در ایران باستان، جوشانده میوه سنجد توسط داروسازان ایرانی توصیه می‌شده است و از داروهای خوب برای تب، زردی، آسم، کزاز و روماتیسم مفصلی ابوده است. به طور کلی، به خاطر خواص سنجد از آن به عنوان جایگزین هر داروی ضد التهابی و ضد درد، استفاده می شد. این مقاله از سلام دنیا به فواید سنجد برای درمان انواع بیماریها و خواص و مضرات سنجد و پودر سنجد برای کبد، دیابت، لاغری و چاقی؛ برای معده، رفلاکس معده ؛ خواص سنجد تلخ و نارس و همچنین خواص سنجد در بارداری، برای کودکان، پودر سنجد برای درد زانو و برای پوست؛ نحوه مصرف پودر سنجد با شیر و عسل و همچنین طرز تهیه دمنوش برگ سنجد و نحوه مصرف آن می‌پردازیم، با ما همراه باشید.
معرفی گیاه سنجد
سنجد محصول درختی به همین نام است که با نام علمی Elaeagnus angustifolia شناخته می‌شود. به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد این گیاه، می‌تواند حتی در شرایط سخت آب و هوایی و خاکی نیز رشد کند و در بسیاری از نقاط ایران و جهان کشت می شود. برای داشتن طعم کامل و به حداقل رساندن طعم قابض، باید منتظر ماند تا میوه کاملاً برسد.
این میوه با طعم شیرین و بافت آردی آن منبعی فوق العاده بسیاری از مواد معدنی، فلاونوئیدها، ویتامین A ،E و C است و به همین دلیل انواع استفاده های پزشکی و درمانی از آن می‌شود. ترکیبات موجود در سنجد، مانند ویتامین‌ها و مواد معدنی و همچنین خواص آنتی‌اکسیدانی، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود و برای مقابله با التهاب مفید است. ترکیبات آن با توقف فعالیت‌های باکتریایی، به عنوان یک آنتی بیوتیک نیز عمل می کند.
خواص سنجد برای سلامتی زنان و مردان
خواص: ضد سرماخوردگی، تب بر، شل کننده عضلات، درمان بیماریهای شناختی، آنتی اسید، ضد زخم، ضد تومور، مغذی، سینه ای، ضد سرطان احتمالی، ضد اکسید کننده، ضد درد، ضد التهابی، ضد باکتری، ضد قارچ.
قسمتهای مختلف گیاه سنجد به ویژه میوه‌ها و گلها، به طور سنتی در درمان انواع بیماریهای شایع مثل تهوع، سرفه، آسم، تب، زردی و اسهال استفاده می‌شود. استفاده از پودر سنجد و عصاره آن در کاهش درد بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید و همچنین کاهش زمان بهبود زخم ها در فرد آسیب دیده موثر است. سالهاست این ماده گیاهی به عنوان یک خوراکی که می‌تواند میزان بروز سرطان را کاهش دهد و همچنین به عنوان درمانی برای توقف یا معکوس کردن رشد سرطان‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. برگها و ساقه ها در درمان آسم، سرفه، اسهال، هموروئید و غیره استفاده می شود.
حتما بخوانید: بهترین درمان های خانگی بواسیر یا همورئید
بیشترین تأثیرات مورد مطالعه درباره سنجد سنجد روی التهاب و درد مورد است. بیش از 4 کارآزمایی بالینی موجود است و همه آنها اثر مشابهی را به عنوان NSAIDs گزارش کرده اند. سنجد دارای خاصیت شل‌کننده عضلانی است به نحوی وابسته به دوز قابل مقایسه با دیازپام، خاصیت مهار COX مانند ایندومتاسین و ایبوپروفن، و مملو از کامفرول است که می تواند واسطه های التهاب را سرکوب کند.
خواص سنجد برای کبد
- سنجد یک دیورتیک طبیعی است و به خاطر همین خاصیت به پاکسازی و سم‌زدایی کبد کمک می‌کند و در درمان امراضی مثل کبد چرب موثر است.
- این سنجد شگفت انگیز برای بیماران مبتلا به سیروز کبدی مفید است. عصاره آن شدت سیروز کبدی را تا 30 درصد کاهش می دهد.
خواص سنجد برای لاغری
- به دلیل داشتن فیبر زیاد، سنجد باعث احساس سیری در بدن می‌شود که این می تواند اشتها را کاهش داده و در نتیجه به کاهش وزن کمک کند.
- به علاوه سنجد با حفظ سلامت دستگاه گوارش و فعالیت آن به افرادی که قصد لاغر شدن دارند کمک می‌کند.
بهترین زمان مصرف پودر سنجد برای لاغری
سنجد فیبر بسیاری دارد به همین دلیل با مصرف آن، اشتها کمتر شده و از پر خوری جلوگیری می نماید.
در نتیجه در کاهش وزن و لاغری موثر است.
سنجد دارای هفده اسید آمینه و پروتئین است و می‌تواند به تحکیم عضلات و نیز عضله سازی کمک کند. همچنین سیر کننده بوده و برای افرادی که رژیم لاغری دارند می‌تواند بسیار مفید باشد.
خواص پودر سنجد برای چاقی
- تحقیقات علمی و تجربی تاثیر مصرف پودر سنجد را در چاقی، به خصوصی چاقی موضعی در ناحیه صورت نشان داده است. به این منظور باید پودر سنجد را در آب مخلوط کرده و بنوشید.
بهترین زمان مصرف پودر سنجد برای چاقی صورت
- می توانید مقداری از میوه سنجد را با آسیاب برقی پودر کنید یا از پودر سنجد آماده استفاده کنید.
- بعد از پودر کردن، 1 تا 3 قاشق غذاخوری از پودر سنجد را داخل شیر پر چرب بریزید و یک قاشق عسل به آن اضافه کنید و به عنوان میان وعده مصرف کنید.
- روش دیگر این است که مثل روش بالا 2 قاشق پودر سنجد را با شیر و عسل ترکیب کنید و صبح ناشتا مصرف کنید.
خواص سنجد برای معده
خواص سنجد برای معده متعدد است که با ترکیب یه قاشق از پودر آن در یک لیوان آب ولرم می‌توانید به آنها دست یابید. از جمله در:
- روغن تفاله سنجد برای زخم معده بسیار موثر است. روغن آن غشای معده را ترمیم می‌کند و زخم معده را التیام می بخشد.
- به طور سنتی، سنجد به عنوان یک دارو برای بهبود زخم یا گاهی اوقات اختلالات معده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- سنجد همچنین با داشتن فیبر زیاد در پاکسازی معده از سموم مختلف نیز موثر است.
- این گیاه خوراکی با دارا بودن مقادیر بالای ویتامین K دارای خاصیت ضد خونریزی است.
- از دیگر خواص سنجد برای معده می‌تواند به رفع نفخ معده اشاره کرد که در اثر مصرف عرق تهیه شده از شکوفه آن بدست می‌آید.
- قسمتهای مختلف گیاه سنجد خواصی برای معده دارد. از جمله روغنی که از هسته و پالپ آن گرفته می‌شود مانع از ایجاد زخم معده شده و عصاره پوست بوته آن با ترمیم غشای معده به بهبود دردهای آن کمک می‌کند. مصرف منظم سنجد موجب محافظت از معده در مقابل عوامل بیماری‌زا شده و شدت و اندازه زخم معده را کاهش می‌دهد.
خواص سنجد برای رفلاکس معده
- تحقیقات نشان داده است که مصرف سنجد ترشح اسید معده را به دلیل داشتن کرباکول طور کامل کنترل کرده و به این شکل در درمان رفلاکس معده موثر است. این گیاه با دارا بودن ترکیبات فلاوونوئیدها و اسیدهای چرب، خاصیت ضد التهابی داشته و در درمان التهاب موثر است.
حتما بخوانید: رفلاکس معده چیست
خواص سنجد در بارداری
- سنجد با داشتن کلسیم بالا مانع از بروز پوکی استخوان و دردهای مفصلی در زنان باردار می‌شود.
- سنجد باعث تقویت سیستم ایمنی مادران شده و آنها را در مقابل ابتلا به بیماریهای ویروس و سرماخوردگی مقاوم می‌کند.
- با وجود خواص سنجد در بارداری از آنجاییکه خاصیت انقباض رحم را در این گیاه اثبات کرده است و به طوری که در طب سنتی چینی در هنگام زایمان استفاده می‌شود، مصرف بیش از حد آن می‌تواند مضر باشد و بهتر است تحت نظر پزشک باشد.
خواص سنجد برای کودکان
- ترکیب شیر و سنجد باعث تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان می‌شود.
- پودر سنجد باعث استحکام استخوان‌های در حال رشد کودک می‌شود.
- پودر سنجد با داشتن ویتامین C کمبود این ویتامین را در بدن برطرف کرده و کودک را در مقابل عفونت مقاوم می‌کند.
- مصرف پودر سنجد در درمان تکرر ادرار در کودکان موثر است.
- جوشانده برگ سنجد دارای خواص ضد اسهال و قابض است و به همین دلیل بهترین دارو برای اسهال کودکان به حساب می‌آید.
خواص سنجد برای دیابت
- سنجد با داشتن خواص ضد التهابی به بهبود عملکرد پانکراس و در نتیجه کاهش قند خون افرادی دیابتی کمک می‌کند.
- سنجد با داشتن طعمی شیرین یکی از بهترین جایگزین‌ها برای قند و شکر است.
- عصاره تهیه شده از هسته سنجد خواصی دارد که به کاهش فشار خون بالا در افراد مبتلا به دیابت منجر می‌شود. مصرف این عصاره میزان چربی و قند که از علائم اصلی بیماری دیابت هستند را کاهش می‌دهد.
پودر سنجد برای درد زانو
- از قدیم در طب سنتی ایران به دلیل خواص ضد درد و ضد التهابی استفاده می‌شده است. مطالعات فیتوشیمیایی عصاره میوه سنجد نشان می‌دهد که فلاونوئیدها و ترپنوئیدها جزء اصلی اثرات ضد درد و ضد التهابی عصاره میوه سنجد هستند.
- این عصاره توانایی مهار فعالیت آنزیم های سیکلواکسیژناز نوع 1 و نوع 2 را دارد و به نظر می‌رسد گزینه مناسبی برای تبدیل شدن به یک داروی ضد التهابی خوب است.
- آرتروز یک اختلال مزمن مزمن مفصلی است که معمولاً با افزایش سن پیشرفت می کند. برای تسکین درد و ناراحتی آن، معمولاً از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی مسکن (NSAIDs) یا مهار کننده های انتخابی سیکلواکسیژناز -2 (COX-2) و درمان‌های داخل مفصلی استفاده می شود که برخی از عوارض جانبی جدی مرتبط با استفاده از این داروها را دارد.
حتما بخوانید: درمان زانو درد با 7 درمان خانگی
خواص پودر سنجد برای پوست
- اگر به دنبال راهی برای داشتن صورتی پر با پوستی صاف هستید، تنها کافی است که مخلوطی از پودر سنجد و آب و یا مخلوطی از پودر سنجد به علاوه پودر کنجد، شیر و عسل را میل کنید.
- پودر سنجد با دارای بودن میزان زیادی ویتامین C و آنتی اکسیدان‌ها، با رادیکال‌های آزاد مبارده کرده و به خاطر کلاژن موجود در آن باعث کاهش چین و چروک پوست شده و با روند پیری مقابله می‌کند.
- استعمال روغن سنجد به صورت موضعی روی پوست، در افزایش ضخامت پوست موثر است و همچنین می تواند در ترمیم بریدگی مفید باشد.
خواص سنجد تلخ
- سنجد تلخ منبعی غنی از انواع ویتامین‌های C، A، E، مواد معدنی، آمینواسید، اسید چرب و بتاکاروتن است و از خواص سنجد تلخ می‌توان درمان زخم‌های پوستی، اگزما، آکنه، آفتاب سوختگی شدید، خشکی پوست و زخم بستر اشاره کرد.
- چای تهیه شده از برگ سنجد تلخ روند پیری و زوال عقل را آهسته می‌کند و برای کنترل فشار خون، کلسترول، بیماریهای قلبی و عروقی موثر است.
- روغن سنجد تلخ نیز خواص آنتی اکسیدانی قابل توجهی دارد و عوارض حاصل از مصرف داروهای شیمی درمانی را کاسته به تقویت سیستم ایمنی، درمان زخم معده و روده نیز کمک می‌کند.
خواص سنجد نارس
- سنجد دارای مزاج سرد و خشک است و جزو گیاهان قابض است. هرچقدر سنجد نارس‌تر خاصیت سردی و قابض بودن بیشتری دارد. به همین دلیل برای درمان اسهال‌های شدید یا مزمن بهتر است از سنجد نارس یا کال استفاده شود.
خواص سنجد و عسل
ترکیب یک قاشق غذاخوری پودر سنجد و دو قاشق عسل و مصرف آن به صورت روزانه یا هفته‌ای دو بار خواص زیادی برای سلامتی دارد، از جمله:
- درمان بیماریهای کلیوی عفونتی و ادرای
- درمان عفونت ریه
- خواص ضد سرطانی به خاطر آنتی اکسیدان موجود در عسل و پودر سنجد
- پاکسازی روده و معده
- درمان تب و سرماخوردگی با ترکیب عسل و پودر سنجد در آب ولرم و میل کردن آن
- تقویت قلب
نحوه مصرف پودر سنجد
برای بهره بردن از خواص سنجد باید آن را به شکل کامل پوست و هسته آن در آسیاب بریزید و به شکل پودر سنجد درآورید. این پودر را می‌توان با اضافه کردن به آب، شیر، و یا همراه مقداری عسل به شکل میان وعده مصرف کرد.
دوره زمانی توصیه شده برای بهره‌مند شدن از خواص آن سه بار در روز و به مدت دو هفته می‌باشد. با مصرف 70 روزه تا حد زیادی تاثیر پودر سنجد را در درمان و پیشگیری از پوکی استخوان و بهبود علادم آلزایمر مشاهده می‌کنید.
پودر سنجد و شیر
مصرف ترکیبی از پودر سنجد و شیر در درمان پوکی استخوان موثر است و به کاهش درد مفاصل به خصوص زانو درد کمک می‌کند. برای تهیه این ترکیبی تعدادی سنجد تازه و تمیز را به شکل کامل در آسیاب برقی پودر کنید. سپس یک قاشق غذاخوری از آن را در یک لیوان شیر ریخته و اضافه کردن یک قاشق عسل آن را شیرین کنید تا به عنوان یک میان وعده آماده میل کردن شود.
طرز تهیه دمنوش برگ سنجد
برای تهیه دمنوش برگ سنجد تنها کافی است 10 تا 15 برگ خشک شده آن را بشویید و برای مدت 20 دقیقه بخیسانید. سپس آنها در یک قوری با یک لیتر آب ریخته و اجازه بدهید به مدت 15 دقیقه با حرارت ملایم دم بکشد. این دمنوش طعم تلخی دارد و می‌توانید آن را با عسل شیرین کنید.
مضرات سنجد
سنجد یکی از بی عارضه‌ترین گیاهان جهان است بر اساس مطالعات، هیچ عارضه جانبی مضری مانند تاخیر در رشد یا القای ناهنجاری‌ها در انسان یا موش آزمایشگاهی حتی با استفاده از دوزهای زیاد عصاره مشاهده نشده است. با این حال استنشاق این مواد حساسیت زا ممکن است باعث ایجاد علائم تحریک بینی در برخی از بیماران حساس شود.
سخن آخر
بسیاری از مطالعات در مورد گیاه سنجد و عصاره های آن، اعتبار علمی برای مصرف سنتی از این گیاه به عنوان دارویی برای تسکین و درمان بسیاری از علائم و مشکلات شایع و همچنین برخی بیماریهای جدی را تایید کرده است. عصاره‌های این گیاه دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد میکروبی ، ضد زایی و برخی دیگر از خواص درمانی هستند که می تواند در بسیاری از بیماری های جدی دارای اثر پیشگیرانه باشد.