با آغاز دوره بارداری و پیدایش حس مادرانه برای یک زن، زندگی جدید و متفاوتی شروع می شود. این زندگی جدید علاوه بر داشتن زیبایی ها و خوشی های مختص به خود، با تغییراتی همراه است. در دوران بارداری بویژه در 3 ماهه نخست و همچنین ماه های آخر برای اغلب مادران همراه با تغییرات فیزیولوژیکی، اختلالات روحی و روانی و برخی تنش هایی است که می تواند بی خوابی و اضطراب بوجود بیاورد. خواب در دوران بارداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ و به نوعی سلامت نوزاد آینده در گرو آرامش و خواب منظم و تغذیه مناسب مادر است. اهمیت این موضوع عاملی شده تا ما در این مقاله از بخش بارداری و نوزاد سلام دنیا، به بررسی بیخوابی در دوران بارداری و روش های درمان بی خوابی در بارداری بپردازیم.
فاکتورهای اصلی خواب در دوران بارداری
خواب در دوران بارداری باید دارای میزان و کیفیت بالایی باشد، این دو از فاکتورهای اصلی خواب برای همگان است، اما در دوران بارداری اهمیت ویژه تری دارد. تغییرات که در بدن مادر باردار ایجاد می شود باعث می شود که خوابیدن و بیدار شدن از خواب برای او قدری دشوار تر از حالت عادی باشد. یک مادر باردار باید 8 ساعت از شبانه روز خود را در رختخواب باشد و بتواند حداقل 7 ساعت از آن خواب مفید داشته باشد.
اگر یک مادر باردار برنامه ایی منظم و با کیفیت برای خواب خود نداشته باشد، دست به گریبان مشکلات فراوانی مانند احساس خستگی و ناآرامی و... می شود و این موضوع می تواند سلامت جنین را تحت تاثیر خود قرار دهد. بی خوابی و یا کم خوابی می تواند بر نحوه وضع حمل مادران باردار تاثیر داشته باشد.
حتما بخوانید: درمان بی خوابی در طب سنتی
بر اساس آمارهایی که طی بررسی های دقیق علمی بدست آمده است، مادرانی که در دوران بارداری خود خواب مناسب تری دارند کمتر مجبور به انجام عمل سزارین می شوند. این آمار نشان داده است که زنانی که برای اولین بار مادر شدن را تجربه می کنند، در صورتی که خواب کمتر از 6/5 ساعت در شبانه روز داشته باشند، احتمال نیاز آنها به عمل سزارین 4/5 برابر افزایش می یابد. لذا متخصصین زنان و زایمان توصیه می کنند که برای اینکه یک مادر به راحتی بتواند وضع حمل کند باید به میزان و کیفیت خواب خود اهمیت ویژه ایی بدهد.
علت کم خوابی و بی خوابی در دوران بارداری چیست
بروز اختلالات خواب در دوران بارداری تا حدی طبیعی است، و درصد بالایی از خانم های باردار دچار بی خوابی و یا کم خوابی میشوند. آمارها نشان داده اند که 80% زنان در این دوران با این موضوع دست و پنجه نرم می کنند. لذا توصیه می شود زنان با آغاز دوران بارداری به دنبال یادگیری روش هایی جهت ریلکس کردن و آرام کردن ماهیچه های خود و تنفس های شکمی باشند، تا این بازه زمانی را به خوبی و بدون استرس و اضطراب سپری کنند. همچنین بهتر است خانم ها یک برنامه منظمی را برای تنظیم خواب خود تدارک ببینند. و عاملی که ممکن است آنها را دچار بی خوابی کند را کنار بگذارند. عواملی مانند: مصرف نوشیدنی های کافیئن دار، مدت زمان تماشای تلویزیون قبل از ساعات خواب و.....
در ادامه به بررسی دلایل بی خوابی در دوران بارداری می پردازیم و راهکارهای درمانی برای آنها بیان می کنیم.
علت بی خوابی در هفته های اول بارداری
1. تکرر ادرار یکی از عوامل بی خوابی در دوران بارداری است
زیاد شدن تعداد بیرون روی در دوران بارداری بویژه در 3 ماه نخست، یکی از دلایل کم خوابی در دوران بارداری است. این موضوع می تواند بارها و بارها یک مادر باردار را در نیمه شب از خواب بیدار کند تا به اجابت مزاج بپردازد. دلیل این موضوع می تواند هورمون هایی باشد که در این دوران وارد مثانه می شوند. با تنبل شدن این هورمون ها، میزان تولید ادرار در دوران بارداری افزایش می یابد. همچنین کوچک شدن مثانه نیز در بروز این مشکل موثر است.
درمان بی خوابی در بارداری ناشی از تکرر ادرار
در این رابطه به زنان باردار توصیه می شود که قبل از اینکه بخواب بروند مایعات کمتری مصرف کنند. اما این کم کردن مقدار میزان مصرف آب نباید در بقیه ساعات روز نیز تکرار شود. کم آب شدن بدن در دوران بارداری نیز می تواند مشکلاتی برای مادر باردار بوجود بیاورد.
2. بیخوابی در دوران بارداری به علت حالت تهوع
حالت تهوع می تواند در هر لحظه از شبانه روز مزاحم استراحت مادران باردار شود. گاه صبح ها و گاه شب ( زمانی که مادر احتیاج به خواب دارد.)
حتما بخوانید: راهکارهایی برای رفع حالت تهوع زنان باردار
درمان بی خوابی در دوران بارداری ناشی از تهوع
لذا برای درمان بی خوابی در دوران بارداری که تهوع عامل آن است پیشنهاد می شود که که خانم های باردار در صبح ، غلات مصرف کنند و همچنین هیچگاه معده خود را خالی نگذارند، سعی کنید حتما با مقداری خوراک به اتاق خواب بروید. احساس گرسنگی می تواند عامل حالت تهوع شود و شما را مجبور کند که از خواب، بیدار و یا حالت استراحت خارج شوید.
3. علت بی خوابی در بارداری : تنگی نفس و کیپ شدن بینی
یکی از دلایل بی خوابی در دوران بارداری نفس تنگی هایی است که اغلب خانم های باردار به آن مبتلا می شوند. مجاری تنفسی خانم های باردار دچار گرفتگی میشود و خروپف میکند. این موضوع ممکن است بر اثر افزایش فشار خون و ابتلا به دیابت، در دوران بارداری باشد. در این صورت باید با پزشک معالج خود مشورت کنید تا تدبیری برای پایین آوردن فشار خون و کاهش قند شما بکند. افزایش وزن و یا حساسیت نیز از دیگر دلایل تنگی نفس در دوران بارداری است.
بالارفتن سطح هورمون استروژن در دوران بارداری باعث می شود تا مخاط بیشتری در بینی ترشح شود، این یکی دیگر از دلایل بی خوابی در دوران بارداری است.
حتما بخوانید: علل تنگی نفس در دوران بارداری و راه های درمان آن
درمان بی خوابی در دوران بارداری ناشی از تنگی نفس
برای حل این مشکل بهتر است از بالشت های بلندتری استفاده کنید تا سطح سر در هنگام خواب کمی بالاتر از بدن قرار گیرد. و همچنین هر از چندگاهی بخور بگیرید تا مجاری تنفسی شما به خوبی باز شود، حمام کردن با آب گرم نیز در این زمینه می تواند به شما کمک بکند. از دیگر عواملی که باعث ایجاد رینت بارداری ( گرفتگی بینی ) می شود، خوردن غذاهای تند است، پس بهتر است در رژیم غذایی خود دقت کنید.
4. بیخوابی در دوران بارداری بر اثر گرفتگی عضلات
کم شدن مقدار کلسیم و یا منیزیم در دوران بارداری باعث گرفتگی پاها می شود. که این خود یکی دیگر از عوامل بی خوابی در دوران بارداری است. بر اساس آمار های بدست آمده حدود 30% از خانم های باردار از این موضوع رنج میبرند.
درمان بی خوابی در دوران بارداری ناشی از گرفتگی عضلات
استفاده از دانه هایی مغذی مانند بادام و همچنین گنجاندن غلات در رژیم غذایی می تواند یکی از منابع تامین کلسیم و منیزیم مورد نیاز در دوران بارداری باشد. و همچنین می توانید بعد از مشورت کردن با پزشک خود از مکمل های کلسیم و منیزیم استفاده کنید.
5. سوزش معده باعث بی خوابی در دوران بارداری می شود
تغییر در اندازه رحم می تواند معده و مری خانم های باردار را تحت تاثیر خود قرار بدهد و میزان ترشح مایعات سوزناک در معده را افزایش دهد.
درمان بی خوابی در دوران بارداری ناشی از سوزش معده
برای درمان بی خوابی در دوران بارداری که بر اثر سوزش معده ایجاد میشود بهتر است خانم های باردار به پهلو بخوابند و کمی پاهای خود را به داخل شکم خود خم کنند و همچنین از یک بالشت بلندتر استفاده کنند.
6. خواب دیدن
زنان در دوران بارداری بیشتر از قبل، خواب های خود را به یاد می آورند. این نیز دلیلی دیگری برای بی خوابی در دوران بارداری است.
سخن آخر
علت بی خوابی در بارداری میتواند ناشی از تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی باشد که می توانید با استفاده از روش های درمان خانگی بی خوابی در بارداری که در این مطلب سلام دنیا به شما آموزش دادیم. به رفع بی خوابی یا کم خوابی دوران بارداری بپردازید. امیدوارم این مطلب برای شما مفید بوده باشد و آن را با دوستان و خانواده خود به اشتراک بگذارید.