علائم سرطان لوزالمعده چیست؛ علت و درمان سرطان پانکراس

سرطان پانکراس یا همان سرطان لوزالمعده خود را در بافت های لوزالمعده بدن شما (عضوی در شکم است که در پشت قسمت پایینی معده قرار دارد) نشان می دهد. در این مطلب سلام دنیا، ما به تعریف سرطان پانکراس چیست؛ علائم سرطان لوزالمعده؛ علت سرطان پانکراس؛ عوامل خطر ساز در زمینه سرطان پانکراس و عوارض سرطان لوزالمعده پرداخته ایم. با ما همراه باشید.

سرطان لوزالمعده (پانکراس) چیست

سرطان پانکراس یا همان لوزالمعده خود را در بافت های لوزالمعده بدن شما (عضوی در شکم است که در پشت قسمت پایینی معده قرار دارد) نشان می دهد. لوزالمعده آنزیم هایی را که به هضم کمک می کنند را از خود آزاد می کند و هورمون هایی را که به مدیریت قند خون بدن کمک می کنند تولید می کند. انواع مختلفی از تومور ها - از جمله تومورهای سرطانی و غیر سرطانی - هستند که می توانند در لوزالمعده رشد کنند.

سرطان لوزالمعده به ندرت در مراحل اولیه خود که قابل درمان هم نیز می باشد تشخیص داده می شود. دلیل تشخیص ندادن این نوع از سرطان پنهان بودن علائم می باشد. پزشک گزینه های درمانی سرطان پانکراس را بر اساس گسترش سرطان انتخاب می کند. گزینه های درمانی می توانند شامل جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی و یا ترکیبی از این موارد شوند.

علائم سرطان لوزالمعده

علائم و نشانه های سرطان پانکراس اغلب تا زمانی که بیماری پیشرفته نکرده باشد خود را نشان نمی دهند.

• درد شکمی که درد آن به پشت کمر شما هم سرایت می کند
• از دست دادن اشتها و یا کاهش وزن ناخواسته
• زرد شدن پوست و سفیدی چشم (یرقان)
• مدفوع رنگ روشن
• ادرار تیره

حتما بخوانید: علت ادرار تیره و سیاه رنگ چیست

• خارش پوست
• لخته شدن خون
• خستگی

چه زمانی باید برای سرطان لوزالمعده به پزشک مراجعه کرد

در صورت مشاهده هر یک از علائم حتماً به پزشک مراجعه کنید. بسیاری از بیماری های دیگر هستند که می توانند باعث به وجود آمدن هر یک از این علائم شوند. برای اطمینان بیشتر در این زمینه پزشک بیماری های مشابه و همچنین سرطان پانکراس شما را مورد بررسی قرار می دهد.

لوزالمعده چیست

پانکراس شما حدود 6 اینچ (یعنی 15 سانتی متر) طول دارد و درست چیزی شبیه به گلابی ای که به پهلو خوابیده است می باشد. لوزالمعده هورمون هایی از جمله انسولین را - برای کمک به بدن در پردازش قند موجود در غذاهایی که می خورید - ترشح می کند و نیز شیره های گوارشی ای که به بدن در هضم غذا و جذب مواد مغذی کمک می کند را تولید می کند.

علت سرطان لوزالمعده

هنوز که هنوزه مشخص نیست که چه چیزی دقیقاً باعث به وجود آمدن سرطان لوزالمعده می شود. پزشکان عواملی، از جمله سیگار کشیدن و داشتن جهش‌های ژنی ارثی ای را شناسایی کرده‌اند که می توانند خطر ابتلا به این نوع سرطان را افزایش دهند.

سرطان پانکراس درست زمانی به وجود می آید که سلول های لوزالمعده تغییراتی را در (جهش) DNA خود ایجاد کنند. DNA سلول حاوی دستورالعمل هایی که به سلول می گوید چه کاری انجام دهد، می باشد. همه ی این جهش ها باعث می شوند که سلول ها بدون کنترل رشد کنند و پس از مرگ سلول های طبیعی به زندگی خود ادامه دهند.

حتما بخوانید: علائم التهاب پانکراس چیست

این سلول های انباشته شده خود می توانند منجر به تومور شوند. سلول های سرطانی پانکراس درمان نشده می توانند به اندام ها و رگ های خونی مجاور و قسمت های دوردست بدن هم نیز گسترش پیدا کنند. اکثر سرطان های لوزالمعده در درون سلول هایی که مجاری پانکراس را می پوشانند آغاز به کار می کنند.

این نوع از سرطان، سرطان آدنوکارسینوم پانکراس یا همان سرطان برون ریز پانکراس نامیده می شود. در موارد کمتر دیده شده، سرطان می تواند در سلول های تولید کننده هورمون یا همان سلول های عصبی غدد پانکراس هم نیز به کار خود ادامه دهد. این نوع از سرطان، تومورهای عصبی غدد پانکراس و یا سرطان غدد درون ریز پانکراس نامیده می شود.

عوامل خطر ساز در زمینه سرطان لوزالمعده (پانکراس)

عواملی که می توانند خطر ابتلا به سرطان پانکراس را افزایش دهند شامل موارد زیر می شوند.

• کشیدن سیگار
• دیابت
• التهاب مزمن پانکراس (پانکراتیت)
• داشتن سابقه خانوادگی در زمینه سندرم‌های ژنتیکی، از جمله جهش ژن BRCA2، سندرم لینچ و سندرم ملانوما بدخیم مول آتیپیک خانوادگی (FAMMM) که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند
• داشتن سابقه خانوادگی سرطان پانکراس
• چاقی
• سن بالا (چرا که سرطان اکثر افراد پس از 65 سالگی تشخیص داده می شود)

توجه داشته باشید: مطالعه ای نشان داده است که ترکیبی از عوامل از جمله کشیدن سیگار، دیابت طولانی مدت و گرفتن رژیم غذایی نامناسب خطر ابتلا به سرطان پانکراس را - بیش از خطر هر یک از این عوامل به تنهایی - افزایش می دهد.

عوارض سرطان لوزالمعده

• کاهش وزن: تعدادی از عوامل هستند که می توانند باعث کاهش وزن در افراد مبتلا به سرطان پانکراس شوند. امکان تجربه کردن کاهش وزن در شما وجود دارد، چرا که سرطان انرژی بدن را مصرف می کند. تهوع و استفراغ ناشی از درمان سرطان و یا فشار تومور به معده می تواند عمل خوردن را دشوار کند و یا در پردازش مواد مغذی به مشکل برخورد کند.
• زردی (یرقان): سرطان پانکراس مجرای صفراوی کبد را مسدود می کند. این عمل به خودی خود می تواند باعث زردی در شما شود. علائم شامل زردی پوست و چشم، ادرار تیره رنگ و مدفوع کم رنگ می شود. زردی معمولاً بدون درد شکمی رخ می دهد. پزشک می تواند با قرار دادن یک لوله پلاستیکی یا فلزی (استنت) در داخل مجرای صفراوی آن را باز نگه دارد و از مسدود شدن آن جلوگیری کند. او این کار را با کمک روشی به نام کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP) انجام می دهد. در طی روش ERCP یک آندوسکوپ از گلوی شما - از طریق معده - به قسمت بالایی روده کوچک منتقل می شود. بعد از این کار پزشک یک رنگ را از طریق لوله توخالی کوچکی به نام کاتتر (از داخل آندوسکوپ به پانکراس و مجاری صفراوی شما عبور می‌کند) تزریق می کند. در آخر - با اتمام مراحل - تصاویری از مجاری شما گرفته می شود.

حتما بخوانید: چگونه از شر زردی چشم ها خلاص شویم؟

• درد: یک تومور در حال رشد می تواند بر روی اعصاب شکم فشار بیاورد و باعث دردی شدید در آن ناحیه شود. داروهای ضد درد می توانند به شما در تسکین درد کمک کنند. درمان‌هایی همچون پرتودرمانی و شیمی‌درمانی می توانند به کند کردن رشد تومور و تسکین درد کمک کنند. در مواردی که درد شدیدتر می شود، پزشک می تواند از روش بلوک شبکه سلیاک برای تزریق الکل به اعصابی که درد شکم شما را کنترل می‌کند، استفاده کند. این روش اعصاب را از ارسال سیگنال های درد به مغز شما باز می دارد.
• انسداد روده: سرطان لوزالمعده که در قسمت اول روده کوچک (اثنی عشر) رشد می‌کند و یا به آن فشار می‌آورد، می‌تواند جریان غذای هضم شده را از معده به روده‌ها مسدود کند. پزشک می تواند با قرار دادن یک لوله (استنت) در روده کوچک شما آن را باز نگه دارد. در برخی از شرایط، انجام جراحی هم نیز می تواند مفید واقع شود.

تشخیص سرطان لوزالمعده

اگر که پزشک مشکوک به سرطان لوزالمعده باشد، برای شما یک یا چند آزمایش را تجویز می کند.

1. تشخیص سرطان لوزالمعده: آزمایش های عکسبرداری

آزمایش های عکسبرداری، عکس هایی را از اندام های داخلی بدن شما می گیرند. این آزمایشات به پزشک کمک می کند تا بتواند اندام های داخلی شما از جمله پانکراس را تجسم کند. تکنیک های مورد استفاده برای تشخیص سرطان لوزالمعده شامل سونوگرافی، اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و گاهی اوقات، اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) می شود.

2. تشخیص سرطان لوزالمعده: برداشتن نمونه بافت برای آزمایش (بیوپسی)

بیوپسی روشی است که از آن برای برداشتن نمونه کوچکی از بافت برای بررسی در زیر میکروسکوپ استفاده می شود. پزشک بافت را در طول EUS با عبور ابزارهای ویژه از آندوسکوپ و در موارد کمتر دیده شده با وارد کردن یک سوزن از طریق پوست به داخل پانکراس (اسپیراسیون با سوزن ظریف) جمع‌آوری می کند.

3. تشخیص سرطان پانکراس: سونوگرافی از پانکراس 

سونوگرافی آندوسکوپی (EUS) از یک دستگاه سونوگرافی برای گرفتن عکس از پانکراس استفاده می کند. این دستگاه از طریق یک لوله نازک و انعطاف پذیر به نام اندوسکوپ - که از مری شما عبور می کند و به معده می رسد - از پانکراس عکس می گیرد.

علائم سرطان پانکراس در آزمایش خون

4. تشخیص سرطان لوزالمعده: آزمایش خون

پزشک می تواند خون شما را برای پروتئین های خاصی (مارکرهای تومور) که توسط سلول های سرطانی پانکراس پخش می شوند، آزمایش کند. آزمایشی که تومور را نشان می دهد و در زمینه سرطان پانکراس مورد استفاده قرار می گیرد CA19-9 نام دارد. انجام آزمایش CA19-9 می تواند در زمینه پی بردن به درک چگونگی پاسخ سرطان به درمان مفید باشد. توجه داشته باشید که این آزمایش همیشه هم در زمینه رسیدن به جواب مفید واقع نمی شود چرا که برخی از افراد مبتلا به سرطان لوزالمعده سطح CA19-9 بالایی را ندارند.

مراحل سرطان لوزالمعده

بعد از تشخیص سرطان لوزالمعده، پزشک سعی در پی بردن و تعیین مرحله سرطان شما دارد. پزشکان مراحل سرطان پانکراس را با اعداد رومی از 0 تا IV نشان می دهند. پایین ترین مرحله از سرطان پانکراس نشان می دهد که سرطان شما تنها محدود به پانکراس می باشد و مرحله چهارم سرطان نشان می دهد که سرطان به سایر نقاط بدن شما هم نیز گسترش یافته است. سیستم مرحله بندی سرطان به تکامل خود ادامه می دهد و با تشخیص و درمان سرطان توسط پزشکان پیچیده تر هم نیز می شود. حتماً از پزشک خود در مورد تجربه او در مورد تشخیص سرطان پانکراس سوال کنید.

درمان سرطان لوزالمعده (پانکراس)

درمان سرطان لوزالمعده به مرحله و محل سرطان و همچنین به سلامت کلی و ترجیحات شخصی فرد بستگی دارد. برای اکثر افراد، اولین هدف از درمان سرطان پانکراس، از بین بردن سرطان آن هم در صورت امکان می باشد. درمان سرطان لوزالمعده شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی و یا ترکیبی از این دو مورد می شود. پزشک بر روی تسکین علائم (مراقبت تسکینی) شما در زمانی که سرطان لوزالمعده در مرحله پیشرفته خود قرار گیرد و درمان‌ها هم دیگر فایده‌ای نداشته باشند، تمرکز می‌کند. با این کار او شما را تا حد امکان به دور از درد نگه می دارد.

حتما بخوانید: شیمی درمانی چیست و چگونه کار می کند

 1. درمان سرطان لوزالمعده: عمل جراحي

عمل های مورد استفاده در زمینه سرطان پانکراس شامل موارد زیر می شوند.

• جراحی برای تومورهای سر لوزالمعده: اگر سرطان شما در سر لوزالمعده قرار داشته باشد، پزشک از یک عمل جراحی به نام روش ویپل (پانکراتیکودئودنکتومی) استفاده می کند. روش ویپل یک عمل تکنیکی دشوار است که برای برداشتن سر پانکراس، قسمت اول روده کوچک (اثنی عشر)، کیسه صفرا، بخشی از مجرای صفراوی و غدد لنفاوی مجاور مورد استتفاده قرار می گیرد. در برخی از شرایط امکان برداشتن بخشی از معده و روده بزرگ هم نیز وجود دارد. جراح قسمت های باقی مانده از لوزالمعده، معده و روده را دوباره به هم متصل می کند تا به شما امکان هضم دوباره غذا را بدهد.
• جراحی برای تومورهای بدن و دم پانکراس: جراحی برداشتن سمت چپ (بدن و دم) پانکراس را پانکراتکتومی دیستال می نامند. در این روش امکان نیاز به برداشتن طحال شما زیاد می باشد.
• جراحی برای برداشتن کل پانکراس: در برخی از افراد پزشک نیاز به برداشتن کل پانکراس را دارد. به این عمل پانکراتکتومی کامل می گویند. درست است که شما می توانید بدون داشتن لوزالمعده هم نیز نسبتاً عادی زندگی کنید، ولی خب به انسولین و جایگزینی آنزیم - آن هم به صورت مادام العمر - نیاز پیدا خواهید کرد.
• جراحی برای تومورهایی که عروق خونی مجاور را تحت تاثیر قرار می دهند: بسیاری از افراد مبتلا به سرطان پانکراس پیشرفته (در صورتی که تومورهای آنها رگ های خونی مجاور را درگیر کرده باشد) واجد شرایط عمل ویپل یا سایر جراحی های پانکراس می باشند. در مراکز پزشکی بسیار تخصصی و با تجربه، جراحان می توانند عمل جراحی پانکراس را که شامل برداشتن و بازسازی عروق خونی آسیب دیده می باشد را به بیمار پیشنهاد کنند. توجه داشته باشید که هر یک از این جراحی ها خطر خونریزی و عفونت را هم نیز به همراه دارد. پس از جراحی - اگر که معده در تخلیه به مشکل بخورد - افراد دچار حالت تهوع و استفراغ می شوند. بعد از انجام این عمل شما چندین روز را در بیمارستان و سپس چندین هفته را در خانه برای بهبودی سپری خواهید کرد. تحقیقات گسترده نشان می‌دهند که اگر جراحی سرطان لوزالمعده توسط جراحان مجرب انجام گیرد، عوارض کمتری را بر جای می گذارد. حتماً در مورد تجربه جراح و بیمارستانی که به آن مراجعه کرده اید تحقیق کنید.

2. درمان سرطان لوزالمعده: شیمی درمانی

شیمی درمانی از داروها برای کمک به کشتن و از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. این داروها را هم می توان به داخل رگ تزریق کرد و یا آن ها را به صورت خوراکی مصرف کرد. توجه داشته باشید که شیمی درمانی می تواند با پرتودرمانی هم نیز ترکیب شود. شیمی‌درمانی معمولاً برای درمان سرطانی استفاده می‌شود که به سایر اندام‌ها گسترش نیافته باشد.

در مراکز پزشکی تخصصی، این ترکیب می تواند قبل از جراحی برای کمک به کوچک شدن تومور مورد استفاده قرار گیرد. از این روش گاهی اوقات پس از جراحی و برای کاهش خطر عود سرطان پانکراس استفاده می شود. در افراد مبتلا به سرطان لوزالمعده پیشرفته و سرطانی که به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته است، شیمی درمانی می تواند برای کنترل رشد سرطان، تسکین علائم و طولانی‌تر شدن طول عمر فرد استفاده شود.

3. درمان سرطان لوزالمعده: پرتو درمانی

پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی ای مانند پرتوهای ساخته شده از اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. شما قبل و یا بعد از جراحی سرطان، درمان های پرتودرمانی که اغلب همراه با شیمی درمانی می باشند را دریافت خواهید کرد.

حتما بخوانید: پرتو درمانی چیست و چگونه انجام میشود

پزشک می تواند ترکیبی از درمان پرتودرمانی و شیمی درمانی را در زمانی که سرطان شما دیگر با جراحی قابل درمان نیست، توصیه کند. پزشک از پرتودرمانی معمولاً با دستگاهی که در اطراف شما حرکت و تابش را به نقاط خاصی از بدن هدایت می‌کند (تابش پرتو خارجی) استفاده می کند. در مراکز پزشکی تخصصی، پرتودرمانی می تواند در حین جراحی (اشعه حین عمل) هم نیز انجام شود.

پرتودرمانی سنتی از اشعه ایکس برای درمان سرطان استفاده می کند. شکل جدیدتر پرتودرمانی با استفاده از پروتون می باشد. در شرایط خاص، پروتون درمانی می تواند برای درمان سرطان لوزالمعده استفاده شود. این درمان می تواند در مقایسه با پرتودرمانی استاندارد عوارض جانبی کمتری داشته باشد.

4. درمان سرطان لوزالمعده: آزمایشات بالینی

آزمایشات بالینی، مطالعاتی برای آزمایش درمان‌های جدید، مانند درمان سیستمیک، و رویکردهای جدید جراحی یا پرتودرمانی هستند. اگر که درمان مورد مطالعه ایمن تر و موثرتر از درمان های فعلی باشد، می تواند به استاندارد جدید مراقبت تبدیل شود.

آزمایش‌های بالینی سرطان لوزالمعده می توانند به شما این فرصت را بدهند که درمان هدفمند جدید، داروهای شیمی‌درمانی، درمان‌های ایمونوتراپی و یا واکسن‌ها را امتحان کنید. آزمایش‌های بالینی نمی‌توانند درمان شما را تضمین کنند. برای اطمینان پیدا کردن از ایمن بودن آزمایشات بالینی سرطان آن ها به دقت تحت نظارت قرار می‌گیرند.

5. درمان سرطان لوزالمعده: طب جایگزین

برخی از رویکردهای طب یکپارچه و جایگزین مب تواند به علائم و نشانه هایی که به دلیل سرطان یا درمان های سرطان تجربه می کنید کمک کنند. طب جایگزین درمانی است که به شما کمک می کند تا با پریشان حالی کنار بیایید.

افراد مبتلا به سرطان اغلب ناراحتی را تجربه می کنند. برخی از تحقیقات نشان می دهند که ناراحتی در افراد مبتلا به سرطان پانکراس شایع تر از افراد مبتلا به سایر انواع سرطان ها می باشد. حتماً احساسات خود را با پزشک خود در میان بگذارید. متخصصان می توانند به شما کمک کنند تا به احساسات خود نظم دهید و استراتژی هایی را برای مقابله با آن ابداع کنید.

در برخی موارد، داروها هم نیز می توانند کمک کننده باشند. طب و درمان‌های جایگزین می توانند به شما در مقابله با پریشان حالی کمک کنند. اگر به هر یک از گزینه های درمانی زیر علاقه مند هستید، حتماٌ با پزشک خود صحبت کنید.

• طب سوزنی
• هنر درمانی
• ورزش
• ماساژ درمانی
• مدیتیشن
• موزیک درمانی
• تمرینات آرامش بخش

جلوگیری از سرطان لوزالمعده

• نکشیدن سیگار: اگر که سیگار می کشید، سعی کنید حتماً آن را ترک کنید. با پزشک خود در مورد استراتژی هایی از جمله گروه های حمایتی، داروها و درمان جایگزین نیکوتین که به شما کمک می کنند سیگار را ترک کنید، صحبت کنید.
• وزن سالم خود را حفظ کنید: اگر وزن مناسبی دارید، برای حفظ آن تلاش کنید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید، کاهش وزن آهسته و پیوسته  - 1 تا 2 پوند (0.5 تا 1 کیلوگرم) در هفته - را هدف خود قرار دهید. ورزش روزانه ی خود را با یک رژیم غذایی غنی از سبزیجات، میوه ها و غلات کامل امتحان کنید.
• رژیم غذایی سالمی انتخاب کنید: رژیم غذایی پر از میوه ها و سبزیجات رنگارنگ و غلات کامل می توانند به کاهش خطر ابتلا به سرطان در شما کمک کنند. اگر سابقه خانوادگی سرطان لوزالمعده را در خانواده خود دارید، حتماً با یک مشاور ژنتیک صحبت کنید.

مقابله با سرطان

اطلاع داشتن از بیماری  که می تواند برای زندگی تهدیدی بزرگ باشد ویرانگر روان است. برای مقابله کردن با سرطان شما می توانید کار های زیر را انجام دهید.

• آنچه که باید در مورد سرطان خود بدانید را بیاموزید.
• در مورد سرطان خود به اندازه کافی بیاموزید، چرا که این کار به شما در تصمیم گیری در مورد مراقبت های بعد آن کمک کند.
• از پزشک خود در مورد جزئیات سرطان و گزینه های درمانی خود بپرسید.
• در مورد منابع قابل اعتماد حتماً اطلاعات بیشتری کسب کنید.
• اگر در حال انجام تحقیقات در این زمینه هستید، مکان‌های خوب برای شروع تحقیقات شامل موسسه ملی سرطان و شبکه اقدام سرطان پانکراس می شوند.
• از دوستان و خانواده خود بخواهید که یک شبکه پشتیبانی را برای شما تشکیل دهند. کمک به شما در انجام کارهای ساده می تواند به آنها آرامش دهد.
• به چیزهایی فکر کنید که در مورد آنها گاهی نیاز به کمک دارید، مثل آماده کردن غذا و یا رسیدن به وقت ویزیت خود.
• کسی را پیدا کنید که با او صحبت کنید.
• درست است که دوستان و خانواده می توانند بهترین متحدان برای شما باشند، اما خب در برخی موارد آنها در مقابله با شوک تشخیص شما مشکل دارند. در این موارد، صحبت با یک مشاور، مددکار اجتماعی پزشکی، یا یک مشاور روحانی یا روحانی می تواند مفید باشد.
• با سایر افرادی که دیگر سرطان ندارند و آن را شکست داده اند ارتباط برقرار کنید.

مقالات مرتبط:

علائم سرطان مری چیست

شایع ترین سرطان ها در جوانان