حاملگی خارج از رحم یا حاملگی نابه جا زمانی که لانه گزینی جنین در هر جای دیگر غیر از داخل رحم صورت گیرد، رخ می دهد که بیشتر خارج از حفره رحمی است. در این مقاله سلام دنیا درباره اینکه علت و علائم حاملگی خارج از رحم چیست ، انواع و روش تشخیص و درمان حاملگی خارج از رحم و همچنین حاملگی مولار صحبت کردیم. با ما همراه باشید.
حاملگی خارج از رحم (حاملگی نابه جا) چیست؟
وقتی سلول جنسی نر و ماده یکی شدند پس از طی مراحلی از لوله های رحمی عبور کرده و به جدار رحم می چسبند (لانه گزینی انجام می گردد). به این ترتیب بارداری ادامه پیدا می کند و جنین به رشد خود ادامه می دهد. اما اگر لانه گزینی جنین در هر جای دیگر غیر از داخل رحم صورت گیرد، حاملگی نابه جا رخ داده که بیشتر خارج از حفره رحمی است.
علت حاملگی خارج از رحم (حاملگی های نابه جا)
هر علتی که مانع رسیدن تخم تشکیل شده به حفره رحم باشد، می تواند باعث به وجود آمدن حاملگی نابه جا شود.
- التهاب، عفونت و چسبندگی های اطراف لوله که می توانند به دنبال سقط و عفونت بعد از زایمان و عفونت های رحمی یا آپاندیسیت ایجاد شده باشد.
- کسانی که قبلا حاملگی نابه جا داشته اند.
- شکل غیر طبیعی لوله های رحم.
- سابقه سقط های مکرر
- توده های رحمی و میوم رحمی که عملکرد لوله ها را دچار اختلال کنند.
حتما بخوانید: علائم میوم رحم چیست
- سیگار کشیدن
- کسانی که با آیودی حامله می شوند احتمال حاملگی نابه جا در آنها وجود دارد.
- شیوع حاملگی نابه جا در غیرسفیدپوستان
- افزایش سن
شایع ترین علائم بارداری خارج از رحم
درد شکمی و درد لگنی در اکثر موارد وجود دارد. همچنین حالت تهوع و استفراغ، سردرد و سرگیجه هم وجود دارد. احتمال خونریزی واژینال هم وجود دارد. اگر حاملگی باعث پاره شدن لوله ها شود، حساسیت شدید شکمی وجود دارد. ممکن است تب خفیفی هم به دنبال خونریزی و درد مشاهده شود.
درمان حاملگی خارج از رحم
معمولا درمان جراحی و در صورت صدمه دیدن لوله ها، برداشتن لوله ها ضرورت پیدا می کند.
از علت حاملگی خارج از رحم: جفت سرراهی
قرار گرفتن جفت در قسمت پایین رحم در مجاورت دهانه رحم، جفت سرراهی نامیده می شود. جفت سرراهی در اوایل حاملگی با سونوگرافی تشخیص داده می شود. براساس این که جفت سرراهی به چه صورت قرار گرفته باشد، شدت خونریزی بعدی و مشکلات ناشی از آن فرق می کند.
اگر جفت کاملا سوراخ خارجی را پوشانده باشد خونریری واضح تر خواهد بود. خونریزی بدون درد از علائم بارز جفت سرراهی است که بعد از هفته 28 حاملگی شروع می شود و خونریزی خودی خود متوقف می شود، اما احتمال عود آن وجود دارد. اکثر مواقع که جفت سر راهی وجود دارد، بهتر است زایمان به شکل سزارین انجام شود.
علت به وجود آمدن جفت سرراهی
- افزایش سن مادر
- سزارین قبلی
- زایمان های متعدد
- سیگار (کشیدن سیگار باعث بزرگ شدن جفت شده و احتمال جفت سرراهی را افزایش می دهد)
- چند قلویی و بعضی از بیماری هایی که در آن جفت بزرگتر از حد طبیعی است
از علت حاملگی خارج از رحم: عروق سر راهی (جدا شدن زودرس جفت)
عروق جنین به شکل غیرطبیعی از لایه های پرده های جنین عبور کرده و در موارد پارگی پرده ها خونریری آشکار خواهد شد. جداشدن جفت از رحم قبل از زایمان (دکولمان) جداشدن زودرس جفت از محل اتصالش به رحم را دکولمان می گویند. در مواردی که قسمتی از جفت از رحم جدا شده باشد خونریزی واژینال مشاهده می شود. گاهی اوقات خونریزی پشت جفت مخفی شده و به بیرون راه پیدا نمی کند که در این حالت احتمال خطر و ایجاد مشکلات انعقادی و DIC برای مادر وجود دارد.
علت جداشدن زودرس جفت و خونریزی ناشی از آن
- افزایش سن مادر
- چندزایی
- فشار خون بالا ناشی از حاملگی (بیشترین احتمال وقوع دکولمان)
- پارگی زودرس پرده های جنینی
- کشیدن سیگار
- لیومیوم ها (خصوصا اگر پشت محل لانه گزینی فیبروم وجود داشته باشد)
- وارد آمدن ضربه به شکم مادر
- مصرف کوکائین
- مسمومیت حاملگی و اکلامپسی و پره اکلامپسی
- کمبود اسید فولیک و ويتامین C
حتما بخوانید: علائم پره اکلامپسی در بارداری چیست
علائم بالینی حاملگی خارج از رحم ناشی از جداشدن زودرس جفت
درد شدید، حسایت در کمر و دفع خون تیره ناشی از جداشدن جفت بوده و رحم در موقع المس بسیار سفت است. از دست دادن زیاد خون در دکولمان می تواند منجر به شوک شود. انجام سونوگرافی می تواند در تشخیص جداشدن زودرس جفت کمک کننده باشد. درمان براساس سن جنین و وضعیت مادر و جنین متفاوت است. اگر شدت خونریزی کم باشد بیمار تحت نظر گرفته می شود تا جنین نارس به رشد طبیعی خود ادامه دهد اما اگر خونریزی شدید باشد و جنین در معرض خطر، به حاملگی خاتمه داده می شود.
از علت حاملگی خارج از رحم: نارسایی انعقاد خون در حاملگی
علت به وجود آمدن نارسایی در انعقاد خون
- خونریزی حادثه ای و اتفاقی ناشی از دکولمان (جداشدن زودرس جفت و خونریزی های پنهان پشت جفت)
- آمبولی مایع آمنیوتیک
- احتباس یک جنین مرده در رحم
- سقط عفونی
از علت حاملگی خارج از رحم: مول هيداتيفورم
علل به وجود آمدن مول عبارت است از:
- سن بالای 35 سال احتمال بروز مول را در برابر و بالای چهل سال هفت برابر می کند.
- عوامل تغذیه ای، اجتماعی و اقتصادی می توانند در بروز سول دخیل باشند. افرادی که رژیم غذائی شان کمبود ویتامین A دارد بیشتر در معرض ایجاد سول هستند.
- کمبود هورمون استروژن باعث غیر طبیعی شدن تخمک گذاری شده و احتمال مول را افزایش می دهد.
از علت حاملگی خارج از رحم: حاملگی مولار
حاملگی مولار چیست؟
حاملگی مولار هنگامی اتفاق می افتد که تخمک بارور به جای یک جنین به توده‌ای گوشتی به اسم مول (Mole) تبدیل می شود. علائم بارداری مولار در شروع مانند یک بارداری معمولی است، اما در کمی بعد علائمی از جمله خونریزی و دیگر علائم هشدار دهنده را ایجاد می کند. بارداری مولار اگر به موقع تشخیص داده شود و شروع به درمان شود مشکلی به وجود نمی آورد، در غیر این صورت امکان دارد خطراتی برای مادر ایجاد کند.
1. علائم بالینی در مول كامل
- خونریزی واژینال در پنجاه درصد مول های کامل
- بزرگی بیش از حد رحم
- پره اکلامپسی در اوائل حاملگی، مخصوصا کسانی که شکم بزرگ به همراه BHCG بالا دارند
- پرکاری تیروئید و بالارفتن T3 ،T4 و بالا رفتن HCG
- استفراغ شدید حاملگی
- تشخیص کیست های تکالوتئینی بالای شش سانتی متر در پنجاه درصد موارد مول
- آمبولی محتویات ترفوبلاستی
- کم خونی
2. مول ناقص
در مواردی که مول ناقص وجود دارد بیمار با علائم سقط کامل یا سقط فراموش شده مراجعه می کند. بروز خونریزی شایع ترین علامت در این بیماران است. در مول ناقص ممکن است بافت جنینی وجود داشته باشد اما فرمول کروموزومی آنها غیر طبیعی است.
تشخیص
- گاهی چند وزیکول مول (توده سفیدرنگ) از واژن دفع می شود.
- در سونوگرافی تصویر مول قابل تشخیص است.
- بالابودن HCG پلاسمای خون و HCG ادرار.
به محض تشخيص مول باید رحم تخلیه گردد و پیگیری و کنترل BHCG ابتدا هفته ای یکبار صورت گیرد تا زمانی که میزان آن در سه هفته متوالی طبیعی شود و بعد از آن، ماهی یک بار کنترل شده تا زمانی که شش ماه متوالی میزان هورمون BHCG طبیعی گزارش شود؛ سپس پیگیری تا نه ماه ادامه پیدا کند.
3. مول مهاجم
حاملگی مولار در نیمی از موارد دیده می شود و خونریزی واژینال نامنظم، کیست های تکالوتتینی و بزرگ غیرمتقارن رحم دیده می شود؛ HCG بالا رفته و در موارد شدید ممکن است به ریه، واژن، لگن، کبد و مغز متاستاز دهد. سردرد و اختلالات بینایی در این موارد دیده می شود.
اگر فرد باردار دیگر بچه نخواهد درمان تخلیه رحم اعمال می شود و در غیر این صورت شیمی درمانی انجام می شود.
سخن آخر
هر علتی که مانع رسیدن تخم تشکیل شده به حفره رحم باشد، می تواند باعث به وجود آمدن حاملگی نابه جا یا حاملگی خارج از رحم شود. در این مطلب با علت و علائم حاملگی خارج از رحم و روش های تشخیص و درمان بارداری خارج از رحم آشنا شدید. امیدوارم برایتان مفید بوده باشد. می توانید سوالات و نظرات خود را با ما در بخش نظرات در میان بگذارید.
مقالات مرتبط:
علت مزه بد دهان در بارداری چیست