عفونت کرمک که انتروبیاسی یا اکسیوریازیس نیز نامیده می شود، نوعی آلودگی به کرم در انسان می باشد. بارداری باعث خطر بروز این مشکل نمی شود اما تماس با تخم های کرمک متلعق به افراد آلوده یا اشیاء و سطوح می تواند باعث آلودگی زنان به کرمک در دوران بارداری شود. این مطلب را مطالعه کنید تا بیشتر درباره عوامل، علائم و نشانه ها، تشخیص، درمان و جلوگیری از آلودگی به کرمک در دوران بارداری و ایمنی داروهای ضد کرم بدانید.
کرمک چیست؟
کرمک یک نوع انگل روده ای سفید و کوچک (نماتود) است که در داخل مجاری روده ای انسان ها در طول کل چرخه حیاتش زندگی می کند. این کرم نوعی انگل رایج روده ای محسوب می شود. کرمک به عنوان کرم های صندلی، انتروبیوس ورمیکولاریس یا کرم های رشته ای نیز شناخته می شود. آنها باعث بروز آلودگی به کرم در انسان ها می شوند. کرمک ها در مدفوع رشد کرده و ناحیه معقد را آلوده می کنند. آنها انگل های به شدت مسری هستند که می توانند در صورت آلودگی یکی از اعضای خانواده، سایرین را نیز آلوده کنند.
عوامل آلودگی به کرمک در دوران بارداری کدامند؟
عدم رعایت موارد بهداشتی یکی از اصلی ترین دلایل بروز کرمک در زنان باردار محسوب می شود. عوامل زیر ممکن است شما را برای آلوده شدن به کرمک مستعدتر نمایند:
- عدم شستشوی مناسب دستها قبل از غذا خوردن و پس از رفتن به دستشویی
- عدم شستشوی دستها قبل از آشپزی
- کوتاه نکردن مناسب ناخن های دست
- تمیز نکردن لوازم منزل، روتختی ها، حوله ها و غیره
- زندگی در محل های زندگی شلوغ و پر جمعیت
- به اشتراک گذاری البسه
کرمک چگونه در دوران بارداری منتشر می شود؟
- کرمک ها می توانند از یک فرد آلوده به فرد دیگری از طریق تماس مستقیم یا اشیاء منتقل شوند. تخم های کرمک می توانند از طریق سطوحی که فرد آلوده پس از خاراندن ناحیه آلوده آنها را لمس کرده است، به فرد دیگری منتقل شوند.
- این کرم ممکن است از طریق لباس و روتختی نیز منتقل شود. کرمک ها معمولاً برای مدت 2 تا 3 هفته زنده می مانند.
- در موارد نادر، آلودگی به کرمک ممکن است به دلیل تنفس تخم های ریز معلق کرمک در هوا به فرد دیگری انتقال یابد.
- پس از رسیدن به روده ها، این تخم ها باز می شوند. یک کرم جدید می تواند ظرف مدت دو هفته شروع به تخم ریزی نماید. این امر می تواند منجر به آلودگی دوباره فرد در صورت رعایت نکردن مسائل بهداشتی شود.
علائم و نشانه های آلودگی به کرمک در دوران بارداری
بعضی افراد ممکن است هیچ نشانه ای دال بر آلودگی نداشته باشند. علائم و نشانه های مرسوم آلودگی به کرمک در زنان باردار عبارتند از:
- خارش معقد که در ساعات شب تشدید می شود
- خارش واژن
- درد و گرفتگی ماهیچه های شکمی
- کاهش وزن
- حالت تهوع
- از دست دادن اشتها
- آشفتگی خواب
توصیه می شود اگر شما هر کدام از این علائم را دارید، به پزشک مراجعه نمایید. هر چند این مشکل ممکن است تاثیری بر جنین نداشته باشد، اما می تواند بر سلامت شما تاثیر منفی گذارد.
مشکلات مربوط به آلودگی به کرمک در دوران بارداری
به طور کلی، آلودگی به کرمک مشکلات حادی ایجاد نمی نماید. در مواردی نادر، آلودگی شدید می تواند باعث بروز عفونت در ناحیه تناسلی زنان شود. آلودگی شدید وقتی روی می دهد که شما هیچ اقدامی برای درمان این مشکل انجام نداده و بهداشت فردی را رعایت ننمایید. این مشکل ممکن است باعث کاهش وزن در بعضی زنان شود. در بعضی موارد، این مشکل می تواند منجر به جابجایی انگل از معقد به واژن یا رحم شده و مشکلات زیر را بوجود آورد:
- واژینیتیس (التهاب واژن)
- اندرومتریتیس (التهاب دیواره داخلی رحم)
- سالپینژیتیس (التهاب لوله های فالوپ)
- عفونت مجاری ادراری
- آپاندیسیت در موارد آلودگی طولانی مدت به کرم
- عفونت باکتریایی سطحی به دلیل خراشیده شدن ناحیه معقدی
تشخیص آلودگی به کرمک در دوران بارداری
آلودگی به کرمک را می تواند با روش های زیر تشخیص داد:
- تست نوار: این یک آزمایش تشخیصی است که با استفاده از نوارهای چسبناک شفاف انجام می شود. این نوارهای چسبناک در اطراف ناحیه معقد به محض بیدار شدن از خواب به مدت سه روز متوالی قرار داده می شوند. این باعث می شود تخم ها به نوار بچسبند. پزشک با مشاهده نوار در زیر میکروسکوپ می تواند پی به وجود تخم کرم ها ببرد.
- گوش پاک کن مرطوب: یک گوش پاک کن مرطوب برای جمع آوری و شناسایی تخم های کرمک در ناحیه معقد مورد استفاده قرار می گیرد.
- نمونه های ناخن انگشتان: گاهی اوقات کرم ها را می تواند با بررسی نمونه های گرفته شده از زیر ناخن های دستان با استفاده از میکروسکوپ تشخیص داد.
درمان کرمک در دوران بارداری
داروهای ضد کرم زیر معمولاً برای از بین بردن کرم های انگلی استفاده می شوند:
- مبندازول: دارویی که کرم ها را با مسدود کردن روند دریافت مواد غذایی و گلوکز توسط آنها از روده ها، می کشد.
- آلبندازول (آلبنزا): این دارو تولید انرژی در کرم ها را کاهش می دهد و در نتیجه باعث مرگ و بی تحرک شدن انگل می شود.
- پیرانتل پاموات (پین - ایکس، داروی کرمک ریس): این دارو اعصاب را در کرم ها مختل کردن و منجر به فلج شدن انگل می شود. با این عمل انگل راحت تر از طریق مدفوع از بدن دفع می شود.
- دوز: داروهای ضد کرم ابتدا به صورت تک دوز تجویز می شوند و پس از دو هفته همان میزان دارو دوباره مصرف می شود تا از خطر بازگشت دوباره آلودگی جلوگیری شود.
پزشک ممکن است داروهای ضد کرم مانند مبندازول یا آلبندازول برای شما تجویز نماید. در غیر این صورت ممکن است به شما و اعضای خانوادتان توصیه شود تا از داروی بدون تجویز پیرانتل پاموات مصرف نمایید.
نکته: توصیه می شود برای عدم تکرار آلودگی، بهداشت فردی را به خوبی رعایت کنید. هر چند کرم ها با مصرف دارو می میرند، اما تخم های آنها ممکن است برای مدت دو تا سه هفته باقی مانده و باعث تکرار آلودگی شوند.
ایمنی داروهای ضدکرم در دوران بارداری
تمامی سه داروی نام برده شده در بالا متعلق به گروه C داروها برای بارداری می باشند. داروهای گروه C داروهایی هستند که در آزمایشات حیوانی یک سری عوارض منفی از خود نشان داده اند اما تحقیقات کافی در زمینه تاثیرات آنها بر انسان کماکان انجام نشده است. علی رغم این خطرات، این داروها در صورتی که مزایای قابل قبولی داشته باشند، تجویز می شوند. منع مصرفی در خصوص مبندازول در دوران شیردهی اعلام نشده و در خصوص سایر داروها نیز کماکان تحقیقات کافی به منظور مصرف یا عدم مصرف آنها در دوران شیردهی انجام نشده است.
نکته: توصیه می شود در صورتی که باردار هستید و شما یا یکی از اعضای خانواده شما دچار آلودگی به کرمک شده اند، به پزشک مراجعه نمایید. قبل از مشورت با پزشک از مصرف داروهای ضدکرم بدون تجویز خودداری کنید. پزشک به شما درمان مناسب و توصیه های بهداشتی لازم را بر اساس نیازهایتان ارائه خواهد داد.
چگونه از آلودگی به کرمک در دوران بارداری در امان بمانید؟
دستورالعمل های بهداشتی زیرا می توانند به شما در جلوگیری از ابتلا به کرمک و یا بازگشت آن در دوران بارداری کمک کنند:
- دستهایتان را با َآب و صابون قبل از صرف غذا و بعد از رفتن به دستشویی بشویید.
- از بردن انگشتان خود به دهان تان خودداری کنید.
- به طور منظم استحمام کنید.
- ناحیه معقدی را در هنگام صبح بشویید تا تعداد تخم ها کاهش یابد.
- لباس های زیر خود را به صورت روزانه تعویض کنید.
- ملافه و پوشش تخت خود را به صورت روزانه تعویض کنید.
- لباس های خود را در آب گرم با مواد شوینده شسته و در دمای بالا خشک کنید.
- ناخن انگشتانتان را کوتاه نگه دارید.
- از خاراندن و خراشیدن ناحیه معقد خودداری کنید.
- از حوله و لباس اشتراکی استفاده ننمایید.
- منزل خود را تمیز نگه دارید.
درمان های خانگی برای از بین بردن کرمک در دوران بارداری
هر چند بعضی درمان های خانگی برای آلودگی به کرمک مانند استفاده از روغن نارگیل، روغن درخت چای، سرکه سیب یا سیر رنده شده ممکن است توسط بعضی افراد امتحان شده باشد اما هیچ شواهد علمی در خصوص اینکه این درمان ها می توانند آلودگی به کرمک یا تکرار آن را کاهش دهند، وجود ندارد. درمان های خانگی مانند مصرف هویج و پروبیوتیک ها برای بهبود سلامت هاضمه ممکن است فواید مثبتی داشته باشند. با این وجود، تحقیقات کافی در خصوص این که آیا این درمان ها می توانند به عنوان جایگزین برای درمان های ضدکرم استفاده شوند یا خیر، تاکنون انجام نشده است. خطر آلودگی به کرمک می تواند در بین زنان خانه دار با کودکان خردسال بیشتر باشد. داروهای ضد کرم و رعایت دستورالعمل های بهداشتی می تواند به جلوگیری از بروز آلودگی به کرمک کمک نماید. بی توجهی به این دستورالعمل ها و درمان ننمودن این وضعیت می تواند باعث نفوذ کرم ها به ناحیه واژن یا مثانه شود.
