شیر خشت گیاهی متعلق به خانواده گل سرخ است، این گیاه ارتفاعی 3 تا 8 متر دارد و پوست آن خاکستری مایل به سیاه با گل های صورتی و حاشیه سرخ رنگ است. در طب سنتی این گیاه به عنوان ملین، تب‌بر و ماده خنک کننده استفاده شده است. شیر خشت به زبان فرانسوی «ماناپورگاتی» و در زبان انگلیسی «پورگاتیومانـا» (Purgative manna) می‌نامند. این گیاه برای رفع زردی نوزادن کاربرد دارد. در این مطلب سلام دنیا، درباره خواص و مضرات شیر خشت برای بزرگسالان، رحم، جوش، کبد، پوست و در طب سنتی صحبت کردیم. با ما همراه باشید.
شیرخشت چیست؟
شیرخشت یا شیر خاشاک ماده ای شیرین و رنگ سفید مایل به رنگ زرد و شکل کروی دارد، این ماده از صمغ درخت زبان گنجشک بدست می آید. این گیاه به کاهش تب در کودکان کمک می کند و شیره ای که از صمغ این گیاه بدست می آید. دارای خاصیت ملینی است و برای درمان یبوست در کودکان مفید است. سایر خواص سلامتی شیره خشت شامل رفع زردی نوزادان، کاهش تب حصبه و درمان زونا است.
طبع شیرخشت چیست
شیر خشت دارای طبع گرم و رطوبت معتدلی است.
شیر خشت چه شکلیه
شیرخشت بـه 3 صورت در دسترس است.
1. شیر خشت اشکی شکل (شیرخشت سیسیلی)
نوع اول به دلیل ظاهر سوراخدار و قطعات متبلور و اشکی شکلی که دارد به عنوان اشکی شکل شناخته می شود، و به اندازه یک بند انگشـت است و نسبت به دو نوع دیگر خالص تر است. شیرخشت اشکلی شکل در بازار بین المللی با عنوان شیرخشت سیسیلی شناخته می شود. این شیر خشت رنگ سفید و طعم شیرینی دارد.
شیرخشت تخته‌ای یا تكه‌ای
نوع دوم شیرخشت تخته‌ای یا تكه‌ای است که رنگ زرد تیـره ای و طعم شیرینی دارد، این شیر خشت خالص نیست و نسبت به نوع اول خیلی نامطبوع‌تـر اسـت.
شیرخشـت چرب
نوع سوم شیرخشت چرب نام دارد که میزان ناخالصی بیشتر و خواص کمتری نسبت به دو نوع قبلی دارد.
شیرخشت برای چی خوبه
همانطور که درقسمت بالا هم عنوان شد یکی از مهم ترین خواص شیرخشت درمان زردی نوزادان محسوب می شود، اما این گیاه دارویی با داشتن ترکیبات شیمیایی مهم برای درمان مشکلاتی نظیر، یبوست، رفع تشنگی، تب‌های حصبه‌ای و سـرخک، سـرفه، خس خس سینه و حلق، برای کاهش تب در کودکان، کاهش صدای معده، درمان زونا و شادابی پوست موثر عمل می کند.
حتما بخوانید: درمان زونا در خانه با گیاهان دارویی و خانگی
خواص شیر خشت برای بزرگسالان
شیرخشت خواص دارویی برای بزرگسالان هم بهمراه دارد که در ادامه شما را با آنها آشنا می کنیم.
- شیرخشت باعث تقویت کلی بدن میشود.
- به پاکسازی کبد و صفرا از بدن کمک می کند.
- شیر خشت به دلیل داشتن خاصیت ملینی می تواند به درمان یبوست کمک کند و از بروز بیماری های نظیر بواسیر جلوگیری کند.
- این ماده گیاهی باعث تسکین سرفه می شود و به بهبود بیماری های دستگاه تنفسی کمک می کند.
- شیر خشت باعث تقویت معده می شود و باعث کاهش حرارت معده و قلب و کبد می شود.
- مالیدن ضماد شیرخشت بروی پوست باعث شفافیت آن می شود، علاوه براین، استفاده از مخلوط1 لیوان شیر تازه گاو با 5 گرم شیر خشت و پاک کردن 3 مرتبه پوست در روز می تواند باعث تمیز شدن، روشن شدن و شاداب شدن پوست شود.
- شیرخشت می تواند برای درمان زونا (آبله مرغان در بزرگسالان) موثر عمل کند.
خواص شیر خشت برای رحم
از علائم عفونت رحم می توان به کمردرد، ترشحات واژن تب، زخم در سطح خارجی اندام تناسلی، سردرد و همچنین ایجاد لکه های تیره در قسمت کشاله ران اشاره کرد. برای درمان عفونت رحم با شیر خشت می توانید به اندازه یک قاشق غذاخوری بزرگ از ترکیب شیر خشت، بارهنگ، مغز فلوس و ترنجبین را در یک لیوان آبجوش بریزید و بگذارید دم بکشد و بعد از صاف کردن آن میل کنید. این دمنوش را به مدت دو هفته پشت سر هم میل کنید.
حتما بخوانید: خواص مریم گلی برای رحم و سلامتی
خواص شیر خشت برای جوش
استفاده از ترکیب شیرخشت و شیر گاو محلی، ترکیبی عالی برای رفع جوش و جای جوش می باشد.
خواص شیر خشت در طب سنتی
طبق گفته های ابن سینا که در کتاب قانون جلد دوم، از خواص شیر خشت در طب سنتی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شیر خشت، می تواند به رفع عطش و تشنگی کمک کند، که این کار با ایجاد برودت و سرما مطبوع در دهان اتفاق می افتد.
- شیر خشت برای درمان سرفه و رفع خش و خشونت سینه
- تقویت کننده جگر، معده و احشا
- دارای مزاج معتدل است و می تواند به درمان یبوست کمک کند
- استفاده از ماسک شیر خشت به روشن شدن پوست کمک می کند.
- باعث کاهش حرارت معده، جگر و قلب می شود.
خواص شیر خشت و ترنجبین
- مصرف شیر خشت و ترنجبین برای درمان زردی نوزاد مفید است .برای این منظور،حدود نصف قاشق شیر خشت و یک قاشق ترنجبین را به یک لیوان آب جوش اضافه کنید و خوب حل کنید و بعد با استفاده از پارچه نخی این محلول را صاف کنید و بعد مادر آن را میل کنید. بعد از گذشت 1 الی 2 ساعت مادر می تواند به نوزاد شیر بدهد. برای مشاهده اثربخشی، این درمان را تا روزی 2 الی 3 بار تکرار کنید.
- شیرخشت و ترنجبین خاصیت ضد عفونی کننده دارند و باعث از بین رفتن میکروبها می شوند.
- این ترکیب با افزایش ترحشات بدن منجر به کاهش حرارت و تب بدن می شوند.
- ترکیب شیرخشت و ترنجبین باعث تقویت کبد، معده، کلیه و روده ها می شود.
- مالیدن مخلوط شیر جوشیده با شیرخشت و ترنجبین باعث شادابی پوست می شود.
- شیرینی این دو ترکیب برای دندان ضرری ندارد و مانع از کرم خوردگی و پوسیدگی دندانها می شود.
خواص شیر خشت برای کبد
شیر خشت برای تقویت کبد و امعاء و احشا است و می تواند به درمان زردی که به دلیل افزایش بیلی روبین که در کبد تولید می شود، کمک کند.
شیر خشت برای نوزاد
شیرخشت طبیعت گرمی دارد و به کاهش تب در نوزادان کمک می کند، ضد درد معده ، مسهل و خلط آور است و برای مصرف همه سنین بی خطر است.
درمان زردی نوزاد: یکی از مشکلات شایع دوران نوزادی زردی است که علاوه بر درمان های پزشکی، درمان های گیاهی مانند شیرخشت هم برای رفع این مشکل موثر است. شیرخشت به دلیل وجود ماده ی به نام پلی ساکارید و مانیتول باعث کاهش میزان جذب مانیتول از دستگاه گوارش و بروز اسهال می شود و در نتیجه نوزاد از طریق دفع هایی که انجام می دهد بیلی روبین را دفع می کند.
حتما بخوانید: جلوگیری و درمان زردی نوزادان در طب سنتی
درمان یبوست در نوزادان: شیرخشت می تواند برای درمان یبوست مداوم در نوزادان موثر باشد، مصرف شیرخشت باعث رقیق شدن مواد غذایی و همچنین به هضم غذا در معده کمک می کند.
کمک به رشد و استحکام استخوان ها:مصرف شیرخشت می تواند باعث استحکام استخوان بندی و رشد قابل توجه نوزادان شود. بنابراین شربت ترنجبین و شیرخشت را جایگزین شربت قندی کودکان کنید تا باعث افزایش مقاومت استخوان بندی او شوید.
طریقه مصرف شیر خشت برای نوزاد
برای خوراندن شیرخشت به نوزادان باید حدود یک چهارم قاشق چای خوری شیر خشک را با آب مخلوط کنید و بعد آن را صاف کنید و به آرامی این محلول را به نوزاد بدهید .روزی 2 الی 3 بار می توانید این محلول را به نوزاد بخورانید.
طریقه مصرف شیر خشت برای مادر
علاوه بر این، مصرف شیرخشت توسط نوزادان، مادر نوزاد هم می‌تواند برای درمان زردی این محلول را استفاده کند تا نوزاد از طریق شیر مادر خواص شیرخشت را دریافت کند.در روش جایگزین شیرخشت و ترنجبین را به جای آب در مخلوط عرق‌های کاسنی و شاهتره یا در عرق‌هایی مانند عرق بید حل کنید،تا اثرگذاری آن بیشتر شود. علاوه براین، برای استفاده از شیرخشت و ترنجبین برای درمان زردی نوزادان باید احتیاط را هم رعایت کنید.
مضرات شیر خشت
مصرف بیش از حد شیرخشت با بروز مشکلاتی نظیر ایجاد صدا در معده و مشکلات جنسی در مردان (رقیق شدن منی و سرعت انزال) همراه است. اگرچه شیر خشت می تواند به رفع یبوست و زردی در نوزادان کمک کند ،اما بهتر است در مصرف آن برای نوزادان و کودکان جانب احتیاط رعایت شود و بعد از مشورت پزشک از آن استفاده کنید.
سخن پایانی:
شیرخشت یک ماده گیاهی با خواص درمانی مانند کاهش تب در کودکان، درمان زردی نوزادان، تقویت کلی بدن، پاکسازی کبد و رفع یبوست و... است که از صمغ درخت زبان گنجشک گرفته می شود. مصرف بیش از حد آن با عوارض نظیر صدای معده و مشکلات جنسی در مردان همراه است، در مصرف این دارو گیاهی احتیاط را رعایت کنید.
مقالات مرتبط:
خواص و مضرات پودر سنجد برای چاقی، کبد و لاغری
پایین آوردن تب با پیاز و گلاب و بهترین نوشیدنی و درمان خانگی