گل گاوزبان یکی از گیاهان دارویی خوش عطر و بو است که خواص و فواید بیشمار دارد و دارای انواع مختلفی است. امروزه ثابت شده است که خواص دارویی گل گاو زبان فقط محدود به موارد مطرح شده در طب سنتی نیست، علم پزشکی نوین نیز قدرت درمانی گل گاوزبان را تایید کرده است. ما قصد داریم در این مطلب سلام دنیا شما را با خواص گل گاوزبان برای اعصاب، سرماخوردگی، پوست، فشارخون، دیابت، مضرات و روش کاشت گل گاو زبان و طرز تهیه دمنوش گل گاو زبان آشنا کنیم، اما قبل از آن به بررسی این گیاه پرخاصیت برای آشنایی بیشتر با آن میپردازیم.
گل گاوزبان چیست؟
گل گاوزبان یک گیاه یکساله و علفی است، گل این گیاه به رنگ های ارغوانی، قرمز و آبی و بنفش در طبیعت یافت می شود و بعد از خشک کردن این گیاه گل های آن به رنگ لاجوردی و آبی تیره در خواهد آمد. طول ساقه گل گاوزبان بین 20-60 سانتی متر است وشکل شیاری و خاردار دارد و همچنین این گل می تواند به طول 0.5 متر نیز در عمق زمین به صورت عمودی ریشه بدواند. گل گیاه گل گاوزبان که قسمت مورد استفاده این گیاه می باشد دارای حالتی مخملی است و کرک ها و پرزهای ریز دارد که ممکن است در هنگام چیدن این گیاه موجب گزش دست شود.
انواع گل گاو زبان
گل گاوزبان ایرانی :
خواستگاه رشد این گیاه در دامنه رشته کوه البرز است و گل آن شبیه به گل انار میباشد و تخم آن شکلی دایروی و لعابی دارد. این نوع از گل گاوزبان، گل گاوزبان وحشی است که بصورت خودرو در طبیعت رشد می کند و هنوز امکان اهلی کردن و تولید آن به شکل صنعتی مهیا نشده است. فصل رویش گل گاوزبان تقریبا از ماه دوم فصل بهار آغاز شده است و تا اواخر تابستان ادامه دارد.
حتما بخوانید: خواص درمانی روغن گل گاوزبان
گل گاوزبان اروپایی :
در مقایسه با گل گاوزبان ایرانی این نوع از گیاه دارای گل های ریزتری نسبت به گل گاوزبان ایرانی است. و تحت عنوان گیاه گل گاوزبان شناخته میشود. و در ایران در مناطقی از شهر اصفهان و همچنین در شمال غرب ایران (آذربایجان) یافت میشود. گل گاوزبان از طریق شمال آفریقا و بعد از جنگ های صلیبی وارد اسپانیا و اروپا شد.
لازم به توضیح است که این دو نوع از گل گاوزبان از نظر خواص کمی متفاوت هستند. خواص اشاره شده در ادامه مطلب در مورد گل گاوزبان اروپایی است زیرا که گل گاوزبان موجود در عطاری ها و مغازه های در دسترس عموم، عمدتاً این نوع از گل گاوزبان هستند.
طبع گل گاوربان و ارزش غذایی آن
طبع گل گاوزبان بصورت گرم و تر تشخیص داده است. گل گاوزبان دارای مقدار قابل توجهی ویتامین C و B است و همچنین منیزیم، کلسیم، آهن و پتاسیم قابل توجهی دارد. از دیگر مواد مغذی موجود در گل گاوزبان می توان به آنتی اکسیدان ها، فلاونویید، آنتوسیانین، اسید گاما لینولییک اشاره کرد.
خواص گل گاوزبان برای سلامتی و درمان بیماری ها
گل گاوزبان داروی گیاهی با خواص فراوان است، این داروی گیاهی ادرار آور و باعث تعرق بدن میشود، لذا می تواند در دفع سموم بدن از آن کمک گرفت، همچنین منگنز موجود در گل گاوزبان آن را به دارویی ضد سرطان بدل کرده است.
- در طب سنتی از گل گاوزبان برای درمان تب، سرخک و مخملک نیز استفاده می شود. و خواص آن در این زمینه مورد تایید پزشکان قرار گرفته است.
حتما بخوانید: خواص گل گاو زبان در طب سنتی
در ادامه به بررسی کامل تری از انواع خواص دارویی گل گاوزبان می پردازیم.
خواص گل گاو زبان برای دیابت
افراد مبتلا به دیابت بعد از مشورت با پزشک معالج خود می تواند گل گاوزبان را به قدر لازم در رژیم غذایی خود بگنجانند. مصرف به اندازه گل گاوزبان می تواند قند خون را قدری کاهش دهد و به نوعی حکم انسولین طبیعی را برای فرد بازی کند و یک درمان طبیعی برای مبتلایان به دیابت باشد.
گل گاوزبان و فشار خون
وجود آنتی اکسیدان در گل گاوزبان می تواند به بهتر شدن گردش خون کمک کند و مصرف آن باعث افزایش فشار خون می شود، از این رو به افرادی که دارای فشار خون بالایی هستند توصیه میشود دم نوش گل گاوزبان را همراه با لیمو میل کنند.
خواص گل گاو زبان برای اعصاب
دم نوش گل گاوزبان را نوشیدنی روح و روان نیز می نامند و شاید بتوان گفت اصلی ترین خاصیت درمانی گل گاوزبان برای تسکین اعصاب و رسیدن به آرامش باشد. گل گاوزبان سیستم عصبی را آرام میکند و موجب افزایش تمرکز میشود .از همین رو به افراد که دارای فرزند بیش فعال هستند توصیه می شود فرزندشان را به نوشیدن دم نوش گل گاوزبان دعوت کنند و منتظر مشاهده نتایج معجزه گر آن باشند.
نشاط آوربودن گل گاوزبان باعث شده است تا آن را درمان کننده استرس و اضطراب نیز بدانند.
گل گاوزبان برای سرماخوردگی
گل گاوبان می تواند سرفه های خشک را درمان کند، و باعث باز شدن مجاری تنفسی شود و همچنین این گیاه خلط آور است، پس در دوران سرماخوردگی می تواند به شما کمک کند.
حتما بخوانید: برای درمان سرماخوردگی چی بخوریم
خواص گل گاو زبان برای پوست
روغن های طبیعی موجود در دانه های گل گاوزبان می تواند شما را از شر خشکی پوست برهاند. و همچنین روغن این گیاه مرطوبت کننده طبیعی پوست به حساب می آید و به لطافت پوست شما کمک خواهد کرد.
- مالیدن دانه های روغنی گل گاوزبان بر روی پوست بخاطر دارا بودن اسید گاما لینولنیک به درمان اگزما کمک می کند و بیماری های التهابی پوست مانند قرمزی و خارش پوست را بطور کامل درمان می کند.
- یکی دیگر از فواید گل زبان برای پوست، به علت دارا بودن خواص ضدالتهابی در درمان جوش و آکنه است.
خواص گل گاوزبان برای مو
اگر جز افرادی هستید که دچار ریزش مو شده اید و یا ضخامت موهای سرتان کم شده است می تواند با مالیدن روغن گل گاوزبان به کف سرتان از این موضوع آزار دهنده جلوگیری کنید.
همچنین روغن گل گاوزبان شوره سر را از بین میبرد و به رشد مو کمک می کند.
گل گاو زبان و سنبل الطیب
ترکیب این دو به دلیل دارا بودن منگنز مانع از سفید شدن موها می شود. علاوه بر این ترکیب گل گاوزبان و سنبل الطیب می توانند تعدیل کننده افزایش فشارخون تحت اثر مصرف گل گاوزبان باشد و برای افراد دارای فشار خون بالا، این ترکیب می تواند مناسب باشد.
خواص گل گاو زبان برای پریود شدن و دوران قاعدگی خانم ها
مصرف 5 روز مداوم گل گاوزبان به پریود شدن خانوم ها کمک می کند. و توصیه می شود اگر بعد از 5 روز نتیجه ایی را مشاهده نکردند، مصرف مجدد آن را 3 روز به تعویق بیندازند. و آنگاه در صورت نیاز مصرف آن را از سر بگیرند.
در دوران قاعدگی غالبا خانم ها دچار اختلالات خلقی می شوند، لذا پیشنهاد میشود بمنظور پیشگیری از نوسانات خلاقی به جای استفاده از داروهای شیمیایی از دمنوش های طبیعی گل گاوزبان استفاده کنند.
حتما بخوانید: 8 درمان خانگی برای قاعدگی نامنظم
همچنین گل گاوزبان دارای خاصیت ضد التهابی و ضددرد طبیعی است و می تواند مسکنی طبیعی برای دل دردها و کمردردها در دوران قاعدگی و زمان پریود شدن باشد.
نحوه دم کردن گل گاو زبان (طرز تهیه دمنوش گل گاو زبان)
برای مصرف گل گاوزبان بصورت دم نوش پیشنهاد میشود مقدار 10-15 گرم از گل گاوزبان خشک شده بهمراه آب جوش را به مدت 5 دقیقه بجوشانید و بعد تفاله آن را با گذراندن از یک صافی از مایع دم نوش جدا کنید و سپس آن را نوش جان بفرمایید.
و همچنین میتوانید به ازای 0.5 لیتر آب جوش 2-5 گرم از گل گاوزبان خشک شده روی مانند چایی بر روی کتری و یا سماور (حرارت غیر مستقیم) قرار دهید و بعد از گذشت 10 دقیقه آن را میل کنید.
در برخی از کشورها از جمله در فرانسه به دلیل وجود ویتامین C در گل گاوزبان آن را به سالادهایشان اضافه می کنند، و همراه غذا مصرف می کنند.
طرز تهیه دمنوش گل گاوزبان با لیمو عمانی و عسل
- برای اینکه بتوانید هم از خواص گاوزبان به نحو احسنت استفاده کنید و هم از فواید لیمو عمانی بهره بگیرید، روش ارایه شده را در منزل امتحان کنید.
- به ازای هر 3 قاشق غذاخوری گل گاوزبان 2 عدد لیمو عمانی سوراخ شده را در 4 لیوان آب جوش ترکیب کنید. و در کتری بریزید. نیم ساعت به آن زمان دهید تا به آرامی در تماس با حرارات غیر مستقیم دم ببرد. اگر مایل هستید دم نوشتان کمی شیرین شود و بیشتر از مزه آن لذت ببرید به اندازه 2 قاشق چایی خوری عسل به آن اضافه کنید.
نحوی کاشت گل گاوزبان
گل گاوزبان را می توان در مناطق با آب و هوایی کوهستانی سردسیر و نیمه مرطوب در فصل بهار و پاییز ( اگر منطقه دارای زمستان سرد نباشد) کشت کرد. برای مناطقی که دارای زمستان خیلی سرد هستند بهتر است کاشت این محصول را از اواخر اسفند (تا خرداد ماه) آغاز کرد. بنا به نظر کارشناسان به ازای هر هکتار زمین، 4 کیلوگرم بذر گل گاو زبان نیاز است. عمق مناسب برای کاشت گل گاوزبان 12 سانتیمتر در نظر گرفته شده است و بهتر است فاصله 40 تا 50 سانتیمتری را در بین بوته های گل گاوزبان در نظر گرفت. و همچنین باید بین هر ردیف کاشت این گیاه 60 - 70 سانتی متر فاصله باشد.
کاشت گل گاوزبان در خانه
- برای کاشتن گل گاوزبان در خانه باید بذر آن را در سینی کشت و یا گلدانی که حاوی خاک کمپوست است و دارای رطوبت مناسب است ( باید دقت نمود که خاک نباید خیس باشد) در عمق 3 سانتی متری کاشت و بعد نشا آن را با دقت به محل اصلی کشت گیاه منتقل کرد.
- نکته: برای بهتر جوانه زدن محصول پیشنهاد میشود اطراف گلدان ها را با پلاستیک بپوشانید.
- اگر قصد دارید بذر را در محل اصلی کشت بکارید، خاک را حسابی شخم بزنید و دراین مواقع بذر را در عمق 10 سانتیمتری از سطح خاک قرار دهید.
- در شرایط و دمای مناسب ( 21 سانتی گراد) بین 5 الی 21 روز طول میکشد که بذر گل گاو زبان جوانه بزند.
قیمت گل گاو زبان :
درآمد حاصل از فروش هر کیلوگرم گل گاوزبان در زمان نگارش مطلب مبلغی در حدود 200-300 هزار تومان برآورد می شود. که می توان گفت درآمد مناسبی برای کشاورزان این محصول می باشد.
مضرات گل گاوزبان
مضرات گل گاو زبان برای کبد
مصرف مداوم و بیش از حد گل گاوزبان می تواند مسمومیت کبدی ایجاد کند و همچنین به دلیل داشتن آلکالویید ها احتمال ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد.
مضرات گل گاو زبان برای افراد با فشار خون بالا
مصرف گل گاو زبان فشارخون را بالا میبرد. به همین دلیل به آن دسته از افرادی که قوی هیکل و پرخون هستند و همچنین اندوه و یا خشم فروخورده ایی دارند و دارای فشارخون نیز میباشند توصیه میشود در مصرف گل گاوزبان کمی مراعات کنند. و یا آن را همراه با لیمو عمانی استفاده کنند.
موارد منع مصرف گل گاو زبان
گل گاوزبان در بارداری
آلکالوییدهای موجود در گل گاوزبان برای زنان باردار ممکن است دردسر ساز شود و به جنین آسیب برساند. زنان باردار بهتر است در دوران حاملگی از هرگونه مصرف خود سرانه دم نوش های گیاهی و به مقدار زیاد خودداری کنند.
گل گاوزبان دردوران شیردهی
دلایل عنوان شده در بند بالا برای دوران شیردهی نیز صدق می کند، لذا بهتر از مصرف دم نوش های گل گاوزبان در این دوران نیز پرهیز کنید. خواص ذکر شده برای گل گاوزبان فقط در زمانی صادق است که فرد در شرایط عادی باشد و از سلامت نسبی برخوردار باشد.
گل گاو زبان برای کودکان
کودکان نیز بهتر است از خوردن گل گاوزبان به مقدار زیاد و خارج از عرف پرهیز کنند، احتمال آسیب های ایجاد شده توسط آلکالویید ها برای کودکان را جدی بگیرید.
تداخلات دارویی گل گاوزبان
- اگر داروهای آرام بخش و شیمیایی اعصاب مصرف می کنید، در این باره با پزشک خود مشورت کنید، مصرف همزمان گل گاوزبان با برخی از داروهایی از این دست می تواند مشکل ساز باشد.
- آنتی هیستامین ها (داروهای ضد حساسیت) و همچنین داروهایی که خواب آور هستند با گل گاوزبان تداخل داوریی دارند و ممکن است شما را دچار سرگیجه، گشاد شدن مردمک چشم، حالت سبکی سر کنند.
سخن آخر
گل گاوزبان یک گیاه یکساله و علفی است، گل این گیاه به رنگ های ارغوانی، قرمز و آبی و بنفش در طبیعت یافت می شود و بعد از خشک کردن این گیاه گل های آن به رنگ لاجوردی و آبی تیره در خواهد آمد. گل گاوزبان داروی گیاهی با خواص فراوان است، این داروی گیاهی ادرار آور و باعث تعرق بدن میشود، لذا می تواند در دفع سموم بدن از آن کمک گرفت، همچنین منگنز موجود در گل گاوزبان آن را به دارویی ضد سرطان بدل کرده است. در طب سنتی از گل گاوزبان برای درمان تب، سرخک و مخملک نیز استفاده می شود. امیدوارم مطلب فواید و مضرات گل گاو زبان برای شما مفید بوده باشد. می توانید سوالات و پیشنهادات خود را با ما در بخش نظرات در میان بگذارید.