اینترنت ملی چیست؟ با گسترش وابستگی جوامع به فضای مجازی، بسیاری از کشورها به دنبال ایجاد ساختارهای بومی برای کنترل و مدیریت داده‌ها هستند. اینترنت ملی یکی از این ساختارهاست که با هدف تقویت زیرساخت‌های داخلی، افزایش امنیت و کاهش وابستگی به شبکه جهانی طراحی شده است. در این مقاله از سلام دنیا، به بررسی اینترنت ملی چیست، مزایا، معایب، تفاوت آن با اینترنت بین‌المللی و وضعیت سایر کشورها در این زمینه پرداخته‌ایم.
اینترنت ملی چیست؟
اینترنت ملی نوعی شبکه بسته است که بر پایه پروتکل‌های اینترنتی فعالیت می‌کند و توسط دولت‌ها برای کنترل و مدیریت داده‌ها و اطلاعات مبادله‌شده در داخل کشور ایجاد میشود. این شبکه جایگزین اینترنت جهانی بوده و خدمات محدودی ارائه می‌دهد که شامل سرویس‌های داخلی مانند ایمیل، موتورهای جستجو و شبکه‌های اجتماعی است.
در واقع، اینترنت ملی زیرساختی برای ایجاد یک شبکه اینترانت قدرتمند و پایدار در ایران محسوب میشود که هدف اصلی آن جلوگیری از ارسال درخواست‌های دسترسی به خارج از کشور و پردازش امن و خصوصی داده‌ها در داخل کشور است. با این وجود، جزئیات کامل و مزایای این شبکه هنوز به طور رسمی اعلام نشده و سوالات متعددی درباره عملکرد و تأثیرات آن مطرح است.
حتما بخوانید: اینترنت adsl چیست و چگونه کار می کند؟
مزایای اینترنت ملی
فواید اینترنت ملی (شبکه ملی اطلاعات):
1. ارائه خدمات الکترونیکی در بستر اینترنت ملی
اینترنت ملی امکان ارائه خدمات دولت الکترونیک مانند آموزش، بهداشت و درمان و حتی مصاحبه‌های آنلاین را فراهم می‌کند. نمونه بارز آن، مصاحبه زنده محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات بود که کاربران با ارسال کامنت سوالات خود را مطرح کردند.
2. افزایش سرعت اینترنت
اینترنت ملی باعث افزایش سرعت دسترسی به اطلاعات میشود. به عنوان مثال، کره جنوبی با داشتن 80 درصد پهنای باند داخلی، یکی از سریع‌ترین اینترنت‌های جهان را دارد که این امر ناشی از استفاده گسترده از شبکه داخلی است.
3. استقلال و کاهش وابستگی
با راه‌اندازی اینترنت ملی، حتی در صورت بروز مشکلات در اینترنت جهانی، کاربران داخلی می‌توانند به خدمات شبکه ملی دسترسی داشته باشند. این موضوع موجب کاهش وابستگی به شبکه‌های خارجی و تقویت استقلال کشور میشود که یکی از اهداف مهم جمهوری اسلامی است.
4. کاهش هزینه‌های اینترنت
استفاده از اینترنت ملی باعث کاهش هزینه‌های دسترسی به اینترنت میشود، چرا که داده‌های پرطرفدار به جای رفت و برگشت به خارج از کشور، مستقیماً در شبکه داخلی منتقل می‌شوند که به نفع دولت و مردم است.
5. افزایش قدرت سایبری کشور
نداشتن شبکه ملی اطلاعات، موجب تسهیل دسترسی کشورهای دیگر به اطلاعات کاربران ایرانی و کاهش قدرت کشور در فضای مجازی میشود. راه‌اندازی اینترنت ملی به افزایش قدرت و خودکفایی کشور در این زمینه کمک می‌کند.
6. ارتقاء امنیت اطلاعات کاربران
با توجه به تهدیدات سایبری و خرابکاری‌های دشمنان، اینترنت ملی امکان کنترل و مسدودسازی درخواست‌های ورودی از خارج را فراهم می‌کند. این امر باعث افزایش امنیت داده‌ها و ایجاد فضایی امن‌تر برای کاربران خواهد شد.
معایب اینترنت ملی
- عدم امکان تبادل، تراکنش، ارتباط و فعالیت‌های جهانی
- محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های فراوان در برنامه‌های مختلف
- وارد شدن ضربه به اکثر کسب و کارها
- نیاز به استفاده از شبکه‌های اجتماعی داخلی با محدودیت‌های بسیار
- عدم دسترسی به برخی سایت‌های مورد نیاز
حتما بخوانید: اینترنت ماهواره ای چیست؟
ایا با اینترنت ملی اینستاگرام قطع میشود؟
بله، با اینترنت ملی دسترسی به اینستاگرام قطع میشود، چون اینترنت ملی تنها خدمات داخلی را پوشش می‌دهد و امکان اتصال به شبکه‌های خارجی مانند اینستاگرام وجود ندارد. برای استفاده از اینستاگرام باید از اینترنت بین‌المللی استفاده کرد که دسترسی به سایت‌ها و اپلیکیشن‌های خارجی را فراهم می‌کند.
اینترنت ملی شامل چه برنامه هایی است؟
لیست سایت‌ها و اپلیکیشن‌های تحت حمایت اینترنت ملی شامل موارد زیر است:
خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها:
- سایت طلا
- زومیت
- فارس
- مهر
- ایسنا
پیامرسان‌ها:
- آی‌گپ (با اینترنت رایگان همراه اول)
- بله
- ایتا
- سروش
اپلیکیشن‌های متفرقه:
- دیوار
- کافه بازار
- اسنپ
- الوپیک
میزبانی وب:
- ابرآروان
- ایران‌سرور
حتما بخوانید: تفاوت تکنولوژی اینترنت 5G و 4G LTE چیست؟
موسیقی آنلاین:
- رادیوپلیر
- نواک
ویدیو:
- آپارات
کسب‌وکار آنلاین:
- دیجی‌کالا
- علی‌بابا
در صورت ملی شدن اینترنت چه کنیم؟
اگر اینترنت ملی جایگزین اینترنت جهانی شود و دسترسی کاربران به خدمات خارجی محدود گردد، راهکارهایی وجود دارد که می‌تواند به کاربران برای تطبیق با این وضعیت کمک کند. در این شرایط، استفاده از سرویس‌های داخلی مانند پیام‌رسان‌های بومی (سروش، بله، آی‌گپ)، موتورهای جستجوی ایرانی (یوز، پارسی‌جو) و شبکه‌های اجتماعی داخلی مانند روبیکا و کلوب می‌تواند بسیاری از نیازهای ارتباطی و اطلاعاتی کاربران را برطرف کند.
همچنین برای نصب اپلیکیشن‌ها، پلتفرم‌هایی مثل کافه بازار جایگزین مناسبی برای گوگل پلی یا اپ استور محسوب می‌شوند. در مواردی که دسترسی به اینترنت جهانی ضروری است، راهکارهایی مانند درخواست مجوز برای اتصال سازمانی به شبکه بین‌الملل، استفاده از اینترنت ماهواره‌ای (با وجود هزینه بالا)، یا در برخی موارد ابزارهای دور زدن فیلترینگ مانند VPNها مطرح میشود. البته باید توجه داشت که استفاده از VPN با محدودیت‌های فنی و قانونی همراه بوده و تضمینی برای عملکرد پایدار یا قانونی بودن آن وجود ندارد.
تفاوت اینترنت ملی با اینترنت بین المللی چیست؟
تفاوت اینترنت ملی و اینترنت بین‌المللی را می‌توان در مسیر انتقال داده‌ها، سرعت، هزینه و سطح وابستگی به زیرساخت‌های خارجی خلاصه کرد. در ادامه، این تفاوت‌ها را به زبان ساده توضیح می‌دهیم:
اتصال در اینترنت ملی:
- مسیر داده‌ها کاملاً در داخل کشور باقی می‌ماند.
- داده‌ها از دستگاه کاربر به روتر/دکل، سپس به ISP و نهایتاً به سرور داخلی منتقل می‌شوند.
- از طریق مراکز تبادل داده داخلی (IXP)، بسته‌های داده بدون عبور از مرز فیزیکی کشور به مقصد می‌رسند.
- مهم‌ترین مزیت اینترنت ملی این است که چون اطلاعات از کشور خارج نمی‌شود، هم سرعت بیشتری دارد، هم هزینه کمتری دارد و هم امنیتش بالاتر است.
حتما بخوانید: روش تقویت سیگنال مودم وای فای (WiFi)
اتصال در اینترنت بین‌المللی:
- ابتدا داده‌ها مسیر مشابهی را تا ISP طی می‌کنند.
- چون سرور در خارج از کشور است، داده‌ها باید از طریق درگاه‌های بین‌المللی اینترنت خارج شوند.
- این ترافیک از کابل‌های بین‌المللی (زیر دریا) یا لینک‌های ماهواره‌ای عبور می‌کند.
- پس از رسیدن به سرور مقصد (مثلاً گوگل در آمریکا)، پاسخ همان مسیر را طی کرده و بازمی‌گردد.
- این مسیر گران‌تر، کندتر و وابسته به زیرساخت‌های خارجی است.
کدام کشورها اینترنت ملی دارند؟
بر اساس منابع مرجع، کشورهایی که اینترنت ملی یا شبکه ملی اطلاعات دارند یا در حال توسعه آن هستند عبارتند از: کره شمالی، ایران، چین، روسیه، کوبا، میانمار.
سخن آخر
ایجاد اینترنت ملی به‌عنوان گامی در جهت تقویت استقلال دیجیتال، می‌تواند فرصت‌ها و چالش‌هایی را برای کاربران و زیرساخت‌های کشور به همراه داشته باشد. هرچند این شبکه می‌تواند سرعت، امنیت و هزینه‌های ارتباطی را بهبود بخشد، اما محدودیت در دسترسی به منابع جهانی نیز از دغدغه‌های جدی آن محسوب میشود. بنابراین، موفقیت این طرح در گرو تعادل میان توسعه داخلی و حفظ ارتباط مؤثر با جهان خواهد بود.
مطالب مرتبط:
تفاوت بین وای فای (Wi-Fi) و وای مکس (WiMAX)
خط اجاره‌ای چیست و چطور کار می‌کند؟
دیدگاه ها