال یک معاینه کامل سلامت جنسی (از جمله آزمایشات سیفلیس، ایدز، سوزاک و کلامیدیا) انجام دهید. دفعات معاینه سلامت جنسی به خطر ابتلا به بیماری های مقاربتی بستگی دارد. برای مثال:
- مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند و بیش از 1 شریک جنسی دارند هر 3 تا 6 ماه یکبار باید معاینه می شوند
- مردی که با مرد دیگری رابطه جنسی دارد (1 شریک جنسی دارد) - سالی یک بار معاینه می شود
- بارداری - آزمایش سیفلیس همیشه به عنوان بخشی از غربالگری روتین قبل از زایمان انجام می شود. زنانی که در معرض خطر ابتلا به سیفلیس هستند باید چندین بار در دوران بارداری و پس از تولد نوزادشان آزمایش انجام دهند.
علائم سیفلیس چیست؟
بیماری سیفلیس سه مرحله دارد. سیفلیس فقط در 2 مرحله اول این بیماری عفونی است و علائم بسته به مرحله بیماری متفاوت است. اگر علائم سیفلیس را داشته باشید، در حین برقراری رابطه جنسی بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت ایدز HIV قرار دارید.
علائم سیفلیس اولیه یا مرحله اول
مرحله اولیه بیماری سیفلیس معمولاً طی 4 تا 12 هفته رخ می دهد. برخی از افراد ممکن است متوجه بروز این بیماری نشوند زیرا هیچ علامتی ندارند. سیفلیس مرحله اولیه بسیار مسری است و علائم معمولاً به صورت زخم (شانکر) در ناحیه تناسلی (از جمله آلت تناسلی یا واژن)، مقعد یا دهان بروز پیدا می کنند.
زخم سیفلیس:
- ممکن است به سختی قابل توجه باشد زیرا در نواحی پنهان بدن ظاهر می شود یا بدون درد است. می تواند در مناطقی که تماس جنسی وجود داشته است مانند دهان، رکتوم (راست روده)، واژن یا دهانه رحم ظاهر شود.
- به احتمال زیاد به صورت یک زخم تنها ایجاد می شود اما گاهی اوقات به صورت زخم های متعدد بروز پیدا می کند.
- این زخم معمولا بدون درد است.
- زخم معمولاً 3 تا 4 هفته پس از عفونت ظاهر می شود (این زخم ممکن است هر زمانی بین 1 تا 12 هفته ظاهر شود)
- زخم معمولاً در عرض 4 هفته بدون هیچ درمانی کاملاً بهبود پیدا می کند.
- اگر در این مرحله برای سیفلیس تحت درمان قرار نگیرید، ممکن است دچار عفونت مرحله ثانویه عفونت شوید.
علائم سیفلیس ثانویه (مرحله دوم)
مرحله ثانویه حدود 2 تا 4 ماه پس از ابتلا به سیفلیس شروع می شود و (ممکن است تا 2 سال طول بکشد). این مرحله بسیار مسری است و ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- بثورات پوستی صاف و قرمزرنگ – در کف پاها، کف دست‌ها یا ممکن است تمام غدد لنفاوی متورم بدن شما بپوشاند.
- ریزش مو (به خصوص موهای ابرو)
- درد مفاصل
- بیماری شبیه آنفولانزا
- بثورات روی پوست ممکن است شبیه سایر بیماری های رایج پوستی (مانند سرخک) باشد.
- اگر آزمایش خون انجام نشود، ممکن است سیفلیس تشخیص داده نشود.
اگر مبتلا به سیفلیس هستید و در این مرحله به دنبال درمان نیستید، ممکن است دچار عفونت مرحله سوم شوید.
مرحله سوم (یا نوع سوم) سیفلیس
- مرحله سوم سیفلیس ممکن است 10 تا 30 سال پس از عفونت اولیه رخ دهد. این مرحله حدود یک سوم افراد درمان نشده را تحت تاثیر قرار می دهد.
- این نوع سیفلیس می تواند اندام های مختلف، به ویژه مغز و قلب را تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر این ممکن است عوارض شدید هم رخ دهد.
- سیفلیس در این مرحله عفونی نیست، اما هنوز هم قابل درمان است.
عوارض سیفلیس مادرزادی چیست؟
سیفلیس مادرزادی زمانی رخ می دهد که مادر مبتلا به سیفلیس عفونت را در دوران بارداری یا هنگام تولد به کودک خود انتقال دهد. سیفلیس مادرزادی می تواند اثرات جدی بر سلامت کودک شما بهمراه داشته باشد. این اثرات به مدت زمان ابتلا به سیفلیس و اینکه تحت درمان عفونت قرار گرفته اید، یا چه زمانی این کار را انجام داده بودید بستگی دارد.
در صورت عدم درمان، سیفلیس در دوران بارداری می تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:
- سقط جنین (از دست دادن جنین در دوران بارداری)
- مرده زایی (نوزادی که مرده به دنیا می آید)
- زایمان زودرس (کودکی که زود به دنیا می آید)
- وزن کم هنگام تولد
- مرگ پس از تولد
حتما بخوانید: رایج ترین دلایل زایمان زودرس
علائم سیفلیس مادرزادی در نوزادان
اگرچه برخی از نوزادان ممکن است در هنگام تولد علائم سیفلیس مادرزادی را نداشته باشند، اما برخی دیگر ممکن است با علائم زیر به دنیا بیایند:
- تغییر شکل استخوان ها
- کم خونی شدید (تعداد کم گلبول های قرمز خون)
- بروز مشکلاتی در اندام های حیاتی آنها (کبد و کلیه)
- یرقان (زردی پوست یا چشم)
- مشکلات مغزی و عصبی (مانند کاهش بینایی یا شنوایی)
- بثورات پوستی
علائم اولیه سیفلیس مادرزادی (تا سن 2 سالگی) ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آبریزش بینی
- بثورات (جوش) پوستی
- ناهنجاری های استخوان
- مشکلات چشم، کبد یا کلیه.
علائم مرحله آخر سیفلیس مادرزادی (که بعد از 2 سال ظاهر می شود) ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- انواع مشکلات اسکلتی
- نقص های دندانی
- مشکلات چشمی
- ریزش مو
حتما بخوانید: فواید مزوتراپی مو برای ریزش مو
سیفلیس چگونه انتقال می یابد؟
- سیفلیس از طریق تماس نزدیک پوست به پوست منتقل می شود.
- شما می توانید از طریق برقراری رابطه جنسی دهانی، واژینال یا مقعدی محافظت نشده با فردی که در 2 مرحله اول عفونت قرار دارد، به سیفلیس مبتلا شوید.
- در صورت وجود زخم یا بثورات، سیفلیس بیماری بسیار مسری است.
- زنان باردار مبتلا به سیفلیس می توانند عفونت را در دوران بارداری یا هنگام تولد به نوزاد خود انتقال دهند.
- سیفلیس همچنین می تواند از طریق خون آلوده هم به فرد منتقل شود. با این حال، خونی که برای اهدای خون استفاده می‌شود، به طور معمول در کشور استرالیا از لحاظ بیماری سیفلیس غربالگری می‌شود.
سیفلیس چگونه تشخیص داده می شود؟
یک معاینه منظم برای سلامت جنسی توسط پزشک تان یا مرکز سلامت جنسی می تواند سفلیس را تشخیص دهد. فقط از پزشک یا پرستار خود بخواهید آزمایش بدهد. تشخیص سیفلیس با استفاده از موارد زیر آسان است:
- یک آزمایش خون ساده
- آزمایش سواب یا ادرار - در صورت وجود زخم.
- دریافت نتایج آزمایش سیفلیس
- نتایج آزمایش معمولا در عرض یک هفته آماده و به شما ارائه می شود.
سیفلیس چگونه درمان می شود؟ (آنتی بیوتیک برای سیفلیس)
- پنی سیلین یک درمان بسیار موثر برای تمام مراحل سیفلیس (از جمله سیفلیس مادرزادی) محسوب می شود.
- در صورت داشتن حساسیت به دارو پنی سیلین درمان های دیگری هم برای شما وجود دارد، یا ممکن است بتوانید تحت یک روش حساسیت زدایی قرار بگیرید تا با خیال راحت دارو پنی سیلین را دریافت کنید.
- درمان زودهنگام سیفلیس مانع از بروز عوارض بیشتر شده و به جلوگیری از انتقال عفونت به شریک جنسی یا نوزاد متولد نشده در دوران بارداری کمک می کند.
- تا اتمام دوره درمان از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.
- اگرچه درمان واضح و ساده است، اما انجام آزمایش خون مکرر برای بررسی موثر بودن درمان موضوع مهمی است. ممکن است آزمایش خون بعدی در 3، 6 و 12 ماه پس از دوره درمان توصیه شود.
آیا می توانید دوباره به سیفلیس مبتلا شوید؟
- یک بار ابتلا به سیفلیس شما را از ابتلای مجدد به آن مصون نگه نمی دارد. حتی پس از درمان موفقیت آمیز، باز هم می‌توانید با برقراری رابطه جنسی با شریکی که مبتلا به سیفلیس است مجدداً به این بیماری مبتلا شوید.
- به شریک جنسی خود بگویید که به سیفلیس مبتلا هستید
- مهم است که به شریک جنسی یا شریک زندگی خود اطلاع دهید که به سیفلیس مبتلا هستید. اکثر مردم از اینکه شریک جنسی به آنها می گوید که ممکن است دچار عفونت باشد قدردانی خواهند کرد و این گام مهمی برای جلوگیری از گسترش بیشتر عفونت در جامعه است. اگر شریک زندگی تان تحت درمان قرار بگیرد، این کار از ابتلای مجدد به عفونت هم جلوگیری خواهد کرد.
- پزشک عمومی محل سکونت شما و مرکز سلامت جنسی می توانند به شما کمک کنند تا شریک زندگی خود را از این موضوع آگاه کنید و به آنها اطلاع دهید که نیاز به انجام آزمایش دارند. این فرآیند "آگاهسازی شریک زندگی" نامیده می شود. این کار را می توان به صورت ناشناس انجام داد و به حریم شخصی شما همیشه احترام گذاشته می شود.
- اطلاع دادن به شریک زندگی تان از ابتلای مجدد به عفونت هم جلوگیری می کند.
روش های کاهش انتقال سیفلیس
روش های کاهش خطر ابتلا به سیفلیس عبارتند از:
- رابطه جنسی ایمن داشته باشید – برای برقراری هرگونه رابطه جنسی از کاندوم و روان کننده بر پایه آب (lube) استفاده کنید. برای انجام رابطه جنسی واژینال یا مقعدی از کاندوم های زنانه (یا داخلی) نیز می توان استفاده کرد.
- اگر از نظر جنسی فعال هستید، حداقل یک بار در سال یک بررسی کامل سلامت جنسی (از جمله آزمایشات سیفلیس، ایدز، سوزاک و کلامیدیا) انجام دهید.
- اگر در معرض خطر بالای ابتلا به بیماری های مقاربتی هستید، به طور منظم آزمایش را انجام دهید. مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند، حداقل سالیانه آزمایش سیفلیس و آزمایش سایر بیماری‌های مقاربتی را انجام می دهند و اگر چندین شریک داشته باشید تا 4 بار در سال باید این آزمایش را انجام دهید.
- برای بهبود زخم های دهان، تناسلی یا مقعد یا بثورات روی بدن تان که به برقراری رابطه جنسی اخیر مرتبط است، مشاوره های پزشکی را دریافت کنید.
- اگر باردار هستید یا قصد تشکیل خانواده دارید، شما و شریک زندگیتان باید آزمایش عفونت منتقله جنسی STI را برای جلوگیری از انتقال هرگونه عفونت به نوزادتان انجام دهید. به خاطر داشته باشید که سیفلیس ممکن است از طریق رابطه جنسی دهانی محافظت نشده هم سرایت پیدا کند.
سخن آخر
سیفلیس یک عفونت منتقله جنسی (STI) است. این بیماری می تواند هم مردان و هم زنان را تحت تأثیر قرار دهد. مراحل اولیه، ثانویه و نهفته سیفلیس علائم متفاوتی دارد. راه انتقال و درمان سیفلیس را در این مطلب برای شما بیان کردیم. امیدوارم برایتان مفید بوده باشد.