گیاهان خانگی نقش مفید زیادی در محیط خانه های ما ایفا می کنند. آنها به زیبایی بصری خانه افزوده، هوا را تصفیه کرده و ممکن است خوراکی یا دارویی باشند. برخی از گیاهان رایج در آشپزخانه ها، آلوئه ورا است که به دلیل مراقبت آسان، شکل زیبا و ژل آرامش بخش آن مورد توجه قرار می گیرد. با این وجود، حتی چنین گیاهانی که رشد کرده و مفید هستند، ممکن است سمی باشند. گیاهان سمی، می توانند برای کودکان و حیوانات، و همچنین بزرگسالان مبتلا به زوال عقل خطرناک باشند.
اگرچه توصیه می شود که این گیاهان را از دسترس کسانی که ممکن است آنها را خرد کرده، خورده و یا طعمشان را امتحان کنند، دور نگه دارید، اما همیشه نمی توان از برخوردهای تصادفی جلوگیری کرد. اگر نگران این مساله هستید که عزیزان تان شاید این گیاهان خانگی را بخورند، ممکن است مایل باشید که گیاهان موجود در این فهرست را از خانه خود خارج کنید. مسمومیت می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- خوردن یا لمس برگ ها
- خوردن برگ ها، گل ها یا ریشه ها
- تماس پوست با شیره یا آب گیاه
- خوردن خاکی که گیاه در آن کاشته شده است
- خوردن آب از سینی زیر گلدان گیاه
اکثر مراکز باغبانی، برچسب هایی بر روی گلدان های خود نمی زنند که سمیت احتمالی گیاه را در آن ذکر کند. قبل از خریدن گل شیپوری آمریکایی و یا گل لیلیوم، بیاموزید که کدام گیاهان رایج می توانند بزرگ ترین تهدیدها را برای اعضاء خانواده آسیب پذیر شما ایجاد کنند.
جدول گیاهان خانگی و میزان سمی بودن آنها برای انسان و حیوانات خانگی
| گیاه | سمی بودن برای انسان | سمی بودن برای سگ | سمی بودن برای گربه |
| فیلودندرون | کمی | بله | بله |
| پونوس | بله | بله | بله |
| پیکان آبی | کمی | کمی | کمی |
| گل لیلیوم | متوسط | متوسط | بله |
| گل چمچه ای | بله | بله | بله |
| دیفن باخیا | متوسط | متوسط | متوسط |
| خرزهره | به شدت | به شدت | به شدت |
| کالادیوم | بله | بله | بله |
| گیاه زبان مادر شوهر | متوسط | متوسط | متوسط |
| پیچک | کمی | بله | بله |
10 گیاه خانگی زیبا ولی سمی و خطرناک برای کودکان و حیوانات خانگی
1. فیلودندرون (گل شیپوری آمریکایی)
احتمالا یکی از پرطرفدارترین گیاهان خانگی، گل شیپوری دوست داشتنی است که به راحتی می توان پرورش داد. اگرچه اغلب یک مکمل عالی برای هر خانه ای است، اما حاوی بلورهای اگزالات کلسیم است که برای انسان و حیوانات سمی است. گل شیپوری ممکن است به صورت تاکستانی و غیر تاکستانی باشد. بسیار مهم است که گیاهان تاکستانی را از ارتفاع آویزان کرده تا از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید که به حفظ پیچک ها کمک کرده و از کم رنگ شدن آن جلوگیری می کند. گیاهان غیر تاکستانی را باید در آستانه پنجره یا بالای قفسه نگه داری کرد.
- عوارض در انسان ها: خوردن گل شیپوری امریکایی در انسان ها و حتی کودکان، معمولا تنها عوارض جانبی خفیفی، از جمله واکنش درماتیت و تورم دهان و دستگاه گوارش ایجاد می کند. در موارد نادر و پس از خوردن مقادیر زیاد، گزارش مرگ و میر در کودکان وجود داشته است.
- عوارض در سگ و گربه: گل شیپوری امریکایی اثرات بسیار جدی تری در حیوانات خانگی دارد، گزارش هایی مثل اسپاسم، تشنج، درد و تورم ارائه شده است. به نظر می رسد برای گربه ها سمی تر باشد.
2. پوتوس یا پیچک شیطان
پوتوس که پیچک شیطان نیز نامیده می شود، برای برگ های زیبا و متنوع، طبیعت بخشی و توانایی های تصفیه هوا مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع، این گیاه به عنوان یکی از بهترین گیاهان جهت از بین بردن ناخالصی های هوا شناخته می شود. تکثیر این گیاه به وسیله قلمه زدن بسیار ساده است. به این دلیل، بسیاری از مردم این گیاه را به عنوان کادو و هدیه خانه جدید در نظر می گیرند، بعد از مدتی این گیاه، تبدیل به گیاه مادر می شود. عوارض این گیاه خفیف و کم است، اما می تواند عوارض جانبی ناراحت کننده و گاهی اوقات جدی در حیوانات و انسان ها داشته باشد.
- عوارض در انسان ها: سوزش دهان، خارش پوست، تورم لب ها، زبان و گلو، استفراغ، و اسهال.
- عوارض در سگ ها و گربه: سرازیر شدن آب دهان، خفگی، تورم دهان و زبان، مشکلات تنفسی، و ناراحتی معده. می تواند منجر به نارسایی کلیوی و حتی مرگ شود.
3. گیاه پیکان آبی
این گیاه شبیه به گل شیپوری امریکایی و همچنین مراقبت از آن بسیار آسان است. به همین دلیل است که معمولا در باغ با سایر گیاهان مشابه اشتباه گرفته می شود. بسیاری از مردم این گیاهان را به عنوان هدیه به همدیگر می دهند. گیاهانی جوان، پر برگ با برگ هایی به شکل قلب به نظر می رسند. گیاهان قدیمی تر ساقه و برگ هایی به شکل نوک پیکان دارند. برگ ها به طور مداوم در حال ریختن و رشد مجدد هستند، بنابراین حتی اگر این گیاه را دور از دسترس قرار می دهید، به علت ریختن برگ ها، کنترل آن ایده خوبی است.
- عوارض برای حیوان و انسان: تحریک پوست، ناراحتی معده، استفراغ.
4. گل لیلیوم
تعداد کمی از گل ها به اندازه لیلیوم ها زیبا هستند. از شکوفه های انحنادار ظریف گل شیپوری گرفته تا گل های فصلی مورد علاقه و گل لیلیوم شرقی، این گیاهان رنگارنگ برای نگهداری در خانه و خارج از خانه محبوب هستند. همه لیلیوم ها سمی هستند، اما در مقایسه با انسان ها، برای حیوانات، خصوصا گربه ها سمی تر هستند. اگر از نوع گونه گل لیلیوم خود مطمئن نیستید، همیشه احتیاط را رعایت کرده و آنها را در داخل خانه دور از دسترس، و یا دور از مناطق بازی خارج از خانه بکارید. انواع این گیاهان خانگی سمی تر به شرح زیر است:
- گل شیپوری (که می تواند برای کودکان کشنده باشد)
- لیلیوم شرقی
- لیلیوم روبروم
- لیلیوم تایگر
- زنبق رشتی
- سوسن آسیایی
گونه های مختلف گل لیلیوم عوارض متفاوتی در حیوانات خانگی و یا انسان ایجاد می کنند. گربه بیشتر مستعد ابتلا به مسمومیت است.
- عوارض در انسان ها: ناراحتی معده، استفراغ، سردرد، تاری دید و سوزش پوست.
- عوارض در گربه: تمام قسمت های این گیاه سمی است. عوارض مسمومیت حیوانات توسط این گیاهان خانگی سمی شامل استفراغ، بی حالی، و بی اشتهایی است. امکان نارسایی کلیه و کبد نیز وجود دارد که در صورت عدم درمان، منجر به مرگ می شود.
5. گل چمچه ای یا اسپاتی فیلوم
گل چمچه ای یا اسپاتی فیلوم، عضوی از خانواده گیاهان «سوسنیان» نیست، در نتیجه دقیقا یک لیلیوم نیست. انواع مختلفی از گل های چمچه ای وجود دارند که «گل آشوریا» یکی از متداول ترین گل های تزئینی خانگی است. این گیاه همیشه سبز متعلق به آمریکای جنوبی است. برگ هایی براق و شکوفه های سفید منحصر به فردی دارد که از یک ساقه مرکزی گسترش پیدا می کنند. آنها گیاهانی سایه دوست هستند، که برای آپارتمان و اتاق با نور کم ایده آل است. این گیاهان همچنین یک تصفیه کننده فوق العاده هوا هستند. با این وجود، این گیاه مانند گل شیپوری آمریکایی و پوتوس در صورت مصرف توسط انسان ها یا حیوانات، سمی بوده و می توانند علائم دردناک و گاهی مرگ آوری داشته باشند.
- عوارض در انسان ها: سوزش و تورم لب ها، یا دهان و زبان، مشکل در صحبت کردن یا بلع، حالت تهوع، استفراغ و اسهال.
- عوارض در گربه ها و سگ: اطلاعات مربوط به سمی بودن این گیاه تا حدودی متناقض است، اما نام آن در تمام سایت های ایمنی حیوانات از جمله ASPCA ذکر شده است که آن را برای سگ و گربه سمی اعلام کرده اند. علائمی آن شامل سوزش دهان، ترشح بزاق بیش از حد، اسهال، کم شدن آب بدن، بی اشتهایی و استفراغ است. مسمومیت با گل چمچه ای، در صورت عدم درمان می تواند به نارسایی کلیوی منجر شود.
6. دیفن باخیا
گل دیفن باخیا که همچنین با نام « dumb cane» شناخته می شود. این گیاه به خانواده گل شیپوری امریکایی تعلق دارد و حاوی همان بلورهای اگزالات است. گل دیفن باخیا دارای ساقه های ضخیم و برگ های گوشتی سبز محکم است که معمولا نشانه های زرد یا سبز بر روی آن وجود دارد. گل دیفن باخیا با احتمال بیشتری ممکن است خورده شود، زیرا این گیاهان بزرگ معمولا در گلدان بر روی کف زمین یا پایه های کوتاه نگهداری می شوند. بر خلاف گل شیپوری آمریکایی، خوردن گل دیفن باخیا تنها علائم خفیف تا متوسط در انسان و حیوانات ایجاد می کند.
- عوارض بر انسان و حیوانات: درد شدید در دهان، بزاق، احساس سوزش و تورم و بی حسی در گلو.
7. خرزهره
خرزهره به نظر ظریف و بی خطر است، اما به قدری سمی است که حتی با خوردن عسل تهیه شده از شهد این گیاه، علائمی ایجاد می شود. مرگ در انسان بالغ با خوردن میزان کمی از برگ های آن گزارش شده است، اما اکثر مرگ ها هنگامی گزارش شده است که میزان زیادی از این گیاه خورده می شود. کودکان آسیب پذیرتر هستند و باید آنها را از گیاه خرزهره دور نگه داشت.
- عوارض بر روی انسان: آرتریت، سرگیجه و لرز.
- عوارض بر روی گربه ها و سگ ها: ورم مفاصل، استفراغ و سرد شدن اندام.
8. کالادیوم یا گوش فیل
کالادیوم یکی دیگر از گیاهان و نباتات آمریکای جنوبی است که شاخ و برگ بزرگی دارد. این گیاه به عنوان گیاه خانگی یا محوطه سازی در بیرون از خانه بسیار محبوب است. این گیاه همچنین با نام «گوش فیل» و «بال فرشته» شناخته می شود. کالادیوم ها در رنگ های مختلفی از جمله قرمز، صورتی و سفید موجود است که باعث می شود آنها علاوه بر جذابیت، مجموعه ای از فضای سبز ایجاد کنند. این گیاه در نور کم به خوبی رشد کرده و گاهی اوقات شکوفه های جالبی شبیه به گل لیلیوم می دهد. تمام قسمت های گیاه کالادیوم هم برای انسان و هم برای حیوانات سمی است.
- عوارض بر انسان: علائم پس از خوردن این گیاه می تواند به شرح زیر باشد: سوزش دردناک و تورم دهان، زبان، گلو، لب و مشکل در تنفس، صحبت کردن و بلع و انسداد مجرای هوایی که می تواند منجر به مرگ شود.
- عوارض برای سگ ها و گربه ها: حالت تهوع، استفراغ، لرزش، لرزش سر، هذیان گفتن و مشکل در تنفس.
9. گیاه زبان مادر شوهر یا AKA Snake Plant
یک گیاه خانگی فوق العاده دیگر، گیاه زبان مادر شوهر یا AKA Snake Plant است که برگ های شمشیر مانند با جنسی شبیه به چرم دارد که علت نام گذاری این گیاه است. شکل براق و عمودی این گیاه، نشان گر گونه هایی از گیاه bushier است. شاخ و برگ سبز خالداری با چند رنگ سفید، زرد، و نقره ای دارد. باور بر این است که این گیاه می تواند از شما در برابر تاثیرات بد محافظت کند، و به این علت «گیاه شانس» نامیده می شود، اما خیلی برای حیوانات خانگی شانس نمی آورد.
- عوارض بر انسان: سطح سم خفیف است و عوارض کوتاه مدت مانند درد دهان، ترشح بزاق، و حالت تهوع ایجاد می شود. در موارد نادر، ممکن است یک واکنش پوستی ایجاد کند، اما عمدتا تنها در صورت بلع خطرناک است.
- عوارض بر گربه و سگ: می تواند باعث ترشح بزاق بیش از حد، درد، تهوع و اسهال شود.
10. پیچک
پیچک (که اغلب به آن «پیچک انگلیسی» گفته می شود) که به دور سنگ ها و آجرها می پیچد و نمای زیبایی ایجاد می کند، این گیاه در اصطلاع عامیانه با نام فرش و موکت سرسبز زیر درختان نامیده می شود. در داخل خانه، پیچک از سبدهای آویزان خزیده و محیطی عاشقانه ایجاد می کند. از گل پیچک در تعطیلات به عنوان تاج های گل و تزئینات استفاده می شود. پیچک نه تنها به عنوان دکوراسیون زیبا و سنتی استفاده می شود، بلکه ذرات ماده مدفوع موجود در هوا را از هوا پاک کرده و یک گیاه فوق العاده برای خانه هایی است که در در آنجا حیوانات خانگی نگهداری می شود.
- عوارض برای انسان ها: پیچک می تواند باعث تحریک شدید پوست، سوزش در دهان و گلو، بی حسی، تشنج و تب شود. این علائم معمولا تنها در صورت مصرف مقادیر زیاد وخیم می شوند.
- عوارض برای گربه ها و سگ ها: اسهال، بیش فعالی، نفس نفس زدن، ضعف، لرزش مداوم و استفراغ.
نکات ایمنی برای کاهش قرار گرفتن در معرض گیاهان سمی
تنها به این علت که این گیاهان به طور بالقوه خطرناک هستند، به این معنا نیست که نمی توانید از آنها در داخل خانه لذت ببرید. تا زمانی که مراقب برخی از اقدامات ایمنی اساسی باشید، گیاهان، کودکان و حیوانات خانگی می توانند در کنار یکدیگر، هم زیستی مسالمت آمیز داشته باشند. در این قسمت، چندین روش برای کاهش قرار گرفتن در معرض گیاهان سمی ذکر شده است:
- گیاهان را دور از دسترس کودکان نگهداری کرده و یا در اتاق هایی نگهداری کنید که بچه ها و حیوانات مجاز به ورود به آنها نیستند.
- به طور منظم گیاهان را تمیز کرده و ظرف آنها را نیز تمیز نگه دارید.
- برچسب نام گیاه و اینکه آیا این گیاه سمی است یا خیر بر روی گلدان بچسبانید.
- در هنگام دست زدن به گیاه، از دستکش استفاده کنید و یا بلافاصله پس از دست زدن به آن، دست های خود را بشویید چرا که می تواند باعث تحریک پوست یا چشم ها شود.
- قسمت های چیده شده گیاه را در جایی که به آسانی در دسترس قرار می گیرد، دور نریزید.
- به کودکان بیاموزید که به این گیاهان خانگی سمی دست نزنند.
- گیاهان را هرس کنید تا مانع از دسترسی کودکان و حیوانات به شاخه های گیاه شوید. در این صورت هنوز هم گیاهان با پر برگ بودن و شاخ و برگ هایی که هوا را تصفیه می کنند، برای شما مفید هستند.
- فراموش نکنید که گیاهان ییلاقی برای حیوانات خانگی در بیرون از خانه خطرناک هستند. آنها را در ایوان ها یا اتاقک های مخصوص نگهداری نمایید.
- همیشه آب شرب تازه برای حیوانات آماده بگذارید، پس آنها برای خوردن آب سینی گلدان وسوسه نمی شوند. مواد سمی می توانند به آب نفوذ کنند.
- از سیستم های اتوماتیک یا گلدان هایی که خودشان آبیاری می کنند، استفاده کنید تا هم به گیاه آسیب نرسیده و هم حیوانات را از آسیب آب سمی حفظ کنید.
- برای دور نگه داشتن گربه ها از گیاهانی که دور از دسترس بچه ها و سگ ها است، از قفسه های آویز پرنده استفاده کنید. قفس روش محافظتی خوبی برای گیاهان است و حتی به زیبایی بصری آن می افزاید.
نکات ایمنی بیشتر
- خاک گلدان ها و کودها را دور از دسترس نگه دارید.
- گیاهان را برای وجود حشرات نظارت کنید.
- گلدان ها و خاک را به طور مرتب برای وجود قارچ و کپک بررسی کنید.
- گلدان های شکسته و یا ترک خورده را عوض کنید. این مساله به خصوص برای گلدان های پلاستیکی مهم است که در داخل آنها عناصری وجود دارد
- اطمینان حاصل کنید که سبدهای آویزان به اندازه کافی محکم هستند تا وزن گیاه را تحمل کنند.
- گیاهان تاکستان را در جایی که در دسترس هستند، قرار ندهید. کودک یا حیوان خانگی می تواند گیاه را از قفسه پایین بکشد.
- اطمینان حاصل کنید که قفسه های گیاه و قلاب سقف به اندازه کافی برای نگهداری گیاه قوی باشند.
- گیاهان بی خطری برای گربه ها جهت خوردن فراهم کنید.
به خطرات توجه کنید
در مورد اینکه گیاهان سمی هستند و یا خیر، همیشه بین افراد و متخصصان اختلاف نظر وجود دارد. اگرچه همیشه بهتر است که ایمنی را در نظر بگیرید، اما به این نکته نیز توجه کنید که این مساله که گیاه سمی است، لزوما به معنای کشنده بودن آن گیاه نیست. احتمالا، این گیاه طعم به اندازه کافی بدی خواهد داشت که انسان و حیوانات به آن دست نزنند. در صورت تردید، گیاه را دور از دسترس نگهداری نمایید، اما احساس نکنید که باید زیبایی و فواید این گیاه را فدای ایمنی کنید.
به خاطر داشته باشید که حتی گیاهان غیر سمی نیز می توانند خطرناک باشند
کودکان و حیوانات خانگی می توانند با خوردن توت های کوچک، برگ ها یا شاخه های گیاه دچار خفگی شوند. گیاهان سنگین می توانند واژگون شده و برگ های تیز آن به دست یا دهان چسبیده و یا آنها را برش دهند. قفسه های در ارتفاع نگهداری شده و سبدهای آویز برای گیاهان، می تواند شما و عزیزانتان را از آسیب حفظ کرده، و در عین حال فواید سالم گیاهان طبیعی را به شما القا می کند.
