دیازپام چیست و موارد مصرف آن
دیازپام برای درمان اضطراب، ترک الکل و تشنج استفاده می شود. همچنین برای تسکین اسپاسم عضلانی و تجویز داروی آرام بخش قبل از جراحی های پزشکی نیز استفاده می شود. این دارو با آرام نمودن مغز و اعصاب عمل می کند. دیازپام به گروهی از داروها معروف به بنزودیازپین ها تعلق دارد.
نحوه استفاده از داروی دیازپام
- قبل از شروع مصرف دیازپام و یا هر بار که دوباره مصرف آن را آغاز می کنید، راهنمای دارویی را که توسط داروساز شما تهیه شده است بخوانید. اگر سوالی دارید، از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
- این دارو را به صورت خوراکی با یا بدون غذا و همانطور که پزشک شما تجویز کرده، مصرف نمایید. اگر از شکل مایع این دارو استفاده می کنید، دوز مصرفی را با دقت با استفاده از ابزار یا قاشق مخصوص اندازه گیری، اندازه بگیرید. از قاشق خانگی برای اندازه گیری استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز صحیح را دریافت نکنید.
- اگر از محلول غلیظ استفاده می کنید، از قطره دارویی ارائه شده استفاده کنید و دوز اندازه گیری شده را با مقدار کمی مواد غذایی مایع یا نرم (مانند سس سیب، پودینگ) مخلوط کنید. بلافاصله همه مواد مخلوط شده را استفاده کنید. مخلوط را برای استفاده بعدی نگه ندارید.
- مقدار مصرف این دارو به شرایط پزشکی، سن و پاسخ بدن شما به درمان بستگی دارد. دوز مصرفی خود را افزایش ندهید یا دفعات استفاده از آن را زیاد ننمایید و یا بیشتر از مدت زمان تجویز شده از این دارو استفاده نکنید. با این کار بیماری شما سریعتر بهبود نمی یابد، ولی خطر عوارض جانبی دارو افزایش می یابد. مصرف این دارو را مطابق دستور پزشک به طور صحیح متوقف کنید.
- اگر به طور ناگهانی مصرف این دارو را متوقف کردید، ممکن است علائم ترک دارو (مانند لرزش، گرفتگی شکم یا عضله، استفراغ، تعریق، اضطراب، بی قراری، تشنج) را داشته باشید. برای جلوگیری از پیش آمدن این وضعیت، پزشک ممکن است دوز شما را به آرامی کاهش دهد. اگر برای مدت زمان طولانی یا در دوزهای بالا از دیازپام استفاده کرده اید، احتمال بیشتری برای ایجاد علائم ترک دارو وجود دارد. در صورت بروز این شرایط، فوراً پزشك یا داروساز خود را مطلع سازید.
- هنگامی که از این دارو برای مدت زمان طولانی استفاده می شود، ممکن است کارساز نباشد. اگر این دارو به خوبی کار نکرد، با پزشک خود صحبت کنید.
- اگرچه این دارو به بسیاری از افراد کمک می کند، اما ممکن است گاهی اوقات باعث اعتیاد شود. در صورت سوء مصرف مواد (مانند استفاده بیش از حد یا اعتیاد به مواد مخدر یا الکل) ممکن است این خطر بیشتر باشد. این دارو را دقیقاً مطابق تجویز پزشک مصرف کنید تا خطر اعتیاد کاهش یابد. برای دریافت جزئیات بیشتر از دکتر یا داروساز خود بپرسید.
- در هنگام استفاده از این دارو از خوردن گریپ فروت یا نوشیدن آب گریپ فروت خودداری کنید، مگر اینکه پزشک یا داروساز شما بگوید که می توانید با خیال راحت این کار را انجام بدهید. مصرف همزمان گریپ فروت با این دارو می تواند احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش دهد. برای دریافت جزئیات بیشتر از دکتر یا داروساز خود بپرسید.
- در صورت تجویز پزشکتان، دارو را به طور مرتب مصرف کرده تا بیشترین فواید آن را دریافت کنید. برای کمک به یادآوری، هر روز این دارو را در یک زمان مشخص مصرف کنید.
- در صورت تداوم بیماری یا وخیم تر شدن آن، پزشک خود را مطلع سازید.
عوارض جانبی دیازپام
ممکن است خواب آلودگی، سرگیجه، خستگی، تاری دید یا بی ثباتی رخ دهد. اگر هر یک از این عوارض جانبی ادامه پیدا کرد یا وخیم تر شد، سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید. به خاطر داشته باشید که پزشک این دارو را تجویز کرده است؛ زیرا او تشخیص داده است که فواید استفاده از آن بیشتر از خطر عوارض جانبی دارو است. بسیاری از افراد با مصرف این دارو عوارض جانبی جدی ندارند.
- در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی جدی از جمله: تغییرات روحی و روانی (مانند مشکلات حافظه، آشفتگی، توهم، گیجی، بیقراری، افسردگی)، مشکل در صحبت کردن، مشکل در راه رفتن، ضعف عضلات، لرزش (ترمور)، مشکل در ادرار کردن، زرد شدن چشم ها یا پوست، علائم عفونت (مانند: گلودردی که برطرف نمی شود، تب، لرز)، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
- در صورت بروز عوارض جانبی بسیار جدی از جمله: تنفس آهسته یا سطحی، بلافاصله کمک پزشکی درخواست کنید.
- یک واکنش آلرژی زای جدی به این دارو نادر است. اما اگر علائم یک واکنش آلرژی زای بسیار جدی از جمله: جوش، خارش یا تورم (به ویژه در ناحیه صورت، زبان یا گلو)، سرگیجه شدید و یا مشکل در تنفس را مشاهده کردید، فورا درخواست کمک پزشکی نمایید.
این یک فهرست کامل از عوارض جانبی احتمالی این دارو نیست، در صورتی که متوجه علائم دیگری شده اید که در قسمت بالا ذکر نشده است، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
اقدامات احتیاطی قبل از مصرف دیازپام
قبل از مصرف دیازپام، اگر به این دارو یا به اکسازپام و یا به تمازپام آلرژی دارید و یا هر گونه آلرژی دیگری دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعال باشد، که می تواند باعث بروز واکنش های آلرژی زا یا سایر مشکلات شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.
قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به ویژه در مورد: بیماری های خاص عضلانی (میاستنی گراویس)، مشکلات ریوی یا تنفسی (مانند: انسداد ریوی مزمن، آپنه خواب)، اختلالات روحی یا روانی (مانند افسردگی، افکار خودکشی، روان پریشی)، سابقه شخصی یا خانوادگی سوء مصرف مواد (مانند استفاده بیش از حد یا اعتیاد به مواد مخدر یا الکل)، گلوکوم، بیماری کبد، بیماری کلیوی، به پزشک یا داروسازتان بگویید.
این دارو ممکن است باعث سرگیجه و خواب آلودگی و یا تاری دید شود. الکل یا ماری جوانا (حشیش)، می تواند سرگیجه یا خواب آلودگی شما را بیشتر کند. در حین مصرف این دارو رانندگی نکرده و از ماشین آلات استفاده ننمایید و یا هر کاری که نیاز به هوشیاری دارد، انجام ندهید تا زمانی که به صورت ایمن قادر به انجام آن باشید. از مصرف نوشیدنی های الکلی اجتناب نمایید. در صورت استفاده از ماری جوانا (حشیش) به پزشک خود اطلاع دهید.
- برخی از محصولات مایع ممکن است حاوی الکل باشند. از پزشک یا داروساز خود در مورد استفاده ایمن از این محصول سؤال کنید.
- قبل از عمل جراحی، در مورد کلیه محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای دارای نسخه، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک یا دندانپزشک خود بگویید.
- مصرف داروی دیازپام برای برخی از کودکان به جای داشتن یک اثر آرام بخش، ممکن است تأثیر متضاد داشته باشد و باعث ایجاد تغییرات روحی و روانی (مانند: اضطراب، توهم و یا بی قراری) شود.
- سالمندان ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو به ویژه خواب آلودگی و از بین رفتن هماهنگی حساس تر باشند. این عوارض جانبی می تواند خطر سقوط را افزایش دهد. مصرف داروی دیازپام برای برخی از سالمندان، به جای داشتن یک اثر آرام بخش، ممکن است تأثیر متضاد داشته باشد و باعث ایجاد تغییرات روحی و روانی (مانند اضطراب، توهم و یا بی قراری) شود.
- استفاده از این دارو در دوران بارداری توصیه نمی شود. این دارو ممکن است به یک نوزاد متولد نشده آسیب برساند. اگر باردار هستید یا فکر می کنید که ممکن است باردار باشید، سریعاً پزشک خود را مطلع سازید. برای دریافت جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت نمایید.
- این دارو به شیر مادر منتقل می شود و ممکن است اثرات نامطلوب بر روی کودک شیرخوار داشته باشد. شیردهی در هنگام استفاده از این دارو توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی دیازپام
تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروها یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را در شما افزایش دهد. این مطلب شامل تمام تداخلات احتمالی این دارو نیست. فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای دارای نسخه، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را تهیه کنید و آن را با پزشک یا داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون تایید پزشک، مصرف این دارو را شروع یا متوقف نکرده و دوز آن را تغییر ندهید.
- برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: کلوزاپین، فلووکسامین، اورلیستات، سدیم اکسیبات.
- در صورت مصرف همزمان این دارو با سایر محصولاتی که احتمالاً باعث خواب آلودگی یا مشکلات تنفسی شوند، ممکن است خطر عوارض جانبی جدی (مانند: تنفس آهسته یا سطحی، خواب آلودگی یا سرگیجه شدید) افزایش یابد. در صورت مصرف سایر محصولات مانند مشتقات تریاک یا تسکین دهنده سرفه (مانند: کدئین، هیدروکودون)، الکل، ماری جوانا (حشیش)، سایر داروهای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام ، لورازپام، زولپیدم)، داروهای شل کننده عضلات (مانند: کاریسوپرودول، سیکلوبنزاپرین) و یا آنتی هیستامین ها (مانند: سیتریزین، دیفن هیدرامین) به پزشک یا داروساز خود بگویید.
- برچسب های روی تمام داروهای خود (از جمله داروهای آلرژی یا داروهای سرفه و سرما خوردگی) را بررسی کنید زیرا ممکن است این داروها حاوی موادی باشند که باعث خواب آلودگی شوند. از داروساز خود نحوه استفاده مطمئن از این داروها را سوال کنید.
- این دارو ممکن است با برخی آزمایشات آزمایشگاهی خاصی تداخل داشته باشد، که احتمالاً منجر به نتایج آزمایش کاذب خواهد شد. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و تمام پزشکانتان می دانند که از این دارو استفاده می کنید.
اوردوز
اگر کسی اوردوز کرده و یا علائم جدی مانند بیهوشی یا مشکلات تنفسی دارد، با 115 تماس بگیرید. علائم اوردوز این دارو ممکن است شامل خواب آلودگی شدید، رفلکس های کند، تنفس آهسته یا سطحی، غش و افت هوشیاری باشد.
تذکر
- این دارو را با دیگران به اشتراک نگذارید. به اشتراک گذاشتن آن خلاف قانون است.
- در صورت استفاده از این دارو برای یک مدت زمان طولانی، ممکن است آزمایشات آزمایشگاهی و یا پزشکی (مانند آزمایش عملکرد کبد و یا آزمایش شمارش کامل خون) هنگام مصرف این دارو انجام شود. در تمام قرار ملاقات های پزشکی و آزمایشگاهی طبق نوبتتان حاضر شوید.
دوزهای فراموش شده
اگر مصرف یک دوز را فراموش کرده اید، آن را هر زمان که به خاطر آورید، مصرف کنید. اگر تقریبا زمان مصرف دوز بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. دوز بعدی را مطابق با برنامه زمانی عادی آن مصرف کنید. هرگز دو دوز را به طور هم زمان برای جبران دوز فراموش شده مصرف نکنید.
نگهداری از دارو
- دارو را در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری نمایید.
- آن را در حمام نگهداری نکنید.
- اگر از محلول غلیظ استفاده می کنید، بطری باز شده را پس از 90 روز دور ریخته و کنار بگذارید.
- تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
- آنها را جهت دور ریختن در داخل چاه دست شویی یا فاضلاب نریزید، مگر اینکه در دستورالعمل دارو این گونه نوشته شده باشد.
- این دارو را زمانی که تاریخ انقضاء آن گذشته و یا دیگر قصد استفاده از آن را ندارید، به درستی دور بریزید. با داروساز یا شرکت دفع زباله های محلی برای دور ریختن دارو مشورت نمایید.
منبع: webmd