شالازیون یا برآمدگی پلک یک توده یا کیست کوچک با رشد کم است که در داخل پلک ایجاد می شود. در این مطلب از سلام دنیا، علائم شالازیون و تفاوت بین برآمدگی پلک و گل مژه را بررسی می کنیم. همچنین علل بروز ، درمان خانگی شالازیون، زمان مراجعه به پزشک ، جراحی و پیشگیری را نیز شرح می دهیم.
برآمدگی پلک یا شالازیون چیست؟
برآمدگی پلک یک توده یا کیست کوچک با رشد کم است که در داخل پلک ایجاد می شود. آنها معمولاً دردناک نیستند و بندرت بیش از چند هفته روی پلک باقی می مانند. وقتی غده میبومین در لبه پلک مسدود یا ملتهب شود، می تواند باعث بروز برآمدگی پلک شود. این غدد چربی ترشح می کنند که سطح چشم را روان می کند.
علائم برآمدگی پلک:
- در مراحل اولیه، برآمدگی پلک به صورت یک ناحیه کوچک، قرمز یا در غیر این صورت بصورت ناحیه ملتهب در پلک ظاهر می شود. در طی چند روز، این التهاب می تواند به یک توده بدون درد با رشد کم تبدیل شود.
- برآمدگی پلک می تواند در پلک بالا یا پایین ظاهر شود، اما بیشتر در پلک بالایی دیده می شود.
- اگرچه برآمدگی پلک به طور کلی بدون درد است، اما می تواند باعث آبریزش چشم و تحریک خفیف آن شود. یک برآمدگی پلک بزرگ می تواند به مردمک چشم فشار وارد کند، که این فشار می تواند منجر به تاری دید شود.
حتما بخوانید: علت افتادگی پلک [پتوز] چیست
تفاوت شالازیون و گل مژه:
گاهی اوقات افراد به دلیل شباهت ظاهری، برآمدگی پلک را با گل مژه اشتباه می گیرند. گل مژه (stye) یک توده کوچک است که می تواند در ناحیه چشم ایجاد شود. اگرچه افراد اغلب از این دو اصطلاح به جای یکدیگر استفاده می کنند، اما آنها به دو نوع بیماری چشمی متفاوت اشاره دارند. تورم پلک در برآمدگی پلک ناشی از غده ترشح کننده چربی، مسدود شده است، در حالی که گل مژه غده چربی یا فولیکول موی آلوده را نشان می دهد. با این حال، برآمدگی پلک گاهی اوقات می تواند به گل مژه تبدیل شود.
دو نوع گل مژه وجود دارد:
- گل مژه خارجی (هوردئولوم خارجی): این توده در لبه پلک و معمولاً در اثر عفونت در فولیکول مو ایجاد می شود.
- گل مژه داخلی (هوردئولوم داخلی): این توده در داخل پلک و در نتیجه عفونت در غدد چربی ایجاد شود.
بارزترین تفاوت بین برآمدگی پلک و گل مژه این است که برآمدگی پلک بدون درد است. گل مژه معمولاً بسیار دردناک است و ممکن است باعث احساس درد و خارش در چشم شود.
سایر علائم گل مژه می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تورم پلک
- برآمدگی کوچک، که ممکن است حاوی چرک باشد
- پوسته پوسته شدن اطراف لبه پلک
- حساسیت به نور
- آبریزش چشم
بیشتر گل مژه ها، حدود 3 روز قبل از تخلیه چرک سایز آنها افزایش پیدا می کند. بهبودی آنها معمولاً حدود 1 هفته طول می کشد.
علل و عوامل خطر شالازیون:
برآمدگی پلک معمولاً در فرد مبتلا به بیماری التهابی زمینه ای رخ می دهد که چشم ها یا پوست او را تحت تأثیر قرار می دهد. برخی از این شرایط عبارتند از:
- بلفاریت مزمن
- آکنه روزاسه
- برآمدگی پلک که به دلیل بیماری ملتحمه ویروسی که نوعی عفونت چشم است رخ می دهد، خیلی شایع نیست.
- افرادی که دچار گل مژه یا برآمدگی پلک شده اند، خطر بالای ابتلا به شالازیا (بروز برآمدگی پلک های متعدد) در آینده را دارند.
حتما بخوانید: علت بلفاریت چشم چیست
سایر عوامل خطر برای برآمدگی پلک عبارتند از:
- عفونت های ویروسی
- بیماری سل (توبرکلوزیس)
- سرطان پوست
- دیابت ها
درمان خانگی شالازیون: (درمان کیست پلک چشم)
برآمدگی پلک معمولاً به درمان پزشکی خیلی کمی احتیاج دارد و ظرف چند هفته خود به خود برطرف می شود. در این مدت مهم است که از فشار دادن یا ترکاندن برآمدگی پلک خودداری کنید، زیرا این امر می تواند خطر عفونت چشم را افزایش دهد. با این وجود ، چندین روش ایمن برای تخلیه و تسریع روند بهبودی وجود دارد. این روش ها شامل:
1. کمپرس گرم
قرار دادن کمپرس گرم روی چشم آسیب دیده می تواند به نرم شدن هر چربی سفت شده ای که مجاری غده را مسدود می کند، کمک کند. این روش به باز شدن و تخلیه موثرتر مجاری کمک می کند، که می تواند تحریک چشم را تسکین دهد.
نحوه آماده سازی و استفاده از کمپرس گرم:
- یک پارچه نخی نرم و تمیز یا پد پنبه ای آرایش پاک کن را در یک کاسه آب گرم فرو ببرید.
- آب اضافی را بگیرید.
- پارچه یا پد مرطوب را به مدت 10-15 دقیقه روی پلک خود قرار دهید.
- برای اینکه پارچه گرما داشته باشد هراز گاهی کمپرس را مرطوب کنید.
- این کار را چند بار در روز تکرار کنید تا تورم کاهش پیدا کند.
2. ماساژ آرام:
ماساژ دادن آرام پلک ها به مدت چند دقیقه در روز می تواند به تخلیه موثرتر مجاری چربی کمک کند. قبل از انجام این کار، برای کاهش خطر بروز عفونت از تمیز بودن دست ها اطمینان حاصل کنید. هنگامی که شالازین شروع به تخلیه کرد، ناحیه را تمیز نگه دارید و از دست زدن به آن خودداری کنید.
3. داروهای بدون نسخه:
تعدادی از محصولات بدون نسخه می توانند به درمان شالازیون یا گل مژه کمک کنند. این موارد ممکن است باعث کاهش تحریک، جلوگیری از عفونت و تسریع روند بهبودی شوند. برخی از این محصولات شامل پمادها، محلول ها و پدهای چشم هستند. یک داروساز می تواند به شما برای تهیه محصول مناسب مشاوره دهد.
حتما بخوانید: درمان خانگی گل مژه
مواردی که باید از انجام آنها اجتناب کرد:
برای جلوگیری از بروز ناراحتی یا تحریک بیشتر، بهتر است از آرایش کردن چشم ها یا استفاده از لنزهای تماسی تا زمان بهبودی برآمدگی پلک خودداری شود.
زمان مراجعه به پزشک:
در صورت عدم تخلیه و بهبودی شالازیون در عرض 1 ماه، به پزشک، چشم پزشک یا اپتومتریست مراجعه کنید. متخصص در مورد علائم سوال می کند و ناحیه را بررسی می کند تا سایر شرایط را رد کند. آنها همچنین ممکن است قطره های چشم ضد التهابی یا پمادهایی را برای کاهش ناراحتی و بهبودی سریع تجویز کنند. برای برخی افراد، ممکن است پزشک تزریق استروئید تجویز کند تا تورم را کاهش دهد. این تجویز به محل ، اندازه و تعداد شالازیای موجود بستگی خواهد داشت. اگر نشانه هایی از عفونت باکتریایی وجود داشته باشد، پزشک ممکن است یک دوره آنتی بیوتیک خوراکی را برای فرد تجویز کند.
4. جراحی شالازیون
فردی که دچار برآمدگی پلک شدید یا مداوم است، پزشک ممکن است برای تخلیه آن جراحی را توصیه کند. این امر معمولاً با استفاده از بی حسی موضعی در مطب پزشک انجام می شود. برآمدگی پلک ممکن است گاهی عود کند. اگر این اتفاق رخ دهد، ممکن است لازم باشد پزشک از توده نمونه برداری کند. بیوپسی (نمونه برداری) شامل برداشتن نمونه کوچکی از بافت است که پزشک نمونه را از نظر علائم بیماری جدی تر بررسی می کند.
پیشگیری از برآمدگی پلک
پاکسازی هر روز ناحیه چشم می تواند از ایجاد یا بازگشت مجدد برآمدگی پلک جلوگیری کند. استفاده از اسکراب پلک یا دستمال مرطوب پاک کننده چشم از مسدود شدن غدد چربی جلوگیری می کند. سایر نکات پیشگیری از بروز برآمدگی پلک عبارتند از:
- مالش ندادن چشم
- اطمینان از تمیز بودن دست ها قبل از لمس چشم ها
- محافظت از چشم در برابر گرد و غبار و آلودگی هوا، به عنوان مثال با استفاده از عینک آفتابی در فضای باز یا عینک ایمنی هنگام کار کردن با ماشین آلات ، مانند ابزار های برقی
- تعویض لوازم آرایش چشم هر 6 ماه برای جلوگیری از رشد باکتری ها
سخن آخر
شالازیون یا برآمدگی پلک یک توده بدون درد است که می تواند روی پلک ایجاد شود. اگرچه برآمدگی پلک ها می تواند باعث تحریک و ناراحتی شوند، اما معمولاً بی خطر هستند و طی چند هفته خود به خود برطرف می شوند. گاهی اوقات، یک کیست پلک چشم ممکن است آلوده شده و به یک گل مژه تبدیل شود. اگر ناحیه چشم به طور خاصی متورم یا دردناک شد، یا اگر درمان خانگی شالازیون باعث بهبود برآمدگی پلک نشد، به پزشک، چشم پزشک یا اپتومتریست مراجعه کنید. یک برنامه روزانه برای پاک سازی چشم ممکن است به جلوگیری از بازگشت برآمدگی پلک کمک کند.