میاستنی گراویس یا ضعف وخیم عضلانی (MG) یک نارسایی عصبی عضلانی است که باعث ضعف در ماهیچه های اسکلتی که بدن از آنها برای حرکت استفاده می کند، می شود. این وضعیت وقتی روی می دهد که ارتباط بین سلول های عصبی و ماهیچه ها دچار اختلال شود. این اختلال مانع می شود که انقباضات عضلانی ضروری انجام شده و این منجر به ضعف عضلات می شود. بر اساس نظر موسسه میاستنی گراویس آمریکا، MG یکی از مرسوم ترین نارسایی های اساسی در ارتباطات عصبی عضلانی می باشد. این تقریباً وضعیتی نادر است که بین 14 تا 20 نفر از هر 100000 نفر را در آمریکا درگیر می نماید.
علائم میاستنی گراویس چه هستند؟
اصلی ترین علامت MG ضعف در ماهیچه های اسکلتی ارادی می باشد که در واقع ماهیچه های تحت کنترل فرد محسوب می شوند. ناتوانی ماهیچه ها در انقباض به طور عادی وقتی روی می دهد که نتوانند به علائم عصبی پاسخ دهند. بدون انتقال صحیح این علائم، ارتباط بین اعصاب و ماهیچه ها مسدود شده و ضعف روی خواهد داد. ضعف مرتبط با MG معمولاً با فعالیت بیشتر تشدید شده و با استراحت بهبود می یابد. علائم MG می توانند شامل موارد زیر باشند:
- مشکل در تکلم
- مشکل در بالا رفتن از پله ها یا برداشتن اشیاء
- فلج صورت
- مشکل در تنفس به دلیل ضعف ماهیچه ها
- مشکل در جویدن و بلع
- خستگی
- صدای خشن
- افتادگی پلک ها
- دوبینی
علائم در همه افراد یکسان نبوده و درجه ضعف ماهیچه ای ممکن است در هر روز متفاوت باشد. شدت علائم معمولاً در صورت عدم درمان مناسب، به تدریج افزایش می یابد.
حتما بخوانید: 14 عادت بد که باعث می شود همیشه احساس خستگی کنید
چه چیزی باعث بروز میاستنی گراویس می شود؟ (علل میاستنی گراویس)
MG یک نارسایی عصبی ماهیچه ای است که معمولاً به دلیل یک مشکل در سیستم ایمنی بدن روی می دهد. اختلالات سیستم ایمنی وقتی روی می دهند که این سیستم به اشتباه به بافت های سالم حمله کند. در این وضعیت، آنتی بادی ها که پروتئین هایی هستند که در حالت عادی به مواد خارجی و مضر حمله می کنند، به سراغ اتصاالات ماهیچه ای عصبی می روند. آسیب به این اتصالات باعث کاهش تاثیر ماده انتقال دهنده عصبی با نام استیل کولین می شود که ماده ای ضروری برای ارتباط بین سلول های عصبی و ماهیچه ها می باشد.
این امر باعث ضعف ماهیچه ای می شود. دلیل اصلی این واکنش سیستم ایمنی مشخص نیست. بر اساس نظر موسسه دیستروفی عضلانی، یک تئوری این است که بعضی پروتئین های ویروسی یا باکتریایی ممکن است باعث شوند بدن به استیل کولین حمله کند. بر اساس نظر انیستیتوی ملی سلامت، MG معمولاً در افراد بالای 40 سال روی می دهد. زنان بیشتر به عنوان بالغین جوان ممکن است درگیر این بیماری شوند در حالی که شیوع این وضعیت در مردان بالای 60 سال بیشتر است.
چگونه میاستنی گراویس تشخیص داده می شود؟ (تست تشخیص میاستنی گراویس)
پزشک یک معاینه کامل انجام داده و شرح حال کاملی از علائم شما دریافت می کند. وی ممکن است تست نورولوژیک نیز انجام دهد. این ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بررسی واکنش ها (رفلکس ها)
- جستجوی ضعف های عضلانی احتمالی
- بررسی قدرت عضلانی
- بررسی وضعیت عملکرد حرکات چشم ها
- بررسی حس لامسه در نواحی مختلف بدن
- بررسی عملکرد حرکتی مانند لمس کردن نوک بینی با انگشتان
سایر تست ها نیز می توانند به پزشک برای تشخیص بهتر این وضعیت کمک کنند که عبارتند از:
- تست تحریک مکرر عصبی
- آزمایش خون برای آنتی بادی های مرتبط با MG
- تست ادروفونیوم (تنسیلون): دارویی به نام تنسیلون (یا دارونما) به صورت درون وریدی به بیمار داده شده و از وی خواسته می شود تا حرکات عضلانی را با نظارت پزشک انجام دهید.
- عکسبرداری سی تی اسکن یا MRI از قفسه سینه برای رد کردن گزینه وجود تومور
حتما بخوانید: تفاوت بین سی تی اسکن و ام آر آی
گزینه های درمانی برای میاستنی گراویس
هیچ درمان قطعی میاستنی گراویس (MG) وجود ندارد. هدف درمان در واقع مدیریت علائم و کنترل فعالیت سیستم ایمنی می باشد.
1. داروها (مستینون برای چیست)
کورتیکوستروئیدها و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی را می توان برای مهار کردن سیستم ایمنی استفاده نمود. این داروها باعث می شوند واکنش سیستم ایمنی که در MG روی می دهد، به حداقل برسد. علاوه بر این، مهار کننده های کولین استراز مانند پیریدوستیگمین (مستینون) را می توان برای افزایش ارتباط بین اعصاب و عضلات استفاده کرد.
2. برداشتن غده تیموس
برداشتن غده تیموس که بخشی از سیستم ایمنی می باشد ممکن است برای بسیاری از بیماران مبتلا به MG گزینه مناسبی باشد. پس از برداشتن غده تیموس، بیماران معمولاً کمتر دچار ضعف عضلانی می شوند. بر اساس نظر موسسه میاستنی گراویس آمریکا، بین 10 تا 15 درصد از افراد مبتلا به MG دارای تومور در غده تیموس می باشند. تومورها، حتی در موارد خوش خیم، همواره برداشته می شوند زیرا می توانند سرطانی گردند.
3. تبادل پلاسما
پلاسمافرس یا تبادل پلاسما، فرآیندی است که در آن آنتی بادی های مضر از خون حذف می شود و این ممکن است باعث بهبود قدرت ماهیچه ها شود. پلاسمافرس یک درمان کوتاه مدت است. بدن به تولید آنتی بادی های مضر ادامه داده و ضعف مجدداً بازگشت خواهد کرد. تبادل پلاسما قبل از جراحی یا در زمان هایی که ضعف حاصل از بیماری بسیار شدید شده است، انجام می شود.
حتما بخوانید: عوارض جانبی و خطرات اهدای پلاسما چیست
4. ایمونوگلوبولین درون وریدی
ایمونوگلوبولین درون وریدی (IVIG) یک محصول خونی است که از اهداکنندگان دریافت می شود. این محصول برای درمان مشکلات سیستم ایمنی در MG استفاده می شود. هر چند عملکرد IVIG به طور دقیق مشخص نمی باشد اما این محصول بر تولید و عملکرد آنتی بادی ها تاثیر می گذارد.
5. تغییرات در سبک زندگی
با انجام بعضی امور در خانه می توانید علائم بیماری MG را تسکین بخشید:
- استراحت کافی برای حداقل شدن ضعف ماهیچه ای
- اگر دچار دوبینی شده اید، با پزشک درباره اینکه آیا لازم است از پوشش چشمی استفاده کنید یا خیر، صحبت نمایید.
- از استرس و قرار گرفتن در معرض گرما دوری کنید زیرا هر دو عامل می توانند علائم را تشدید کنند.
این درمان ها MG را درمان نمی کنند. با این وجود، می توانند در علائم آن بهبود ایجاد کنند. بعضی افراد ممکن وارد فاز بهبود بیماری شوند که در این وضعیت درمان ضروری نیست. درباره داروها یا مکمل هایی که مصرف می کنید با پزشک تان مشورت نمایید. بعضی داروها ممکن است علائم MG را تشدید کنند. قبل از مصرف هر داروی جدیدی، با پزشک درباره بی ضرر بودن آن مشورت نمایید.
حتما بخوانید: راههای مقابله با استرس
مشکلات میاستنی گراویس
یکی از خطرناک ترین مشکلات بالقوه مربوط به MG، بحران میاستنی می باشد. این شامل ضعف خطرناک ماهیچه ای است که شامل مشکلات تنفسی نیز می شود. با پزشک درباره این خطرات صحبت کنید. اگر دچار مشکلات تنفسی یا بلع شدید، بلافاصله با مرکز اورژانس تماس بگیرید. افراد مبتلا به MG بیشتر در معرض خطر بروز سایر مشکلات سیستم ایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید قرار دارند.
چشم انداز بلند مدت برای MG
چشم انداز بلند مدت برای MG بستگی به عوامل فراوانی دارد. بعضی افراد تنها دچار علائم خفیف می شوند. بعضی دیگر نهایتاً مجبور به استفاده از ویلچر می شوند. با پزشک خود درباره اینکه چگونه می توانید شدت بیماری را به حداقل برسانید، مشورت کنید. درمان سریع و بموقع می تواند روند پیشرفت بیماری را در بسیاری از افراد محدود سازد.
سخن آخر
بیماری میاستنی گراویس یا ضعف وخیم عضلانی (MG) یک نارسایی عصبی ماهیچه ای است که معمولاً به دلیل یک مشکل در سیستم ایمنی بدن روی می دهد. مشکل در تکلم و فلج صورت برخی از علائم میاستنی گراویس هستند. تست نورولوژیک، یکی از تست های تشخیص میاستنی گراویس است، هر چند درمان قطعی برای بیماری ضعف وخیم عضلانی وجود ندارد، اما برخی از گزینه های درمانی میاستنی گراویس برای کنترل آن استفاده می شود. امیدوارم که این مطلب برای شما مفید بوده باشد. می توانید سوالات و تجربیات خود را در خصوص بیماری میاستنی گراویس با ما در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
همچنین بخوانید:
بیماری بهجت؛ علل، علائم، نحوه تشخیص، روش های پیش گیری و درمان آن