آمپول ب کمپلکس و ویتامین ب کمپلکس برای اجرای طیف گسترده ای از عملکردها در بدن انسان ضروری است، کمبود این ویتامین همچنین می تواند منجر به چندین اختلال از جمله اختلالات عصبی مزمن شود. دارویی است که در درمان کمبود ویتامین B استفاده می شود. این ماده مغذی مهمی است که به بدن کمک می کند تا وظایف مختلفی مانند حفظ بافت عصبی سالم، عملکرد مغز و تولید گلبول های قرمز را انجام دهد. در این مقاله سلام دنیا، قصد داریم تا درباره اینکه آمپول ب کمپلکس چیست و چه فواید و عوارضی دارد، طرز استفاده و تداخل دارویی آمپول b-complex صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
آمپول ب کمپلکس چیست؟
ویتامین ب کمپلکس برای اجرای طیف گسترده ای از عملکردها در بدن انسان ضروری است، کمبود این ویتامین همچنین می تواند منجر به چندین اختلال از جمله اختلالات عصبی مزمن شود. از نظر بیوشیمیایی، ویتامین های مختلف بر اساس حضور طبیعی آنها در مواد غذایی و حلال بودن در آب، ویتامین ب کمپلکس را تشکیل می دهند. از آنجایی که انسان به تنهایی قادر به سنتز ویتامین های ب کمپلکس نیست و این ویتامین ها به راحتی از طریق ادرار از بدن دفع می شوند، مصرف منظم آنها برای حفظ تولید انرژی، سنتز یا ترمیم DNA/RNA، متیلاسیون ژنوم و غیر ژنوم و علاوه براین برای سنتز بسیاری از مواد شیمیایی عصبی و مولکول های سیگنال دهنده ضروری است.
علت کمبود ویتامین ب کمپلکس
کمبود ویتامین ب کمپلکس معمولاً به چهار دلیل رخ می دهد :
- مصرف بیش از حد مواد غذایی فرآوری شده و تصفیه شده
- کمبود مصرف لبنیات و غذاهای مبتنی بر گوشت در رژیم غذایی
- مصرف بیش از حد الکل
- اختلال در جذب از دستگاه گوارش یا اختلال در ذخیره سازی و عملکرد کبد.
طبق تحقیقات بالینی، تجویز آمپول (داخل عضلانی یا داخل وریدی) نسبت به سایر روش های تجویز دارو در مواقع اضطراری ترجیح داده می‌شود، زیرا دوز آمپول ویتامین ب کمپلکس اجتناب از متابولیسم عبور اول، غلظت های درمانی قابل اطمینان و فراهمی زیستی بهتر را فراهم می‌کند. همچنین در شرایطی که امکان مصرف خوراکی این دارو وجود ندارد، آمپول آن تجویز می شود.
موارد استفاده آمپول ب کمپلکس
درمان کمبودهای تغذیه ای
نحوه استفاده از آمپول ب کمپلکس
پزشک یا پرستار شما این دارو را به شما می دهد. لطفا از اینکه خودتان آن را تزریق کنید، خودداری کنید
چگونه آمپول ب کمپلکس کار می کند
آمپول B Complex مواد مغذی ضروری را فراهم می کند.
عوارض جانبی تزریق آمپول ب کمپلکس
اکثر عوارض جانبی نیازی به مراقبت پزشکی ندارند و با تطبیق بدن با دارو ناپدید می شوند. در صورت تداوم آنها یا اگر نگران آنها هستید با پزشک خود مشورت کنید
- گرگرفتگی (حس گرما در صورت، گوش، گردن و تنه)
- اختلال گوارشی
- کاهش تعداد گلبول های سفید خون
شوک آنافیلاکتیک ناشی از تزریق وریدی ویتامین B کمپلکس بیشتر گزارش شده است
تیامین هیدروکلراید موجود در ویتامین B1 به عنوان عامل بروز آنافیلاکسی تهدید کننده حیات، به ویژه در موارد متعدد در صورت حساسیت بیمار به آن، شناخته شده است. واکنش هایی ناشی از ویتامین B1 که کمتر حیات بیمار را تهدید می کنند شامل: اضطراب، خارش، ناراحتی تنفسی، حالت تهوع و درد شکمی هستند. استفراغ، بی اشتهایی، سردرد، تحریک پذیری، لرزش و تپش قلب، می تواند ناشی از سندرم مصرف بیش از حد ویتامین B1 باشد
عوارض جانبی ویتامین B2 در مرحله آماده سازی دارو نادر است، اما ممکن است برای تشخیص حساسیت آنافیلاکتیک، آزمایش پوستی یا در صورت لزوم آزمایش حساسیت درون پوستی توصیه شود.
مصرف دوزهای بیشتر ویتامین B3 یا نیاسین باعث تهوع و استفراغ می شود. افزایش میزان این ویتامین در جریان خون به عنوان اسید نیکوتینیک، می تواند باعث سرخ شدن پوست شود که این واکنش در واقع به دلیل مصرف بیشتر از حد تحمل (UL) نیاسین در 35 میلی گرم در روز برای بزرگسالان است.
در تحقیقات گزارش شده است که ویتامینهای (B5 و B7 ،H) باعث ایجاد واکنش‌های نامطلوب تهدید کننده حیات پلوروپریکاردیت ائوزینوفیلیک می‌شوند، به همین دلیل سابقه بیمار برای چنین حساسیتی باید قبل از تجویز ویتامین ها بررسی شود.
مصرف طولانی و بیش از حد ویتامین ب 6 ( 150-200 میلی گرم در روز) طی هفته ها می تواند باعث اختلال شدید عملکرد سیستم حسی-عصبی و آتاکسی شود. اما با مصرف نرمال عوارض جانبی جدی برای ویتامین B6 (پیریدوکسین)گزارش نشده است، البته اسهال، استفراغ و درماتیت مشابه روزاسه ممکن است در برخی موارد مشاهده شود.
حتما بخوانید: خواص ویتامین B6 (پیریدوکسین) برای سلامتی
فواید تزریق آمپول ب کمپلکس
- در درمان کمبودهای تغذیه ای
آمپول B Complex مکمل ویتامین B است. به درمان شرایط ناشی از سطوح پایین ویتامین B کمک می کند. ویتامین B یک ماده مغذی ضروری است که به بدن کمک می کند تا عملکردهای مختلفی مانند حفظ بافت عصبی سالم، عملکرد مغز و تولید گلبول های قرمز را انجام دهد.
ویتامین های موجود در آمپول ب کمپلکس:
هر ویال 30 میلی لیتری حاوی: 100 میلی گرم ویتامین B1 به شکل تیامین هیدروکلراید، 2 میلی گرم ویتامین B2 به شکل ریبوفلاوین 5- فسفات سدیم، 100 میلی گرم B3 به شکل نیاسینامید، 2 میلی گرم ویتامین B5 به شکل دکسپانتنول و 2 میلی گرم ویتامین B6 به شکل پیریدوکسین هیدروکلراید.
ویتامین های گروه B برای عملکرد مناسب چرخه متیلاسیون، سنتز DNA، ترمیم و حفظ فسفولیپیدها ضروری هستند و به طور کلی برای سلامت پوست، ماهیچه ها، مغز و عملکرد سیستم عصبی ضروری هستند. عملکردهای تک به تک این ویتامین ها در قسمت زیر توضیح داده شده است، اما معمولا این ویتامین ها برای دستیابی اثر مورد نیاز با هم کار می کنند.
ویتامین B1 (تیامین)
این ویتامین نقش مهمی در متابولیسم انرژی، تقویت سیستم ایمنی و عملکرد سیستم عصبی برعهده دارد. ویتامین B1 می تواند برای جلوگیری از بروز دیابت نوع 2، چندین بیماری قلبی عروقی، برخی اختلالات بینایی و کلیوی و بیماری های عصبی مانند بیماری آلزایمر موثر عمل کند.
ویتامین B2 (ریبوفلاوین)
ویتامین B2 یک آنتی اکسیدان قوی است و نقش حیاتی در حفظ سلول های خونی سالم و افزایش متابولیسم بدن ایفا می کند.
ویتامین B3 (نیاسین) (آمپول ب کمپلکس برای مو)
نیاسین نقش مهمی در عملکرد صحیح سیستم عصبی و گوارشی دارد. مانند سایر ویتامین های خانواده برای تولید انرژی و متابولیسم اسیدهای چرب ضروری است. همچنین باعث سلامت پوست، ناخن و مو می شود.
ویتامین B5 (پانتوتِنیک اسید)
اسید پانتوتنیک برای رشد سالم سیستم عصبی مرکزی ضروری است. در تولید انرژی و از طریق چرخه های متابولیک و آنابولیک مختلف در گسترش اسیدهای آمینه، سلول های خونی، ویتامین D3 و سایر اسیدهای چرب نقش دارد.
حتما بخوانید: خواص ویتامین B5 برای سلامتی و علائم کمبود آن
ویتامین B6 (پیریدوکسین)
ویتامین B6 نقش بسیار موثری در سنتز انتقال دهنده های عصبی دارد و برای سلامت روان ضروری است. همچنین تأثیر مستقیمی بر عملکرد سیستم ایمنی دارد. این ویتامین در متابولیسم اسیدهای آمینه نقش دارد و یک عامل کمکی ضروری در چرخه فولات است که کمبود آن می تواند منجر به کم خونی شود. شواهد اپیدمیولوژیک در برخی موارد نشان می دهد که دوزهای پذیرفته شده ویتامین B فقط برای جلوگیری از کمبود نهایی آنها مفید است. مزایای بیشتر این ویتامین می تواند از طریق دریافت دوزهای بالاتر نسبت به مواردی که توسط RDA رژیم غذایی پیشنهادی فراهم می شود، حاصل شود.
مکانیسم های عملکرد ویتامین گروه B
ویتامین های گروه B نقش های متفاوتی در بدن بر عهده دارند، اما عملکرد آنها به هم مرتبط و مکمل یکدیگر هستند. آنها به عنوان کوآنزیم در چندین واکنش بیوشیمیایی عمل می کنند تا با ایجاد هولوآنزیم واکنش آنزیمی پروتئین مربوطه را فعال کنند. آنها به عنوان هولوآنزیم در اکثر فرآیندهای سلولی شرکت دارند.
اگرچه ویتامین B1 و B6 در چرخه متیونین و چرخه اسید سیتریک که فرآیند تولید انرژی میتوکندری است، بصورت فعال‌تری شرکت می‌کنند، اما تمامی ویتامینهای گروه B در اجرای موفقیت آمیز آن دخیل هستند. ویتامین های گروه B همچنین با ایفای نقش مهمی در سیستم عصبی مرکزی و عملکرد سیستم عصبی محیطی به حفظ سلامت سیستم عصبی کمک می کنند.
ویتامین B1 (تیامین) به عنوان یک کوآنزیم با آنزیم ترانس کتولاز در مسیر پنتوز فسفات گلیکولیز عمل می کند. این مسیر قند پنتوز را برای سنتز اسید آمینه و نوکلئیک اسید تولید می کند و گلوکز را از طریق بازیابی کربن از مسیر شنت پنتوز فسفات به ریبولوز-5-فسفات تبدیل می کند.
ویتامین B2 (ریبوفلاوین) نقش مهمی در بسیاری از واکنش‌های ردوکس بیولوژیکی مهم مانند مسیرهای تولید انرژی، بیوسنتز، سم‌زدایی و مهار الکترون 910 به عنوان پیش‌ساز کوآنزیم فلاوین مونوکلئوتید (FMN) و فلاوین آدنین دی نوکلئوتید (FAD) برعهده دارد. ریبوفلاوین همچنین برای متابولیسم هموسیستئین ، به عنوان یک کوفاکتور برای متیلن تتراهیدروفولات ردوکتاز (MTHFR) و متیونین سنتاز ردوکتاز (MTRR) ضروری است.
در چرخه اسید سیتریک، ویتامین B3 (نیاسین) در تشکیل استیل CoA نقش دارد در حالی که تبدیل آنزیم نیکوتین آدنین دی نوکلئوتید، NAD+ اکسید شده به NADH احیا شده هم انجام می شود. در چرخه متیونین، آنابولیک، نیاسین، در شکل اکسید شده NAD، یک کوفاکتور ضروری برای آنزیم های دی هیدروفولات ردوکتاز در چرخه فولات یا تتراهیدروبیوپترین و اس-آدنوزیل هموسیستئین هیدرولاز است.
ویتامین B5 (اسید پانتوتنیک)، جزء کوآنزیم A است.بدن حداقل از 70 آنزیم کوآنزیم A برای متابولیسم چربی، پروتئین، کربوهیدرات ها و عملکرد مناسب چرخه اسید سیتریک استفاده می کند. همچنین این آنزیم در سنتز چندین فرستنده عصبی نیز نقش دارد.
ویتامین B6 (پیریدوکسین) به عنوان یک کوفاکتور ضروری در چرخه فولات عمل می کند و با سرین هیدروکسی متیل ترانسفراز ترکیب می شود تا تبدیل تتراهیدروفولات (THF) به 5.10-متیلن تترا هیدرو فولات را انجام دهد. ویتامین B6 یک کوفاکتور محدود کننده سرعت در سنتز چندین انتقال دهنده عصبی، به عنوان دوپامین، سروتونین، گاما-آمینوبوتیریک اسید (GABA)، نورآدرنالین و هورمون ملاتونین محسوب می شود. حتی یک کمبود جزئی ویتامین B6 می تواند باعث کاهش قابل توجه این انتقال دهنده های عصبی شود. ویتامین B6 همچنین نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی برعهده دارد و همچنین یک نشانگر زیستی التهاب است و کاهش آن با التهاب شدید در بدن همراه است.
حتما بخوانید: بالا بردن سروتونین با 8 ماده غذایی سالم
موارد منع مصرف آمپول ب کمپلکس (اقدامات احتیاطی)
تزریق داخل وریدی ویتامین گروه B باید به آرامی انجام شود و در صورت لزوم،آمپول در زمان آماده سازی باید رقیق شود تا از بروز واکنش سریع جلوگیری شود.باید از بیمار در قرار ملاقات حضوری در مورد علائم ناشی از دوزهای قبلی سوال شود تا مانع از بروز واکنش های شدید شود.انجام آزمایش حساسیت پوستی قبل از تجویز توصیه می شود. برای بیماران مسن تر (60+ سال) به ویژه مبتلا به تصلب شرایین، احتمال افت گردش خون پس از تجویز دارو باید در نظر گرفته شود.
آمپول ب کمپلکس در بارداری یا شیردهی
ویتامین های گروه B به طور کلی در دوران بارداری و شیردهی بر اساس نیاز فردی توصیه می شوند. این ویتامین ها از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می شوند. هیچ داده ایمنی خاصی مبنی بر بی خطر بودن این ویتامین ها در این دوران قابل شناسایی نیست. بهتر است قبل از استفاده دارو توصیه پزشک را در نظر بگیرید.
تداخلات دارویی آمپول ب کمپلکس
در تحقیقات گزارش شده است که ویتامین B6 با ویتامین K در حضور اسید فولیک با افزایش INR (نسبت نرمال شده بین المللی) تداخل نامطلوبی بهمراه دارد. برخی از داروهای ضد افسردگی در صورت استفاده با ویتامین B کمپلکس می توانند باعث وحشت شوند که این تاثیر می تواند تأثیر بالقوه این ویتامین ها بروی سیستم عصبی مرکزی باشد. زمانی که ویتامین B6 با داروهای ضد بارداری خوراکی مصرف می شود ممکن است اثربخشی آنها را کاهش دهد و باعث تهوع شود.
به عنوان یک درمان مشترک مانند پیوند متقابل کلاژن (CXL) و کاشت قطعه حلقه داخل استرومایی ﻗﺮﻧﻴﻪ (ICRS) برای درمان چشم‌های کراتوکونیک، هیچ اثر نامطلوبی برای تزریق ویتامین B2 (ریبوفلاوین) گزارش نشده است.
حتما بخوانید: درمان افسردگی در خانه بدون دارو
آمپول ب کمپلکس با هر یک از داروهای زیر می تواند اثر هر یک از آنها را تغییر داده و عوارض جانبی نامطلوب ایجاد کند.
- اورلیستات که با نام تجاری: Orli-Misia، Redufat، Orlistat عرضه می شود
نکات استفاده از آمپول ب کمپلکس
- آمپول ب کمپلکس برای درمان سطح پایین ویتامین B در بدن تجویز می شود.
- ممکن است پزشک از شما بخواهد که آزمایش خون خود را برای نظارت بر سطح ویتامین B انجام دهید.
- در صورت داشتن هر گونه اختلال خونی به پزشک خود اطلاع دهید.
نحوه نگهداری
این دارو را در یخچال در دمای 36 تا 46 درجه فارنهایت (2 تا 8 درجه سانتی گراد) نگهداری کنید. تمام داروها را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید. هر گونه داروی استفاده نشده را بعد از اتمام تاریخ مصرف دور بیندازید. داروهای مصرف نشده را شسته و در سینک یا فاضلاب دور نریزید.
سوالات رایج درباره آمپول ب کمپلکس
س. تزریق کمپلکس B چیست؟ آن برای چه کاری استفاده می شود؟
آمپول B Complex دارویی است که در درمان کمبود ویتامین B استفاده می شود. ویتامین B یک ماده مغذی مهم است که به بدن کمک می کند تا عملکردهای مختلفی مانند حفظ بافت عصبی سالم، عملکرد مغز و تولید گلبول های قرمز را انجام دهد.
س. اگر سطح ویتامین B من پایین باشد چه؟
کمبود ویتامین B می تواند باعث خستگی مفرط، احساس ضعف، کمبود انرژی یا تپش قلب (ضربان قلب قابل توجه) شود.
س. آیا تزریق کمپلکس B موثر است؟
تزریق کمپلکس B در صورت استفاده در دوز و مدت زمان توصیه شده توسط پزشک مؤثر است. حتی اگر بهبودی در وضعیت خود مشاهده کردید، مصرف آن را قطع نکنید. اگر مصرف آمپول B Complex را خیلی زود متوقف کنید، علائم ممکن است بازگشت یا بدتر شوند.
س. تزریق B COMPLEX چگونه انجام می شود؟
تزریق کمپلکس B باید فقط تحت نظارت یک متخصص مراقبت های بهداشتی آموزش دیده یا یک پزشک انجام شود و نباید خودتان آن را تزریق کنید. مقدار دوز به شرایطی که تحت درمان هستید بستگی دارد و پزشک شما تصمیم می گیرد. دستورالعمل های پزشک خود را به دقت دنبال کنید تا حداکثر سود را از تزریق B COMPLEX ببرید.
سخن آخر
اگر به خصوص در سه ماه اول باردار هستید، قصد بارداری دارید یا در دوران شیردهی هستید، به پزشک خود اطلاع دهید. غذاهای غنی از ویتامین B مانند مرغ، تخم مرغ، شیر، پنیر، ماهی، اسفناج و غیره را در رژیم غذایی خود بگنجانید.