انوکساپارین چیست و کاربردهای آن
انوکساپارین برای پیشگیری و درمان لخته های مضر خون استفاده می شود. این کار به کاهش خطر سکته مغزی یا حمله قلبی کمک می کند. این دارو با پایین آوردن فعالیت لخته شدن پروتئین های لخته شده در خون، باعث می شود خون روان شود. انوکساپارین یک داروی ضد انعقاد خون است، همچنین به عنوان «رقیق کننده خون» شناخته می شود. این دارو، نوعی هپارین است.
اختلالاتی که احتمال لخته شدن خون را افزایش می دهند، شامل انواع خاصی از جراحی ها (مانند: تعویض مفصل زانو و لگن، شکم)، مدت زمان طولانی عدم تحرک، انواع خاصی از حمله قلبی و نوع خاصی از درد قفسه سینه به نام «آنژین ناپایدار» است. در برخی از بیماری ها، ممکن است انوکساپارین در ترکیب با سایر داروهای «رقیق کننده خون» استفاده شود.
نحوه استفاده از سرنگ انوکساپارین سدیم
قبل از استفاده از انوکساپارین و هر بار که مجددا مصرف آن را آغاز می کنید، راهنمای دارویی را مطالعه کرده و در صورت امکان، بروشور اطلاعات مربوط به بیمار نوشته شده توسط داروساز خود را تهیه کنید. اگر سوالی دارید، از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
این دارو به صورت تزریقی مطابق با دستور پزشک شما، معمولا یک یا دو بار در روز در شکم تزریق می شود (حداقل با 3 سانتیمتری فاصله از ناف). این دارو را به عضلات تزریق نکنید. دوز دارو و طول مدت درمان بستگی به شرایط پزشکی شما و پاسخ به درمان دارد. همچنین ممکن است مقدار مصرف این دارو براساس سن و وزن شما برای برخی اختلالات تنظیم شود. دارو را به طور مرتب مصرف کرده تا بیشترین فواید آن را دریافت کنید. برای کمک به یادآوری، هر روز این دارو را در یک زمان خاص مصرف کنید.
اگر از این دارو در خانه استفاده می کنید، تمام دستورالعمل های تهیه و استفاده را از متخصص بهداشت و بسته بندی محصول خود بیاموزید. قبل از استفاده از محصول، آن را به صورت چشمی برای وجود ذرات یا تغییر رنگ بررسی کنید. در صورت وجود هر دو، از این مایع استفاده نکنید. قبل از تزریق هر دوز، محل تزریق را با مالیدن الکل تمیز کنید. هر بار محل تزریق را تغییر دهید تا آسیب دیدگی زیر پوست کاهش یابد. برای به حداقل رساندن کبودی، محل تزریق را بعد از تزریق مالش ندهید. بیاموزید که چگونه وسایل پزشکی را با خیال راحت نگهداری کرده و آنها را به صورت ایمن دور بریزید. این دارو همچنین ممکن است مطابق با تجویز پزشک، با تزریق داخل ورید توسط یک متخصص مراقبت بهداشتی انجام شود.
عوارض جانبی سرنگ انوکساپارین
ممکن است سوزش ملایم، درد، کبودی، قرمزی و تورم در محل تزریق ایجاد شود. خستگی یا تب نیز ممکن است رخ دهد. اگر هر یک از این اثرات ادامه دارد یا وخیم تر شد، سریعاً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. به خاطر داشته باشید که پزشک این دارو را تجویز کرده است؛ زیرا او تشخیص است که فواید آن بیشتر از خطر عوارض جانبی دارو است. بسیاری از افراد با مصرف این دارو عوارض جانبی جدی ندارند.
- اگر تاثیر این دارو بر روی پروتئین های لخته شده خون شما زیاد باشد، می تواند باعث ایجاد خونریزی شود. در صورت بروز علائم جدی خونریزی از جمله موارد زیر، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید: درد یا تورم یا ناراحتی غیر معمول، خونریزی غیر معمول یا طولانی، کبودی غیر معمول یا به راحتی کبود شدن، ادرار تیره، مدفوع سیاه، سردرد شدید، گیجی، تغییر در بینایی، سرگیجه غیر معمول، غش کردن، تشنج، ضعف و بی حسی.
- یک واکنش آلرژی زا بسیار جدی به این دارو نادر است، اما در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژی زا جدی، از جمله موارد زیر، فورا درخواست کمک پزشکی نمایید: جوش، خارش یا تورم (به ویژه در صورت یا زبان یا گلو)، سرگیجه شدید، مشکل در تنفس.
این یک فهرست کامل از عوارض جانبی این دارو نیست. اگر شما عوارض جانبی دیگر ذکر نشده در فهرست فوق را مشاهده کردید، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
اقدامات احتیاطی قبل از مصرف انوکساپارین
قبل از مصرف انوکساپارین، اگر آلرژی به این دارو دارید و یا اگر به هپارین حساسیت دارید، یا اگر به مواد دیگری آلرژی دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعال باشد، که می تواند باعث بروز واکنش های آلرژی زا یا سایر مشکلات شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.
قبل از استفاده از انوکساپارین، در مورد سابقه پزشکی خود با پزشک یا داروساز در صورت داشتن هر یک از علائم زیر صحبت کنید. دریچه های قلب مصنوعی، بیماری کلیوی، بیماری کبد، خونریزی یا مشکلات خون (مانند تعداد پلاکت کم)، تعداد کم پلاکت خون بعد از درمان قبلی خودتان با هپارین، سکته مغزی، فشار خون بالا، مشکلات خاص چشمی (مانند رتینوپاتی دیابتی)، برخی از مشکلات معده یا روده (مانند اینکه زخم معده دارید یا اخیرا دچار زخم معده شده بودید)، عمل جراحی ستون فقرات یا نخاع، مشکلات ستون فقرات (مانند ناهنجاری ستون فقرات)، جراحی اخیر چشم، مغز یا نخاع.
- هنگام استفاده از این دارو، مصرف الکل را محدود کنید؛ زیرا ممکن است خطر خونریزی معده را افزایش دهد.
- قبل از جراحی، در مورد کلیه محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید.
- برای کاهش احتمال بریدگی، کبودی یا آسیب دیدگی، با احتیاط از اشیاء تیز مانند تیغ و ناخن گیر استفاده کنید و از فعالیت هایی مانند ورزش تماسی اجتناب کنید.
- سالمندان ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو به ویژه خونریزی حساس تر باشند.
- در دوران بارداری، این دارو فقط در مواردی که به وضوح به آن نیاز باشد، مورد استفاده قرار می گیرد. در مورد خطرات و فواید مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید. زنان باردار با دریچه قلب مصنوعی، در هنگام مصرف این دارو نیاز به نظارت دقیق دارند (تذکرها را مطالعه کنید).
- مشخص نیست که آیا این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی انوکساپارین
تداخلات دارویی ممکن است باعث تغییر رفتار داروهای شما یا افزایش خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی شود. این مطلب شامل تمام تداخلات احتمالی این دارو نیست. فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله: داروهای تجویزی، داروهای غیر تجویزی و محصولات گیاهی) را تهیه کنید و آن را با پزشک یا داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون مشورت با پزشک، مصرف این دارو را شروع یا متوقف نکرده و دوز آن را تغییر ندهید.
- محصولی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشد عبارت است از: میفپریستون.
- این دارو گاهی همراه با داروهای دیگری که دارای اثر «رقیق شدن خون» یا اثرات ضد پلاکتی هستند مانند: آسپرین، کلوپیدوگل یا وارفارین، استفاده می شود. وقتی این ترکیبات توسط پزشک معالج شما تجویز شود، نیاز به نظارت دقیق تری دارید تا خطر خونریزی به حداقل برسد. مطابق با نوبت خود به مطب پزشک و آزمایشگاه مراجعه کنید.
برچسب های تمام داروی بدون نسخه و تجویزی را با دقت بررسی کنید، زیرا بسیاری از داروها حاوی تسکین دهنده درد یا کاهش دهنده تب (NSAID ها مانند: ایبوپروفن، ناپروکسن یا آسپرین) هستند که می توانند در هنگام استفاده از انوکساپارین خطر خونریزی یا اثر ضد پلاکت را افزایش دهند. با این حال، اگر پزشک به شما تجویز کرده که آسپیرین با دوز کم برای جلوگیری از سکته قلبی یا پیشگیری از سکته مغزی مصرف کنید (معمولاً با دوزهای 81-325 میلی گرم در روز)، باید مصرف آن را ادامه دهید، مگر اینکه پزشک به شما دستور دیگری دهد. از پزشک یا داروساز خود برای جزئیات بیشتر بپرسید.
اوردوز
اگر کسی اوردوز کرده و یا علائم جدی مانند بیهوشی یا مشکلات تنفسی دارد، با 115 تماس بگیرید. در غیر این صورت، سریعا با مرکز کنترل سم تماس بگیرید. علائم اوردوز این دارو ممکن است شامل: خونریزی بیش از حد و کبودی باشد.
تذکر
- این دارو را با دیگران سهیم نشوید
- تست ها یا آزمایشات آزمایشگاهی (مانند: شمارش خون از جمله پلاکت ها، چک کردن مدفوع برای وجود خون)، باید به طور دوره ای انجام شود تا بهبود شما بررسی شده یا عوارض جانبی بررسی شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت نمایید.
- آزمایشات بیشتر آزمایشگاهی (اثر آنتی فاکتور Xa سطوح خون) باید در موارد خاصی انجام شود، به خصوص اگر بیماری کلیوی داشته، باردار هستید و دریچه قلب مصنوعی دارید یا اینکه بررسی کنند آیا داروی انوکساپارین بر روی شما به خوبی اثر می کند یا خیر. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
دوزهای فراموش شده دارو
اگر مصرف یک دوز را فراموش کرده اید، آن را هر زمان که به خاطر آورید، مصرف کنید. اگر تقریبا زمان مصرف دوز بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. دوز بعدی را مطابق با برنامه زمانی عادی آن مصرف کنید. هرگز دو دوز را به طور هم زمان برای جبران دوز فراموش شده مصرف نکنید.
نگهداری از دارو
- دارو را در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری نمایید.
- آن را در حمام نگهداری نکنید.
- تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
- ویال های چند دوزی را پس از 28 روز از مصرف اولین دوز، نگهداری نکنید.
- آنها را جهت دور ریختن در داخل چاه دست شویی یا فاضلاب نریزید، مگر اینکه در دستورالعمل دارو این گونه نوشته شده باشد.
- این دارو را زمانی که تاریخ انقضاء آن گذشته و یا دیگر قصد استفاده از آن را ندارید، به درستی دور بریزید. با داروساز یا شرکت دفع زباله های محلی برای چگونگی روش های بی خطر دور ریختن دارو مشورت نمایید.
منبع: webmd