شب ادراری چیست؟
شب ادراری بیشتر با نام خیس کردن رختخواب شناخته می شود. شب ادراری یا خیس کردن جا در خواب شبانه شایعترین نوع اختلال ادراری است. خیس کردن در روز به عنوان شب ادراری روزانه گفته می شود. برخی از کودکان یکی یا ترکیبی از هر دو را تجربه می کنند. این رفتار ممکن است با دلیل یا بدون دلیل رخ دهد. این بیماری تشخیص داده نمی شود مگر اینکه کودک 5 سال یا بیشتر داشته باشد.
علائم اصلی شب ادراری چیست؟
علائم اصلی شب ادراری شامل موارد زیر است:
- خیس کردن مکرر تخت
- مرطوب شدن لباس زیر
- حداقل دو بار در هفته به مدت تقریباً سه ماه لباس زیر مرطوب می شود
علل شب ادراری چیست؟
عوامل زیادی ممکن است در ایجاد شب ادراری دخیل باشد. رها سازی غیر ارادی یا غیر عمدی ادرار ممکن است ناشی از:
- مثانه کوچک
- عفونت ادراری مداوم
- استرس شدید
شب ادراری ممکن است با سایر اختلالات روانی از جمله: اختلالات رفتاری یا اختلالات عاطفی مانند اضطراب همراه باشد. همچنین به نظر می رسد که شب ادراری در خانواده ها اجرا می شود، این نشان می دهد که ابتلا به این اختلال ممکن است ارثی باشد (از والدین به فرزند به ویژه از طرف پدر منتقل می شود). علاوه بر این، آموزش ادرار کردن که هنگام کودکی شروع می شود ممکن است عاملی در بروز این اختلال باشد، اگرچه تحقیقات کمی برای نتیجه گیری در مورد نقش آموزش ادرار کردن و پیشگیری از شب ادراری وجود دارد.
كودكان مبتلا به شب ادراری اغلب خواب سنگینی دارند كه به هنگام ادرار در خواب از خواب بیدار نمی شوند و مثانه آنها خالی می شود.
شب ادراری چقدر رایج است؟
شب ادراری یک مشکل شایع در دوران کودکی است. تخمین ها نشان می دهد که 7٪ پسران و 3٪ دختران 5 ساله دچار شب ادراری هستند. این تعداد تا 10 سالگی به 3٪ پسران و 2٪ دختران کاهش می یابد. بیشتر کودکان در زمان نوجوانی این مشکل را پشت سر می گذارند که تنها در حدود 1٪ از مردان و کمتر از 1٪ از زنان در 18 سالگی دچار این اختلال هستند.
چگونه شب ادراری تشخیص داده می شود؟
ابتدا پزشک تاریخچه پزشکی را بررسی می کند و معاینه جسمی را انجام می دهد تا هر گونه اختلال پزشکی که ممکن است باعث ترشح ادرار شود، که به آن بی اختیاری گفته می شود را رد کند. تست های آزمایشگاهی نیز مانند آزمایش ادرار و خون ممکن است برای اندازه گیری قند خون، هورمون ها و عملکرد کلیه انجام شود. شرایط جسمی که می تواند منجر به بی اختیاری شود شامل: دیابت، عفونت یا نقص عملکردی یا ساختاری می باشد که باعث انسداد مجاری ادراری می شود.
شب ادراری ممکن است برای درمان با داروهای خاصی همراه باشد که می تواند باعث سردرگمی یا تغییر در رفتار به عنوان عارضه جانبی شود. در صورت عدم یافتن علت در معاینات جسمی، پزشک براساس علائم کودک و رفتارهای فعلی، تشخیص شب ادراری را بررسی می کند.
چگونگی شب ادراری درمان می شود؟
ممکن است برای موارد خفیف شب ادراری درمان لازم نباشد، زیرا در بیشتر کودکان مبتلا به شب ادراری، این عارضه با گذشت زمان و رسیدن به دوران نوجوانی به طور خود به خود حل می شود. دانستن زمان شروع درمان دشوار است، زیرا پیش بینی دوره علائم و زمانی که کودک بر شرایط غلبه می کند تقریبا غیرممکن است. برخی از عواملی که باید در هنگام تصمیم گیری برای شروع درمان مورد توجه قرار گیرند این است که آیا عزت نفس کودک تحت تأثیر خیس شدن قرار گرفته است یا اینکه آیا شب ادراری باعث اختلال در عملکرد کودک می شود، این ها مواردی است که باعث می شود کودک از حضور در جمع دوستان و خوابیدن در کنار آن ها خودداری کند.
در صورت اقدام به درمان، اغلب درمانی با هدف تغییر رفتار توصیه می شود. رفتار درمانی در بیش از 75٪ بیماران مؤثر است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
روش های خانگی درمان شب ادراری در کودکان
هشدار دهنده: استفاده از سیستم هشدار دهنده یا آلارم که هنگام خیس شدن رختخواب زنگ می زند، به کودک کمک می کند تا هنگام شب به علائم مثانه واکنش نشان دهد. بیشتر تحقیقات مربوط به شب ادراری استفاده از آلارم ادرار را به عنوان مؤثرترین درمان نشان می دهند. آلارم ادراری در حال حاضر تنها درمانی است که با بهبود مداوم همراه است. میزان عود پائین است، به طور کلی 5٪ تا 10٪، به طوری که پس از بهبود شب ادراری کودک، تقریباً بهبود دائمی است.
آموزش مثانه: این تکنیک شامل مراجعات منظم و زمان بندی شده به دستشویی است و با افزایش زمان بین دو مراجعه، کمک می کند تا کودک به مدت طولانی تر به "نگه داشتن" ادرار عادت کند. این کارهمچنین به کشش اندازه مثانه کمک می کند، یعنی عضله ای است که به تمرین پاسخ می دهد. آموزش مثانه به طور معمول به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی شب ادراری استفاده می شود.
پاداش: این روش شامل ارائه یک سری پاداش های کوچک در هنگامی که کودک در کنترل مثانه موفق باشد، است.
داروها نیز برای درمان شب ادراری موجود هستند، اما به طور کلی آنها فقط در صورتی مورد استفاده قرار می گیرند که شب ادراری در عملکرد کودک اختلال ایجاد کند و معمولاً برای کودکان زیر 6 سال توصیه نمی شود. داروها ممكن است برای كاهش میزان ادرار تولید شده توسط كلیه ها یا كمك به افزایش ظرفیت مثانه مورد استفاده قرار بگیرند. داروهای متداولی که تجویز می شوند شامل دسموپرسین استات (DDAVP) هستند که بر تولید ادرار کلیه تأثیر می گذارد، این دارو ها همچنین شامل ایمی پرامین (Tofranil) هستند که یک داروی ضد افسردگی است که همچنین برای درمان شب ادراری مفید است. در حالی که داروها می توانند برای کنترل علائم شب ادراری مفید باشند، پس از متوقف شدن علائم، کودک به طور معمول دوباره شروع به شب ادراری می کند. در هنگام انتخاب دارو برای کودکان، عوارض جانبی و هزینه آن باید در نظر گرفته شود. این داروها تا زمانی که رفتار درمانی شروع به تأثیر کند، ممکن است به بهبود عملکرد کودک کمک کند.
چشم انداز کودکان مبتلا به شب ادراری چیست؟
اکثر کودکان مبتلا به شب ادراری با رسیدن به سن نوجوانی خود، به صورت خودبخود بهبود می یابند و این عارضه را پشت سر می گذارند. نرخ بهبود خودبه خودی 12 تا 15 درصد در سال است. فقط تعداد کمی، حدود 1 درصد، همچنان در بزرگسالی این مشکل را خواهند داشت.
آیا می توان از شب ادراری جلوگیری کرد؟
ممکن است پیشگیری از بروز همه موارد شب ادراری (به ویژه مواردی که مربوط به مشکلات آناتومی کودک است) امکان پذیر نباشد، اما ارزیابی کودک شما توسط پزشک متخصص اطفال به محض ظهور علائم ممکن است به کاهش مشکلات مرتبط با این شرایط کمک کند. مثبت و صبور بودن با کودک در حین آموزش توالت ممکن است به جلوگیری از ایجاد نگرش منفی در مورد استفاده از توالت کمک کند.
منبع: webmd