گیاه بسفایج دارای خواص دارویی بسیار زیادی است،که برای درمان بسیاری از بیماری ها کاربرد دارد. در این مطلب سلام دنیا در مورد خواص درمانی گیاه بسفایج برای یبوست، سودا، سلامتی زنان و مردان، نام دیگر بسفایج، نحوه مصرف و مضرات این گیاه صحبت خواهیم کرد. تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
مشخصات گیاه بسفایج
گیاه بسفایج کوچک و دارای ریزوم است که دارای برگ های باریک به طول حدود 8-40 سانتی متر و عرض 3-6 سانتی متر بر روی دمبرگ های صاف و بدون فلس یعنی 3-15 سانتی متر است. برگها همیشه سبز، مستطیل و پینه ای شکل با نوک تیز هستند. ساقه ها برگچه های مثلثی به اندازه 10-50 سانتی متر دارند و تا ساقه مرکزی به 10 تا 18 جفت یا برگچه تقسیم می شود. برگچه ها معمولا صاف یا اندکی دندانه دار هستند و به قاعده خود پهن تر هستند، جایی که اغلب برگ ها با یکدیگر تماس پیدا می کنند.
گیاه بسفایج چیست و برای چی خوبه
گیاه بسفایج یک نوع سرخس است و به از خانواده Polypodiaceae تعلق دارد و در طول سال یافت می شود. این گیاه بومی اروپاست و در شرق آسیا، آفریقا عمدتا در نواحی شمالی یافت می شود. در فرانسه تا ارتفاع 2000 متری رایج است. این گیاه همچنین در مناطق اسکاندیناوی بیشتر در قسمت جنوبی منطقه و برخی از مناطق آمریکا و شرق آسیا نیز یافت می شود. خانواده سرخس در سراسر ایالات متحده در جنگل های سایه دار و در کوه ها رایج هستند. این گیاه چند ساله دارای ریشه قهوه ای رنگ خزنده و نامنظم است که بویی عجیب و نسبتاً نامطبوع و طعم تا حدی بیمارگونه دارد.
حتما بخوانید: خواص و مضرات کاپاریس [گیاه کبر] برای سلامتی
ساقه های سبز و تزئینی از 6 تا 12 اینچ ارتفاع دارند، صاف و عمیقا پینه ای شده اند. میوه در سطح پایین برگ به صورت نقاط یا غلاف های طلایی بزرگ است. باید از ژوئن تا سپتامبر جمع آوری شود.ریزوم ان طعمی تلخ دارد و از آن برای تهیه شیرینی مانند گز استفاده می شود.گیاه بسفایج دارای ترکیباتی مانند مشتقات فورگلوسین، اسانس، روغن ثابت به میزان 8 درصد، تانن ها، پولی پودین آ و ب، قندها به میزان 5 درصد، گلی‌سریزین، مانیتول، پروتئین، نشاسته، کربوهیدرات ها و گلی‌سریزیک‌اسید است و برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده شده است. برخی از خواص سلامتی گیاه بسفایج شامل:
1. خواص گیاه بسفایج برای سلامت دستگاه گوارش
گیاه بسفایج سلامت دستگاه گوارش را تقویت می کند و ناراحتی های گوارشی را از بین می برد. تولید صفرا را تحریک می کند و برای درمان بیماری ها و افزایش اشتها استفاده می شود. به عنوان یک ملین ملایم و طبیعی برای یبوست عمل می کند.
2. خواص گیاه بسفایج برای کاهش تب
گیاه بسفایج به دلیل داشتن خاصیت تب بر، تب را کاهش می دهد.
3. خواص گیاه بسفایج برای روماتیسم و تسکین درد
گیاه بسفایج دارای خواص ضد درد است که به تسکین درد کمک می کند و به عنوان درمانی برای روماتیسم و آرتریت استفاده می شود. مطالعه‌ای که روی موش‌ها انجام شد نشان داد که عصاره‌هایی این گیاه از طریق بهبود زمان واکنش، درد را تسکین می‌دهند.
حتما بخوانید: 13 درمان گیاهی روماتیسم مفصلی
4. خواص گیاه بسفایج برای بهبود سلامت پوست
ضماد موضعی گیاه بسفایج برای درمان زخم‌های جزئی، بریدگی‌ها، خراش و گزش ها مفید است. خواص ضد باکتریایی موجود در این گیاه به جلوگیری از ایجاد عفونت و همچنین کاهش التهاب و تحریک و همچنین تسریع در بهبود زخم ها کمک می کند.استعمال موضعی این گیاه برای مقابله با بیماری های التهابی شایع پوست مانند اگزما و پسوریازیس کاربرد دارد.
5. سایر خواص بسفایج
- در هند ریشه نشاسته ای گیاه بسفایج جوشانده و برای خوردن استفاده می شد آنها از این جوشانده به عنوان داروی دفع کرم استفاده می کردند.
- در گذشته این گیاه را به مدت 24 ساعت در آب و خاکستر چوب خیس می کردند و برگهای جوان آن را مانند سبزی برای پخت و پز استفاده می کردند.
- بسیاری از گونه های سرخس نیز به عنوان جوشانده در درمان راشیتیسم در کودکان استفاده می شدند.
- جوشانده گیاه بسفایج ضد نفخ بسیار قوی است. این جوشانده برای دفع کرم های نواری، با اثرگذاری بر آزادسازی عضلات آنها موثر عمل می کند.
- وجود گرما باعث کم خونی جدی می شود و اندام های مختلف بدن را تضعیف می کند. مصرف شربت گیاه بسفایج به صورت جوشانده در درمان بیماریهای ریوی و کبدی بسیار مفید است. قدیمی ها از ریشه و کل گیاه در تهیه جوشانده ها و نوشیدنی های رژیمی برای طحال و سایر ناراحتی ها استفاده می کردند.
- ژاپنی ها از آن در سوپ استفاده می کنند. گفته می‌شود که این گیاه، بیمارانی که به شدت به بیماری ریوی مبتلا بودند را درمان کرده است.
اما در مصرف ان گیاه زیاده روی نکنید.
خواص بسفایج برای کبد
مصرف گیاه بسفایج با داشتن ترکیبات شیمیایی مهم برای حفظ سلامت کبد و بیماری کبد چرب مفید است.
خواص بسفایج برای یبوست
ریزوم گیاه بسفایج دارای ترکیباتی مهم مانند آلفامتیل بوتیریک استر است که دارای خاصیت مسهلی قوی که علاوه بر رفع یبوست در پاکسازی بدن نیز موثر است. به همین دلیل دمکرده این گیاه می تواند به درمان یبوست شدید کمک کند. علاوه براین گیاه بسفایج عملکردی مشابه یک ملین آرام و طبیعی دارد و می تواند یک درمان طبیعی برای یبوست محسوب شود.
حتما بخوانید: برای درمان یبوست چه بخوریم
خواص بسفایج برای سرماخوردگی
از آنجایی که گیاه بسفایج خاصیت خلط آور دارد، برای درمان بیماری های مختلف تنفسی از جمله سرماخوردگی مفید است. علاوه بر این، مصرف دم کرده گیاه بسفایج در درمان سرفه، احتقان و برونشیت نیز اثربخشی خوبی دارد.همچنین در طب قدیم گیاه بسفایج برای درمان سرماخودرگی و سرفه کاربرد داشته است.
خواص بسفایج برای ورم کلیه
استفاده از دم کرده گیاه بسفایج برای ورم کلیه مفید است.برای تهیه دمکرده بسفایج کافی است 5 گرم از این گیاه خشک را به 100 میلی لیتر آب جوش اضافه کنید و اجازه دهید دم بکشد و بعد میل نمایید.
خواص بسفایج برای سوء تغذیه
گیاه بسفایج دارای خاصیت اشتهاآوری است بنابراین می تواند با افزایش اشتها به درمان مشکل سوء تغذیه کمک کند.
خواص بسفایج برای بواسیر
مصرف دم کرده صاف شده گیاه بسفایج به همراه عناب به درمان بواسیر کمک می کند.برای تهیه این دم کرده 2 گرم بسفایج و 10 دانه عناب را به 200 سی‌سی آب اضافه کنید و بجوشانید و به مدت 15 روز آن را میل کنید.این دم کرده در افتادن دانه یا تکمه بواسیر نقش موثری دارد
خواص بسفایج برای سودا
گیاه بسفایج طبع گرم و خشکی دارد و و ضد بلغم و سودا است. بنابراین به رفع سودا بدن کمک می کند.به گفته ابن ماسویه،
مصرف ریشه بسفایج به همراه شکر یا ترکیب کردن آن به بعضی پُختنی‌ها و معجون‌ها بدون ایجاد دل پیچه و اذیت بلغم و سودا را «اسهال» می‌کند.
خواص بسفایج برای تصفیه خون
گیاه بسفایج خاصیت پاکسازی کننده دارد از این رو می تواند به راحتی به تصفیه خون کمک کند.
خواص گیاهی بسفایج در طب سنتی
- ترشح صفرا را تحریک می کند و به عنوان یک ملین ملایم عمل می کند.
- در طب گیاهی اروپا برای درمان هپاتیت و یرقان استفاده می شود و به عنوان درمان سوء هاضمه و رفع بی اشتهایی مصرف می شود.
حتما بخوانید: 21 درمان خانگی و طبیعی سوء هاضمه و معده درد
- چای ریشه گیاه بسفایج برای درمان پلوریت، گلودرد، کهیر و معده درد استفاده می شود.
- برای بیماری های ریوی و مشکلات کبدی کاربرد دارد.
- به درمان روماتیسم ،سوء هاضمه و اسهال کمک می کند.
- در درمان ورم کلیه و لقوه بسیار موثر است.
- ضماد ان نقش موثری در کاهش دردهای مفصلی و روماتیسمی دارد.
نحوه مصرف بسفایج
از گیاه بسفایج می توانید هم بصورت دم کرده و هم جوشانده استفاده کنید.
- جوشانده بسفایج: 20 تا 25 گرم قطعات ریزوم له شده بسفایج را به یک لیتر آب اضافه کنید. اجازه دهید به مدت 10 تا 15 دقیقه بجوشد. بعد از این مدت جوشانده را صاف کنید و برای چند نوبت در شبانه روز بنوشید. این جوشانده برای مصارف داخلی مانند بهبود سرفه و تسکین عوارض سرماخوردگی اثربخشی خوبی دارد.
- چای بسفایج: برای تهیه چای بسفایج ریزوم ها را پودر و 4 تا 5 ریزوم ان را استفاده کنید. برای تهیه این چای مقدار 4 تا 5 ریزوم پودر شده را به یک لیوان آب جوش اضافه کنید و اجازه دهید به مدت 15 دقیقه روی بخار دم بکشد، بعد از این مدت چای را صاف و میل کنید. مصرف روزانه 4 بار از این چای مجاز است. مصرف شربت یا چای گیاه بسفایج به دفع کرم ها کمک می کند.
مضرات بسفایج
- نباید از گیاه بسفایج به صورت خارجی استفاده شود زیرا می تواند باعث بثورات پوستی شود.
- استفاده بیش از حد از گیاه بسفایج منجر به عوارض جانبی مختلفی مانند استفراغ، حالت تهوع و درد معده می شود.
- افراد حساس ممکن است با استفاده از آن جوش های جزئی را تجربه کنند.
حتما بخوانید: برای حالت تهوع چی بخوریم
حقایقی در مورد گیاه بسفایج
- نام علمی گیاه بسفایج: Polypodium vulgare
- رشد گیاه بسفایج : گیاه چند ساله، سرخس کوچک
- اندازه گیاه: 30 سانتی متر ارتفاع
- ریزوم: صاف، قهوه ای مایل به زرد
- برگ ها: همیشه سبز، مستطیلی، 8 تا 40 سانتی متر (3.1-15.7 اینچ) طول و 3 تا 6 سانتی متر (1.2-2.4 اینچ) عرض
- قسمت های دارویی: ریشه و تاپ
نام دیگر بسفایج
سایر نامهای گیاه بسفایج شامل بسپایک، ثاقب الحجر، اضراس الکلب، بسفایج، دارحماز، تشتیوان، کثیرالارجل، قمی، بنکارعلا، بولوخوریو، اشتران، سکی رغلا، پولیپود، پولوپودیون، اشتیوان و دارچماز می باشد.
سخن پایانی:
بسفایج گیاهی دارویی است که از گذشته به دلیل خواص درمانی متعددی که داشته برای درمان بسیاری از بیماری استفاده شده است. از مهمترین خواص دارویی این گیاه می توان به درمان یبوست، بواسیر، ورم کلیه، مشکلات پوستی، درمان سرماخوردگی، دفع کرم، دستگاه گوارش و...اشاره کرد.
مقالات مرتبط:
خواص و مضرات افسنطین [خاراگوش] برای سرطان و لاغری
خواص و مضرات تاج خروس برای سقط و سرماخوردگی