عقیقه در لغت به دو معناست یکی معنی موی نوزاد و دیگری گوسفندی که روز هفتم تولد نوزاد و هنگام تراشیدن موی سر او قربانی می‌کنند، در این مطلب از سلام دنیا درباره دعای عقیقه چیست، آداب عقیقه کردن، عقیقه در قران، متن دعای عقیقه برای دختر، متن دعای عقیقه برای پسر، دعای عقیقه برای بزرگسالان، دعای عقیقه برای مریض، عقیقه برای دفع بلا، عقیقه برای مرده، دعای عقیقه مفاتیح الجنان با معنی صحبت خواهیم کرد، با ما همراه باشید.
دعای عقیقه چیست
دعای عقیقه دعایی است که هنگام عقیقه کردن حیوان خوانده می شود، عقیقه کردن به سنت قربانی کردن در روز هفتم ولادت فرزند و برای حفاظت فرزند از بلاها گفته می‌شود. این رسم از احادیث معصومین برگرفته شده است و مورد تائید می باشد، در عمل عقیقه کردن احکام و آدابی وجود دارد که فرد باید آن را رعایت کند، احکام آن در زمینه نحوه انتخاب حیوان، چگونگی ذبح و شرایط مصرف گوشت حیوان می باشد که در ادامه آداب آن را متذکر خواهیم شد.
آداب عقیقه کردن
برخی از فقهای شیعه عمل عقیقه کردن را عملی مستحبی می دانند ، در روایات آمده است که اگر والدین نوزاد برایش عقیقه انجام ندادند، نوزاد بعد به بلوغ رسیدن هود می تواند برای خودش عمل عقیقه را انجام دهد، البته انجام عقیقه در قربانی حج نیز مورد قبول است.
حتما بخوانید: دعای رزق و روزی و گشایش کار از امامان
برای عقیقه کردن حیواتی از بین چهارپایان یعنی گوسفند، گاو و شتر باید انتخاب شود و مرغ و خروس مورد قبول نیست و حتی نمی تواند جای عقیقه عمل صدقه دادن پول را انجام دهد. هنگام عقیقه کردن ، قربانی حیوان و عمل تراشیدن موی سر نوزاد در یکجا باید صورت بگیرد و درست بعد از تراشیده شدن موی نوزاد حیوان ذبح شود و در ضمن از شکستن استخوان‌های حیوان باید پرهیز شود و از گوشت حیوان نیز والدین و خواهر و برادر نوزاد مصرف نکنند، حتی اگر پدر بزرگ و مادربزرگ نیز با آنها زندگی می کنند از خوردن آن بپرهیزند.
عقیقه در قرآن
آنده است که خوردن گوشت حلال در اسلام واجب است. برای این عمل نحوه قربانی کردن و بردن یاد خداوند امری بسیار لازم می باشد. خوردن دام های زنده و حیواناتی که خداوند گوشت آن را حلال بر شمرده جایز خواهد بود. همانطور که می دانیم، حضرت ابراهیم باید فرزند خود را در راه معبود حقیقی خود قربانی کند. برای سخت بودن انجام این کار، خداوند نیز به پاس این کار، برای او گوسفند زنده ای را فرستاد.
حتما بخوانید: سوره و دعای معجزه آسای روا شدن حاجت در همان ساعت
متن دعای عقیقه برای دختر
در هنگام عقیقه کردن حیوان برای نوزاد دختر بهتر است از حیوان ماده برای ذبح استفاده شود، متن دعای عقیقه برای دختر نیز بدین شرح می باشد؛
از امام صادق (ع) آمده است که برای ذبح حیوان هنگام عقیقه بخوانید:
«یٰا قَوْمِ إِنِّی بَرِی‌ءٌ مِمّٰا تُشْرِکُونَ إِنِّی وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذِی فَطَرَ السَّمٰاوٰاتِ وَ الْأَرْضَ حَنِیفاً مُسْلِماً وَ مٰا أَنَا مِنَ الْمُشْرِکِینَ إِنَّ صَلٰاتِی وَ نُسُکِی وَ مَحْیٰایَ وَ مَمٰاتِی لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰالَمِینَ لٰا شَرِیکَ لَهُ وَ بِذٰلِکَ أُمِرْتُ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِینَ اللَّهُمَّ مِنْکَ وَ لَکَ بِسْمِ اللهِ وَ اللهُ أَکْبَرُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَقَبَّلْ مِنْ ( فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ) ».
«ای قوم از آنچه شما شریک خدا قرار می‌دهید بیزارم، من متوجه نمودم رویم را به جانب کسی‌که آسمانها و زمین را آفرید با خلوص و از سر تسلیم، و من از شرک ورزان نیستم. به درستی که نمازم و عبادتم و زندگی‌ام و مرگم برای خداست، پروردگار جهانیان، شریکی ندارد، به این حقیقت امر شدم و من از مسلمانانم، خدایا از تو و برای تو، به نام تو و به تو، و خدا بزرگ‌تر است، خدایا درود فرست بر محمّد و خاندان محمّد، و از فلان فرزند فلان بپذیر»
البته در بخشی که داخل پرانتز آمده باید به جای فلان بن فلان اسم نوزاد و پدرش ذکر شود.
امام صادق (ع) همانطور که برای حین سر بریدن دعایی را توصیه فرموده اند، در انتها و بعد از ذبح نیز توصیه به خواندن این دعا کرده‌اند:
«وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذِی فَطَرَ السَّمٰاوٰاتِ وَ الْأَرْضَ حَنِیفاً مُسْلِماً وَ مٰا أَنَا مِنَ الْمُشْرِکِینَ إِنَّ صَلٰاتِی وَ نُسُکِی وَ مَحْیٰایَ وَ مَمٰاتِی لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰالَمِینَ لٰا شَرِیکَ لَهُ اللَّهُمَّ مِنْکَ وَ لَکَ اللَّهُمَّ هَذَا عَنْ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ».
آن حضرت همچنین فرمودند که بعد از ذبح بگویید:
«بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ اللَّهُمَّ عَقِیقَةٌ عَنْ فُلَانٍ لحم‌ها بِلَحْمِهِ وَ دَمُهَا بِدَمِهِ وَ عَظْمُهَا بِعَظْمِهِ اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ وِقَاءً لآِلِ مُحَمَّدٍ ص».
متن دعای عقیقه برای پسر
در روایات و آداب عقیقه کردن آمده است که مستحب می باشد برای نوزاد پسر از حیوان نر استفاده شود و اما دعای عقیقه کردن برای پسر نیز همان دعای عقیقه کردن برای دختر می باشد که در مطلب بالا آمده است.
دعای عقیقه برای بزرگسالان
در کتب دینی معتبر و روایات مختلف دعای عقیقه آمده است اما یکی از معتبرترین روایات مربوط به حدیث امام صادق(ع) می باشد که است که روایت شده امام صادق(ع) فرمودند هنگام ذبح گوسفند بایستی این دعا را بخوانید: «بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ، اَللّهُمَّ عَقیقَهٌ عَنْ فُلانٍ (البته به جاى فلان بایستی نام کسى را گفت که برایش عقیقه مى‌کنند) لَحْمُها بِلَحْمِهِ وَ دَمُها بِدَمِهِ وَ عَظْمُها بِعَظْمِهِ اَللّهُمَّ اجْعَلْها وِقاءَ آلِ مُحَمَّدٍ».
دعای عقیقه برای مریض
در کتاب منهاج نیز آمده است که برای شفای مریض بهتر است که گوسفند فربهی به نیت فدیه مریض بگیرید و سه مرتبه این دعا را بر دهان گوسفند بخوانید و بدمید . متن دعا به این شرح می باشد :
" اللَّهُمَ إِنَ هَذِهِ الشَّاةَ لَکَ وَ مِنْ فَضْلِکَ وَ کَرَمِکَ وَصَلَ إِلَیَّ وَ أَنَا أَفْدِیهَا بِعَبْدِکَ فُلَانِ ابْنِ فُلَانٍ اللَّهُمَّ إِنَّ هَذَا فِدَاؤُهُ لَحْمُهُ بِلَحْمِهِ وَ دَمُهُ بِدَمِهِ اللَّهُمَّ فَتَقَبَّلْ مِنِّی کَمَا تَقَبَّلْتَ مِنْ خَلِیلِکَ إِبْرَاهِیمَ عَلَیْهِ السَّلَامُ حِینَ فَدَا لِوَلَدِهِ إِسْمَاعِیلَ بِحُرْمَةِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ اللَّهُمَّ هَذَا فِدَاؤُهُ وَ تَقَبَّلْهُ مِنِّی"
و سپس رو به قبله بایستد جایی که سقف نداشته باشد سه مرتبه الله اکبر و یک مرتبه بسم الله الرحمن الرحیم بگوید و گوسفند را ذبح کند و خون آن را در گودی بریزد تا مردم پای بر آن ننهند و سرگین او را دفن نماید و دو دست و پای او از پوست جدا ننماید و آن ها را یک قسمت به حساب آورد و سر گوسفند را نیز یک قسمت و آن چه که در شکم گوسفند است را یک قسمت و سپس گوسفند را پنجاه هفت پارچه کند و در میان پوستش بگذارد و هر قسمت را به نیت فقیر و مسکینی بیرون آورد و به همان کسی که نیت کرده بدهد تا شصت قسمت تمام شود که انشاءالله خداوند به او شفای عاجل عنایت فرماید.
حتما بخوانید: بهترین دعاها برای شفای انواع دردها
عقیقه برای دفع بلا
ذبح کردن و یا قربانی حیوان و هدیه کردن گوشت آن به افراد نیازمند و یا پختن آن و تقسیم بین همسایگان، اقوام و نیازمندان بسیار نیکو و پسندیده می باشد بطوریکه از امام محمد باقر(ع) روایت شده که "همانا خداوند دو عمل را دوست دارد، یکی اطعام و خوراندن غذا یا مهمانی دادن دوم خون ریختن یعنى ذبح گوسفند، شتر و یا هر حیوان حلال گوشت دیگر و توزیع گوشت بین نیازمندان.
اینطور که در روایات آمده عقیقه کردن نیز همانند صدقه دادن برای حفظ سلامتی و رفع بلا از فرزندی است که به خاطر او قربانی می کنند و خونی می ریزند، اما انجام این عمل در نزد خداوند پسندیده تر می باشد.
عقیقه برای مرده
در سوالات شرعی آمده است که آیا عقیقه براى میّت نیز واجب است؟ و البته پاسخ آن نیز از زبان آیت الله مکارم شیرازی آمده که: عقیقه مطلقا واجب نیست، ولی استحباب دارد در مورد میت و باید به قصد رجا انجام شود.
دعای عقیقه مفاتیح الجنان با معنی
دعای عقیقه در کتاب مفاتیح الجنان آمده است:
"یا قَوْمِ اِنّى بَرىٌ مِمّا تُشْرِکُونَ اِنّى وَجَّهْتُ وَجْهِىَ لِلَّذى فَطَرَ السَّمواتِ وَالاَْرْضَ حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما اَنَا مِنَ الْمُشْرِکینَ اِنَّ صَلوتى وَ نُسُکى وَ مَحْیاىَ وَ مَماتى للهِ رَبِّ الْعالَمینَ لا شَریکَ لَهُ وَ بِذلِکَ اُمِرْتُ وَ اَنَا مِنَ الْمُسْلِمینَ اَللّهُمَّ مِنْکَ وَ لَکَ بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ وَاللهُ اَکْبَرُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَقَبَّلْ مِنْ فُلانِ بْنِ فُلانٍ"
"اى قوم از آنچه شما شریک خدا قرار مىدهید بیزارم، من متوجه نمودم رویم را به جانب کسىکه آسمانها و زمین را آفرید با خلوص و از سر تسلیم، و من از شرک ورزان نیستم. به درستى که نمازم و عبادتم و زندگىام و مرگم براى خداست، پروردگار جهانیان، شریکى ندارد، به این حقیقت امر شدم و من از مسلمانانم، خدایا از تو و براى تو، به نام تو و به تو، و خدا بزرگ‌تر است، خدایا درود فرست بر محمّد و خاندان محمّد، و از فلان فرزند فلان بپذیر"
و نام فرزند را بگوید سپس ذبح کند.
سخن آخر
برای عقیقه کردن از فردی که تا بحال این عمل را انجام داده کمک بخواهید و با عقیقه کردن فرزند خود را از بلاها مصائب دور گردانید.
مقالات مرتبط:
متن دعای چهل کلید با ترجمه فارسی و خواص و روش ختم آن
دعای امام زمان برای حاجت گرفتن