رانیتیدین (Ranitidine) دارویی است که به صورت با نسخه و بدون نسخه در دسترس است. این مقاله فقط به نوع با نسخه آن می پردازد. در ادامه اطلاعات دارویی قرص رانیفلکس (رانیتیدین) از جمله: روش مصرف، عوارض جانبی، دوز مصرفی و هشدارهای مهم پیش از مصرف رانیفلکس بیان شده است.
نکات برجسته برای رانیتیدین (رانیفلکس)
- قرص خوراکی رانیتیدین به عنوان یک داروی عمومی و با نام تجاری موجود است. نام تجاری: Zantac.
- رانیتیدین به عنوان قرص، کپسول و شربت موجود است که از طریق دهان مصرف می شود. همچنین به شکل آمپول تزریقی وجود دارد.
- از قرص های خوراکی رانیتیدن برای درمان زخم های معده و روده، بیماری رفلاکس دستگاه گوارشی (GERD) و اختلالاتی که معده بیش از حد اسید تولید می کند از جمله یک بیماری نادر به نام «سندرم زولینگر-الیسون»، استفاده می شود. از این دارو همچنین برای بهبود آسیب مربوط به دیواره مری استفاده می شود.
رانیتیدین (Ranitidine) چیست؟
رانیتیدین دارویی است که به صورت با نسخه و بدون نسخه در دسترس است. داروی تجویزی رانیتیدین به عنوان یک قرص خوراکی، کپسول خوراکی یا شربت خوراکی استفاده می شود. همچنین به شکل تزریقی وجود دارد. قرص خوراکی رانیتیدین با نام تجاری Zantac موجود است. همچنین به عنوان یک داروی عمومی نیز موجود است. داروهای عمومی معمولاً هزینه کمتری نسبت به نسخه برند دارند. در برخی موارد، آنها ممکن است در تمام نقاط قوت یا اشکال به عنوان داروی نام تجاری موجود نباشند.
رانیتیدین به چه منظور مورد استفاده قرار می گیرد؟
قرص خوراکی رانیتیدین برای درمان چندین اختلال مختلف مورد استفاده قرار می گیرد که به شرح زیر هستند:
- زخم معده و روده
- بیماری رفلاکس دستگاه گوارشی (GERD)
- ازوفاژیت اروزیو
- اختلالاتی که در آن معده بیش از حد اسید تولید می کند، مانند سندرم زولینگر-الیسون
رانیتیدین ممکن است به عنوان بخشی از درمان ترکیبی استفاده شود. این بدان معنا است که ممکن است لازم باشد که آن را با داروهای دیگر مصرف کنید. رانیتیدین به طور معمول و به خصوص در بیماری رفلاکس دستگاه گوارشی (GERD) برای درمان کوتاه مدت مورد استفاده قرار می گیرد. ممکن است لازم باشد برای چندین هفته یا چندین ماه از این دارو استفاده کنید.
رانیتیدین چگونه عمل می کند
رانیتیدین به طبقه ای از داروها به نام « آنتاگونیست های گیرنده هیستامین» تعلق دارد. این کلاس از داروها، گروهی از داروها هستند که به روش مشابهی عمل می کنند. از این داروها اغلب برای درمان شرایط مشابه استفاده می شود. رانیتیدین با کاهش مقدار اسید در معده عمل می کند.
آیا رانیتیدین به عنوان آنتی اسید در نظر گرفته می شود؟
خیر. رانیتیدین با کاهش مقدار اسیدی که معده ایجاد می کند، کار می کند. از طرف دیگر آنتی اسیدها اسیدی را که معده قبلاً ساخته است خنثی می کند.
عوارض جانبی رانیتیدین
عوارض جانبی قرص خوراکی رانیتیدین می تواند به شرح زیر باشد:
اگر این عوارض جانبی خفیف باشند، ممکن است در مدت چند روز تا چند هفته برطرف شوند. اگر این عوارض جانبی شدیدتر هستند و یا برطرف نمی شوند، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
عوارض جانبی جدی
در صورت بروز عوارض جانبی جدی، فورا با پزشک خود تماس بگیرید. اگر به نظر می رسد که علائم شما تهدیدکننده زندگی باشد یا اگر تصور می کنید که علائم اورژانسی پزشکی دارید، با اورژانس تماس بگیرید. عوارض جانبی جدی و علائم آنها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- التهاب کبد با علائمی مانند:
- زرد شدن پوست یا چشم ها
- خستگی
- ادرار تیره
- درد معده
- تغییر در عملکرد مغز، با علائمی مانند:
- آشفتگی
- افسردگی
- توهم (دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارند)
- تاری دید
- ضربان قلب نامنظم، با علائمی مانند:
- ضربان قلب سریع
- خستگی
- تنگی نفس
تداخلات دارویی رانیتیدین
قرص خوراکی رانیتیدین ممکن است با سایر داروها، ویتامین ها، یا محصولات گیاهی که مصرف می کنید، تداخل داشته باشد. تداخل زمانی است که یک ماده نحوه عملکرد یک دارو را تغییر می دهد. این حالت می تواند مضر باشد یا مانع از تاثیرگذاری دارو شود. برای جلوگیری از تداخلات دارویی، پزشک باید تمام داروهای شما را با دقت کنترل کند. حتماً در مورد تمام داروها، ویتامین ها یا گیاهانی که مصرف می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. برای اطلاع از اینکه چگونه این دارو با چیز دیگری که شما مصرف می کنید دچار تداخل می شود، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید. نمونه هایی از داروهایی که می توانند باعث ایجاد تداخل با رانیتیدین شوند، در ادامه شرح داده شده است:
1. داروهایی که نباید همراه با رانیتیدین مصرف کنید
دلاویردین: داروی دلاویردین را با قرص رانیتیدین مصرف نکنید. انجام این کار می تواند باعث عوارض جانبی جدی شود. رانیتیدین می تواند میزان دلاویردین در بدن را کاهش دهد. این بدان معنا است که دلاویردین به خوبی اثر نمی کند.
2. تداخلاتی که می توانند باعث افزایش خطر عوارض جانبی جدی شوند:
مصرف رانیتیدین با داروهای خاص خطر ابتلا به عوارض جانبی این داروها را افزایش می دهد. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
- پروکائین آمید: مصرف دوز بالای رانیتیدین همراه با پروکائین آمید می تواند باعث عوارض جانبی ناشی از قرص پروکائین آمید شود.
- وارفارین: مصرف رانیتیدن همراه با وارفارین می تواند خطر خونریزی و لخته شدن خون را افزایش دهد. در صورت مصرف این داروها به طور هم زمان، پزشک ممکن است علائم شما را با دقت کنترل کند.
- میدازولام و تریازولام: مصرف رانیتیدین با هر یک از این داروها، خطر خواب آلودگی شدید را افزایش می دهد که می تواند تاثیر طولانی مدتی داشته باشد.
- گلیپیزید: مصرف این قرص با رانیتیدین می تواند خطر پایین بودن قند خون را افزایش دهد. ممکن است نیاز باشد تا در هنگام شروع و یا قطع مصرف رانیتیدین، سطح قند خون خود را آزمایش کرده و یا تعداد دفعات بیشتری آزمایش کنید.
3. تداخلات دارویی رانیفلکس که می توانند اثربخشی دارو را کاهش دهند
وقتی داروهای خاصی با رانیتیدین مصرف می شوند، ممکن است به خوبی اثر نکنند. این بدان دلیل است که میزان این دارو در بدن ممکن است کاهش پیدا کند. نمونه هایی از این داروها به شرح زیر است:
- آتازاناویر: اگر نیاز است تا این داروها را با هم مصرف کنید، پزشک به شما خواهد گفت که چه مدت باید بین دوز مصرفی این داروها صبر کنید.
- جفی تینیب: اگر شما داروی جفی تینیب را همراه با رانیتیدین با سدیم بی کربنات مصرف می کنید، جفی تینیب ممکن است به خوبی اثر نکند. در صورت مصرف جفی تینیب و رانیتیدن با هم، به پزشک خود اطلاع دهید.
نحوه مصرف رانیتیدین
تمام دوزها و فرم های موجود، ممکن است در اینجا گنجانده نشده باشد. دوز مصرفی شما، فرم و تعداد دفعات مصرف آن به این عوامل بستگی دارد:
- سن شما
- شرایطی که برای آن تحت درمان قرار می گیرید
- سایر داروهایی که مصرف می کنید
- چگونه به دوز اول دارو واکنش نشان می دهید
فرم ها و قدرت تاثیر گذاری رانیتیدین
نام عمومی: رانیتیدین
- فرم: قرص خوراکی
- قدرت های تاثیر گذاری: 150 میلی گرم، 300 میلی گرم.
نام تجاری: Zantac
- فرم: قرص خوراکی
- قدرت های تاثیر گذاری: 150 میلی گرم، 300 میلی گرم.
مقدار مصرف برای درمان زخم اثنی عشر (روده)
الف: دوز بزرگسالان (سنین 17 تا 64 سال)
- درمان زخم روده فعال: دوز 150 میلی گرمی به مدت 2 مرتبه در روز یا 300 میلی گرمی یک مرتبه در روز. اگر تنها یک دوز مصرف می کنید، آن را همراه با شام و یا در زمان خواب مصرف کنید.
- درمان نگهدارنده: 150 میلی گرم یک مرتبه در روز و در زمان خواب.
ب: دوز مصرفی برای کودکان (1 تا 16 سال)
- درمان برای زخم روده فعال:
- دوز معمولی: 2 تا 4 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به مدت دو مرتبه در روز.
- دوز حداکثری: 300 میلی گرم در روز
- درمان نگهدارنده
- دوز معمولی: 2 تا 4 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن.
- دوز حداکثری: 150 میلی گرم بر کیلوگرم.
ج: دوز مصرفی کودکان (کمتر از یک ماه)
مصرف این دارو برای کودکان کوچک تر از یک ماه به صورت بی خطر و موثر تایید نشده است.
د: دوز مصرفی سالمندان (65 سال و بیشتر)
کلیه های سالمندان ممکن است به خوبی قبل عمل نکند. این امر باعث می شود تا بدنشان این دارو را دیرتر هضم کند. در نتیجه، میزان بیشتری از این دارو برای مدت طولانی تری در بدن شخص باقی می ماند. این مساله خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد. پزشک ممکن است دوز مصرفی کمتر و یا برنامه زمانی متفاوتی را تجویز نماید. این کار می تواند مانع از تجمع بیش از حد این دارو در بدن شود.
دارو را مطابق با تجویز پزشک مصرف کنید
از داروی رانیتیدین برای درمان کوتاه مدت و بلند مدت استفاده می شود. اگر این دارو را مطابق با تجویز پزشک مصرف نکنید، با خطراتی همراه است.
1. اگر مصرف این دارو را به طور ناگهانی قطع کردید و یا اصلا این دارو را مصرف نکردید: ممکن است هنوز هم درد در ناحیه معده که به علت افزایش میزان اسید معده است، داشته باشید. این حالت ممکن است علائم شما را وخیم تر کند.
2. اگر مصرف یک دوز را فراموش کردید و یا آن را مطابق با برنامه زمانی مصرف نکردید: این دارو ممکن است به خوبی اثر نکند و یا اثربخشی آن به طور کامل متوقف شود. برای اینکه این دارو به خوبی اثر کند، همیشه باید دوز خاصی از این دارو در بدن وجود داشته باشد.
3. اگر بیش از حد از این دارو مصرف کردید: اوردوز داروی رانیتیدین بسیار نادر است. شما باید بسیار بیشتر از داروی تجویز شده را مصرف کنید تا علائم اوردوز داشته باشید. با این وجود، اگر بیش از حد رانیتیدن مصرف کردید، ممکن است میزان خطرناکی از آن در بدن تان وجود داشته باشد. علائم اوردوز رانیتیدین به شرح زیر است:
- مشکل در راه رفتن
- فشار خون کم (ممکن است احساس سرگیجه یا ضعف کنید)
اگر تصور می کنید که بیش از حد از این دارو استفاده کرده اید، با پزشک یا اورژانس تماس بگیرید.
4. در صورت فراموشی یک دوز مصرفی باید چه کرد: اگر مصرف یک دوز این دارو را فراموش کرده اید، آن را هر زمان که به خاطر آوردید مصرف کنید. اگر تقریبا چند ساعت تا زمان مصرف دوز بعدی باقی مانده است، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. هرگز دو دوز را به طور هم زمان برای جبران دوز فراموش شده مصرف نکنید. این کار می تواند منجر به عوارض جانبی خطرناک شود.
5. چگونه می توان متوجه شد که این دارو اثر می کند: باید درد معده کمتری داشته باشید.
ملاحظات مهم برای مصرف دارو رانیتیدین (رانیفلکس)
1. عمومی
- این دارو را در زمان های توصیه شده مطابق با تجویز پزشک مصرف کنید.
- می توانید آن را با یا بدون غذا مصرف کنید.
- همچنین می توانید قرص را برش داده یا تقسیم کنید.
2. ذخیره سازی دارو
- این دارو را با دقت در دمای اتاق نگهداری کنید. آن را در دمای بین 59 تا 86 درجه فارنهایت (15 تا 30 درجه سانتی گراد) نگهداری نمایید.
- این دارو را به دور از نور نگهداری نمایید.
- این دارو را در نواحی مرطوب یا خیس مانند حمام نگهداری نکنید.
3. خرید مجدد رانیتیدین
نسخه تجویزی رانیتیدین قابل خرید مجدد است. نباید برای خرید مجدد این نسخه به تجویز مجدد نیاز باشد. پزشک ممکن است میزان قابل تجویز مجدد را برای شما در نسخه مشخص کند.
4. سفر
هنگامی که در دوران مصرف این دارو سفر می کنید:
- همیشه داروهای خود را به همراه داشته باشید. هنگام پرواز، هرگز آن را در چمدانی که در قسمت بار است، قرار ندهید. آن را در کیف قابل حمل خود نگه دارید.
- نگران ماشین های پرتونگاری فرودگاه نباشید. آنها به داروهای شما آسیب نمی رسانند.
- ممکن است نیاز به نشان دادن برچسب داروخانه به کارکنان فرودگاه باشد. همیشه محفظه اصلی ظروف دارای برچسب داروخانه را با خود حمل کنید.
- این دارو را در داشبورد اتومبیل خود قرار نداده یا در اتومبیل رها نکنید. وقتی هوا بسیار گرم یا بسیار سرد است، از انجام این کار خودداری کنید.
نظرات بالینی
شما و پزشکتان باید بر مشکلات خاص نظارت داشته باشید. این کار می تواند به سالم ماندن شما در هنگام مصرف این دارو کمک کند. این مشکلات می تواند شامل عملکرد کلیه باشد. پزشک همچنین ممکن است آزمایش خون را برای بررسی میزان عملکرد کلیه انجام دهد. اگر کلیه های شما به خوبی عمل نمی کنند، پزشک ممکن است دوز مصرفی تان را کاهش دهد.
آیا گزینه های جایگزینی موجود است؟
داروهای دیگری نیز برای درمان وضعیت شما موجود است. ممکن است برخی از گزینه های درمانی، برای شما از سایر گزینه ها مناسب تر باشد. در مورد سایر گزینه های دارویی که ممکن است برای شما مفید باشد با پزشک خود صحبت کنید.
هشدارها در مورد داروی رانیتیدین
قرص خوراکی رانیتیدین با چندین هشدار همراه است.
1. هشدار آلرژی
رانیتیدین می تواند باعث واکنش آلرژی زا شدید شود که به شرح زیر است:
- مشکل در تنفس
- تورم گلو یا زبان
- تب
- جوش
اگر به این علائم دچار هستید، با اورژانس تماس بگیرید. اگر قبلا نسبت به مصرف این دارو حساسیت داشته اید، این دارو را مجددا مصرف نکنید. مصرف آن می تواند منجر به مرگ شود.
2. هشدار برای افرادی با بیماری های خاص
- برای بیماران مبتلا به مشکلات کلیوی: اگر بیماری کلیوی و یا سابقه بیماری کلیوی دارید، ممکن است نتوانید این دارو را از بدن خود دفع کنید. این حالت می تواند باعث تجمع رانیتیدین در بدن شود که منجر به عوارض جانبی بیشتر می شود.
- برای افراد با مشکلات کبدی: اگر دچار مشکلات کبدی هستید و یا سابقه بیماری کبدی دارید، ممکن است نتوانید این دارو را به طور کامل هضم کنید. این امر می تواند سطح رانیتیدین در بدن را افزایش دهد که باعث عوارض جانبی جدی می شود.
- برای افراد مبتلا به پورفیری حاد (یک بیماری خونی ارثی): در صورت سابقه حمله پورفیری حاد، نباید از این دارو مصرف کنید. این دارو ممکن است باعث حمله پورفیری حاد شود.
- برای افراد مبتلا به سرطان معده: این دارو میزان اسید معده را کاهش می دهد. این امر می تواند به بهبود علائم دستگاه گوارش کمک کند. با این وجود، اگر علائم ناشی از تومور سرطانی معده است، ممکن است هنوز هم تومور داشته باشید. این دارو سرطان معده را درمان نمی کند.
3. هشدار مصرف برای سایر گروه ها
- برای زنان باردار: تحقیقات بر روی حیوانات انجام شده است و خطری برای مصرف آن در دوران بارداری وجود نداشت. با این وجود، مطالعات حیوانی همیشه همان تاثیری که قرص بر روی انسان می گذارد را نشان نمی دهند. و هنوز مطالعات کافی در مورد اثر این دارو بر روی زنان باردار وجود ندارد تا مشخص شود آیا مصرف این دارو مضر است. گفته می شود که این دارو فقط در صورت لزوم در دوران بارداری مورد استفاده قرار می گیرد. اگر در هنگام مصرف رانیتیدین باردار شده اید، با پزشک خود تماس بگیرید.
- برای زنان شیرده: قبل از مصرف این دارو به پزشک خود در مورد شیردهی اطلاع دهید. رانیتیدین ممکن است به شیر مادر منتقل شود و عوارض جانبی بر روی کودک شیرخوار داشته باشد. ممکن است نیاز باشد تا از پزشک خود سوال بپرسید تا مزایای شیردهی را در مقایسه با مزایای مصرف این دارو بسنجید.
- برای سالمندان: کلیه سالمندان ممکن است به خوبی قبل عمل نکند. این امر باعث می شود تا بدنشان این دارو را دیرتر هضم کند. در نتیجه، میزان بیشتری از این دارو برای مدت طولانی تری در بدن شخص باقی می ماند. این مساله خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد. در موارد نادر، این دارو ممکن است باعث گیجی، آشفتگی، افسردگی و توهم شود. این مشکلات بیشتر برای سالمندانی که بسیار بیمار هستند، رخ می دهد.
- برای کودکان: مصرف رانیتیدین برای کودکان کوچک تر از یک ماه در هر شرایطی به صورت ایمن و موثر تایید نشده است. مصرف رانیتیدین برای اختلالاتی که در اثر میزان بیش از حد اسید معده ایجاد شده است، ممکن است به صورت ایمن و موثر برای افراد کوچک تر از 18 سال تایید نشده باشد. این اختلالات مربوط به سندرم زولینگر-الیسون است.
سلب مسئولیت
در این مقاله تلاش شده است که تمام این اطلاعات واقعی، صحیح، جامع و به روز باشند. با این وجود، این مقاله نباید به عنوان جایگزینی برای دانش و تخصص یک پزشک متخصص دارای مجوز درمان مورد استفاده قرار بگیرد. شما همیشه باید قبل از مصرف هر گونه دارویی با پزشک یا متخصص بهداشت و درمان خود مشورت کنید. اطلاعات دارویی موجود در این مقاله در حال تغییر است و کلیه موارد ممکن، دستورالعمل ها، اقدامات احتیاطی، هشدارها، تداخل دارویی، واکنش های آلرژی زا یا عوارض جانبی را در نظر نگرفته است. عدم وجود هشدارها یا اطلاعات دیگر برای یک داروی خاص، به این معنا نیست که این دارو یا ترکیب دارویی برای همه بیماران و یا کلیه موارد خاص ایمن، مؤثر یا مناسب است.
هدف، ارائه اطلاعات مناسب و فعلی در اختیار شما است. با این حال، از آنجا که اثرات این دارو بر روی هر شخصی متفاوت است، ما نمی توانیم تضمین کنیم که این اطلاعات شامل تمام عوارض جانبی احتمالی این دارو باشد. این اطلاعات جایگزینی برای مشاوره پزشکی نیست. همیشه در مورد دوزهای مناسب برای شما با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
منبع: healthline