از آنجایی که واژه آبان، به معنی آب می باشد، پس جشن آبانگاه مربوط به آبهای زمينی می شود. در باورهای ايرانيان باستان از هيچ ايزدی در اوستا و آيين زرتشت به اندازه آناهيتا ايزد بانوی آب ايران باستان، با گرمی و دلبستگی ياد نشده است. در این مطلب از سلام دنیا، ما می خواهیم به موضوع جشن آبانگاه چه روزی است؛ آداب و رسوم و علت نامگذاری 10 فروردین به این نام و تفاوت جشن آبانگاه 10 فروردین با جشن آبانگان 10 آبان را دریابیم. با ما همراه باشید.
جشن آبانگاه چه روزی است
جشن آبانگاه یا همان جشن آب پاشی یکی از آیین های باستانی در کشور عزیزمان، ایران می باشد که در 10 فروردین هر سال در میان ما ایرانیان باستان و به‌خصوص زرتشتیان مرسوم بوده است. این جشن هم درست مانند نوروز، مهرگان، جشن‌های آتش، گاهنبارها، آبانگان و فروردگان، یک جشن مهم تلقی می شده است. مردم ایران جشن آبانگاه را به مناسبت باران و آب در دهم فروردین برای ستایش ایزد آب برگزار می کرده اند. به یاد داشته باشید که جشن آبانگاه با جشن آبانگان كه در دهم آبان برگزار می شده دو جشن کاملاً متفاوت می باشند که نباید این دو را با هم اشتباه گرفت.
حتما بخوانید: مفهوم و فلسفه سفره هفت سین نماد چیست
آبانگاه یعنی چه
معنی آبانگاه به معنی ستایش و نیایش الهه آناهیتا می باشد. ریشه این کلمه یعنی آبان به معنی آب و فرشته آب می باشد.
آداب و رسوم جشن آبانگاه 10 فروردین
در حال حاضر در میان ما ایرانیان این جشن برگزار نمی شود و آبانگاه جزء جشن‌های غیرمرسوم در بین ما جا افتاده است. این جشن در میان زرتشتیان و ایرانیان باستان با نام آبان روز از فروردین در گاه شمارها ثبت شده. از جمله آداب و رسوم جشن آبانگاه، آب پاشییدن به یکدیگر می باشد. دلیل این آب پاشی هم چیزی جز نوعی نوید و انتظار برای باراش باران نیست. نکته جالب این است که امروزه این جشن با نام‌های دیگر در کشورهای مختلفی همچون ایتالیا و اسپانیا برگزار می‌شود.
چرا 10 فروردین به نام جشن ابانگان نامگذاری شده است
منظور از آبانگان روز دهم آبان ماه است که به نام فرشته ای به نام موکل آب هم می باشد. گفته شده است: در صورتی که در این روز بارش باران رخ دهد آبانگاه مردان است و مردان تن به آب می زنند، اما اگر خبری از بارش باران نباشد آبانگاه زنان است و آنها به آب در آیند و این عمل را شگون و پر برکت می دانند. علاوه براین، آبانگاه که در 10 آبان جشن گرفته می شود به یکی از بزرگترین ایزدان مورد ستایش ایرانیان قدیم، یعنی ایزد آناهیتا، کسی که سرپرست آبهای روان و ایستا و دریاها و رودها و چشمه سارها است، تعلق دارد. از آنجایی که ایرانیان باستان آب را نعمت مقدس می دانستند به همین دلیل در روز 10 آبان جشنی با عنوان آبانگان را به مناسبت ستایش و نیایش ایزدبانو آناهیتا ایزد آب های روان برگزار می کردند.
حتما بخوانید: انشا درباره سیزده بدر خود را چگونه گذراندید
تفاوت جشن آبانگاه 10 فروردین با جشن آبانگان 10 آبان
جشن آبانگاه که در 10 فروردین برگزار می شود با جشن آبانگان كه در دهم آبان برگزار می شده تفاوت هایی دارد بنابراین نباید با هم اشتباه گرفته شوند.اگرچه هر دو جشن برای ستایش ناهید برپا می شدند. اما آیین و آداب و رسوم هر کدام از این جشن ها باهم متفاوت هستند. آبانگاه نام جشنی است که در ایران باستان در 10 فروردین به دلیل نخستین آبان-روز در سال بوده است، برگزار می شد. اما جشن آبانگان که در 10 آبان برگزار می شده به دلیل ستایش آناهیتا، ایزد بانوی نگهبان آب های روان و پاکیزگی آب ها برپا می شد.
البته جشن آبانگاه 10 فروردین نسبت به آبانگان 10 آبان شهرت کمتری دارد. براساس شواهد و اسناد تاریخی در جشن آبانگاه مردم در طی جشن مراسم های مختلفی از جمله جشن آب پاشی را انجام می دادند که در واقع نوعی انتظار برای بارش باران هم بوه است.اما در جشن آبانگان 10 آبان زرتشتیان با رفتن به کنار جوى‌ها و نهرها و قنات‌ها با خواندن اوستاى آبزور (بخشى از اوستا كه متعلق به آب و آبان است) توسط توسط موبد مقام فرشته‌ی آب‌ها را گرامی می داشتند وبعد از ستایش اهورامزدا از او می خواستند که آب فراوانی به آنها بدهد و در انتها هم به جشن و شادی می پرداختند.
تاریخچه و فلسفه برگزاری جشن آبانگاه
آب و باران برای ما ایرانیان من جمله ایرانیان باستان از عناصر مقدس به شمار می‌رفته. ایرانیان باستان در جهت شکرگذاری و ادای احترام به الهه این عنصر، آیینی را که به جشن آبانگاه نامگذاری شده بود را برگزار می کردند. موکل آب و الهه باران برای ما ایرانیان، الهه آناهیتا می باشد. این جشن به دلیل این که در روزهای ابتدای سال نو برگزار می‌شده است، از جشن‌های نوروزی محسوب می شده است.
حتما بخوانید: ساعات سعد و نحس در علم نجوم به چه معناست و محاسبه قمر در عقرب
تاریخ برگزاری جشن آبانگاه (جشن آب پاشی)
تاریخ برگزاری جشن آبانگاه روز دهم فروردین هر سال می باشد. این جشن جزو یکی از جشن های نوروز در نظر گرفته شده است.
- شمسی: جمعه ، 10 فروردین 1403
- قمری: 2024 March 29 , Friday
- هجری: الجمعة ، 18 رمضان 1445
چرا دهم فروردین را به نام جشن آبانگاه نامگذاری کردند؟
در فرهنگ نامه، آبان به نام آب و فرشته آب ثبت شده است. این فرشته به نام برزیزد هم نیز خوانده مى شود. از این رو نیاکان ما این جشن مقدس و به عبارتی این جشن دینی را به نام جشن آبانگاه نامگذاری کردند.
سخن آخر
جشن آبانگاه درست مانند دیگر جشن‌های قدیمی ایرانیان باستان به عنوان جشن دینی محسوب می‌شود. جالب است بدانید که جشن های ایرانی به دو دسته، جشن‌های ملی و دینی تقسیم شوند. از جمله جشن‌های ملی ایرانیان می‌توان به نوروز، مهرگان و سده اشاره کرد. متاسفانه این روز ها دیگر در ایران این جشن زیبا برای شکرگذاری برای باران و آب دیگر برگزار نمی شود. در صورت مفید بودن مقاله، لطفاً آن را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
مطالب مرتبط:
سپندارمذگان روز عشق ایرانی چه روزی است
آیین و رسوم دین زرتشت کدام است؛ اصول، ازدواج و نماز در دین زرتشت
27 فستیوال معروف دنیا؛ عجیب، جالب و خطرناک ترین جشن های جهان