شاید خیلی از خانم ها فکر کنند اضافه وزن در بارداری مشکلی ایجاد نمی کند، اما این طور نیست! چاقی و اضافه وزن همان طور که در هر فردی سلامت او را به خطر می اندازد برای زنان باردار که آسیب پذیر تر هستند از اهمیت زیادی برخوردار است. در ادامه به بررسی کامل عوارض و تاثیرات اضافه وزن قبل از بارداری و در دوران بارداری می پردازیم.
آیا قبل از باردار شدن، کاهش وزن لازم است؟
اضافه وزن در تخمک گذاری تاثیر می گذارد؛ به این ترتیب که ممکن است از تخمک گذاری جلوگیری کند و باعث بی نظم شدن پریود در خانم ها شود. حتی اگر فردی با وجود اضافه وزن پریودش منظم باشد؛ دیر تر باردار خواهد شد. همچنین اضافه وزن درصد موفقیت لقاح آزمایشگاهی (IVF) را پایین می آورد.
تاثیر اضافه وزن در دوران بارداری در مادران
اضافه وزن ممکن است در افراد مختلف عوارض متفاوتی داشته باشد. عوارض شایعی که به دلیل اضافه وزن در زنان باردار مشاهده شده است، در ادامه ذکر شده است.
- احتمال سقط جنین، مرده به دنیا آمدن کودک و تکرار سقط
- دیابت بارداری
- عارضه‌ی بارداری «پری-اکلامپسیا» (Preeclampsia) که علائم آن فشار خون بالا در بارداری و آسیب‌دیدگی سایر ارگان‌ها، به‌طور معمول کلیه‌هاست
- اختلال در عملکرد قلب
- وقفه‌های تنفسی در خواب یا آپنه خواب
- زایمان طبیعی سخت
- نیاز به سزارین و عوارض احتمالی آن، مثل عفونت زخم‌ها
اضافه وزن مادر چه تاثیری روی کودک دارد؟
1 . ماکروزومی (بزرگ بودن جنین بیش از حد نرمال): در این مورد جنین سالم است ولی زیاد رشد کرده و اندازه بزرگی دارد. بزرگ بودن جنین خطرات زیادی را در هنگام زایمان طبیعی برای مادر و جنین به وجود می آورد.
2 . ایجاد اضافه وزن در کودکی: اضافه وزن در دوران بارداری، یکی از مهم ترین علت های چاقی در کودکان است. اگر در زمان بارداری شخص دارای اضافه وزن باشد؛ ممکن است کودک دچار سندروم متابولیک شود و چربی اضافی در بدنش ذخیره شود.
3 . احتمال خطا در آزمایش های سونوگرافی: اضافه وزن باعث می شود آزمایش های سونوگرافی با خطا رو به رو شود و بسیاری از ناهنجاری های مادر زادی که از طریق سونوگرافی قابل تشخیص است، تشخیص داده نشوند.
چند کیلو اضافه وزن در دوران بارداری مناسب است؟
وزن شما قبل از بارداری تعین کننده آن است که باید اضافه وزن داشته باشید یا نه. حتی ممکن است پزشک شما رژیمی را به شما تجویز کند که باعث کاهش وزن در شما شود. بنابراین میزان افزایش یا کاهش وزن در دوران بارداری را پزشک تعیین می کند. اما به طور معمول میزان اضافه وزن در زنان باردار به صورت زیر است:
یک قلو: اگر قبل از بارداری وزن ایده آل داشته باشید؛ مقدار اضافه وزن بین 5 تا 9 کیلوگرم است.
چند قلو: اگر قبل از بارداری وزن ایده آل داشته باشید؛ مقدار اضافه وزن بین 11 تا 19 کیلوگرم است.
اگر شما در دوران بارداری به اندازه مناسب افزایش یا کاهش وزن داشته باشید، ریسک زایمان زودرس کاهش می یابد. در زایمان زودرس جنین قبل از رسیدن به وزن مناسب به دنیا می آید.
مراقبت های ویژه برای زنان باردار دارای اضافه وزن
1. تست دیابت بارداری
اگر شما اضافه وزن داشته باشید این تست زودتر برای شما انجام می شود. این نوع غربالگری که به چالش گلوکز نیز شهرت دارد برای افراد با وزن مناسب در هفته های 24 تا 28 بارداری انجام می شود. افرادی که اضافه وزن دارند علاوه بر آزمایش زود هنگام تست دیابت بارداری، بار دیگر نیز در هفته های 24 تا 28 بارداری لازم است این تست تکرار کنند.
2. ایجاد تغییرات در سونوگرافی جنین
آزمایش های سونوگرافی برای سنجش سلامت آناتومی جنین انجام می شود. این آزمایش ها در هفته های 18 تا 20 انجام می شود.
وجود لایه های چربی در اطراف شکم مادر به دلیل اضافه وزن و چاقی مانع تصویر برداری با کیفیت می شود و همین موضوع کار را برای تشخیص ناهنجاری های مادرزادی نوزاد سخت می کند. بنابراین برای تشخیص درست یا باید به یک پزشک خبره مراجعه کنید یا به دستگاه سونوگرافی با تجهیزات پیشرفته نیاز است.
3. تست غربال گری برای اختلال «آپنه خواب»
«آپنه خواب» نوعی اختلال خواب است که در آن تنفس به‌طور مکرر در طول خواب متوقف شود. اگر شما اضافه وزن داشته باشید؛ تست غربال گری «آپنه خواب» یکی از آزمایش هایی است که پزشک برای شما می نویسد. اگر جواب آزمایش شما مثبت باشد. دکتر شما را به متخصص خواب معرفی می کند
چگونه تاثیرات اضافه وزن را محدود کنیم؟
شما می توانید با محدود کردن اثرات اضافه وزن سلامتی خود و کودکتان را تضمین کنید. این کار های ساده تاثیرات زیادی بر سلامتی جنین و مادر دارند.
1. قبل از بارداری به دکتر مراجعه کنید
اگر اضافه وزن دارید، قبل از بارداری به پزشک مراجه کنید تا اگر لازم باشد برای شما ویتامین های لازم را تجویز نماید و اگر لازم باشد شما را به یک متخصص رژیم و تغذیه معرفی کند تا قبل از بارداری به وزن ایده آل برسید.
2. به طور منظم تحت نظر پزشک باشید
به طور منظم پزشک خود را در جریان وضعیت خود قرار دهید تا او بتواند بهتر وضعیت شما و فرزندتان را کنترل کند. در رابطه با مصرف دارو های دیابت، فشار خون و اختلال انسداد تنفس با پزشک خود مشورت نمایید.
3. استفاده از رژیم غذایی مناسب
مصرف غذا های مفید و مقوی برای داشتن فرزندی سالم و سلامت ضروری است. شما در دوران بارداری به میزان بیشتری از فولیک اسید،کلسیم، آهن و سایر مواد مغذی نیاز دارید و مصرف روزانه ویتامین ها قبل از بارداری این نیاز را کاهش می دهد.
4. تحرک و ورزش را فراموش نکنید
تحرک و فعالیت مناسب برای کنترل وزن در دوران بارداری لازم است. برای انجام ورزش هایی مانند؛ پیاده روی، شنا و ایروبیک سبک با پزشک خود مشورت نمایید.
5. مصرف محصولات خطرناک را قطع نمایید
برای سلامتی خود و فرزندتان از مصرف مشروبات الکلی، سیگار و مواد مخدر جدا خودداری نمایید. برای مصرف هر گونه مکمل غذایی در دوران بارداری حتما با پزشک خود هماهنگ باشید.