ترکیب برخی غذاها باهم ضرر بیشتری دارد و تنوع خواری باعث می شود غذاهایی که ترکیبشان مضر است، باهم خورده شود؛ در طب سنتی - اسلامی اجتماع اغذيه زیر را عامل امراض بد و صعب العلاج و مزمن دانسته اند؛ مخصوصا مداومت برخوردن آن ها
ترکیبات غذایی ممنوعه از دیدگاه طب سنتی
1. مصرف ماهی با لبنیات (ماست شیرین)
چون خلط بلغمی و سوداوی تولید می کند. اگر سودا تولید کند، باعث جذام و برص و قولنج و کولیت روده است، اگر به بلغم تبدیل شود، باعث بیماری هایی مانند فلج می شود.
2. آب سرد بعد از نان و شیرینی جات
زیرا باعث تولید بخار و عفونت و سردرد و ضعف چشم و ... می شود.
3. مرغ با لبنیات (ماست و شیر)
همانند ماهی یا ماست باعث تولید سودا و بلغم غیرطبیعی می شود.
4. مویز با عسل
همچنین خربزه با عسل و آب سرد بعد از میوه جات آبدار (خربزه، انگور، زردآلو و ...) مضر است.
5. ماهی با تخم مرغ
موجب نقرس و بواسیر و درد دندان می شود. ماهی با تخم مرغ، باعث امراض يد و مزمن مانند جذام و قلنج و ... می شود.
6. شیر با میوه های آبدار
زیرا هردو رود فاسد می شوند.
7. شیر را نباید با ترشی ها خورد
چون ترشی باعث پنیر شدن شیر می شود و اگر شیر در معده پنیر شود، سمی می شود.
8. سرکه با برنج
ترشیجات سرکه دارند، پس نباید با برنج مصرف شود که موجب آسیب و درد و قولنج است.
9. انگور با کله و پاچه
چون تولید خلط غليظ لزج می نماید.
10. ماست با ترب
چون هر دو غليظ اند و باعث درد معده و روده می شود.
اگر مدت زیادی این غذاها با هم خورده شود و بر آن مداومت شود، به تدریج اثر این ها ظاهر می شود و امراضی بروز پیدا می کند، نه این که با یک بار و دو بار خوردن فورا بیماری عارض شود.
استفاده از محصول بومی
در تغذیه صحیح، غذا باید در ارتباط با فصل، اقليم، شغل، سن و تغییر کند. طب سنتی همه پدیده ها، بیماری ها، خواص ادویه ها و هم چنین غذاها را در نظام طبایع و امزجه (سردی، گرمی، تری و خشکی) توجیه می کند. در تجویز و تدبیر تغذیه، مزاج افراد، مزاج سنین مختلف، مزاج فصول اربعه و مزاج جنس مذکر یا موقت را در نظر می گیرند؛ بنابراین هر منطقه باید غذای مخصوصی داشته باشد که با منطقه دیگر فرق دارد. در هر فصل هم باید با توجه به گرمی و سردی فصل، غذای خاصی استفاده شود. همه این ها مبتنی بر قانون مندی های طبیعت است؛ در این نظام طی پیچیدن یک نسخه برای همه افراد در همه مناطق و در همه فصول جایگاهی ندارد.
مردم سابق متناسب با اقلیم خودشان، تغذیه شان را تنظیم می کردند، زیرا هر اقلیم آب و هوای خاص خود را دارد و مزاج افراد محلی متناسب با آن شکل می گیرد. حتی مزاج روییدنی های آن منطقه نیز متناسب با همان اقلیم است، به همین خاطر حكما اعتقاد داشتند که دارو و محصولات قایل کشت هر منطقه، متناسب با مردم همان منطقه است. خلقت خداوند بسیار حکیمانه است و در آن، هر چیزی سر جای خودش قرار دارد. با این حساب، مردم نیاز چندانی به حمل ونقل مواد غذایی نداشتند و مایحتاج مردم هر منطقه در همان منطقه یافت می شد.
اما متاسفانه یکی از عادات بد تغذیه ای امروز جوامع که بیماری های زیادی را به بشر تحمیل کرده است، خوردن غذا و میوه مناطق دیگر است. در عصر جدید به دلیل پیشرفت حمل و نقل، محصولات یک منطقه به راحتی در اختیار منطقه ای دیگری قرار می گیرد و استفاده مردم مناطق دیگر از آن را تسهیل می کند.
متأسفانه بشر جديد عالم را به یک پازل به هم ریخته تبدیل کرده و همزیستی مسالمت آمیز با آن ندارد. داروی بومی همان طور که گفته شد دارو هم باید بومی مصرف شود. هر منطقه باید دارویی استفاده کند که در منطقه اش می رویددر مناطق گرمسیر، موهای افراد سیاه و مجعد است؛ هضم آن ها ضعیف است و دچار پیری زودرس می شوند. این مناطق مبتلا به بیماری های خاص دموی و صفراوی می شوند. مردم مناطق سردسیر عموما قوی و شجاع هستند و هضم خوبی دارند، اما بیشتر به سرماخوردگی مبتلا می شوند. مناطق مرطوب و خشک هم به همین شکل، دارای ویژگی های خاص و بیماری های خاص هستند.
حکما با در نظر گرفتن کلیه عوامل طبیعی ذکر شده و همچنین شغل و فرهنگ و دین و عادات مردم در منطقه، سیستم غذایی متناسبی برای آنها طراحی می کردند؛ مثلا افرادی که در شالیزارهای برنج کار می کردند، باید همواره در غذاهایشان از سیر استفاده کنند تا به بیماری های رطوبی مانند درد مفاصل دچار نشوند. هوای رطوبی این مناطق افراد را مستعد درد و ورم مفاصل و خستگی و خواب آلودگی می نماید و سیر از این عوارض جلوگیری می کند. یا مثلا سرکه برای ساکنان سرزمین های گرم و ساکنان سرزمین های تر مضر است. یکی از بزرگان در مورد کلم قمری در قم می گوید: اگر می خواهید در شهر قم بیمار نشوید، حتمأ ممارست برخوردن کلم قمری بکنید؛ زیرا در آن خواصی هست که باعث می شود، اهل قم بیمار نشوند. همچنین سوهان هایی که در قم استفاده می شود، مصلح آب پر املاح است و حکمای قم برای پیشگیری از بیماری های ناشی از آب قم، آن را درست کردند.
برای این که بدانید چه غذایی متناسب با بوم تان است، باید به غذاهای نسل قبل از خودمان مراجعه کنید و از بزرگترها لیست و ترکیب آنها را بپرسید. هر منطقه غذای مخصوص دارد و در غذایشان از ماده ای مخصوص استفاده می کنند؛ لیستی از آن ها را تهیه کنید و آنها را در سبد غذایی قرار دهید.
نخوردن میوه بعد غذا
خوردن سالادها (کاهو، خیار، گوجه و ...) با غذا باعث سوء هضم می شود و نفخ به دنبال دارد. سالادها سرد هستند، در حالی که معده برای هضم به گرمی نیاز دارد. خوردن سالاد ها و میوه قبل از غذا ضرر کمتری دارد.
چند نکته بسیار مهم در مورد مصرف میوه جات
خوردن میوه خصوص میوه های لطیف و آب دار (خربزه، هندوانه، طالبی، انگور، خیار، زردآلو، سیب) پس از غذا بسیار مضر است. چون خون فاسد و غلیظ و سوخته تولید می کند و هضم غذا را مختل کرده، باعث نفخ می شود و در درازمدت باعث امراض مزمن مانند بیماری های پوستی و ... می شود.
علت این است که این میوه ها لطيف و سريع الهضم هستند و زود از معده خارج می شوند و خوردن آن ها از روی غذا، باعث می شود زمان طویلی در معده. خوردن خربره بعد از گوشت اشتباه است؛ گوشت غذایی دیرهضم است و نیاز دارد تا در دستگاه گوارش کار بیشتری روی آن انجام شود، در حالی که خريزه، غذایی زود هضم است، وقتی این دو خوراکی همزمان با پشت سرهم مصرف می شوند، خربزه هضم می شود و باید از معده خارج شود، اما گوشت هنوز هضم نشده؛ در نتیجه خربزه می سوزد و هضم گوشت هم ناقص می ماند. بهترین زمان مصرف میوه ها دو تا سه ساعت پس از غذاست، یعنی زمانی که شکم خالی باشد و غذا از معده عبور کرده باشد. در مورد خربزه دقت شود که ناشتا مصرف نشود، چون باعث سکته و فلج می شود.