واسکولیت باعث ضعیف شدن رگ های خونی، کشیده، بزرگتر یا باریکتر شدن آنها می شود. همچنین ممکن است منجر به مسدود شدن کامل آن شود.
واسکولیت چیست؟
واسکولیت (Vasculitis) یک اصطلاح کلی برای چندین بیماری است که باعث التهاب در رگ های خونی می شود. این بیماری به آنژیت (angiitis) یا آرتریت (arteritis) نیز شناخته می شود. واسکولیت باعث ضعیف شدن رگ های خونی، کشیده، بزرگتر یا باریکتر شدن آنها می شود. همچنین ممکن است منجر به مسدود شدن کامل آن شود. واسکولیت می تواند در هر سنی افراد را تحت تاثیر قرار بدهد. برخی از اشکال آن روی اندام خاصی مانند پوست، چشم ها یا مغز اثر می گذارد. انواع دیگر ممکن است بسیاری از سیستم های بدن را به طور همزمان درگیر کنند. برخی انواع کلی این بیماری می تواند خفیف باشد و نیازی به درمان ندارد. بعضی دیگر ممکن است شدید باشند.
علل واسکولیت
پزشکان علت بسیاری از واسکولیت ها را نمی دانند. این بیماری ممکن است با واکنش های آلرژیک به داروها مرتبط باشد. همچنین ممکن است بعد از دچار شدن به عفونتی که پاسخ غیر معمول به سیستم ایمنی است ایجاد شود و به رگ های خوبی آسیب بزند. همچنین احتمال دارد واسکولیت ها به بیماری های سیستم ایمنی مرتبط باشد که شما برای ماه ها یا سال داشته اید، مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس یا سندرم شوگرن.
عوارض واسکولیت
واسکولیت می تواند جدی باشد. وقتی رگ های خونی شما ضعیف می شوند، ممکن است دچار کشیدگی و بیرون زدگی (آنوریسم) شود. این وضعیت می تواند منجر به ترکیدگی و خونریزی شود. این مشکل ممکن است زندگی فرد را تهدید کند اما بسیار نادر است. هنگامی که رگ خونی ملتهب و تنگ می شود، ممکن است جریان خون آن ناحیه از بدن را به شکل جزئی یا کلی مسدود کند. اگر رگ های خونی دیگری برای خون رسانی کافی به این منطقه نباشد، آن بافت خواهد مرد. این وضعیت می تواند در هر بخشی از بدن اتفاق بیفتد.
علائم واسکولیت
واسکولیت می تواند علائم عمومی مانند تب، از دست رفتن اشتها، کاهش وزن و خستگی را به دنبال داشته باشد. بسته به عضوی از بدن که درگیر آن است نیز می تواند مشکلات خاصی ایجاد کند. اگر پوست شما دچار شود، ممکن است بثورات پوستی ظاهر شوند. اگر اعصاب شما نتوانند خون کافی دریافت کنید، ممکن است دچار بی حسی و ضعف شوید. واسکولیت در مغز شما ممکن است منجر به سکته مغزی شود. اگر روی قلب اثر بگذارد می تواند باعث حمله قلبی شود. التهاب در رگ هایی که خون را به کلیه ها می رساند می تواند منجر به نارسایی کلیه شود، اگر متوجه چیز غیر معمولی شدید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
انواع واسکولیت
پزشکان واسکولیت ها را بر اساس اندازه رگ های خونی درگیر به انواع مختلف تقسیم می کنند:
- بزرگ: این شامل بیماری هایی مانند پلی میالژی روماتیکا، آرتریت تاکایاسو و شریان تمپورال می شود.
- متوسط: مثال هایی از این بیماری بورگر (Buerger)، واسکولیت پوستی، بیماری کاوازاکی و پلی آرتریت ندوزا است.
- کوچک: این شامل سندرم بهجت، سندرم چورگ اشتراوس، واسکولیت پوستی، پورپورای هنوخ شوئن لاین، پلی آنژیت میکروسکوپی، گرانولوماتوز با پلی آنژیت، واسکولیت گلفر و کرایوگلوبولینمی است.
تشخیص واسکولیت
پزشک در مورد سابقه پزشکی شما سوال می پرسد و شما را تحت معاینه فیزیکی قرار می دهد. برای پیدا کردن التهاب یا رد احتمال بیماری های دیگر، نیاز به انجام آزمایش است. این آزمایش ها شامل موارد زیر است:
- آزمایش خون: انواع خاصی از سلول های خونی یا آنتی بادی ها می توانند نشانه واسکولیت باشند.
- آزمایش ادرار: این موارد آسیب های کلیه را نشان می دهد.
- تست های تصویر برداری پرتونگاری X، اسکن MRI، سی تی اسکن، پت اسکن و سونوگرافی نشان دهنده التهاب در رگ های خونی و اندام های شماست. همچنین ممکن است آنژیوگرام داشته باشید که در آن پزشک رنگ را به جریان خون شما تزریق می کند. به این ترتیب در تصاویر اشعه X رگ های خونی به شکل بهتری نشان داده می شوند.
- تست قلبی: تست های قلبی اکوکاردیوگرام نشان می دهد که قلب شما چقدر خوب کار می کند.
- بیوپسی: پزشک نمونه ای از بافت از رگ یا اندام شما می گیرد. یک متخصص می تواند آن را از نظر علائم التهاب یا آسیب بررسی کند.
درمان واسکولیت
درمان واسکولیت بستگی به این دارد که چه عواملی موجب این بیماری شده است و چه ارگان هایی را تحت تاثیر قرار داده است. واسکولیت اگر در نتیجه واکنش آلرژیک باشد می تواند به صورت خود به خود از بین برود. اما اگر اندام های حیاتی مانند ریه ها، مغز و یا کلیه ها را درگیر کند، نیاز به درمان دارد.
- پزشک شما احتمالاً داروهای کورتیکواستروئیدی برای مقابله با التهاب ها به شما خواهد داد که به آنها استروئیدها نیز گفته می شود. ممکن است لازم باشد این داروها را برای مدت طولانی مصرف کنید. پزشک همچنین عوارض جانبی مانند فشار خون بالا، قند خون بالا و مشکلات استخوانی شما را نیز تحت نظر می گیرد.
- سایر داروها می تواند به کند کردن سیستم ایمنی بدن با خفیف تر کردن عوارض جانبی به استروئید کمک کنند. این شامل متوترکسات (Rheumatrex، Trexall) است.
- دارویی به نام توسیلیزوماب (Actemra) پروتئین های التهابی در بدن شما را مسدود می کند. در صورت مصرف همزمان، می توان از دوز کمتر استروئیدها استفاده کرد.
پیش آگهی واسکولیت
وضعیت شما به چند چیز بستگی دارد، از جمله نوع واسکولیتی که دارید و اینکه چقدر زود بیماری شما تشخیص داده شود. با درمان مناسب، بسیار از افراد دچار به آن زندگی طولانی و پرباری خواهند داشت. هنگامی که واسکولیت شما کنترل می شود، پزشک به آرامی داروها را متوقف می کند. هدف این است که از بیماری بهبود پیدا کنید (تا وقتی که هیچ نشانه ای از بیماری در بدن شما مشاهده نشود) یا درمان شوید. برای پیگیری عوارض جانبی طولانی مدت، عود بیماری یا عوارض باید به طور مرتب تحت نظر باشید. علائم این بیماری را بدانید تا بتوانید سریعاً پزشک خود را مطلع کنید.
منبع: webmd