زردی یا یرقان وضعیتی است که در آن پوست، سفیدی چشم ها و غشاهای مخاطی به دلیل سطح بالای بیلی روبین، رنگدانه صفراوی زرد رنگ، زرد می شوند. زردی علل زیادی دارد که شامل هپاتیت، سنگ کیسه صفرا و تومور است. زردی در بزرگسالان، معمولاً نیازی به درمان ندارد. در ادامه این مقاله سلام دنیا به بررسی علائم زردی یا یرقان در بزرگسالان، علت، تشخیص و درمان زردی در بزرگسالان خواهیم پرداخت لطفا با ما همراه باشید.
زردی یا یرقان چیست؟
زردی وضعیتی است که در آن رنگ پوست، صلبیه (سفیدی چشم) و غشاهای مخاطی به رنگ زرد تبدیل می شوند. این رنگ زرد ناشی از سطح بالای بیلی روبین، رنگدانه صفراوی زرد رنگ در بدن است. صفرا مایعی است که توسط کبد ترشح می شود. بیلی روبین از تجزیه گلبول های قرمز در بدن ایجاد می شود.
علت زردی در بزرگسالان
زردی می تواند به دلیل وجود مشکل در هر یک از سه فاز تولید بیلی روبین ایجاد شود. قبل از تولید بیلی روبین، ممکن است به دلیل افزایش سطح بیلی روبین ناشی از موارد زیر، به زردی غیر کونژوگه مبتلا شوید:
- بازجذب هماتوم وسیع (مجموعه ای از خون لخته شده یا نیمه لخته شده در زیر پوست).
- کم خونی های همولیتیک (سلول های خون قبل از پایان عمر طبیعی از بین می روند و از جریان خون خارج می شوند).
در طول تولید بیلی روبین، زردی می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- ویروس ها، از جمله هپاتیت A، هپاتیت مزمن B و C و عفونت ویروس اپشتین بار (مونونوکلئوز عفونی).
- مصرف الکل
- اختلالات خود ایمنی
- نقص های متابولیک ژنتیکی نادر
- مصرف داروها، از جمله مسمومیت با استامینوفن، پنی سیلین ها، داروهای ضد بارداری خوراکی، کلرپرومازین و استروئیدهای استروژنی یا آنابولیک
بعد از تولید بیلی روبین، زردی ممکن است به دلیل انسداد مجاری صفراوی،ناشی از موارد زیر باشد:
- سنگ کیسه صفرا
- التهاب (تورم) کیسه صفرا
- سرطان کیسه صفرا
- تومور پانکراس
علائم زردی در بزرگسالان
گاهی اوقات ممکن است فرد هیچ علائمی برای ابتلا به زردی نداشته باشد و این بیماری به طور تصادفی ظاهر شود. شدت علائم بستگی به علت زمینه ای و سرعت یا کندی پیشرفت بیماری دارد. در صورت ابتلا به زردی کوتاه مدت (معمولاً ناشی از عفونت)، ممکن است علائم و نشانه های زیر را داشته باشید:
- تب
- لرز
- درد شکم
- علائم مشابه آنفولانزا
- تغییر در رنگ صورت
- ادرار تیره و/یا مدفوع روشن
درصورتی که زردی ناشی از عفونت نباشد، ممکن است با علائمی مانند کاهش وزن یا خارش پوست مواجه شوید.درصورتی که زردی ناشی از سرطان لوزالمعده یا مجاری صفراوی باشد، شایع ترین علامت آن درد شکم است. گاهی اوقات، در صورت داشتن علائم زیر، ممکن است زردی همراه با بیماری کبد رخ دهد:
حتما بخوانید: علائم سرطان لوزالمعده چیست
- هپاتیت مزمن یا التهاب کبد
- پیودرما گانگرنوزوم (نوعی بیماری پوستی)
- هپاتیت حاد A، B یا C
- پلی آرترالژی (التهاب مفاصل)
تشخیص زردی در بزرگسالان
پزشکان زردی را با بررسی علائم بیماری کبدی مانند موارد زیر بررسی می کند:
- کبودی پوست
- آنژیوم عنکبوتی (برجستگی غیر طبیعی رگ های خونی در نزدیکی سطح پوست)
- اریتم کف دست (قرمزی کف دست و نوک انگشتان)
درصورتی که نتیجه آزمایش ادرار برای بررسی بیلی روبین، مثبت باشد این نشان می دهد که فرد به بیمار زردی مزدوج مبتلا است. نتایج آزمایش ادرار باید با آزمایش سرم تایید شود. آزمایش سرم شامل شمارش کامل خون (CBC) و سطح بیلی روبین خواهد بود.
پزشک شما همچنین برای تعیین اندازه و حساسیت کبد شما معاینه ای انجام می دهد. او ممکن است از آزمایشات تصویربرداری (سونوگرافی و توموگرافی کامپیوتری (سی‌تی اسکن)) و بیوپسی کبد (نمونه برداری از کبد) برای تایید دقیق تر تشخیص خود استفاده کند.
درمان زردی در بزرگسالان
زردی در بزرگسالان معمولا نیازی به درمان ندارد (زیرا این مشکل در نوزادان شدیدتر است). اما علل و عوارض ناشی از زردی قابل درمان است. به عنوان مثال، اگر خارش آزاردهنده باشد، ممکن است تجویز دارو کلستیرامین آن را تسکین دهد.
حتما بخوانید: جلوگیری و درمان زردی نوزادان در طب سنتی
عوارض جانبی درمان زردی در بزرگسالان
- یبوست
- نفخ
- دل درد
- گاز
- ناراحتی معده
- استفراغ
- اسهال
پیشگیری از زردی در بزرگسالان
از آنجایی که دلایل زیادی برای ابتلا به زردی وجود دارد، انجام اقدامات پیشگیرانه خاص، دشوار است. اما برخی نکات کلی پیشگیری از ابتلا به زردی در بزرگسالان شامل موارد زیر است:
- از ابتلا به عفونت هپاتیت جلوگیری کنید.
- از مصرف الکل خودداری کنید.
- وزن سالم را حفظ کنید.
- سطح کلسترول(چربی خون) خود را کنترل کنید.
چه افرادی بیشتر در معرض خطر زردی قرار دارند؟
در طول تولید بیلی روبین، زنان میانسال و به طور کلی مردان بیشتر تحت تأثیر قرار می گیرند. افرادی که هپاتیت دارند و الکل زیاد مصرف می کنند نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زردی قرار دارند.
سخن پایانی:
زردی یا یرقان وضعیتی است که در آن پوست، سفیدی چشم ها و غشاهای مخاطی به دلیل سطح بالای بیلی روبین، رنگدانه صفراوی زرد رنگ، دچار زردی می شوند. از مهمترین علل بروز زردی در بزرگسالان می توان به هپاتیت، سنگ کیسه صفرا و تومور اشاره کرد. لازم به ذکر است که زردی در بزرگسالان نیازی به درمان ندارد.
مقالات مرتبط:
شایع ترین بیماری های کبد و اختلالات ناشی از آن
چگونه از شر زردی چشم ها خلاص شویم؟