طریقه و روش نگهداری شیر مادر برای نوزاد

اکثر مادران شیرده متوجه می شوند که نگهداری مناسب شیر مادر راحت و در بعضی مواقع ضروری است. و مادران شاغل و مادرانی که مجبور هستند تا کودک خود را در مهدکودک بگذارند، نیاز دارند که این کار را بیشتر انجام دهند. و اگر شما یک مادر شاغل نیستید، ضرری ندارد که بیاموزید چگونه شیر مادر را ذخیره کنید. چه کسی می داند؟ ممکن است این اطلاعات بعدها به شما کمک کند. بنابراین، در این متن دستورالعمل های خاصی وجود دارد که ممکن است به تمام سوالات شما در مورد ذخیره ایمن شیر مادر پاسخ دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر به خواندن این متن ادامه دهید.

دلایل دوشیدن شیر مادر

دوشیدن شیر مادر به معنی بیرون آوردن شیر از سینه است، پس می توانید آن را برای استفاده بعدی کودک ذخیره کنید. شما می توانید شیر را با دست خود بدوشید، یا برای این کار از یک پمپ دستی یا پمپ برقی استفاده کنید. ممکن است شیر را برای هر کدام از دلایل زیر بدوشید:

• اگر کودکتان قادر به مکیدن سینه به طور صحیح نیست
• اگر او یک نوزاد نارس است
• اگر شما و کودکتان در بیمارستان بستری هستید و نمی توانید به کودک در تمام مدت شیر بدهید
• اگر یک مادر شاغل هستید و باید کودک خود را به مهد کودک ببرید
• اگر در حال درس خواندن یا سایر تعهدات هستید
• اگر احساس می کنید که سینه شما ناراحت است و یا بیش از حد پر از شیر است
• برخی از مادران ممکن است شیر را برای شرایط اضطراری ذخیره کنند.
• اگر می خواهید که شیر مادر را با سایر غذاهای جامد کودک مخلوط کنید

انواع مختلف پمپ برای دوشیدن شیر مادر

انواع مختلفی از پمپ ها برای مادران مختلف مناسب است. بنابراین، با پزشک خود مشورت کرده و پمپ های مختلف را قبل از خرید، امتحان کنید.

در ادامه چندین روش مختلف برای دوشیدن شیر ذکر شده است:

مراحل دوشیدن شیر مادر

دوشیدن شیر مادر یک هنر است. اگرچه کمی زمان نیاز دارد تا این هنر را بیاموزید، اما با پیروی از مراحل ساده زیر به سرعت این کار را یاد می گیرید:

• دست خود را به طور کامل با آب و صابون بشوئید.
• دستگاه پمپ شیر سینه را شسته و بطری آن را با استفاده از ماشین ظرف شویی و آب داغ شسته و آماده کنید. آنها را با یک حوله تمیز کرده تا جریان هوا آنها را خشک کند. می توانید از محصولات Medela Quick Clean استفاده کرده تا آنها را بهتر بشوئید. اگر نوزادتان مریض یا نارس است، باید بخش های مختلف دستگاه پمپاژ سینه را ضد عفونی کنید.
• با دقت دستورالعمل های درج شده بر روی دستگاه پمپاژ را خوانده و بر اساس آن هر روز پمپ را تمیز کنید.
• وقتی احساس می کنید که سینه ها پر است، دوشیدن شیر را تمرین کنید. از یک سینه برای شیر دادن به کودک و از دیگری برای دوشیدن شیر با دستگاه پمپاژ استفاده کنید. وقتی کودکتان از غذا خوردن امتناع می کند، می توانید شیر را برای مدت کوتاهی بدوشید. از یک محافظ سینه برای شیردهی مناسب استفاده کنید که به راحتی اندازه نوک سینه های شما باشد.
• مادران شاغل می توانند به کودکان خود بیاموزند که از بطری شیر تغذیه کنند. قبل از آشنا کردن کودک با بطری شیر، باید به مدت 3 تا 4 هفته صبر کنید. اگر هر گونه مشکل دیگر در حین شیردهی دارید، با پزشک یا متخصص شیردهی مشورت کنید.

وقتی از کودک خود دور می مانید، شیر سینه را هر سه ساعت یک بار بدوشید. به مدت 10 دقیقه در حین استراحت و 15 دقیقه قبل از ناهار شیر را بدوشید و از یک دستگاه پمپاژ مناسب برای این منظور استفاده کنید. انجام این کار به حفظ منبع شیر مادر کمک می کند. می توانید به کودک خود در شب و بعد از زمان کار یا در تعطیلات شیر بدهید تا منبع شیر مناسب خود را حفظ کرده و با کودک نیز پیوند عاطفی برقرار کنید.

از کدام نوع ظرف می توان برای نگهداری شیر مادر استفاده کرد؟

ممکن است برای دوشیدن شیر تلاش زیادی کنید. اکنون، باید مطمئن شوید که به طور درستی آن را ذخیره می کنید. اگر در مورد اینکه چه نوع ظرفی استفاده می کنید، گیج شده اید، باید متن زیر را بخوانید:

1. بطری

• ظروف شیشه ای یا پلاستیکی سفت و سخت که درب آنها به خوبی بسته می شود. با این وجود، بطری های شیشه ای از بطری های پلاستیکی بهتر هستند.
• ظروف را با صابون و آب گرم بشوئید. آنها را به خوبی بشوئید و اجازه دهید که قبل از استفاده با جریان هوا خنک شوند.
• همچنین می توانید از ماشین ظرف شویی و آب برای شستن بطری ها استفاده کنید.
• نباید ظرف را تا لبه پر کنید، به جای آن، باید 2.5 سانتیمتر فضا در بالای ظرف بگذارید که شیر در هنگام یخ زدن، افزایش حجم پیدا می کند.

تذکر: بطری های پلاستیکی و اجزاء آن در هنگام یخ زدن، شکننده می شوند و ممکن است به راحتی بشکنند. در صورت عدم استفاده صحیح از بطری های شیشه ای، ممکن است شکسته شود. به عنوان مثال، وقتی میزان زیادی شیر در آن وجود دارد، کمی از آن را خالی کرده یا از میزان شیر موجود در آن کم کنید. شیر مادر را در بطری های شکسته ذخیره نکنید.

2. کیسه

• برای ذخیره شیر مادر، کیسه های مخصوص فریزر کردن شیر طراحی شده است.
• 2 تا 4 اونس (حدود 60 تا 120 میلی لیتر) شیر را در داخل یک کیسه بریزید تا در یک وعده شیر خوردن به او بدهید.
• هر گونه هوایی که در بالای آن قرار دارد را خارج کنید، و حدود 2.5 سانتی متر فضای خالی ایجاد کنید که شیر در صورت انجماد، افزایش حجم پیدا می کند.
• کیسه ها را در عقب فریزر نگه دارید، زیرا دمای آن قسمت به طور دائم خنک است.

از کیسه های پلاستیکی یا ظرف های یک بار مصرف برای این کار استفاده نکنید. این کار خطر بالای آلودگی در پی دارد، و از آن مهم تر، آنها دچار نشتی می شوند و دوام خوبی ندارند. بعضی از پلاستیک ها باعث از بین رفتن مواد مغذی موجود در شیر نیز می شوند.

چگونه شیر مادر را ذخیره کنیم؟

شیر را در یک لیوان تمیز یا یک بطری پلاستیکی فاقد BPA نگهداری کنید. همچنین می توانید در کیسه های شیر که به طور خاص برای ذخیره شیر طراحی شده اند، ذخیره کنید.

بعد از دوشیدن شیر

• روز ذخیره کردن شیر را بر روی محفظه نگهداری شیر بنویسید. اگر کودک خود را در مهد کودک نگه می دارید، نام کودکتان را بر روی آن بنویسید.
• بطری را کمی بچرخانید تا بخش خامه ای شیر با سایر قسمت های آن ترکیب شود. از تکان دادن بطری اجتناب کنید. این کار می تواند بخشی از قسمت های ارزشمند شیر را متلاشی کند.
• شیر را خیلی زود بعد از دوشیدن در یخچال قرار دهید. اگر فریزر در اختیار ندارید، می توانید به طور موقت از عایق کولر استفاده کنید.
• ظرف ها را بر اساس نیاز تغذیه ای کودک پر کرده و هر کدام را به طور مجزا پر کنید، مانند اینکه هر کدام برای یک وعده غذایی است. ممکن است با مقادیر 2 تا 4 اونس (60 تا 120 میلی لیتر) شروع کرده و سپس به آرامی بر اساس نیاز آن را تنظیم کنید. بیش از 1 تا 2 اونس (30 تا 60 میلی لیتر) را در یک وعده غذایی به کودک ندهید.

منجمد کردن شیر

• درپوش های بطری یا درب کیسه را محکم ببندید تا شیر کاملا یخ بزند.
• 2.5 سانتی متر یا بیشتر در بالای ظرف فضای خالی بگذارید، زیرا شیر در زمان انجماد افزایش حجم پیدا می کند.
• شیر را در پشت فریزر قرار دهید، زیرا در مقایسه با سایر قسمت های فریزر سردتر است.

 آب کردن یخ و حرارت دادن شیر

• بر روی محفظه شیر روزی که آن را دوشیده اید، بنویسید. همیشه ابتدا از شیرهای قدیمی تر استفاده کنید.
• شیر سینه نیازی به گرم کردن ندارد. تعداد کمی از مادران ترجیح می دهند تا آن را به صورت سرد به کودک بدهند، و تعدادی از مادران ترجیح می دهند که آن را در دمای اتاق نگهداری کنند.
• با ریختن آب گرم بر روی کیسه شیر و سپس قرار دادن آن در یک کاسه آب گرم، یخ شیر را ذوب کنید.
• ظرف را در ماکروویو قرار ندهید، زیرا این کار شیر را فاسد کرده و می تواند کودک کوچک شما را بسوزاند.
• شیر را بچرخانید و دمای آن با ریختن چند قطره بر روی کف دست امتحان کنید. این شیر باید گرم باشد، اما داغ نباشد.
• می توانید از شیری که از زمان ذوب شدن آن بیشتر از 24 ساعت نگذشته باشد، استفاده کنید، و نباید مجددا آن را منجمد کنید.

راهنمای ذخیره شیر مادر

در این قسمت، یک راهنمای ساده وجود دارد که به شما کمک می کند که درک کنید چگونه می توانید شیر مادر را ذخیره کنید.

• * ترجیح این است که فورا بعد از دوشیدن شیر، آن را سرد یا منجمد کنید.
• ** در صورت نگهداری شیر، در شرایط بسیار تمیز و با دقت، 8 روز قابل قبول است.

دستورالعمل فوق، در صورت نارس بودن نوزاد متفاوت است. بهتر است که در مورد دستورالعمل نگهداری شیر با پزشک خود مشورت کنید.

راهنمای ذخیره کردن مجدد شیر مادر ذوب شده

نکاتی برای ترغیب رفلاکس جاری شدن شیر در هنگام دوشیدن شیر مادر

ممکن است در هنگام دوشیدن شیر مادر احساس درد کنید، و این درد زودگذر است. رفلاکس جاری شدن شیر یا رفلاکس رگ کردن شیر توسط هورمون اکسی توسین تنظیم می شود، که سلول های عضلانی را در پستان تحریک کرده تا شیر خارج شود. تکنیک های خاصی ممکن است هنگام رفلاکس جاری شدن شیر در حین دوشیدن شیر کمک کند. به عنوان مثال:

• سعی کنید که شیر را در محلی گرم، آرام و ساکت که حواس پرتی وجود ندارد، بدوشید.
• عمیق و آرام نفس بکشید. همچنین قبل از شیر دوشیدن می توانید یک لیوان نوشیدنی گرم بنوشید و به یک موسیقی ملایم گوش دهید. یک دوش آب گرم گرفته یا از یک ژل شست و شو صورت قبل از دوشیدن شیر استفاده کنید، زیرا گرم شدن همیشه کمک می کند.
• با لمس کردن نوک سینه ها و چرخاندن انگشتان در بین نوک سینه ها، به آرامی سینه ها را ماساژ دهید. اگر نمی توانید با استفاده از ماساژ شیر را بدوشید، می توانید با لمس کردن سینه ها جاری شدن شیر را شروع کنید.
• به کودکتان و شیر خوردن او فکر کنید، این کار به شما کمک می کند تا شیر را بدوشید.
• اینکه کسی از شما حمایت کند، همیشه کمک می کند. برخی از مادران تصور می کنند در زمانی که یک شریک زندگی یا دوست آنها را تشویق می کند، می توانند اوضاع را بهتر کنترل کنند.

تامین شیر و نیاز کودک

• تأمین شیر سالم برای شش ماه شیردهی کامل یکسان است.
• در هفته های اولیه، نوزادان اغلب شیر می خورند و همچنین سرعت رشد سریع دارند. دختران روزانه باید 30 گرم وزن اضافه کنند و پسران باید بیشتر از 30 گرم در روز وزن اضافه کنند.
• حدود 3 تا 4 ماهگی، سرعت رشد کودک کند می شود. اگر کودک بعد از آن فورا وزن اضافه کرد، ممکن است منجر به چاقی شود. تامین شیر که از روزهای اولیه، رضایت کودکتان را به مدت 6 ماه به همراه دارد.
• زنان متوسط حدود 560 تا 890 میلی لیتر شیر در روز تولید می کنند. نوزادان بین 1 تا 6 ماه، حدود 560 تا 890 میلی لیتر شیر را به طور روزانه مصرف می کنند. و میزان متوسط تغذیه کودک در هر وعده غذایی، 88 تا 147 میلی لیتر است.

تغییر طعم و بوی شیر مادر

علل تغییر طعم و بوی شیر مادر- تغییر در طعم و بو شیر مادر می تواند در اثر رژیم غذایی مادر، داروها، دوشیدن شیر در دمای خنک و سرد و سیگار کشیدن باشد.

• بو در اثر لیپاز: شیر تعداد کمی از مادران در هنگام منجمد کردن بوی بدی می دهد. این امر به دلیل آنزیم لیپاز موجود در شیر مادر است. بوی ترشیده شدن یا ناخوشایندی در هنگام آب شدن شیر می دهد. اگرچه خوردن آن بی خطر است، اما برخی از کودکان به علت بوی عجیبش از خوردن این شیر امتناع می کنند.
• کنترل بو و طعم شیر قبل از منجمد کردن- یک یا دو کیسه شیر را برای حداقل پنج روز نگهداری کنید. سپس باید بو و طعم آن را بررسی کنید تا مشخص شود که آیا کودک می تواند از آن بنوشد.
• شیر ناشی از لیپاز را استفاده نکنید- اگر تغییری در طعم یا بو شیر در اثر انجماد مشاهده کردید، باید قبل از منجمد کردن آن، شیر را بجوشانید. جوشاندن شیر بعد از یخ زدن به حل مشکل کمک نمی کند.
• جوشاندن شیر- شیر را در داخل یک قابلمه بجوشانید تا زمانی که در کناره های قابلمه، حباب مشاهده شود. اکنون، شیر را از روی حرارت بردارید و آن را برای منجمد کردن کنار بگذارید. جوشاندن برخی از ترکیبات مفید شیر مادر را از بین می برد، بنابراین باید دادن شیر مادر تازه را به کودک ترجیح دهید.

موارد خاص

مادرانی که نوزادانشان در واحد مراقبت های ویژه (NICU) قرار دارند، نیاز است تا شیر بیشتری دوشیده و ذخیره کنند. در فریزرهای معمولی، زمانی که شیر برای مدت طولانی نگهداری شود، لیپولیز ممکن است رخ دهد. اما فریزرهای واحد مراقبت های ویژه می توانند شیر را در دمای سرد ذخیره کنند که بر شیر تاثیر نمی گذارد. بو و طعم شیر در دماهایی که در حدود 70- درجه تا 80- درجه سانتیگراد باشد، تغییر نمی کند. در چنین حالتی، باید با یک متخصص شیردهی واحد مراقبت های ویژه صحبت کنید تا برای ذخیره کردن شیر مادر برنامه ریزی کنید.

سوالات متداول درباره دوشیدن و ذخیره کردن شیر مادر

1. چه مقدار شیر مادر را می توان در فریزر نگهداری کرد؟

تعداد کمی از خانم ها، حجم زیادی از شیر را دوشیده تا منجمد کنند. می توانید 2 تا 4 اونس شیر (60 تا 120 میلی لیتر) را منجمد کنید، زیرا میزان بیشتر هدر خواهد رفت. همچنین می توانید شیر را در داخل جا یخی بریزید که کاملا با آب داغ شست و شو داده شده است. آنها را منجمد کرده و زمانی که سفت شدند، آن را در کیسه فریزر نگه دارید. در این صورت، می توانید تعداد مکعب های که کودکتان برای شیر خوردن هر وعده مصرف می کند را به راحتی بشمارید.

2. آیا طبیعی است که رنگ شیر یخ زده تغییر کند؟

شیر مادر یخ زده ممکن است میزان کمی با شیر تازه متفاوت باشد، با این وجود، به این معنا نیست که این شیر بد است. کاملا طبیعی است که شیر تازه رنگی بین نارنجی و زرد داشته باشد و شیر منجمد شده کمی تیره، بین زرد و قهوه ای به نظر برسد. همچنین یک رنگ مجزا در لایه بالایی خامه ای و یک رنگ روشن تر در لایه پایینی دارد. سپس باید شیر را به درستی بچرخانید تا لایه های آن با هم مخلوط شوند.

شیری که یخ آن ذوب شده است، طعم صابون می دهد و کمی بوی متفاوتی دارد، زیرا چربی ها در شیر تجزیه شده اند. مصرف شیر پس از ذوب کردن یخ آن برای نوزادان بی خطر است. اگر کودکتان این شیر را نمی خورد، می توانید شیر را جوشانده و سپس سریعا آن را سرد و منجمد کنید. انجام این کار آنزیمی را که معمولا چربی را در شیر تجزیه می کند؛ غیر فعال می کند. 

3. آیا ماکروویو کردن شیر سینه بی خطر است؟

اگر شیر را در ماکروویو قرار دهید، باعث ایجاد لکه های داغ در بطری می شود. هنگام تغذیه کودک می تواند بسیار خطرناک باشد. در عوض، شما باید بطری را در زیر آب گرم جاری قرار دهید، ظرف را چرخانده و سپس آن را به کودک بدهید. به جای این کار، می توانید از بطری گرم تر استفاده کنید.

4. آیا دادن شیر مادر دوشیده شده سرد به کودک خیلی زود بعد از منجمد کردن بی خطر است؟

هیچ تفاوتی ایجاد نمی کند و همچنین هیچ مدرکی مبنی بر اینکه نوزاد به شیر گرم نیاز دارد، وجود ندارد. با این وجود، اکثر کودکان شیری را ترجیح می دهند که دمای اتاق داشته باشد. امن ترین راه برای گرم کردن شیر، قرار دادن آن در یک کاسه گرم است و سپس آن را به کودک ارائه دهید.

5. چقدر شیر برای یک وعده تغذیه کودک کافی است؟

نمی توان این را تخمین زد، زیرا عادات تغذیه ای از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. نوزادان کوچک فقط می توانند حجم کمی شیر بخورند، که حدود چند میلی لیتر در هر وعده غذایی است، در حالیکه بزرگ ترها میزان شیر بیشتری مصرف می کنند. همچنین، اشتهای کودک کوچکتان می تواند در بعضی روزها بیشتر و در برخی روزهای دیگر کمتر باشد. بنابراین، یک قانون سر انگشتی مصرف حداقل 100 میلی لیتر به علاوه کمی بیشتر در هر وعده غذایی است. بعدها می توانید عادات غذایی کودک را مشخص کنید.

6. چگونه کودک می تواند از شیر دوشیده شده تغذیه کند؟

یک راه شایع برای دادن شیر دوشیده شده به کودک از طریق بطری شیر است. گزینه های دیگر یک پیمانه مخصوص تغذیه، یک سرنگ پلاستیکی، یا یک پیمانه تخم مرغ است. اگرچه این روش تغذیه ای ممکن است جدید باشد، اما برای نوزادان نارس و نوزادان مریض که شیر خوردن را به طور صحیح یاد نگرفته اند، بهترین است.

7. آیا می توان یخ شیر منجمد شده را ذوب کرد؟

هنگامی که شیر یخ زده است، تنها می توانید یخ آن را قبل از آماده کردن برای تغذیه کودک ذوب کنید. آن را فورا بعد از ذوب شدن یخ استفاده کنید. شیر یخ زده بهتر از شیر خشک است. شیری که یخ آن ذوب شده است را مجددا منجمد نکنید. می توانید شیری که یخ آن ذوب شده یا شیر منجمد شده را در یخچال نگهداری کنید، اما نمی توانید مجددا آن را منجمد کنید.

8. آیا می توان شیر مادر دوشیده شده را با پیمانه مخصوص شیر به کودک داد؟

تغذیه با پیمانه مخصوص شیر خوردن تنها با نظارت صحیح یک پرستار باید صورت گیرد. تا زمانی که در مورد آن مطمئن نیستید، پیمانه مخصوص شیر خوردن را به کودک ندهید. این کار می تواند برای کودک خطرناک باشد، زیرا باعث خفگی کودک می شود.

9. آیا می توان شیر تازه را با شیر مادر منجمد شده مخلوط کرد؟

شما می توانید شیر تازه دوشیده شده را با شیر منجمدی که قبلا دوشیده شده بود، به طور هم زمان مخلوط کنید. اما باید شیر تازه دوشیده شده را به طور مجزا در یخچال قرار دهید و سپس شیری که قبلا منجمد شده بود را به آن اضافه کنید. نباید شیر گرم را به شیر یخ زده اضافه کنید، زیرا شیر یخ زده را ذوب می کند.