سرطان دهانه رحم ناشی از رشد غیر طبیعی سلول ها در پوشش دهانه رحم است. عامل خطر اصلی دیگر سرطان دهانه رحم سیگار کشیدن است. علائم و راه های تشخیص سرطان دهانه رحم و همچنین آزمایش پاپ اسمیر برای غربالگری سرطان گردن رحم می تواند به درمان آن کمک کند. در این مقاله سلام دنیا، درباره اینکه سرمان دهانه رحم در اثر چیست و راه پیشگیری از آن کدام است صحبت کردیم. با ما همراه باشید.
سرطان دهانه رحم چیست؟
سرطان دهانه رحم ناشی از رشد غیر طبیعی سلول ها در پوشش دهانه رحم است. شایع ترین سرطان دهانه رحم، سرطان کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC) است که 70 درصد از موارد ابتلا را تشکیل می دهد. آدنوکارسینوم کمتر شایع است (حدود 25٪ موارد) و تشخیص آن دشوارتر است، زیرا این سرطان از قسمت بالایی دهانه رحم شروع می شود.
سن ابتلا به سرطان دهانه رحم
- در بررسی ها ارزیابی شد که در سال 2021، 913 مورد سرطان دهانه رحم در استرالیا تشخیص داده شود. خطر ابتلای یک زن در سن 85 سالگی، 1 در 162 است.
- از زمانی که برنامه ملی غربالگری دهانه رحم در سال 1991 آغاز شد و یک برنامه ملی واکسن ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) در سال 2007 معرفی شد، بروز سرطان دهانه رحم به طرز قابل توجهی کاهش پیدا کرده است.
- شانس زنده ماندن در سرطان دهانه رحم برای حداقل 5 سال، 74 درصد است.
علائم سرطان دهانه رحم (سرطان گردن رحم)
تغییرات پیش سرطانی در سلول های دهانه رحم به ندرت باعث بروز علائمی می شود. تنها راه برای اطلاع از رشد غیر طبیعی سلول که ممکن است به سرطان تبدیل شوند، انجام آزمایش غربالگری دهانه رحم است. اگر تغییرات اولیه سلول ها به سرطان دهانه رحم تبدیل شود، شایع ترین علائم آن عبارتند از:
- خونریزی واژینال بین دوره های قاعدگی
- خونریزی قاعدگی طولانی تر یا شدیدتر از حد معمول
- درد هنگام مقاربت
- خونریزی بعد از مقاربت
- درد لگن
- تغییر در ترشحات واژن مانند ترشحات بیشتر یا می تواند رنگ یا بوی شدید یا غیر معمول داشته باشد
- خونریزی واژن بعد از یائسگی
حتما بخوانید: علت انواع ترشحات واژن چیست
این علائم می تواند به دلیل وجود بیماری های دیگر هم ایجاد شود، اما اگر نگران هستید یا علائم شما ادامه پیدا کرد، با پزشک خود تماس بگیرید. این موضوع برای هر خانمی مهم است، حالا چه رابطه جنسی داشته باشید یا نداشته باشید.
علت بروز سرطان دهانه رحم (خطرات سرطان دهانه رحم)
تقریباً همه موارد سرطان دهانه رحم ناشی از عفونت مداوم با عفونت ناشی از برخی از انواع پرخطر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. این موارد بزرگترین عامل خطر برای سرطان دهانه رحم محسوب می شوند. عامل خطر اصلی دیگر سرطان دهانه رحم سیگار کشیدن است.
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد زنانی که به مدت 5 سال یا بیشتر از قرص‌های ضد بارداری استفاده کرده‌اند، در معرض خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی HPV قرار دارند. این خطر اندک است و در تحقیقات نشان داده شده است که مصرف قرص خطر ابتلا به سرطان های دیگر مانند سرطان تخمدان و رحم را نیز کاهش می دهد.
سرطان دهانه رحم در اثر چیست
سایر عوامل خطر سرطان دهانه رحم عبارتند از:
- استعمال دخانیات و قرار گرفتن در معرض دود دست دوم سیگار (سیگار کشیدن غیرفعال)
حتما بخوانید: خطرات ناشی از دود سیگار (دست دوم و سوم)
- سیستم ایمنی ضعیف
- اگر برای مادر شما قرص دی اتیل استیل بسترول (DES)، شکل مصنوعی هورمون زنانه استروژن در دوران بارداری (بین سال‌های 1939 تا 1971) تجویز شده باشد.
- از هر 10 زن حدوداً 8 نفر در طول زندگی خود به ویروس پاپیلومای انسانی HPV تناسلی مبتلا می‌شوند. اکثر زنان مبتلا به عفونت ویروس پاپیلومای انسانی HPV هرگز به سرطان دهانه رحم مبتلا نمی شوند. تنها چند نوع ویروس پاپیلومای انسانی HPV منجر به بروز سرطان دهانه رحم می شود.
سرطان دهانه رحم چگونه تشخیص داده میشود
اگر نتایج آزمایش غربالگری شما بیانگر وجود علائم سرطان باشد،برای آزمایشات بیشتر به پزشک متخصص ارجاع داده خواهید شد.
آزمایش های معمول برای تشخیص سرطان دهانه رحم عبارتند از:
آزمایش کولپوسکوپی با بیوپسی
آزمایش کولپوسکوپی محل قرارگیری سلول‌های غیرطبیعی در دهانه رحم و شکل ظاهری آنها را مشخص می‌کند. اسپکولوم وارد واژن شما می شود تا پزشک بتواند دهانه رحم و واژن را از طریق کولپوسکوپ مشاهده کند، ابزاری که ناحیه واژن را بزرگ می کند، مانند دوربین دوچشمی. دوربین نزدیک فرج شما قرار می گیرد اما داخل بدن شما قرار نمی گیرد. این روش توسط یک متخصص که معمولا یک متخصص بیماری های زنان است یا در برخی کلینیک ها توسط پرستار انجام می شود.
- اگر متخصص آزمایش کولپوسکوپی هر ناحیه مشکوکی را ببیند، معمولاً یک نمونه بافت (بیوپسی) از سطح دهانه رحم برای بررسی زیر میکروسکوپ توسط پاتولوژیست خارج می کند.
- برداشتن سلول های پیش سرطانی با حلقه الکتریکی (LLETZ) یا بیوپسی مخروطی
اگر هر یک از آزمایشات، تغییرات سلول های پیش سرطانی را نشان دهد، ممکن است یکی از روش های برداشتن حلقه الکتریکی ((LLETZ یا بیوپسی مخروطی انجام شود.
- روش LLETZ رایج ترین روش برداشتن بافت دهانه رحم برای معاینه و درمان تغییرات پیش سرطانی دهانه رحم است. این روش معمولاً تحت بی حسی موضعی انجام می شود.
- روش بیوپسی مخروطی در مواردی که تغییرات غیر طبیعی سلول‌ها در دهانه رحم وجود دارد یا در صورت مشکوک بودن به سرطان در مراحل اولیه استفاده میشود.
بعد از تشخیص سرطان دهانه رحم
پس از اطلاع از ابتلا به سرطان دهانه رحم، ممکن است دچار شوک، اضطراب، ناراحتی یا سردرگمی شوید. این واکنش ها طبیعی هستند. البته واکنش هر شخصی متفاوت است اما نمی توان خیلی راحت با این مسئله هم برخورد کرد. ممکن است صحبت با خانواده و دوستان در مورد وضعیت تان مفید باشد. در مورد گزینه های درمانی خود با پزشک خود صحبت کنید و هر اندازه که نیاز دارید درباره این بیماری اطلاعات جمع آوری کنید.
درمان سرطان دهانه رحم
مشخص کردن مراحل سرطان دهانه رحم
اگر سرطان دهانه رحم تشخیص داده شود، از مرحله اول مرحله بندی می شود، یعنی تغییرات غیرطبیعی سلول های فقط در بافت دهانه رحم تا مرحله 4 پیدا می شوند، به این معنی که سرطان فراتر از لگن به ریه، کبد یا استخوان ها گسترش یافته است. این کار به پزشکان کمک می کند تا بهترین درمان را برای شما تعیین کنند.
انواع درمان سرطان دهانه رحم
درمان سرطان دهانه رحم بستگی به مرحله بیماری دارد. برای بیماری در مراحل اولیه و تومورهای های کم حجم (کمتر از 4 سانتی متر)، درمان انتخابی جراحی، گاهی اوقات بعد از آن با شیمی درمانی است.
- اگر تومور کوچک باشد، ممکن است بیوپسی مخروطی کافی باشد، در برخی موارد هیسترکتومی (برداشتن رحم با جراحی) لازم است.
حتما بخوانید: هیسترکتومی چیست
- درمان های موضعی برای بیماری های پیشرفته، ترکیبی از پرتودرمانی (رادیوتراپی) و شیمی درمانی (سیس پلاتین) استفاده می شود.
- برای بیماری متاستاتیک، شیمی درمانی (پلاتین یا فلوئورواوراسیل) یا مراقبت تسکینی به تنهایی کافی است.
تیم درمان سرطان گردن رحم
بسته به نوع درمان شما، تیم درمانی شما ممکن است متشکل از تعدادی متخصص پزشکی مختلف باشد، مانند: GP (پزشک عمومی) که از سلامت عمومی شما مراقبت می کند و با متخصصان شما برای هماهنگی درمان همکاری می کند.
- متخصص انکولوژی زنان - سرطان های دستگاه تناسلی زنان را تشخیص و درمان می کند
- متخصص انکولوژی پرتودرمانی - درمان پرتودرمانی را تجویز و هماهنگ می کند
- پزشک متخصص انکولوژی - دوره شیمی درمانی را تجویز و هماهنگ می کند.
- درمانگر هماهنگ کنندگان مراقبت از سرطان- درمان های شما را هماهنگ می کنند، با تیم متشکل از چند پزشک متخصص ارتباط برقرار می کنند و از شما و خانواده تان در طول درمان حمایت می کنند.
- متخصص تغذیه- برنامه غذایی را پیشنهاد می کند که در دوران درمان و بهبودی باید رعایت شود.
- سایر متخصصان بهداشتی وابسته - مانند مددکاران اجتماعی، داروسازان و مشاوران..
غربالگری سرطان دهانه رحم (پاپ اسمیر)
- آزمایش پاپ اسمیر به آزمایشات جدید غربالگری دهانه رحم تغییر پیدا کرده است.
- میزان بروز و مرگ و میر ناشی از سرطان دهانه رحم در استرالیا از زمان معرفی برنامه ملی غربالگری دهانه رحم در سال 1991 به نیم کاهش پیدا کرده است.
از 1 دسامبر سال 2017، آزمایش پاپ اسمیر جایگزین تست جدید غربالگری دهانه رحم شد. بر اساس برنامه جدید، اکثر زنان 25 تا 74 ساله هر پنج سال یکبار آزمایش خواهند شد. اگر قبلا تست پاپ اسمیر انجام داده اید، باید اولین تست ویروس پاپیلومای انسانی HPV خود را 2 سال پس از آخرین تست پاپ اسمیر انجام دهید. اگر نتیجه تست HPV منفی بود، می توانید 5 سال تا آزمایش غربالگری بعدی خود صبر کنید.
تغییرات در سال 2006 معرفی یک واکسن علیه سویه های خاص ویروس پاپیلومای انسانی HPV را تایید می کند. این بخشی از تمدید برنامه ملی غربالگری دهانه رحم خواهد بود. برنامه غربالگری جدید که برای همکاری با برنامه واکسیناسیون ویروس پاپیلومای انسانی HPV، در اختیار پسران و دختران نوجوان قرار گرفت، برای کمک به کاهش بروز سرطان دهانه رحم طراحی شده است.
در موارد خاص، شما می‌توانید تحت نظارت یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی که غربالگری دهانه رحم را نیز انجام می‌دهد، نمونه برداری کنید. شما باید حداقل 30 سال سن داشته باشید و هرگز آزمایش غربالگری دهانه رحم انجام نداده باشید یا حداقل 2 سال از موعد انجام آزمایش گذشته باشد.
استرالیا قرار است اولین کشوری باشد که سرطان دهانه رحم را به عنوان یک موضوع بهداشت عمومی حذف می کند، به همین دلیل انجام آزمایش غربالگری دهانه رحم در این کشور بسیار مهم است.
پیشگیری از سرطان دهانه رحم
واکسن ویروس پاپیلومای انسانی HPV
این واکسن برای مقابله با انواع خاصی از ویروس پاپیلومای انسانی HPV است که تقریباً همه سرطان‌های دهانه رحم را ایجاد می‌کنند. واکسن گارداسیل 9 برای محافظت در برابر 9 گونه از ویروس پاپیلومای انسانی HPV که حدود 90 درصد از سرطان های دهانه رحم را ایجاد می کنند، ایجاد شده است. از طریق برنامه ملی ایمن سازی، اکثر دختران و پسران دختر در استرالیا 12 تا 13 سال و کمتر واکسن ویروس پاپیلومای انسانی HPV را در برنامه های مدرسه دریافت می کنند. این واکسن به صورت 2 دوز تزریقی تجویز می شود. اگر دوز دوم 6 تا 12 ماه پس از اولین دوز، تزریق شود، واکسن اثربخشی بیشتری دارد.
حتما بخوانید: بیماری اچ پی وی (HPV) چیست
دریافت واکسن ویروس پاپیلومای انسانی HPV به این معنی نیست که نباید به طور منظم آزمایش های غربالگری سرطان دهانه رحم را انجام دهید. اگر در مقابل ویروس پاپیلومای انسانی HPV واکسینه شده اید، باید اولین غربالگری خود را در سن 25 سالگی و سپس هر 5 سال یکبار انجام دهید.
پیش بینی سرطان دهانه رحم (آیا سرطان دهانه رحم کشنده است)
- پیش بینی دقیق روند بیماری برای پزشک امکان پذیر نیست، زیرا این امر به شرایط فردی هر فرد بستگی دارد. با این حال، پزشک ممکن است بر اساس نوع سرطان دهانه رحم، نتایج آزمایش، سرعت رشد تومور، و همچنین سن، تناسب اندام و سابقه پزشکی، پیش آگهی، نتیجه احتمالی بیماری را به شما اطلاع دهد.
- سرطان دهانه رحم اگر زود تشخیص داده شود می تواند به طور موثر درمان شود. اکثر زنان مبتلا به سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه درمان خواهند شد.
- درمان سرطان دهانه رحم ممکن است باردار شدن را دشوارتر یا غیرممکن کند. اگر بارداری برای شما مسئله مهمی است، قبل از شروع درمان با پزشک خود صحبت کنید.
سخن آخر
شایع ترین سرطان دهانه رحم، سرطان کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC) است که 70 درصد از موارد ابتلا را تشکیل می دهد. درمان سرطان دهانه رحم بستگی به مرحله بیماری دارد. آیا سرطان دهانه رحم کشنده است و علائم و راه پیشگیری را در این مطلب برای شما بیان کردیم.امیدوارم برایتان مفید بوده باشد و آن را با دوستان خود برای کسب آگاهی بیشتر در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید.