زندگی نامه کورش بزرگ و روز کوروش

کوروش دوم که به کوروش کبیر یا کوروش بزرگ معروف است. روز تولد کوروش کبیر دقیقا مشخص نیست، برخی منابع معتقدند که 600 تا 598 سال پیش از میلاد بوده، و برخی دیگر 600 تا 576 سال پیش از میلاد را سال تولد کوروش بزرگ می دانند. کوروش کبیر در شهر آنشان یا انزان (شمال خوزستان امروزی) که یک ناحیه مهم ایلامی (نام یک تمدن در منطقه ای است که بخش بزرگی در جنوب غربی فلات ایران را در پایان هزاره سوم پیش از میلاد فراگرفته بود) بدنیا آمد.

نام پدر و مادر کوروش بزرگ

کوروش بزرگ فرزند کمبوجیه یکم، اصیل زاده پارسی، و ماندانا دختر آستیاگ
پادشاه مادها، است.

استوانۀ کوروش یا "منشور کوروش"

منشور کوروش (لوحی از گِل پخته است که در سال 538 قبل از میلاد به فرمان کوروش کبیر پادشاه هخامنشی، نوشته شده است.)
تنها سند نسبتاً مفصل و طولانی است که برجای مانده است. در اینجا به چند تا از جملات این لوح که در آن کوروش بزرگ خود را معرفی کرده است، اشاره نموده ایم:
1- من کوروش، پادشاه دنیا، پادشاه بابل، پادشاه بزرگ و نیرومند، پادشاه سرزمین سومر و اکد، پادشاه چهارگوشه دنیا هستم.
2- من پسر شاه بزرگ کمبوجیه یکم، پادشاه شهر آنشان (انزان)، نوه ی شاه کبیر کوروش اول (پادشاه شهر آنشان (انزان) و نبیره پادشاه قدرتمند چیش پیش، شاه انشان هستم.
3- از خانواده و دودمانی که همیشه شاه بوده و از شاهی برخوردار بوده است.

کوروش کبیر، موسس و بنیان گذار و همچنین اولین پادشاه سلسلۀ هخامنشیان بود. او به مدت 30 سال، بین سال های 559 تا 529 پیش از میلاد، حاکم بخش بزرگی از قاره آسیا بود.

شجره نامه کوروش کبیر

کودکی و جوانی کوروش

داستان ها و روایت های گوناگونی در مورد کودکی و جوانی کوروش کبیر نقل شده است؛ اما شرح حالی که از زمان تولد کوروش بیان شده است بیشتر شبیه یک افسانه می باشد. در این بخش به صورت خلاصه داستان آن را برای شما بیان نموده ایم.
طبق گفته های هرودوت (تاریخ نگار یونانی)، آستیاگ (پدربزرگ کوروش) یک شب خواب عجیبی می بیند، او در خواب می بیند که از دخترش، ماندانا، آنقدر آب بیرون می آید که این آب کشور ماد و تمام قاره آسیا را غرق می کند. مغها (طایفه ای از مادها بودند که امورات مذهبی را اجرا می کردند) خواب او را این چنین تفسیر می کنند که روزی فرزند دخترش بر کل آسیا تسلط می یابد. برای همین آستیاگ، دختر خود را به همسری یکی از بزرگان پارسی (یعنی همان کمبوجیه یکم) درمی آورد. بعد از مدتی که نوه او (کوروش) به دنیا می آید؛ آستیاگ دوباره خواب می بیند، این بار او در خواب می بیند که تاکی از بدن دخترش رشد کرده و تمام آسیا را فراگرفته است. او که از این خواب دچار وحشت می شود، نوه خود را به دست هارپاگ که یکی از بستگانش بود می سپارد تا او را به قتل برساند. هارپاگ نیز کوروش را به دست یکی از چوپانان پادشاه که میترادات (مهرداد) نام داشت می دهد تا به دستور شاه، او را در جنگل رها کند تا طعمه درندگان شود.
چوپان به اصرار همسرش، فرزند خودش که مرده به دنیا آمده بود را به جای کوروش به جنگل می برد و خود سرپرستی کوروش را بر عهده می گیرد. 10 سال بعد، زمانی که کوروش با کودکان مشغول بازی بود، کودکان او را به عنوان پادشاه انتخاب می کنند و در حین بازی کوروش، دستور تنبیه یکی از کودکان را می دهد، پدر کودک که آرتمبارس نام داشت، پیش آستیاگ رفته و به او می گوید یکی از بردگان، فرزندان درباریان را تنبیه می کند. آستیاگ نیز کوروش را احضار می کند تا او را تنبیه کند، ولی با دیدن کوروش و شباهتی که او به خانواده اش داشت، به کشته شدن کوروش شک می کند، برای همین چوپان را فراخوانده و با تهدید او، باعث می شود که چوپان همه چیز را اعتراف کند. آستیاگ هارپارگ را احضار می کند و از او درباره کشته شدن نوه اش سوال می پرسد، هارپاگ در جواب می گوید: من هم می خواستم امر تو اجرا شود و هم قاتل نوه تو نباشم.
آستیاگ او (هارپاگ) را به همراه فرزندش به ضیافت شام دعوت می کند؛ در ضیافت بدون اینکه هارپاگ متوجه بشود، آستیاگ فرزند هارپاگ را می کشد و گوشت او را به پدرش می دهد تا بخورد. و بعد از آن دوباره از مغها درباره اینکه کوروش برای او خطری دارد یا نه سوال می پرسد و آنها می گویند که چون بچه ها کوروش را شاه صدا کرده اند و این به معنای تحقق پیدا کردن خواب شما است و جای هیچ نگرانی نیست. برای همین کوروش در کنار پدر و مادر خویش می ماند و زندگی می کند.

همسر کوروش

همسر کوروش، ملکه کاساندان (کساندان) از خاندان هخامنشی است که دارای لقب شاهدخت کاساندان می باشد. او فرزند فرناسپه (فراسپه) و از شاهدخت های تبار هخامنشی بوده و اصالت ایرانی داشت. کاساندان ملکه 28 کشور آسیایی و قدرتمند ترین زن در دربار هخامنشیان بود. کوروش و کاساندان 5 فرزند داشتند که نام های آنها به ترتیب کمبوجیه دوم (کامبیز دوم)، بردیا ، آتوسا، آرتیستون و دختر سومی که اسمش ذکر نشده است ولی برخی ها معتقدند که رکسانا است.
کساندان تنها همسر کوروش بزرگ بود و با وجود اینکه پیش از کوروش درگذشت؛ کوروش به احترام او برای همیشه تنها ماند.
آرامگاه کاساندان همسر کوروش کبیر، در بنایی که به آن زندان سلیمان می گویند و در پاسارگاد واقع است، در کنار آرامگاه کوروش بزرگ می باشد.

دوران قدرت و پادشاهی کوروش کبیر

کوروش در سال 558 پیش از میلاد به پادشاهی رسید و آغاز پادشاهی او در انشان (انزان) شهر فارس و خوزستان بود که بعدا، پایتخت هخامنشیان را به شوش منتقل کرد.
اولین جنگ کوروش علیه ایشتوویگو، پادشاه ماد، بود. بعد از آن به پایتخت حکومت مادها در هگمتانه حمله کرد و آنجا را به تصرف درآورد. سپس شاه لیدیه که کرزوس نام داشت را شکست داد. بعداز آنجا به سمت شهر سارد لشکر کشید و توانست طی 2 هفته آنجا را به اشغال خود درآورد. کوروش مسئولیت فتح شهرهای باقی مانده آسیای کوچک (که آناتولی امروزی است) را به فرماندهان خود واگذار کرد و به هگمتانه (اکباتان) برگشت و به سمت "پارت" ، "زرنگ" ، " خوارزم" ، "هرات" ، "باختر" و ... لشکر کشید.

تقویم سالهای پادشاهی کوروش

سال 558 قبل از میلاد : سال آغاز پادشاهی کوروش در انشان (شهر فارس) و خوزستان؛ و پایتخت هخامنشیان به شوش منتقل شد.
سال 550 قبل از میلاد : کوروش ایشتوویگو پادشاه ماد ها را شکست داد و هگمتانه (اکباتان) را تصرف کرد. و در این سال بین ماد ها و پارس ها اتحاد برقرار شد.
سال 549 تا 548 قبل از میلاد : کوروش در این سالها سرزمین های پارت ، جرجان و شاید ارمنستان را به تسخیر خود درآورد.
سال 546 قبل از میلاد : در این سال کوروش توانست کرزوس، پادشاه لیدی را شکست دهد و پایتخت آن را که سارد نام داشت فتح نماید.
سال 539 قبل از میلاد : مهمترین جنگ در این سال اتفاق افتاد، کوروش در این سال توانست "بابل" را که ثروتمندترین شهر غرب آسیا محسوب می شد را فتح کند. این امر با مقاومت کم سپاه بابل در کرانه ساحلی رود دجله ، اتفاق افتاد.
سال 539 قبل از میلاد : از دیگر اتفاقات مهم که در ال 539 پیش از میلاد افتاد این بود که کوروش به یهودیان آواره اجازه بازگشت به اورشلیم (بیت المقدس) را داد تا در آنجا برای خود کنیسه (یا کنشت : نیایش گاه یا محل اجتماعات دینی یهودیان) بسازند.
سال 529 قبل از میلاد : آخرین سال پادشاهی کوروش کبیر، کوروش در این سال به قبیله های سکاها (گروهی از مردمان کوچ نشین ایرانی تبار )که در شمال شرق ایران بودند، حمله کرد و در جنگ با ماساگتها کشته شد. بعد از او کمبوجیه دوم فرزند کوروش به پادشاهی رسید.

آرامگاه (قبر) کوروش کبیر

قبر یا آرمگاه کوروش کبیر در نزدیکی یک کیلومتری جنوب غربی کاخ های پاسارگاد واقع شده است. لازم به ذکر است که آرامگاه کوروش در سال 2004 میلادی به عنوان زیر مجموعه ی کاخ پاسارگاد، در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید است.
آرامگاه کوروش بر روی سکوی مرتفعی که خود این سکو از قطعات تراشیده شده ی سنگ تشکیل شده است، قرار گرفته است. در بالای این سکو اتاقی به پهنای 2.10 متر و طول 3.17 و ارتفاع 2.10 وجود دارد که اتاق مخصوص دفن جسد می باشد. آرامگاه کوروش توسط سنگ های شیروانی که به شکل سه گوش (مثلث) پوشیده شده است. احتمال دارد که این آرامگاه به دستور خود کوروش و پیش از مرگش ساخته شده باشد. در زمان اسلامی، به این بنا «مشهد مادر سلیمان» می گفتند و اولین نفری که متوجه شد مشهد مادر سلیمان همان آرامگاه کوروش کبیر است؛ یک جهانگرد و دیپلمات انگلیسی به نام رابرت کرپورتر بود که در سال 1818 میلادی از پاسارگاد دیدن کرده بود.

 کوروش کبیر در قرآن کبیر

در تفسیرهای قرآنی از کوروش کبیر در دو سوره مختلف یاد شده است.

در قرآن از کوروش با نام «ذوالقرنین» که به معنی «صاحب دو شاخ» است، یکبار در داستان ذوالقرنین در سوره کهف آیات «83 تا 98» و یک بار در سوره اسراء؛ نام برده شده است. هرچند درمورد شخصیت واقعی و حقیقی ذوالقرنین که در کتابهای آسمانی تورات، انجیل و قرآن لز آن صحبت شده است، ابهام و چندگانگی وجود دارد. بررسی هایی که دربارۀ شخصیت هایی مثل کوروش کبیر، داریوش بزرگ ، اسکندر مقدونی ، خشایارشا، چین شی هوان و یکی از پادشاهان حمیر (پادشاه حمتر از پادشاه یمن)، جهت یافتن ذالقرنین واقعی انجام شد. ابوالکلام آزاد از مفسران قرآن، با تفسیر آیات 82 تا 95 سوره کهف با ارائه دلایلی محکم، بیان نموده است که ذوالقرنین، کوروش هخامنشی می باشد. برخی از فقه های معاصر شیعه مانندريال علامه طباطبایی ، صانعی و مرتضی مطهری و مکارم شیرازی، نیز با این نظر موافق هستند.

طبق آیات 83 تا 98 سوره مبارکه کهف، از «ذوالقرنین» با عنوان پادشاهی که خدواند به او همه نوع کامیابی داده است، سخن گفته شده است ، کسی که از سمت مغرب تا جایی که خورشید غروب می کند و از سمت مشرق تا جایی که خورشید طلوع می کند، رفت و بعد از آن از سمت جنوب به شمال رفت و زمانی که به پای دو کوه رسید که در آنجا، قومی زندگی می کردند که از او درخواست کردند که بین آنها و قبیله های یاجوج و ماجوج سدی بسازد و او نیز پذیرفت. مولانا با توجه به این آیات می گوید که کوروش کسی بود که به سمت شرق و غرب لشکر کشید و سپس به قفقاز رفت و در آنجا سدی محکم ساخت تا جلوی قبایل آسیایی را بگیرد و این قبیله ها را چینی ها، یوئه چی یا یوئه ژی (مردمانی هندی و اروپایی بودند) می نامند که با «یاجوج» شباهت دارند و مغولان را هم فنکوک نامیده اند که با «ماجوج» شباهت دارند.

در تفسیر آیات 4 تا 8 سوره اسراء نیز که درباره بنی اسرائیل می باشد از نام کوروش در احادیث نبوی برای تفسیر این آیات به کار رفته است. که درباره مساعدت کوروش به یهودیان می باشد. تفسیر آیه 6 سوره اسراء که پیامبر در حدیثی می فرماید: «... فاَوحی الی ملک من ملوک فارس، یقال له کورس و کان مؤمنان، اَن سر الی بقایا بنی اسرائیل حتی تستنقذهم…: پس به یکی از پادشاه پارس که مرد مومنی بود، به نام کوروش، وحی کرد که به نزد بازماندگان بنی اسرائیل برود و آزادشان سازد...فسار کورس ببنی اسرائیل و دخل بیت المقدس حتی رده الیه: کوروش چنین کرد و داخل بیت المقدس شد و زینت آلات آن را بازگرداند و بنی اسرائیل صد سال فرمانبردار خداوند بودند. تا دوباره به گناه بازگشتند. »

روز جهانی کوروش

روز هفتم آبان ماه (مصادف با 29 اکتبر) سال 539 پیش از میلاد، کوروش وارد بابل شد. این اتفاق براساس رویدادنامه نبونعید (از رویدادنامه های بابلی است که در آن به ثبت وقایع مربوط به نبونایید آخرین پادشاه بابل و حکومت کوروش کبیر پرداخته است.)
این روز در تقویم رسمی به نام روز کوروش ثبت شده است.

تصاویر روز کوروش 

متن تبریک روز کوروش و جملاتی از کوروش کبیر

1. بیاد شما مى آورم تا همیشه بدانید که زیباترین منش آدمى ، محبت اوست پس ؛محبت کنید چه به دوست ، چه به دشمن! که محبت دوست را بزرگ کند و دشمن را دوست. 
2. چه زیبا گفت کوروش کبیر : دست هایی  که کمک می کنند پاک تر از دستهایی هستند که رو به آسمان دعا می کنند. 
3. اگر میخواهید دشمنان خود را تنبیه کنید به دوستان خود محبت کنید. 
4. باورها و هر آنچه از دیدگان اندیشه هایمان می گذرد را به زنجیر می کشند..
5. روز جهانی کوروش بزرگ، مردی که زنجیرها را پاره کرد، شاد و خجسته باد.
6. من یاور یقین و عدالت هستم، من زندگی ها خواهم ساخت، من خوشی های بسیار خواهم آورد، من ملت خود را سربلند ساحت زمین خواهم کرد، زیرا شادمانی او شادمانی من است.

عکس نوشته های کوروش