علائم ترس از تاریکی در بزرگسالان و علل، روش تشخیص و درمان

ترس از تاریکی، نکتوفوبیا (Nyctophobia) نیز نامیده می شود. در حالی که ترس از تاریکی ممکن است مسئله ای عادی در طول رشد کودکان خردسال باشد، اما در مورد بزرگسالان اینطور نیست. این فوبیا می تواند باعث محدودیت در فعالیت ها، اجتناب از موقعیت های خاص و ایجاد اضطراب در صورت وقوع تاریکی برای فرد شود. این یک مکانیسم دفاعی درونی است که به عنوان نوعی ترس تشخیص داده می شود.

علل ترس از تاریکی

ترس از تاریکی که با نام های نکتوفوبیا، اسکاتوفومیا، لیگوفوبیا نیز شناخته می شود، می تواند یک احساس تکاملی در انسان باشد، زیرا بسیاری از شکارچیان در شب شکار می کنند. ممکن است ترس به خود تاریکی مربوط نباشد، اما خطرات ناشناخته ای که در تاریکی پنهان شده اند چیزی باشد که فرد از آن هراس دارد (به همین دلیل فیلم های ترسناک اغلب در فضایی تاریک ساخته می شوند). نبود امنیت و اعتماد به نفس می تواند در این امر نقش داشته باشد، به خصوص اگر بیشتر در هنگام تنهایی احساس ترس از تاریکی داشته باشید. برخی از روانکاوها معتقدند ترس از تاریکی ممکن است به اضطراب جدایی از یک شکل وابستگی اولیه مربوط باشد.   

علائم و تشخیص فوبیا تاریکی

علائم فوبیا تاریکی یا ترس از تاریکی در افراد مختلف متفاوت و شدت آن نیز یکسان نیست. بطور کلی علائم نکتوفوبیا شامل موارد زیر است:

• عصبی شدن در هر محیط تاریک
• نیاز به خوابیدن با چراغ خواب
• بی میلی به بیرون رفتن شبانه
• تجربه علائم فیزیکی از جمله افزایش ضربان قلب، عرق کردن، لرزش محسوس و احساس ناخوشی (حالت تهوع، سردرد و اسهال) وقتی که فرد مجبور است در تاریکی قرار بگیرد.

علائم موارد شدیدتر ترس از تاریکی عبارتند از:

• تلاش برای فرار از اتاق های تاریک
• بیرون نرفتن از خانه در هنگام شب
• عصبانی شدن یا حالت دفاعی گرفتن در مقابل افرادی که شخص را تشویق به قرارگیری در محیط تاریک می کنند

ترس از تاریکی برخی معیارها را برای سنجش دارد که در سایر فوبیاها نیز متداول است و آنها را از ترس های ساده متمایز می کند.

ترس از تاریکی در بزرگسالان

ترس ها و فوبیاها ناشی از تجربیات ناخوشایندی است که در سنین پایین برای فرد اتفاق افتاده است. اما چرا یک فرد بالغ هنوز از تاریکی می ترسد حتی اگر تا کنون هیچ چیزی در تاریکی به او حمله نکرده باشد؟ برای یک کودک کوچک دلایل ترس از تاریکی کاملاً منطقی است، زیرا نمی توان آنها را قانع کرد که هیولا وجود ندارد، اما این ترس برای یک فرد بالغ عجیب است، اینطور نیست؟

چه چیزی باعث ترس بزرگسالان از تاریکی می شود؟

برای درک کامل این رفتار، باید به دنبال دلیل اصلی باشید. کودکی که به شدت مورد توجه بقیه بوده است و ناگهان در موقعیتی قرار گرفته است که همه توجه ها روی شخص دیگر متمرکز شده است (برای مثال بدنیا آمدن کودک تازه)، ممکن است این ترس را در خود ایجاد کند تا اطمینان یابد والدین هنوز از او مراقبت می کنند، حتی وقتی بزرگتر شد!! بنابراین در بعضی موارد ترس از تاریکی می تواند نتیجه تلاش برای جلب توجه باشد!!

ترس های ما بعضی اوقات می توانند شکل خود را تغییر بدهند و بدون اینکه متوجه بشویم، از شکلی به شکل دیگر تغییر کنند. برای مثال، فردی که ترس از دست دادن کنترل بر پیرامونش را دارد ممکن است شروع به ترس از تاریکی کند، بدون اینکه بداند چرا این حس را دارد، در حالی که در حقیقت او از تاریکی می ترسد زیرا به او یادآوری می کند که کنترلی روی زندگی خود ندارد. بزرگسالانی که از ناشناخته ها می ترسند ممکن است از تاریکی نیز بترسند. از آنجایی که تاریکی برای بعضی افراد به مفهوم وجود ناشناخته ها است، بدون اطلاع از دلیل آن در فضاهای تاریک احساس ترس می کنند.

درمان ترس از تاریکی

هدف از درمان این است که بوسیله جایگزین کردن افکار منفی با افکار مثبت، باورهای ترسناک درباره تاریکی را به چالش بکشید. نرخ درمان در برخی فوبیاهای خاص مانند نکتوفوبیا یا همان تاریکی هراسی در حدود 90 درصد است و اغلب از طریق تکنیک های درمانی شناختی- رفتاری در مدارس انجام می شود. برنامه درمانی که روانشناس برای فرزند شما پیشنهاد می کند، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• قرار گیری در تاریکی برای زمان های کوتاه، به صورت مرحله به مرحله، به شکل غیر تهدید کننده که به آن حساسیت زدایی گفته می شوند
• درمان با گفتگو فرد با فرد، درمان خانوادگی یا درمان گروهی
• یادگیری تکنیک های آرامش، مانند تنفس عمیق
• داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی

چگونه به ترس از تاریکی غلبه کنیم

اگر فرد بالغی هستند که از تاریکی می ترسید، برای پایان دادن به ترس خود باید شروع به پیروی از این مراحل کنید:

• علت اصلی ترس خود را پیدا کنید و با آن مقابله کنید. به خاطر داشته باشید که ترس از تاریکی ممکن است است به خود تاریکی مربوط نباشد.
•  به صورت تدریجی در معرض فضاهای تاریک قرار بگیرید و به شکل مرحله به مرحله با آن روبرو شوید تا اینکه متوجه شوید دیگر مشکلی با آن ندارید.