آمنیوسنتز یکی از روش های تهاجمی و تشخیصی پیش از تولد است. مادران بارداری که بیشتر از 30 سال سن دارند باید انواع غربالگری های بارداری را انجام دهند، ممکن است در صورت تجویز پزشک و برای تشخیص آزمایش آمنیوسنتز هم انجام شود. در این مطلب سلام دنیا اطلاعاتی درباره اینکه آمنیوسنتز چیست، مزایا و معایب آزمایش آمنیوسنتز، بهترین زمان و روش انجام آزمایش آمنیوسنتز، جواب مثبت و منفی، خطرات و عوارض آزمایش آمنیوسنتز ارائه شده است. با ما همراه باشید.
آمنیوسنتز چیست
آمنیوسنتز یکی از روش های تهاجمی و تشخیصی پیش از تولد است که معمولا برای مادران باردار بالای 30 سال انجام می‌شود.از جمله موارد تشخیصی آمنیوسنتز می توان به تشخیص ناهنجاری های ژنتیکی، کروموزمی و نقص هایی موجود در لوله عصبی جنین اشاره کرد. در طی آزمایش آمنیوسنتز پزشک سوزن نازک و بلندی را وارد رحم می کند و مقداری از مایع آمنیوتیک را برای بررسی یا درمان از رحم جمع‌آوری می‌کند. کیسه آمنیوتیک که جنین در آن قرار سرشار از مایع است ودر داخل رحم قرار دارد. این مایع همچنین حاوی پروتئین ها، سلول های جنینی و ادرار جنین هم است.
آزمایش آمنیوسنتز
همانطور که گفته شد روش آمنیوسنتز با جمع آوری مقداری کمی از مایع آمنیوتیک که جنین در آن معلق است، ناهنجاریهای ژنتیکی نوزاد را مورد بررسی قرار می دهد. انجام این آزمایش اطلاعات خوبی درباره سلامت جنین در اختیار پزشک قرار می دهد. آزمایش آمنیوسنتز همچنین می‌تواند به منظور تعیین رشد کافی ریه‌های نوزاد برای زنده ماندن در خارج از رحم بکار می رود. این موارد آمنیوسنتز در انتهای بارداری انجام می‌شود. مادران بارداری که این نوع آزمایش آمنیوسنتز را انجام می‌دهند احتمال قرار گرفتن آنها در معرض خطر بیماریهای ژنتیکی و کروموزومی بیشتر است.
حتما بخوانید: آزمایش های ضروری برای زنان بالای 40 سال
نمونه جمع آوری شده به منظور تعیین اختلالات ژنتیکی ، از جمله سندرم داون ، اسپینا بیفیدا، تی ساکس و بیماریهای مشابه و فیبروز کیستیک مورد آزمایش قرار می گیرد. آزمایش آمنیوسنتز می‌تواند به منظور تشخیص نقایص لوله عصبی (بیماری‌هایی که مغز و ستون فقرات به درستی رشد نمی کنند) مانند اسپینا بیفیدا و آنانسفالی انجام شود. همچنین آمنیوسنتز روش دقیق‌تری تعیین جنسیت نوزاد نیز محسوب می شود. اگرچه آمنیوسنتز به ندرت در 3 ماهه سوم انجام می‌شود اما می تواند مایع آمنیوتیک را از نظر عفونت ارزیابی کند.
به طور کلی آزمایش آمنیوسنتز به منظور تشخیص موارد زیر انجام می شود:
- اختلالات کروموزومی
- سندرم داون یا تریزومی 21، که منجر به تغییر ظاهر فیزیکی فرد، رشد ذهنی و مشکلات یادگیری است.
- سندرم ادوارد یا تریزومی 18، که با بروز اختلالات فیزیکی و ذهنی شدیدی همراه است.
- سندروم پاتو یا تریزومی 13، که به دلیل وجود کروموزوم 13 اضافی بروز پیدا می کند.
- اختلالات خونی
تست آمنیوسنتز در تشخیص اختلالات خونی ارثی نیز موثر است، از جمله:
- کم خونی داسی شکل، این نوع کم خونی،منجر به فرم گلبول های قرمز غیر طبیعی می شود.
- تالاسمی، اختلالی که بدن توانایی تولید گلبول قرمز را ندارد.
- هموفیلی، نوعی اختلال خونی مادرزادی است که توانایی لخته شدن خون را مختل می کند.
- نقص لوله عصبی
- اختلالات عضلانی و اسکلتی
حتما بخوانید: تأثیر تالاسمی مادر و پدر بر جنین
بهترین زمان انجام آزمایش آمنیوسنتز
آزمایش آمنیوسنتز اغلب بین هفته های 15 تا 18 بارداری انجام می شود.
جواب مثبت آزمایش آمنیوسنتز
اگر جواب آزمایش آمنیوسنتز مثبت باشد یعنی نوزاد شما مبتلا به یکی از مواردی است که در قسمت بالا ذکر شده است و برای همین مورد آزمایش قرار گرفته است. از جمله این بیماری ها میتوان به اختلالات ژنتیکی، نظیر سندرم داون، اسپینا بیفیدا، تی ساکس، ناهنجاریهای کروموزومی، ناهنجاری جنین، ناهنجاری های تریزومی اشاره کرد.
جواب منفی آزمایش آمنیوسنتز
جواب منفی آزمایش آمنیوسنتز به این معنی است که نوزاد به هیچ یک از شرایطی که مورد آزمایش قرار گرفته است، مبتلا نیست.
آیا جواب آزمایش آمنیوسنتز قطعی است
تست آمنیوسنتز می تواند بسیار دقیق اما نه نزدیک به 100 درصد باشد. اما این آزمایش می تواند فقط برخی از اختلالات را تشخیص دهد. احتمال بروز سقط جنین با این آزمایش بین 1 در 300 و 1 در 500 است. همچنین آمنیوسنتز با خطر کم ابتلا به عفونت رحم همراه است، با این وجود این آزمایش می‌تواند منجر به سقط جنین، نشت مایع آمنیوتیک و آسیب به جنین شود.
اقدامات قبل از آمنیوسنتز
قبل از انجام آمنیوسنتز باید اقدامات زیر را در نظر داشته باشید:
- داشتن شخصی به عنوان همراه
- داشتن رضایت نامه
- میل کردن صبحانه و پر بودن مثانه برای حمایت رحم،
- عدم مصرف هپارین،وارفارین و آسپرین از یک هفته قبل
- آگاه کردن پزشک برای داشتن حساسیت های دارویی مخصوصا ماده بی حسی
- تعیین گروه خونی مادر ( تزریق آمپول روگام در صورت منفی بودن مادر)
حتما بخوانید: آمپول روگام برای چیست
هزینه تست آمنیوسنتز
هزینه آزمایش آمنیوسنتز بدلیل بالا بودن حساسیت این نوع آزمایش برای اکثر افراد هزینه تسبتا بالایی دارد، هزینه آزمایش آمنیوسنتز در سال 96 از 900 هزار تومان تا یک میلیون و دویست هزار تومان گزارش شده است.البته هزینه این آزمایش به نوع بیمه تحت پوشش شما،هزینه ی انجام نمونه گیری، هزینه ی وسایل لازم برای نمونه گیری، بیمارستان یا درمانگاه یا آزمایشگاهی که به آن مراجعه می‌کنید، بستگی دارد.
رژیم غذایی بعد از آمنیوسنتز
مصرف غذاهای کم حجم، پر محتوا و مقوی، به مدت یک هفته پس از انجام آمنیوسنتز و مصرف روزانه یک کاسه سوپ یا آش (بدون حبوبات) و روزانه دو لیوان شیر بعد از انجام این آزمایش توصیه می شود.
چند روز بعد از آمنیوسنتز خطر سقط وجود دارد
سقط جنین معمولا بعد از انجام آمنیوسنتز در سه ماهه دوم بارداری کمتر از میزان یک درصد است.البته این احتمال در مقایسه با سقط جنین بدون آمنیوسنتز در زمان بارداری کمی بالاتر است.
خطرات و عوارض آمینوسنتز چیست
از آنجایی که ممکن است همه روش های تهاجمی، با بروز عوارضی همراه باشد،بنابراین این روش هم با خطراتی از همراه است، این خطرات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- دل درد
- خونریزی یا نشت مایع آمنیوتیک از محل منفذ آمنیوسنتز و یا از طریق واژن
- عفونت
- سقط جنین
- زایمان زودرس
حتما بخوانید: علائم زایمان زودرس و راه جلوگیری از آن
- ابتلا به بیماریهای هپاتیت c و HIV
- احساس ضعف و تهوع
- امکان ریزش مایع یا خون
- درد شدید در ناحیه شکم
- تب(درجه حرارت بالای 38 درجه سانتی گراد)
- احتمال خطر سقط جنین در سه ماه دوم بارداری بدون آمنیوسنتز، کمی بالاست
سخن پایانی:
آزمایش آمنیوسنتز نوعی آزمایش تشخیصی و تهاجمی است که به منظور تععین ناهنجاری های کروموزومی، نقص های لوله عصبی و اختلالات ژنتیکی در مادران بالای 30 سال انجام می شود. این آرمایش در اواخر بارداری مورد با هدف ارزیابی رشد کافی ریه های کودک انجام می شود. اگرچه آمنیوسنتز به عنوان یک روش امن محسوب می شود، اما این آزمایش یک روش تشخیصی تهاجمی است که می تواند با بروز خطراتی همراه باشد.
مقالات مرتبط:
آزمایش غربالگری بارداری و روش انجام سونو گرافی ان تی و آنومالی