جمعی از متخصصین می گویند: قهوه باعث شادابی کبد می شود. قهوه یکی از رایج ترین نوشیدنی ها در جهان است و خبر خوب این که یک گزارش که به تازگی منتشر شده است می گوید این ماده می تواند خطر بروز بیماری کبدی را تا 70 درصد کاهش دهد. شاید بهتر باشد قبل از خواندن بقیه این مطلب، قهوه جوش را بر روی گاز قرار دهید. گل، کثافت، جاوا، مایع انرژی، فنجان سبک، آب میوه تلخ، ... هر نامی که بر آن بگذارید، قهوه مدت هاست یکی از نوشیدنی های مورد علاقه انسان ها می باشد. در Medical News Today ما همواره تحقیقاتی را که قهوه را پوشش می دهیم. من فکر می کنم همه ما می خواهیم بدانیم که آیا این طلای سیاه که ما هر چند ساعت می نوشیم، نوعی دعا می باشد یا نفرین.
در طول سالها، ما مزایا و معایب قهوه را بیان کردیم اما بر اساس آخرین گزارش ها، این نوشیدنی روزانه ما می تواند برای کبد مفید باشد. این آخرین اخبار خوب از یک نشست که در انجمن سلطنتی پزشکی لندن در انگلستان منتشر شده است. این رویداد با مدیریت پروفسور گرام الکساندر، مشاور ارشد British Liver Trust از کالج دانشگاهی لندن برگزار شده است. همچنین در این رویداد پزشکان رسانه، اساتید دانشگاه و نمایندگانی از انجمن های کبد از چندین کشور اروپایی حضور داشته و همگی به بحث درباره مشکلات و چالش های اخیر پرداختند و آخرین تحقیقات را در خصوص قهوه و کبد منتشر نمودند.
افزایش بیماری های کبدی
بیماری مزمن کبد یکی از رایج ترین دلایل بیماری های منجر به مرگ در آمریکا محسوب می شود. به طور تخمینی 31000 آمریکایی به دلیل سیروز کبدی هر سال فوت می کنند. مساله نگران کننده این است که بیماری کبدی در دنیای غرب در حال افزایش می باشد. یکی از اصلی ترین دلایل این موضوع، مصرف بیش از حد الکل، کالری و چربی ها می باشد. یکی از اصلی ترین نگرانی هایی که در این نشست علمی مورد بحث قرار گرفت این بود که بسیار از مبتلایان به بیماری کبدی از وجود آن اطلاعی ندارند و هر چند کبد یک عضو حیاتی محسوب می شود، به نظر نمی رسد به اندازه قلب از اولویت بالایی برای افراد برخوردار باشد.
در مقابل این مطالب نگران کننده، آخرین گزارش کمی تسکین بخش می باشند: یک فنجان قهوه می تواند تا حدودی روز شما را از خطر محافظت کند. پروفسور الکساندر درباره اهمیت این سخنان توضیح می دهد. وی می گوید: "بیماری کبدی در اروپا در حال افزایش است و مهم است که ما بفهمیم چگونه قهوه به عنوان یکی از رایج ترین نوشیدنی های جهان و رژیم غذایی می تواند بر این بیماری تاثیرگذار باشد." وی اشاره می کند: "تحقیقات بیانگر این هستند که قهوه ممکن است بتواند خطر بیماری های کبدی را کاهش داده و مهم است بیماران به اطلاعات رژیم غذایی و توصیه های متخصصین پزشکی به شیوه ای سهل الوصول درستی داشته باشند تا آنها را درک کرده و به آنها عمل نمایند."
فواید قهوه برای کبد و بیماری های مربوط به آن
در بین مقالات تحقیقاتی مورد بحث تعداد فراتحلیل مثبت وجود داشت. یافته ها توصیه می کردند که نوشیدن قهوه در مقابل عدم مصرف آن با حدود 40 درصد کاهش در خطر سرطان کبد در ارتباط است. به نظر می رسد که سرطان کبد از وجود یک مشکل در کبد ایجاد می شود. در نتیجه، این کاهش خطر ممکن است به دلیل اثرات محافظتی قهوه برای کبد باشد.
سایر تحقیقات مورد بررسی دریافته اند که حدود 25 الی 70 درصد کاهش خطر سیروز کبدی به دلیل مصرف قهوه ایجاد می شود. یکی از مقالات با مقایسه خطرات و مزایا قهوه نتیجه گیری کرده است: "اگر قهوه خطر مشکلات کرونری را افزایش می دهد، با در نظر گرفتن کاهش بدون توضیح بعضی دیگر از مشکلات مانند سیروز کبدی و خودکشی، نوعی تعادل ایجاد می کند."
برای افزودن به این لیست رو به رشد از مشکلات کبدی که توسط قهوه کاهش می یابند، بعضی تحقیقات به تاثیرات آن بر بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) پرداخته اند و نتایج بدست آمده مثبت بوده است. همانگونه که یکی از نویسندگان می گوید: "تحیلیل ما نشان می دهد که مصرف کافئین به صورت مستقل با کاهش خطر MAFLD در ارتباط بوده و نوعی اثر محافظتی را برای قهوه پیشنهاد می دهد."
بعضی تحقیقات بر مصرف قهوه و بیماری های مزمن کبدی به طور کلی متمرکز شده اند. مجدداً، افرادی که قهوه می نوشند به نظر می رسد با کاهش 25 تا 30 درصدی این مشکلات نسبت به کسانی که قهوه کمی مصرف می کنند و 65 درصدی نسبت به افرادی که اصلاً قهوه مصرف نمی نمایند، روبرو می باشند. امکان دارد که بعضی از این نتایج مثبت کمی جهت گیری شده باشند. یکی از نویسندگان می گوید: "متابولیسم کافئین در افراد مبتلا به سیروز کبدی که از خوردن آن امتناع می کنند، برهم می خورد و این ارتباط می تواند به دلیل کاهش مصرف قهوه در افراد مبتلا به سیروز کبدی باشد." با این وجود، این تاثیر به حدی در بین تعداد زیادی از تحقیقات قدرتمند است که این مطلب نمی تواند صرفاً به دلیل یک ارتباط کلی باشد.
بدلیل اینکه بیماری کبدی در دنیا غرب رو به رشد است، این یافته ها بسیار با ارزش می باشند. جودی رایس، مدیرعامل انجمن British Liver Trust می گوید: "بیماری کبدی یک قاتل خاموش است چون تا زمانی که بسیار پیشرفته شود، علائمی ندارد. قهوه چیزی است که به آسانی در دسترس همگان قرار داشته و نوشیدن مداوم انواع قهوه (فیلترشده، فوری یا اسپرسو) می تواند در جلوگیری و در بعضی موارد، کند کردن روند پیشرفت بیماری کبدی موثر باشد. این یک انتخاب ساده در سبک زندگی محسوب می شود."
قهوه چگونه این جادوی کبدی را اجرا می کند؟
مکانیسم دقیق نقش محافظتی قهوه کماکان مشخص نیست اما تئوری هایی در این زمینه مطرح شده اند. کافئین، یکی از اصلی ترین نقش آفرینان، ممکن است در این کار دخیل باشد. به طور خاص، پارازانتین (یکی از متابولیت های اصلی کافئین) در این خصوص مورد توجه قرار گرفته است. این ماده مهار کننده تولید عامل رشد بافت اتصالی می باشد و آن را کند می سازد و این کار می تواند سرعت توسعه فیبروز کبدی، سیروز الکلی و سرطان کبد را کاهش دهد.
یکی از مشکلات این تئوری این است که نوشیدن چای (که آن نیز دارای کافئین می باشد) به نظر نمی رسد این مزایای جادویی را برای کبد به همراه داشته باشد بنابراین امکان دارد این تمام ماجرا نباشد. سایر تحقیقات انگشت خود را به سمت سایر مواد موجود در قهوه گرفته اند مانند کاوئول و کافستول. شواهدی وجود دارد که این ترکیبات ممکن است اثرات ضد سرطانی داشته باشند. این احتمال زیاد است که یک سری ترکیبات و مکانیسم ها در کسب این مزایای کبدی برای قهوه دخیل باشند.
این مکانیسم ها هر چه باشند، تا زمانی که سلامت کبد مد نظر باشد، قهوه هیچ مشکلی ایجاد نمی نماید. هر چند گفته می شود نبایستی نسبت به بعضی هشدارهای مهم در خصوص قهوه نیز بی توجه بود: کافئین برای تمام افراد بی خطر نیست. همانطور که پروفسور یلا هیووینگ مارتیین در بررسی MNT در مورد قهوه و سلامتی بیان می کند: "گروه های که بیش از سایرین در معرض اثرات منفی مصرف کافئین قرار دارند عبارتند از مادران باردار و شیرده، کودکان و نوجوانان و احتمالاً بیمارانی که مشکلات زمینه ای دارند." اما اگر شما در این گروه ها قرار ندارید، مصرف چند فنجان قهوه در طول روز ممکن است همان چیزی باشد که کبدتان از شما انتظار دارد.