ملیسا در هفته 28 ام بارداری اش، به پزشک ماما خود برای معاینه منظم مراجعه کرد و در آنجا به او توصیه شد که شروع به مصرف مکمل پروبیوتیک بدون نسخه کند. اگرچه ملیسا مخالف مصرف پروبیوتیک نبود، اما توصیه علمی پشت این مساله را زیر سوال برد. ماما گفت که اطلاعات دقیقی در مورد این تحقیقات ندارد، اما برای سلامتی مادر و نوزاد خوب است. به نظر می رسد نتایج متفاوتی در ادبیات مربوط به پروبیوتیک و بارداری وجود دارد. برای توصیه‌های مبتنی بر شواهد، پرهیز از آشفتگی ضروری است. در غذاها یکی پس از دیگری، پروبیوتیک (و اخیراً پربیوتیک) یافت می شود. نه فقط در غذاهای سنتی مانند ماست و کلم ترش، بلکه در نوشیدنی ها، مغازه های میان وعده فروشی، و البته در مکمل های غذایی یافت می شوند.
تحقیقات زیادی در مورد تأثیر پروبیوتیک ها بر میکروبیوم انجام شده است، این که آیا ممکن است به درمان یا پیشگیری از بیماری کمک کند. اگرچه بارداری یک بیماری نیست، اما تحقیقات کافی در زمینه سلامت مادران و نوزادان وجود دارد که در برخی موارد استفاده از پروبیوتیک ها را در نظر بگیریم.
بررسی فواید مصرف پروبیوتیک در دوران بارداری برای مادر و کودک
فواید بالقوه پروبیوتیک ها
تحقیقات در مورد استفاده از پروبیوتیک با سرعت بسیار زیاد انجام می شود. دستکاری میکروبیوتای روده برای ارتقاء سلامتی قبل، حین و بعد از بارداری اغلب به منظور ارتقاء سلامت مادران و نوزادان و تقویت سلامتی آنها بعدها در زندگی توصیه می شود. تحقیقات قانع کننده ای در برخی از این زمینه ها وجود دارد، اما تحقیقات در زمینه های دیگر ناقص است.
تأثیر استفاده از پروبیوتیک ها در درمان یبوست بارداری
سلامت مادران به یک بارداری غیرپیچیده و زایمان و یک کودک سالم الویت دارد. البته بارداری یک وضعیت کاملاً طبیعی است و شبیه بیماری نیست. با این حال، محققان در حال مطالعه پروبیوتیک برای درمان احتمالی برخی از بیماری های شایع در بارداری هستند که از وضعیت جزئی تا یک بیماری جدی است. یكی از شایع ترین شرایطی كه می تواند برای خانم های باردار ناراحتی ایجاد كند، یبوست است. غالباً این نتیجه هورمون هایی است که باعث آرامش عضله نرم در دستگاه گوارش (GI) می شوند، دستکاری در رژیم غذایی که شامل افزایش فیبر و مایعات است می تواند به کاهش یبوست کمک کند. پروبیوتیک ممکن است یک روش خوب درمانی اضافی نیز باشد. در حالی که چندین مطالعه نشان داده اند که ماست می تواند یبوست را درمان کند، اما مطالعات کمی بر روی یک جمعیت باردار انجام شده است. در یک کارآزمایی کنترل شده تصادفی از 60 زن، محققان دریافتند که 300 گرم ماست غنی پروبیوتیک (بیفیدوباکتر و لاکتوباسیلوس 4.8 * 1010 (CFU)) در روز، یبوست را بهتر از ماست معمولی در بین زنان باردار تسکین می دهد. الیزابت وارد، نویسنده مستقر در بوستون از مجله انتظار بهترین (Expect the Best)، راهنمایی برای تغذیه سالم قبل، حین و بعد از بارداری، می گوید: «پروبیوتیک ها ممکن است به برخی از مشکلات دستگاه گوارش که زنان در دوران بارداری با آن روبرو هستند، از جمله یبوست، کمک کند. من توصیه می کنم هر روز غذاهای پروبیوتیکی مثل لبنیات تخمیر شده مانند ماست و کفیر را به جای مکمل های پروبیوتیکی مصرف کنید». وارد همچنین به نیاز به پربیوتیک ها به صورت فیبر اشاره کرده و توصیه می کند روزانه حداقل 30 گرم فیبر از غلات کامل مانند غلات سبوس دار، میوه و سبزیجات (از جمله حبوبات) و آجیل و دانه استفاده کنید.
تأثیر استفاده از پروبیوتیک ها در درمان دیابت بارداری
یکی دیگر از بیماری های شایع در دوران بارداری دیابت حاملگی (GDM) است. تعداد کمی از مطالعات، از مصرف مکمل های پروبیوتیکی برای این منظور حمایت بالقوه کرده اند. جولیان کرین داری لیسانس داروسازی، لیسانس پزشکی، از مقامات کالج سلطنتی فیزیک، از مقامات کالج سلطنتی فیزیک استرالیا، استاد گروه پزشکی دانشگاه اوتاگو در ولینگتون واقع در نیوزیلند می گوید: «ما (و دیگران) راه کاهش دیابت حاملگی را پیدا کرده ایم». در واقع، در مطالعه ای که در ژانویه سال 2017 منتشر شد، کرین و همکارانش یک کارآزمایی کنترل شده تصادفی را منتشر کردند که در آن افراد (373 نفر) یا لاکتوباسیلوس رامنوسوس HN001 یا یک دارونما استفاده کردند. افرادی که پروبیوتیک مصرف کرده اند، به میزان قابل توجهی دیابت بارداری کمتری نسبت به کسانی که مصرف نکرده بودند، داشتند (2.1 درصد در مقابل 6.5 درصد). یک کارآزمایی کنترل شده تصادفی که قبلاً منتشر شده است، ارتباطی بین مصرف لاکتوباسیلوس سالیواریوس UCC118، و محافظت در برابر دیابت بارداری پیدا نکرده است، که شاید نشان دهنده تفاوت در اثربخشی نوع آن باشد. عوامل دیگر می توانند شامل دوز، مدت زمان درمان، زمان زایمان (مقایسه اوایل و اواخر بارداری) یا سایر تفاوت های ژنتیکی یا محیطی بین گروه های مطالعه باشند. كران در رابطه با تحقيقات آينده و در حال انجام، مي گويد: «سایر زمینه های مورد علاقه با پروبیوتیک ها و بهداشت مادران می توانند شامل عفونت های واژن در دوران بارداری و سلامت روان احتمالی باشند، زیرا علاقه قابل توجهی به کل زمینه پروبیوتیک ها و اثرات احتمالی بر مغز وجود دارد».
برای درک کامل تأثیر مکمل های پروبیوتیک بر سلامت مادر، تحقیقات بیشتری لازم است. اگرچه تحقیقات فعلی، پزشکان را از توصیه مکمل های خاص پروبیوتیک در دوران بارداری منع می کند، اما بررسی مطالعات ایمنی لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم، هیچ خطری را برای کودکان و نوزادان تازه متولد شده نشان نمی دهد.
تأثیر مصرف پروبیوتیک در دوران بارداری بر سلامت نوزادان
رشد میکروبیوم شیرخوار یک زمینه مهم در مطالعه است و مشخص است که عوامل و موقعیت های مختلفی وجود دارد که بر اختلافات در استعمار میکروبی بین نوزادان تأثیر می گذارد. تفاوت در میکروبیوم با افزایش خطر آلرژی مرتبط است. طبق گفته کالج آمریکایی آلرژی، آسم و ایمونولوژی، در حال حاضر، این حمایت ها برای استفاده از پروبیوتیک ها جهت جلوگیری از اگزما است. از آنجا که اگزما پیشرو در انواع شرایط آتوپیک (مانند آلرژی غذایی و آسم) است، و از آنجا که می تواند باعث رنج زیادی شود، کاهش و یا جلوگیری از آن مهم است. در حدود 10.7 درصد از کودکان کوچکتر از 18 سال، به اگزما مبتلا هستند و حدود 37 درصد از افراد، مبتلا به آلرژی شدید که در اثر غذا ایجاد می شود، هستند. اگرچه محققان همچنان در حال یادگیری این ارتباط هستند، اما کنترل اگزما ممکن است یکی از راه های کاهش پیشرفت آلرژی های غذایی باشد. دو متاآنالیز سیستماتیک جداگانه دریافتند اگزما در بین فرزندان مادرانی که در دوران بارداری مکمل های پروبیوتیکی مصرف می کردند، کاهش داشته است. با این وجود، این دو بررسی محدودیت هایی داشتند، بنابراین بررسی با کیفیت پایین محسوب می شدند. در حقیقت، در نامه ای به ویراستار منتشر شده در مجله آلرژی و ایمنی شناسی بالینی، یک گروه از محققان و پزشکان گفتند که آنها ارزش مطالعه Cuello-Garcia و همکارانش و این نوع فراتحلیل ها را زیر سوال می برند که بر اساس تحقیقات حاضر توصيه مصرف یک نوع پروبيوتيك ويژه برای بیماران، برای چه دوز مصرفي و تا چه مدت ممكن نيست.
سوزان پركوت، دکتر تخصصی دارای مدرک پزشکی، پزشك متخصص اطفال و متخصص ایمنی بین المللی از دانشگاه استرالیا غربی، عضو هیئت علمی سازمان جهانی آلرژی (WAO) و نویسنده كتاب جدید «زندگی پنهانی میکروبیوم شما» می گوید: « چرا طبیعت و تنوع زیستی برای سلامتی و خوشبختی ضروری است، مباحث مربوط به تحقیق در نظر گرفته شده توسط سازمان جهانی آلرژی شامل «ناهمگونی مطالعات، انواع سویه ها، مطالعات جمعیتی کوچک و متنوع و بسیاری از عوامل دیگر است». با این حال، پرسکات گفت: «این بدان معنا نیست که میکروب ها تأثیر قابل توجهی در رشد ایمنی ندارند». سازمان جهانی آلرژی در موارد خاص مکمل را توصیه می کند. مطابق دستورالعمل های سازمان جهانی آلرژی، دستورالعمل های دانشگاه مک مستر برای پیشگیری از بیماری آلرژی زا (GLAD-P): پزشکان باید پروبیوتیک ها را به زنانی که احتمال بالای داشتن نوزاد مبتلا به آلرژی دارند، کسانی که کودکان شیرخوار آنها در معرض خطر بالای آلرژی هستند، و به نوزادانی که مستعد ابتلا به آلرژی هستند، توصیه کنند. بر اساس راهنمایی ها، «ریسک بالای آلرژی در کودک به صورت داشتن آلرژی در پدر و مادر بیولوژیکی یا خواهر و برادر یا سابقه رینیت آلرژیک، آسم، اگزما یا آلرژی غذایی تعریف می شود». علاوه بر این، دستورالعمل ها می گویند اگرچه ممکن است کیفیت شواهد پایین باشد، اما اثر شبکه ای احتمالی ارزش مصرف را مکمل دارد، زیرا خطر تأثیر منفی کم است.
مطالعاتی برای بررسی بیشتر تأثیرات پروبیوتیک ها در دوران بارداری
یکی از مطالعاتی که باید مورد بررسی قرار بگیرد، بررسی پروبیوتیک ها در بارداری (PiP) است، یک مطالعه چند مرکزی و چند ملیتی است که زنان باردار را برای تحقیق در مورد تاثیر لاکتوباسیلوس رامنوسوس HN001 در اوایل بارداری تا دوران شیردهی زیر نظر گرفته است. محققان انتظار دارند كه دولت در 12 ماه، میزان اگزما نوزادان و حساسیت آتوپیك را کاهش دهد. محققان همچنین در حال بررسی تأثیر مکمل بر دیابت بارداری، واژینوز باکتریال و استعمار واژینال استرپتوکوکی گروه B قبل از تولد و افسردگی و اضطراب پس از زایمان هستند. مطالعه دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، عوامل محیطی دیابت در جوانان (TEDDY) است، که یک مطالعه چندمرکزی و چند ملیتی محسوب می شود. مطالعه TEDDY در حال بررسی علل ابتلا به دیابت نوع 1 برای درک مداخلاتی است که می توانند به کاهش خطر ابتلا به آن کمک کنند. این محققان در حال بررسی تعامل بین ژن ها و عوامل زیست محیطی هستند. این مطالعه ادامه دارد، اما در سال 2015، محققان داده های اولیه را نشان دادند که پس از مصرف مکمل نوزادان حاوی پروبیوتیک ها که از ماه اول زندگی شروع به مصرف کرده بودند، بیانگر کاهش 33 درصدی بیماری های خود ایمنی، بر اساس رشد آنتی بادی ها (آنتی بادی به سلول های خود شخص) شده است. اگرچه امیدوار کننده است، اما تحقیقات بیشتری برای تأیید این یافته ها لازم است.
سخن آخر
همانند بیشتر مباحث مربوط به تغذیه و سلامتی، تحقیقات با کیفیت بیشتری نیز لازم است تا بهتر بفهمید که پروبیوتیک ها به چه شکلی و در چه دوزهایی و چه مدت و برای چه جمعیتی بهتر عمل می کنند. تا اکنون، سخن آخر برای برداشت اساسی را می توان به شرح زیر خلاصه کرد:
- پروبیوتیک ها به طور کلی در دوران بارداری بی خطر تلقی می شوند.
- مکمل باید در موارد خاص در نظر گرفته شود.
- پروبیوتیک های موجود در مواد غذایی برای کلیه مشتری ها بی خطر و مغذی است.
غذاهای پروبیوتیک راهی ایمن برای زنان باردار است که می توانند با میکروب های سالم در دوران بارداری آشنا شده و آنها را مصرف کنند و ممکن است فواید مثبت دیگری برای تغذیه به همراه داشته باشد. اینها ممکن است شامل غذاهایی مانند آب گوجه فرنگی تخمیر شده (منبع فیبر) و ماست و کفیر (تأمین کلسیم و ویتامین D) باشد. مراجعین باردار به دلیل خطر بیماری ناشی از مواد غذایی، باید از مصرف شیر و فرآورده های آب شیرین نشده خودداری کنند. پرسکات می گوید غذاهای کامل و غذاهای تخمیر شده بهترین روش برای اکثر مردم است. «با این حال، ممکن است در برخی از موارد، تا زمانی که به عنوان مکمل استفاده می‌شوند و نه جایگزین برای تغذیه سالم، در برخی از موقعیت‌ها نقش داشته باشد.». توصیه های دقیق برای دوز هنوز مشخص نیست.
مانند همه مشاوره ها در مورد تغذیه، متخصصان رژیم غذایی باید توصیه های خود را به بیمار اختصاص دهند و مطابق با ترجیحات فرهنگی توصیه هایی را انجام دهند. خانم های بارداری که در رده های پرخطر قرار می گیرند، کاندیداهای خوبی برای مکمل های پروبیوتیک هستند. در حقیقت، مصرف منظم غذاهای بی خطر، کامل، تخمیر شده و پروبیوتیک ممکن است به نفع همه بیماران باشد. سرانجام، تحقیقات در مورد مزایای پروبیوتیک ها در حال افزایش است و متخصصان رژیم غذایی باید تحقیقات خود را در این زمینه ادامه دهند تا بهترین راهنمایی های مبتنی بر شواهد را برای استفاده عملی ارائه دهند.
منبع: todaysdietitian