علت افتادگی پلک [پتوز] چیست و بهترین راه درمان آن

افتادگی پلک یکی از بیماری های تاثیر گذار روی سلامتی و زیبایی چشم ها است که امکان درمان آن وجود دارد. این مشکل می تواند ناشی از بیماری یا در نتیجه صدمه به چشم باشد. در این مقاله از سلام دنیا به شما می گوییم افتادگی پلک چیست، چه علت و علائمی دارد و چطور درمان می شود. تا انتهای این مطلب همراه ما باشید. 

افتادگی پلک (پتوز) چیست؟

افتادگی پلک پاتولوژیک، که به آن پتوز (ptosis) نیز گفته می شود، ممکن است به دلیل ضربه روحی، سن یا اختلالات پزشکی مختلف ایجاد شود. به این حالت که بر روی یک چشم تأثیر میگذارد پتوز یک طرفه و به حالتی که بر هر دو چشم تاثیر میگذارد پتوز دو طرفه گفته میشود.

افتادگی پلک ممکن است گذری و یا دائمی باشد. می تواند از بدو تولد به بعد که به عنوان پتوز مادرزادی شناخته می شود خود را نشان دهد و یا می تواند بعدا در طول زندگی شما، که به عنوان پتوز اکتسابی شناخته می شود خود را نشان دهد. بسته به شدت شرایط، افتادگی پلک های فوقانی بسته به میزان انسداد مردمک چشم می توانند بینایی را مسدود یا کاهش دهند. در بیشتر موارد، این بیماری به صورت طبیعی یا با مداخله پزشکی برطرف می شود.

افتادگی پلک در چه کسانی اتفاق می افتد؟

افتادگی پلک ممکن است دلایل مختلف داشته باشد، از علل طبیعی گرفته تا بیماری های جدی تر. پزشک شما می تواند به شما کمک کند تا علت این مسئله را کشف کنید. هر کسی ممکن است دچار افتادگی پلک شود، و تفاوت آنچنانی و قابل توجهی در شیوع آن بین زن و مرد یا بین قومیت ها وجود ندارد.

حتما بخوانید: علت پرش چشم یا تیک چشم چیست

با این حال، این مسئله بیشتر در بزرگسالان مسن به دلیل روند طبیعی پیری شایع‌تر است. عضلات مخطط وظیفه بالا نگه داشتن پلک را بر عهده دارد. با افزایش سن، آن عضله می تواند کشیده شود و در نتیجه باعث افتادن پلک شود. البته به خاطر داشته باشید که افراد در هر سنی می توانند تحت تأثیر این بیماری قرار بگیرند. در حقیقت، گاهی اوقات نوزادان نیز با آن متولد می شوند ، هرچندکه این یک مورد نادر است. گاهی اوقات علت دقیق آن ناشناخته است، اما در موارد دیگر ممکن است به دلیل ضربه روحی نیز رخ دهد. دلیل این همچنین می تواند عصبی هم باشد.

افتادگی پلک مادرزادی

مهمترین علت پتوز مادرزادی عدم رشد صحیح عضلات مخطط است. کودکانی که دچار پتوز هستند نیز ممکن است دچار آمبلیوپی شوند که معمولاً به عنوان تنبلی چشم شناخته می‌شود. این اختلال همچنین می تواند بینایی آنها را به تأخیر بیندازد یا آن را محدود کند.

علت افتادگی پلک (پتوز) چیست؟

برخی از بیماری های خاص نیز می تواند شما را در معرض خطر افتادگی پلک قرار دهد.

1. افتادگی پلک ناشی از معالجات

اگر پلک های شما افتاده است، می تواند نشانه یک بیماری زمینه ای، به خصوص اگر این مسئله بر روی هر دو پلک تأثیر بگذارد باشد. اگر فقط یکی از پلک های شما افتاده باشد، ممکن است در نتیجه آسیب عصبی یا گل مژه موقت باشد. جراحی معمول و رایج لیزیک یا آب مروارید بعضاً در ایجاد کشش عضله یا تاندون مقصر است.

حتما بخوانید: درمان خانگی گل مژه با بهترین روش ها

2. افتادگی پلک ناشی بیماری های جدی

در برخی موارد، افتادگی پلک به دلیل شرایط جدی تر مانند سکته، تومور مغزی یا سرطان اعصاب یا عضلات ایجاد می شود. اختلالات عصبی که بر روی اعصاب یا عضلات چشم تأثیر می گذارد، مانند میاستنی گراویس که می تواند منجر به پتوز شود.

علائم افتادگی پلک چیست؟

علائم اصلی افتادگی پلک این است که یک یا هر دو پلک فوقانی افتاده باشد. در برخی موارد، این می تواند بینایی شما را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، بسیاری از افراد متوجه می شوند که افتادگی پلک به سختی قابل مشاهده و توجه است یا به طور مداوم اتفاق نمی افتد.

همچنین ممکن است چشمان شما به شدت خشک یا پر از آب باشد، که در این صورت ممکن است متوجه شوید که صورت شما خسته یا کسل به نظر می رسد. نواحی اصلی که تحت تأثیر قرار می گیرند، اطراف چشم که ممکن است در آن درد داشته باشید خواهند بود، که این نیز خود همچنین باعث می شود که شما خسته به نظر برسید. برخی از افراد مبتلا به پتوز شدید ممکن است مجبور باشند سر خود را به عقب خم کنند تا همیشه در هنگام مکالمه، حتی در هنگام مکالمه های عادی، طرف مقابل را ببینند.

یک پزشک باید افتادگی پلک مداوم و پایدار را بررسی کند تا مطمئن شود هیچ بیماری زمینه ای وجود ندارد. این امر از اهمیت ویژه ای در صورتی که متوجه شوید که سردردهای میگرنی یا سایر موارد از زمانی که برای اولین بار متوجه افتادگی شده اید، خود را نشان داده اند برخوردار است.

افتادگی پلک چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک شما به احتمال زیاد یک معاینه بدنی انجام می دهد و از شما در مورد سابقه پزشکی شما سوال می کند. آنها ممکن است معاینه لامپ شکافی (دستگاه مخصوص) را انجام دهند تا پزشک شما بتواند با کمک نور شدید از نزدیک چشم شما را ببیند. ممکن است چشمان شما برای این معاینه گشاد شوند، که بنابراین ممکن است کمی ناراحتی در چشم خود داشته باشید.

آزمایش دیگری که می تواند برای تشخیص مواردی مانند افتادگی پلک استفاده شود، تست تنسیلون است. پزشک شما ممکن است دارویی به نام تنسیلون (Tensilon) را که به طور کلی به آن ادروفونیوم می گویند، به یکی از رگ های شما تزریق کند. ممکن است از شما بخواهند پاهای خود را از روی هم باز و بسته کنید یا چندین بار بایستید و بنشینید. پزشک شما را کنترل خواهد کرد تا ببیند آیا تنسیلون قدرت عضلانی شما را بهبود بخشیده است یا خیر. این به آنها کمک می کند تا تشخیص دهند که آیا بیماری به نام میاستنی گراویس باعث افتادگی پلک شده است یا نه.

حتما بخوانید: میاستنی گراویس چیست 

درمان افتادگی پلک

درمان افتادگی پلک به علت خاص و شدت پتوز بستگی دارد. اگر این بیماری نتیجه سن یا چیزی است که شما با آن متولد شده اید، ممکن است پزشک به شما توضیح دهد که هیچ کاری لازم نیست برای آن انجام شود، زیرا این بیماری معمولاً برای سلامتی شما امری بد و مضر نیست. اگر بخواهید که افتادگی پلک را کاهش دهید، ممکن است جراحی پلاستیک را انتخاب کنید.

اگر پزشک متوجه شود که افتادگی پلک شما ناشی از یک بیماری زمینه ای است، به احتمال زیاد برای آن تحت درمان قرار خواهید گرفت. این امر به طور معمول می تواند از افتادگی پلک ها جلوگیری کند. اگر پلک شما بینایی شما را مسدود می کند، به درمان پزشکی نیاز دارید. پزشک شما ممکن است جراحی را توصیه کند.

عینک هایی که می توانند پلک را بالا نگه دارند، که عصای پتوز (ptosis crutch) نامیده می شود، نیز گزینه دیگری هستند. این روش درمانی اغلب در مواقعی که پلک افتادگی موقت باشد بسیار موثر است. اگر کاندید مناسبی برای جراحی نباشید، ممکن است دکتر به شما عینک راتوصیه کند.

جراحی افتادگی پلک

ممکن است پزشک شما جراحی پتوز را توصیه کند. در طی این روش، عضله مخطط سفت می‌شود. با این کار پلک به سمت بالا و در موقعیت مورد نظر بلند می شود و بالا میرود. برای کودکانی که دچار پتوز هستند، پزشکان گاهی اوقات جراحی را برای جلوگیری از بروز تنبلی چشم (آمبلیوپی) توصیه می کنند. با این حال، خطرات مرتبط با جراحی، از جمله خشکی چشم، خراشیدگی قرنیه و هماتوم نیز وجود دارد. هماتوم مجموعه ای از خون است. علاوه بر این، این یک چیز غیر معمول نیست که جراحان پلک را بیش از حد بالا یا پایین بگذارند. گزینه دیگر عمل "اسلینگ" است که در آن از عضلات پیشانی برای بالا بردن پلک ها استفاده می شود.

حتما بخوانید: درمان خشکی چشم با ساده ترین روش های خانگی

رفع افتادگی پلک بدون عمل جراحی

عصای پتوز یک گزینه ای غیر از جراحی است که شامل افزودن ضمیمه (یک وسیله ای که پلک را نگه میدارد) به قاب عینک شما است. این ضمیمه یا عصا با نگه داشتن پلک در جای خود از افتادگی آن جلوگیری می کند. عصای پتوز دو نوع است: قابل تنظیم و تقویت شده. عصاهای قابل تنظیم به یک طرف قاب ها متصل می شوند، در حالی که عصا های تقویت شده به دو طرف قاب ها متصل می شوند.

عصا را می توان تقریباً بر روی انواع عینک‌ها نصب کرد، اما روی قاب های فلزی بهترین عملکرد را دارند. اگر ترجیح می دهید از این روش درمان استفاده کنید، با یک چشم پزشک یا جراح پلاستیک باتجربه در این زمینه، مشورت کنید.

آیا می توان از پتوز جلوگیری کرد؟

هیچ راهی برای جلوگیری از افتادگی پلک وجود ندارد. فقط دانستن علائم و معاینه منظم چشم می تواند به شما در مبارزه با این اختلال کمک کند. اگر مشاهده کردید که کودک شما پلک افتاده ای دارد، فوراً او را نزد پزشک ببرید تا تحت درمان و کنترل قرار گیرد. از آنجا که پتوز می تواند بینایی شما را تحت تأثیر قرار دهد، باید آن را جدی بگیرید. شاید بتوانید با مراجعه فوری به پزشک، جلوی بدتر شدن آن را بگیرید.

سخن آخر

افتادگی پلک معمولاً برای سلامتی مضر نیست. با این حال، اگر پلک های شما بینایی و دید شما را مسدود می کنند، باید تا زمان درمان بیماری از رانندگی خودداری کنید. بیشتر اوقات، این افتادگی پلک فقط یک مسئله تاثیر گذار روی زیبایی است. با این حال، از آنجا که افتادگی پلک گاهی اوقات می توانند نشانه یک بیماری خطرناک تر باشد، همیشه ابتدا با پزشک خود مشورت کنید. اگر تجربه ای درباره این بیماری دارید، آن را با ما در میان بگذارید. 

مقالات مرتبط:

مگس پران چشم چیست: علائم، دلایل و فاکتورهای افزایش خطر آن

علت آبریزش چشم و درمان آن