تیروئید غده ای است به وزن تقریبی 15 گرم که در قسمت جلویی گردن و در زیر سیب آدم (غضروف کریکوئید) قرار دارد. غده تیروئید وظیفه تولید هورمون تیروئید بدن را به عهده دارد. کم کاری تیروئید یک اختلال شایع به ویژه در زنانی که در سن باروری هستند، می باشند.
حقایقی درباره کم کاری تیروئید در دوران بارداری
- کم کاری تیروئید که طی آن غده تیروئید مقدار نامناسبی از هورمون تیروئید را تولید می کند، یک اختلال شایع است، به ویژه در زنانی که در سن باروری هستند.
- کم کاری تیروئید مادر در دوران بارداری ممکن است باعث تاخیر در رشد کودک شود.
- درمان کم کاری تیروئید به داروهای هورمونی تیروئید نیاز دارد.
- ممکن است علائمی برای شروع هورمون درمانی تیروئید در زنانی که در سر حد عملکرد تیروئید هستند و زنان باردار یا افرادی که قصد بارداری دارند، وجود داشته باشد.
- هدف از درمان کم کاری تیروئید در بارداری حفظ سطح هورمون تیروئید در میزان نرمال است.
- زنان باردار که تحت هورمون درمانی تیروئید هستند باید مرتباً آزمایش خون بدهند زیرا ممکن است شرایط آنها تغییر کند.
- مطالعات اولیه نشان داد کودکانی که از مادرانی با کم کاری تیروئید شدید و درمان نشده بدنیا می آیند، از نظر ضریب هوشی دارای سطح هوشی پایین تر و در رشد روان حرکتی دچار اختلال هستند. اگر مسئله کم کاری تیروئید به درستی کنترل شود، اغلب با افزایش مقدار هورمون تیروئید، زنان دارای کم کاری تیروئید نیز می توانند نوزادانی با ضریب هوشی معمول داشته باشند.
کم کاری تیروئید چیست؟
- بیماری تیروئید به ویژه در زنانی که در سن باروری هستند شایع است.
- در نتیجه، جای تعجب ندارد که بیماری تیروئید بتواند دوره بارداری را با مشکل مواجه کند.
- فراوانی آن در بین جمعیت ها و کشورها مختلف متفاوت است. با وجود اینکه بارداری یک روند طبیعی است و بیماری محسوب نمی شود، اختلالات تیروئید در دوران بارداری می تواند مادر و کودک را تحت تاثیر قرار دهد.
- این مقاله به طور خاص روی کم کاری تیروئید و بارداری تمرکز دارد. پس از تشریح کلی عملکرد طبیعی و غیر طبیعی تیروئید، داده های جمع آوری شده از فرزندان متولد شده از مادران دچار به کم کاری تیروئید در دوران بارداری را مورد برررسی قرار می دهیم.
غده تیروئید چیست؟ کجا قرار دارد و چه کاری انجام می دهد؟
تیروئید غده ای است به وزن تقریبی 15 گرم که در قسمت جلویی گردن و در زیر سیب آدم (غضروف کریکوئید) قرار دارد. غده تیروئید وظیفه تولید هورمون تیروئید بدن را به عهده دارد. تیروئید به سیگنال های هورمونی از مغز پاسخ می دهد تا هورمون تیروئید را در سطح ثابتی حفظ کند. سیگنال های هورمونی توسط نواحی تخصصی مغز (هیپوتالاموس و غده هیپوفیز) ارسال می شود، در نهایت هورمون تحریک کننده تیروئید (THS) فرستاده می شود که باعث تحریک تولید هورمون تیروئید توسط غده تیروئید می شود.
علائم و نشانه های بیماری تیروئید چیست؟ علت آن چیست؟
بیماری های غده تیروئید بسیار شایع است. در برخی بیماری ها، تیروئید ممکن است هورمون زیادی تولید کند. در بیماری های دیگر، ممکن است غده تیروئید آسیب دیده یا از بین برود، و مقدار کمی هورمون تیروئید تولید شود. هورمون اصلی تیروئید، تیروکسین یا T4 نام دارد. علائم مشکلات تیروئید بسته به اینکه T4 بیش از حد یا خیلی کم در خون موجود باشد، متفاوت است. مقادیر بیش از حد T4 (پرکاری تیروئید) در افراد ممکن است با شکایات زیر همراه باشد:
- بی قراری
- حساس شدن از نظر عاطفی
- گرم شدن و عرق کردن
برخی از افراد ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
اگر سطح T4 پایین باشد (کم کاری تیروئید) منجر به کاهش تولید غده تیروئید می شود، بیماران اغلب دچار خستگی، بی حالی و افزایش وزن می شود. یبوست شایع است و بسیاری از بیماران بیش از حد سرما می خورند.
کم کاری تیروئید در دوران بارداری چگونه درمان می شود؟
از بسیاری جهت ها، درمان کم کاری تیروئید در زنان باردار مشابه با زنان غیر باردار است. یک فرم مصنوعی از T4 برای جایگزینی کمبود هورمون فرد بیمار تجویز می شود. دوز دارو به طور مرتب تنظیم می شود تا سطح هورمون تیروئید خون را در محدوده طبیعی نگه دارد، و نیاز به این هورمون ممکن است در طول بارداری افزایش یابد. بنابراین، نظارت بر سطح هورمون تحریک کننده تیروئید (THS) در طول بارداری یک امری عادی است.
آیا کم کاری تیروئید در دوران بارداری به جنین آسیب می رساند؟
پزشکان سالهاست از ارتباط کم کاری تیروئید زنان باردار و تاخیر رشد در فرزندان بعد از تولد، مطلع هستند. این مسئله به ویژه در مادرانی مشاهده می شود که در مناطقی با کمبود ید زندگی می کنند (ید برای تولید هورمون تیروئید لازم است و اکنون جزء ضروری در غذاهای ما است)، و در مادران مبتلا به بیماری هاشیموتو (طی آن سیستم ایمنی به غده تیروئید حمله می کند) دیده می شود. برخی مطالعات نشان داده اند کم کاری خفیف تیروئید که درمان نشده باشد، ممکن است بر رشد مغزی کودک تاثیر بگذارید اما این ارتباط کمتر مشخص شده است.
هورمون تیروئید مادر از چه موقع روی جنین تاثیر می گذارد؟
نوزاد پیش از تولد برای هورمون تیروئید کاملاً وابسته به مادر است تا اینکه غده تیروئید خود کودک بتواند عملکردش را شروع کند. شروع فعالیت این غده در کودک معمولاً تا حدود 12 هفتگی حاملگی (پایان سه ماهه اول بارداری) اتفاق نمی افتد. بنابراین، کم کاری تیروئید مادر ممکن است در اوایل بارداری روی کودک اثر بگذارد، حتی قبل از این اینکه مادر متوجه شود که باردار است! در حقیقت نوزادان مادرانی که در ابتدای بارداری دچار کم کاری تیروئید بودند و سپس تحت درمان قرار گرفتند، رشد کندتری نسبت به نوزادان مادران سالم نشان دادند. با این حال، در طول سه ماهه دوم بارداری، کم کاری شدید تیروئید و عدم درمان آن نیز می تواند اثرات منفی بر روی کودک داشته باشد. این کودکان نیز به احتمال زیاد دچار نقص در رشد ذهنی می شوند.
چگونه می توان از عوارض کم کاری تیروئید در بارداری جلوگیری کنید؟
تعدادی از انجمن ها و سازمان های پزشکی در مورد آزمایشات بیماری تیروئید توصیه هایی ارائه داده اند. برخی از این توصیه ها عبارتند از:
- تمام زنانی که قصد بارداری دارند باید برای انجام آزمایش تیروئید اقدام کنند.
- تمام زنان باردار مبتلا به گواتر (تیروئید بزرگ)، سطح بالای آنتی بادی های تیروئید، سابقه خانوادگی بیماری تیروئید یا علائم کم کاری تیروئید، باید در مورد کم کاری تیروئید آزمایش بدهند.
- در خانم هایی که در مرز کم کاری تیروئید هستند و همچنین آنتی بادی های مثبت دارند (که می تواند نشان دهنده خود ایمنی غده تیروئید است)، درمان هورمون تیروئید با دوز کم در اوایل بارداری ممکن است مفید باشد.
- شواهدی وجود دارد که نشان می دهد آنتی بادی هایی که ممکن است به کم کاری تیروئید کمک کند، می تواند در بارداری نقش داشته باشند. برخی داده ها حاکی از آن است که مکمل سلنیوم می تواند در زنانی که سطح بالایی از آنتی بادی ها را دارند، سودمند باشد. چنین بیمارانی باید توسط پزشک معاینه شوند.
- همچنین زنانی که قبل از بارداری تحت جایگزین کردن هورمون تیروئید قرار دارند نیز باید اطمینان یابند که سطح تیروئید در بدن آنها به میزان مناسبی رسیده است. در دوران بارداری، میزان مصرف دارو ممکن است تا 50% افزایش یابد. افزایش دارو ممکن است در سه ماهه اول بارداری باشد.
- دوز دارو در دوران بارداری متغیر است و باید با آزمایش منظم خون کنترل شود. با ادامه بارداری، بسیاری از زنان به دوزهای بیشتری برای جایگزین کردن هورمون نیاز دارند.
- میزان مصرف هورمون تیروئید در دوران بارداری و بعد از آن باید با دقت و در تناسب با مقدار هورمون تحریک کننده تیروئید خون (THS) تعیین شود. طیف های آزمایشگاهی برای THS طبیعی بسیار گسترده است.
- در خانم های مبتلا به کم کاری تیروئید پیش از بارداری، اکثر افراد در طی چند هفته تا چند ماه پس از زایمان، به دوز قبل از بارداری هورمون تیروئید برمی گردند.
کنترل شرایط زنان مبتلا به کم کاری تیروئید باید پس از معاینه پزشک و زیر نظر او انجام گیرد. درمان کم کاری تیروئید نه تنها برای زنان باردار، بلکه برای فرزندان آنها نیز مفید است.
منبع: medicinenet