حملات قلبی دیگر تنها مشکل بزرگسالان نیست و بیماری قلبی مادرزادی، شرایط ژنتیکی و عادات ناسالم سبک زندگی میتوانند نوجوانان را نیز در معرض خطر قرار دهند. در دهه گذشته، حملات قلبی در افراد زیر 40 سال افزایش یافته و شامل نوجوانان نیز میشود. وقتی قلب خون کافی دریافت نکند، ممکن است دچار حمله قلبی شوید — صرفنظر از سن شما. دکتر کریستینا فینک، پزشک قلب کودکان، تاکید میکند که حمله قلبی و ایست ناگهانی قلب یکسان نیستند و هر یک دلایل و نشانههای متفاوتی دارند. در این مقاله از سلام دنیا به عوامل و علائم حمله قلبی و علت سکته قلبی در نوجوانان و جوانان پرداختهایم.
آیا نوجوانان میتوانند دچار حمله قلبی شوند؟
حملات قلبی معمولاً در بزرگسالان مسنتر رخ میدهد که در طول زندگی کلسترول و پلاک در رگهایشان تجمع یافته است. اما ممکن است در نوجوانان نیز اتفاق بیفتد. دکتر فینک میگوید: «حملات قلبی در افراد 15 تا 24 سال بسیار نادر است. حملات قلبی معمولاً زمانی رخ میدهد که یک بیماری زمینهای — چه ژنتیکی و چه اکتسابی — قلب یا رگها را تحت تأثیر قرار داده باشد.»
حتما بخوانید: علت های سوزش قلب و تیر کشیدن سمت چپ سینه چیست
چه عواملی میتوانند باعث حمله قلبی در نوجوانان شوند؟
چندین وضعیت یا عامل ممکن است خطر حمله قلبی در نوجوانان را افزایش دهد، از جمله:
1. عوامل سکته قلبی نوجونان: بیماری قلبی مادرزادی
بیماری قلبی مادرزادی (یک مشکل قلبی که از بدو تولد وجود دارد) شامل تغییرات در ساختار قلب است و میتواند جریان خون در رگهای کرونری (رگهایی که خون را به قلب میرسانند) را تحت تأثیر قرار دهد. برخی نمونهها عبارتند از:
- تنگی دریچه آئورت، یا باریک شدن دریچه آئورت که بخش زیرین سمت چپ قلب را از آئورت (رگ بزرگ خارج شده از سمت چپ قلب) جدا میکند.
- منشاء غیرطبیعی رگهای کرونری
- ضخیم شدن بخش زیرین قلب (کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک)، که ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشد یا به مرور زمان ایجاد شود.
اگر بیماری قلبی مادرزادی تشخیص داده نشود و درمان نشود، خطر ایست قلبی در شما افزایش مییابد. اما حتی با وجود درمان، بیماری قلبی مادرزادی که ساختار قلب شما را تحت تأثیر قرار میدهد ممکن است خطر باریک شدن رگها و حمله قلبی را افزایش دهد. دکتر فینک بیان میکند: «در این موارد ممکن است مشکلی در ساختار قلب شما وجود داشته باشد که باعث کاهش جریان خون به قلب میشود. این شرایط نادر هستند، اما احتمالاً همانهایی هستند که بیشتر افراد هنگام فکر کردن به کاهش جریان خون و مرگ ناگهانی نگران آنها هستند.»
2. عوامل سکته قلبی نوجونان: کلسترول خانوادگی هوموزیگوس (Homozygous familial hypercholesterolemia)
کلسترول خانوادگی یک اختلال ژنتیکی نادر است که میتواند باعث افزایش کلسترول در کودکان شود. نوع این بیماری بستگی دارد که آیا شما یک یا دو جهش ژنی (تغییرات) دارید:
- کلسترول خانوادگی هتروزیگوس (Heterozygous familial hypercholesterolemia - HeFH) شامل یک جهش ژنی است. این نوع شایعتر است — تخمین زده میشود که تا 1 نفر از هر 250 نفر به آن مبتلا باشند. HeFH خطر حمله قلبی زودرس را نسبت به جمعیت عمومی افزایش میدهد، اما معمولاً نه به اندازهای که در سنین نوجوانی رخ دهد.
- کلسترول خانوادگی هوموزیگوس (Homozygous familial hypercholesterolemia - HoFH) شامل دو جهش ژنی است. این بیماری باعث سطوح بسیار بالای کلسترول از سنین پایین میشود. HoFH بسیار نادر است — تقریباً 1 نفر از هر 250,000 نفر به آن مبتلا هستند. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری تا نوجوانی به بیماری عروق کرونری و تنگی آئورت دچار میشوند.
حتما بخوانید: تفاوت مرگ ناگهانی قلبی و ایست قلبی
دکتر فینک اشاره میکند: «HoFH احتمالاً باعث حمله قلبی در نوجوانان میشود، اما اگر این نوع بیماری را داشته باشید، احتمالاً از آن مطلع خواهید بود چون هر دو والدین شما به آن مبتلا هستند و احتمالاً فرزندان خود را برای این بیماری غربالگری کردهاند. بنابراین میتوانید از سنین پایین با یک متخصص قلب همکاری کنید تا سطح کلسترول و سلامت قلب خود را مدیریت کنید.»
3. عوامل سکته قلبی نوجونان: عوارض ناشی از بیماری کاوازاکی
بیماری کاوازاکی (KD) معمولاً کودکان زیر 5 سال را تحت تأثیر قرار میدهد. علت این بیماری هنوز مشخص نیست، اما این یک بیماری التهابی است که میتواند بخشهای مختلفی از بدن از جمله قلب را درگیر کند. اگر بیماری کاوازاکی تشخیص داده نشود و درمان نشود، میتواند به قلب و عروق خونی آسیب برساند به شکلهای زیر:
بیماری کاوازاکی باعث التهاب عروق کرونری میشود. این التهاب میتواند باعث گشاد شدن (اتساع) عروق کرونری شود و خطر لخته شدن خون در این عروق را افزایش دهد که جریان خون را مختل یا مسدود کرده و ممکن است باعث حمله قلبی شود. دکتر فینک میگوید: «برخی بیماران که دچار اتساع عروق کرونری ناشی از بیماری کاوازاکی هستند، باید ماهها یا حتی تا پایان عمرشان آسپرین یا داروهای رقیقکننده خون مصرف کنند.»
- برخی از شریانهای کرونری ممکن است پس از فروکش کردن التهاب دچار تنگی (استنوز) شوند. این امر نیز میتواند جریان خون در شریانهای کرونری را مختل کند و منجر به ایسکمی (کمبود خونرسانی کافی به قلب) و احتمالا حمله قلبی شود.
- افراد مبتلا به بیماری کاوازاکی همچنین در معرض خطر ابتلا به سطوح غیرطبیعی کلسترول و پلاکهای عروقی هستند.
تقریباً 1 نفر از هر 4 کودکی که برای بیماری کاوازاکی درمان نمیشوند، دچار عوارض قلبی میشوند که خطر مشکلات قلبی در آینده را افزایش میدهد. دکتر فینک تأکید میکند: «اگر بیماری کاوازاکی درمان نشود، گشاد شدن شریانهای کرونری و لختههای خون میتوانند باعث حمله قلبی شوند. اما با درمان به موقع، اکثر کودکان میتوانند به طور کامل از بیماری کاوازاکی بهبود یابند.»
حتما بخوانید: علائم بیماری کاوازاکی چیست
4. عوامل سکته قلبی نوجونان: روندهای ناسالم در سبک زندگی
خطر ابتلای نوجوانان به بیماریهای قلبی و حمله قلبی تا حد زیادی به عوامل ژنتیکی و فاکتورهای خطری که قابل تغییر نیستند بستگی دارد. اما برخی از انتخابهای سبک زندگی که تحت کنترل شما هستند نیز میتوانند این خطر را افزایش دهند. به عنوان یک نوجوان، خطر حمله قلبی شما ممکن است به دلیل برخی انتخابهای سبک زندگی افزایش یابد:
- بیتحرکی خطر چاقی، دیابت نوع 2، فشار خون بالا و کلسترول بالا را افزایش میدهد.
- رژیم غذایی نامتعادل یا مصرف غذاهای فرآوری شده میتواند منجر به چاقی و دیابت نوع 2 شود که همه از عوامل خطر حمله قلبی هستند.
- سیگار کشیدن میتواند باعث تجمع پلاک در عروق و افزایش احتمال انسداد شود.
- مصرف مواد مخدری مانند کوکائین ثابت شده که باعث مشکلات قلبی میشود.
علائم حمله قلبی در نوجوانان
علائم حمله قلبی در نوجوانان ممکن است خفیف و متفاوت از آنچه در فیلمها نشان داده میشود باشد. برای مثال، در کودکان و نوجوانان، علائمی مانند درد یا فشار قفسه سینه (وقتی که فعالیت نمیکنید) به ندرت نشانه هشداردهنده حمله قلبی هستند. این علائم بیشتر احتمال دارد ناشی از درد عضلانی، مشکلات تنفسی، بازگشت اسید معده یا اضطراب باشند. علائم قلبی در نوجوانان که نگرانی بیشتری دارند و نشاندهنده جریان خون ناکافی به عضله قلب هستند، عبارتاند از:
- درد، فشار یا تنگی قفسه سینه هنگام ورزش
- غش کردن در حین ورزش
- مشکل در تنفس هنگام ورزش که به وضوح ناشی از آسم یا سایر بیماریهای ریوی نباشد
طبق گفته انجمن قلب آمریکا، علائم ناگهانی عروق کرونری ممکن است در افراد مبتلا به بیماری کاوازاکی به شکل متفاوتی ظاهر شود. در کودکانی که دچار گشاد شدن قابل توجه شریانهای کرونری (آنوریسم شریان کرونری) به دلیل بیماری کاوازاکی شدهاند، ایسکمی ممکن است با علائم زیر نیز بروز کند:
- درد در بازو یا شکم
- تنگی نفس
- استفراغ
- تغییر رنگ پوست
در نوزادان و کودکان کوچکتری که به بیماری کاوازاکی مبتلا بوده و دچار کاهش جریان خون در شریانهای کرونری یا حمله قلبی میشوند، ممکن است علائم زیر مشاهده شود:
- درد غیرخاص (محل آن به سختی قابل تشخیص است)
- گریه و بیقراری غیرقابل توضیح
- رنگپریدگی و تعریق
حتما بخوانید: علائم و درمان کندی ضربان قلب
دکتر فینک میگوید: «درد قفسه سینه و غش کردن هنگام ورزش دو علامت نگرانکنندهتر هستند، اما حتی این علائم هم ممکن است ناشی از مشکلات دیگر باشند. به همین دلیل همیشه باید فوراً توسط پزشک مراقبتهای اولیه بررسی شوید تا در صورت نیاز به متخصص قلب ارجاع داده شوید و ارزیابی و درمان فوری انجام شود.»
چگونه میتوان ریسک حمله قلبی در نوجوانان را کاهش داد؟
حملات قلبی در نوجوانان نادر است، اما همیشه بهتر است از عوامل خطر آگاه باشید و هر اقدامی که میتوانید برای کاهش احتمال حمله قلبی انجام دهید.دکتر فینک این اقدامات را برای حفظ سلامت قلب جوان شما توصیه میکند:
- در تمامی ویزیتهای پزشکی توصیه شده شرکت کنید، بهخصوص اگر بیماری قلبی مادرزادی دارید یا ورزشکاری هستید که با یک بیماری قلبی زندگی میکنید.
- تاریخچه پزشکی خانواده بیولوژیکی خود را یاد بگیرید تا هرگونه بیماری ارثی یا ژنتیکی را زود شناسایی و درمان کنید.
- سبک زندگی سالمی را دنبال کنید که شامل ورزش منظم و تغذیه سالم باشد. از کشیدن سیگار، مصرف مواد مخدر و الکل زیاد پرهیز کنید.
- هر علامت غیرعادی را گزارش دهید تا مشکلات سلامتی زمینهای سریعتر شناسایی شود.
دکتر فینک تأکید میکند: «سلامت قلب یک تلاش مادامالعمر است. حتی اگر به عنوان یک نوجوان در معرض ریسک بالای حمله قلبی نباشید، عادتهای سالمی که در جوانی شکل میدهید میتواند ریسک بیماری قلبی شما را با افزایش سن کاهش دهد.»
سخن آخر
ملات قلبی در نوجوانان نادر هستند، اما آگاهی از عوامل خطر و نشانههای هشداردهنده بسیار اهمیت دارد. بیماریهای مادرزادی، اختلالات ژنتیکی و سبک زندگی ناسالم میتوانند احتمال بروز این مشکل را افزایش دهند. رعایت سبک زندگی سالم، ورزش منظم و بررسی منظم پزشکی میتواند به کاهش ریسک حمله قلبی در جوانان کمک کند. پیگیری و مدیریت سلامت قلب از سنین پایین، سرمایهگذاری روی آینده سلامت شماست.
دیدگاه ها