سرگیجه ناگهانی می تواند ناشی از مشکلات گوش، فشار خون پایین، شرایط سلامت روان و سایر مسائل باشد.اگرچه بی حرکت دراز کشیدن در یک اتاق تاریک ممکن است به رفع این مشکل کمک کند، اما برخی از علل نیاز به درمان پزشکی دارند.یک سرگیجه ناگهانی می تواند نگران کننده باشد. ممکن است احساس سبکی سر، بی ثباتی یا چرخش (سرگیجه) داشته باشید. علاوه بر این، گاهی اوقات ممکن است حالت تهوع یا استفراغ را تجربه کنید. در ادامه این مطلب سلام دنیا درباره علت سرگیجه ناگهانی و سیاهی رفتن چشم در زنان و مردان و درمان سرگیجه ناگهانی صحبت خواهیم کرد.
علت سرگیجه ناگهانی چیست
1. مشکلات گوش داخلی
مشکلات گوش داخلی می تواند بر تعادل بدن تأثیر بگذارد و این یکی از دلایل اصلی سرگیجه و گیجی است. بیماری های گوش داخلی که می توانند باعث سرگیجه ناگهانی شوند عبارتند از:
2. سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم
سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم (BPPV) یک بیماری شایع است که باعث بروز دوره های مکرر سرگیجه می شود. آنها می توانند با تغییر در موقعیت سر در شراطی زیر بروز پیدا کنند:
حتما بخوانید: درمان سرگیجه خوش خیم با ورزش و مانور Epley
- در رختخواب می چرخد
- بلند می شود
- خم می شود
- به بالا نگاه می کند
سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم زمانی اتفاق می افتد که کریستال های در گوش داخلی، در کانال های نیم دایره ای جابه جا می شوند.
3. التهاب گوش داخلی یا لابیرنتیت
لابیرنتیت به پیچ و خم کانال های پر از مایع در گوش داخلی اشاره دارد که ملتهب می شوند.لابیرنتیت در کنار سرگیجه، می تواند باعث علائم زیر شود.
- حالت تهوع
- از دست دادن شنوایی
- صدای زنگ در گوش، یا وزوز گوش
- بی ثباتی
لابیرنتیت گاهی اوقات به دنبال یک عفونت، مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا ایجاد می شود.
4. نوریت دهلیزی یا نورونیت
این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که عصب گوش داخلی به نام عصب دهلیزی ملتهب میشود که معمولاً به دلیل عفونت ویروسی است.فرد ممکن است در این وضعیت علائم زیر را تجربه کند:
- سرگیجه
- حالت تهوع
- بی ثباتی
این موضوع روی شنوایی فرد تاثیری ندارد.
5. بیماری منیر
این بیماری پیشرونده گوش داخلی می تواند باعث کاهش شنوایی شود. علت اصلی بیماری منیر هنوز مشخص نیست، اما علائم به دلیل تجمع مایع در بخشی از گوش داخلی به نام لابیرنت رخ می دهد.علل بالقوه عبارتند از:
- عفونت های ویروسی
- آلرژی
- واکنش های خود ایمنی
علائم عبارتند از:
- سرگیجه
- وزوز گوش، یا صدای زنگ در گوش
- احساس فشار یا پری در گوش
حتما بخوانید: علت سوت کشیدن یا وزوز گوش و درمان آن
5. فشار خون پایین
سرگیجه ناگهانی می تواند ناشی از فشار خون پایین باشد.فرد ممکن است افت فشار خون پس از غذا داشته باشد، زمانی که فشار خون بعد از غذا کاهش می یابد. این امر در میان سالمندان برجسته است.یا ممکن است فردی افت فشار خون وضعیتی داشته باشد. این شامل احساس سرگیجه بعد از سریع بلند شدن ست. این اتفاق به دلیل افت ناگهانی فشار خون به دلیل تغییر موقعیت رخ می دهد.سایر علائم فشار خون پایین عبارتند از:
- غش کردن
- سردرد
- تاری دید
- احساس درهم ریختگی
- ضعف
- حالت تهوع
این علائم ممکن است در هنگام صبح، زمانی که فشار خون به طور طبیعی پایین‌تر است، در حین ورزش، بعد از مصرف یک وعده غذایی زیاد یا در دوره‌های استرس یا اضطراب شدید، رخ دهد یا بیشتر شود.
6. اختلال پانیک یا هراس
فرد مبتلا به اختلال هراس، دوره های ناگهانی و مکرر ترس شدید را تجربه می کند. این حملات پانیک نامیده می شوند و می توانند چند دقیقه طول بکشند.حملات پانیک می تواند علائم فیزیکی ایجاد کند که خیلی سریع ظاهر می شوند و تشدید می شوند، از جمله:
- احساس سرگیجه یا سبکی سر
- ضربان قلب تند یا تند
- درد قفسه سینه یا شکم
- ضعف در پاها
- حالت تهوع
- تعریق
- لرزش مداوم
- احساس عدم ارتباط با افکار یا محیط اطراف
سایر علل سرگیجه ناگهانی
دلایل زیاد دیگری هم برای این مشکل وجود دارد، از جمله:
- مصرف دارو، سرگیجه به عنوان یک عارضه جانبی
- گرمازدگی
- کم آبی بدن
- استرس، اضطراب، خشم و ترس
- نارسایی کمبود آهن
- دریازدگی
- عفونت های گوش
- میگرن
- قند خون پایین، در افراد مبتلا به دیابت
- سرگیجه سرویکوژنیک، که سرگیجه یا سرگیجه همراه با درد یا مشکلات گردن است
تغییر داروی مشکل‌ساز یا درمان مشکل زمینه‌ای سلامتی، سرگیجه را در این موارد برطرف می‌کند.
علت سرگیجه ناگهانی در زنان
زنان به دلیل شرایط و اختلالاتی که در هر نقطه از بدن آنها اتفاق می‌افتد؛سرگیجه را تجربه می کنند. برخی از متداول‌ترین علل بروز سرگیجه در زنان عبارتند از:
1. افت فشار خون ارتواستاتیک
فشار خون ارتواستاتیک به دلیل کاهش فشار خون به دلیل تغییر موقعیت از حالت خوابیده به نشسته و برخاستن از حالت نشسته و خوابیده رخ می دهد.این اختلال ممکن است در افراد مسن مدت زمان بیشتری طول بکشد و با سرگیجه همراه باشد.
2. بارداری و شیردهی
برخی از زنان در دروران باردای و یا شیردهی سرگیجه ناگهانی را تجربه می کنند. در دوران بارداری زنان به دلیل حمل جنین و در دوران شیردهی به خاطر تولید شیر، دچار افت فشار خون و قند خون می شوند.
حتما بخوانید: علت سرگیجه در دوران بارداری چیست و راه کنترل آن
علاوه براین در این دوران مادر ممکن است دچار کمبود آهن هم شود. این شرایط با اختلال در روند اکسیژن رسانی به مغز باعث ایجاد سرگیجه و سبکی سر می شود.
3. کم خونی
از علائم شایع کم خونی می توان به خستگی، کم حالی و سرگیجه اشاره کرد. زنانی که از کم خونی رنج می برند، اکسیژن به مقدار کافی به مغز انها نخواهد رسید.به همین خاطر آنها با علائمی مانند سرگیجه و سبکی سر مواجه می شوند.
4. اضطراب
یکی از عوامل تاثیر گذار بر بروز سرگیجه در زنان استرس و اضطراب است. یعنی زنانی که با استرس و اضطراب روبه رو می شوند به خصوص افرادی که دچار حملات پانیک می‌شوند، سرگیجه را تجربه می‌کنند. تنفس بیش از حد در حملات پانیک و شرایط مضطرب می‌تواند باعث بدتر شدن این نوع از سرگیجه‌ها شود.
علت سرگیجه ناگهانی و سیاهی رفتن چشم
1. کم آبی بدن
از دست دادن آب بدن یکی از دلایلی است که باعث بروز سرگیجه‌های شدید و ناگهانی و سیاهی رفتن چشم ها میشود.بدن در طی مصرف مواد غذایی ادرارآور و تعریق در هنگام ورزش و فعالیت بدنی شدید آب از دست می دهد.یکی از علائم کم آبی بدن، زرد شدن رنگ ادرار است.
2. مصرف برخی از داروها
مصرف خودسرانه برخی از داروها می تواند علت سرگیجه ناگهانی و سیاهی رفتن چشم باشد. برخی داروها از جمله داروهای انتی‌هیستامین، داروهای ضدافسردگی، داروهای ضد درد، داروهای ضدالتهابی و داروهای ضدتشنج می توانند باعث بروز سرگیجه شوند،در این شرایط مورد را به پزشک خود اطلاع دهید.
3. عدم مصرف غذاهای حاوی گلوکز
کاهش قند خون یا هیپوگلیسمی هم می تواند یکی دیگر از دلایل ابتلا به سرگیجه ناگهانی شدید و سیاهی رفتن چشم باشد.درصورتی که غذاهای حاوی کربوهیدرات و شیرینی‌ها برای مدت طولانی مصرف نشوند،می تواند به خصوص در افراد مبتلا به دیابت باعث بروز سرگیجه ناگهانی شود.
4. ابتلا به میگرن
یکی دیگر از دلایل ابتلا به سرگیجه ناگهانی شدید بیماری میگرن است. البته این بیماری با سردرد شدید همراه است و علائم دیگری مانند حالت تهوع، استفراغ و تنفر از نور هم برای ان وجود دارد. بنابراین،نباید به محض ابتلا به سرگیجه فکر کنید که حتما دچار میگرن هستید.
حتما بخوانید: برای درمان میگرن چی بخوریم
سایر علت‌های ابتلا به سرگیجه ناگهانی و سیاهی رفتن چشم
- وجود عفونت و التهاب در گوش میانی
- ابتلا به بیماری منیر
- تحریک مغناطیسی مغز و بروز سرگیجه
- ابتلا به بیماری پارکینسون
- ابتلا به آکوستیک نوروما
علت سرگیجه ناگهانی در خواب
یکی از شایعترین انواع سرگیجه ها،سرگیجه در خواب و یا سرگیجه ای است که با پهلو به پهلو شدن در خواب رخ می دهد. علت بروز این نوع سرگیجه عمدتا وجود بیماری در گوش داخلی است که به آن سرگیجه وضعیتی خوش خیم (BPPV ) گفته می شود. این سرگیجه با احساس ناگهانی چرخش محیط اطراف و یا چرخش خود فرد بعد از تغییر ناگهانی درموقعیت سر و یا بدن رخ می دهد.
علت سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن
افت فشار خون ارتواستاتیک
افت فشارخون ارتواستاتیک نوعی فشارخون پایین است که در زمان بلند شدن رخ می‌دهد؛ زیرا تغییر گرانش منجر به تجمع کوتاه مدت خون در پاها می شود.
نشستن یا دراز کشیدن برای مدت طولانی
ممکن است وضعیت بدن فشارخون را تحت تاثیر قرار دهد؛ برای مثال تغییر حالت از نشستن به درازکشیده یا ایستاده.این اتفاق به دلیل افت فشارخون ارتواستاتیک رخ می دهد. حرکت به حالت عمودی منجر میشود که خون به طور موقت در قسمت پایین تنه تجمع پیدا کند و باعث کاهش جزئی فشارخون و در نتیجه سرگیجه شود.
گرم شدن بیش از حد
همانطور که در قسمت بالا نیز اشاره شد یکی از دلایل بروز سرگیجه کم آبی است،قرار گرفتن در معرض هوای گرم باعث تعریق و منجر به کم آبی بدن می شود.کم آبی با ایجاد اختلال در تنظی دمای بدن باعث کاهش حجم خون و درنتیجه کاهش فشار خون می شود.این اتفاق با بروز سرگیجه در هنگام بلند شدن همراه است.
مصرف زیاد الکل
مصرف بیش از حد الکل در طولانی مدت فشارخون را بالا می‌برد. همچنین، نوشیدن الکل در کوتاه مدت منجر به کاهش فشارخون می شود که خطر ابتلا به افت فشارخون ارتواستاتیک را بیشتر خواهد کرد. مصرف الکل رگ‌های خونی را باریک و جریان خون را کند می‌کند.
علت سرگیجه و حالت تهوع ناگهانی
دلایل زیادی برای احساس سرگیجه ناگهانی و تهوع وجود دارد. با این حال، اغلب اوقات، سرگیجه ناگهانی به دلیل مشکلاتی در گوش داخلی شما رخ می دهد که مسئول حفظ تعادل است.سرگیجه شدید ناگهانی همراه با حالت تهوع یا استفراغ علامت بارز برخی از بیماری ها است و ممکن است به دلیل موارد زیر ایجاد شود:
- قند خون پایین
- گرمازدگی
- اختلالات اضطراب یا هراس
- عوارض جانبی دارو
- سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم (BPPV)
- بیماری منیر
- لابیرنتیت و نوریت دهلیزی
- میگرن دهلیزی
- افت فشار خون ارتواستاتیک
- TIA یا سکته مغزی
در ادامه، چند مورد دیگر که می‌توانند باعث سرگیجه و حالت تهوع ناگهانی شوند را با جزئیات بیشتری بررسی خواهیم کرد.
حتما بخوانید: علت سرگیجه و حالت تهوع بعد از غذا چیست و روش های درمان آن
درمان سرگیجه ناگهانی
همانطور که در قسمت های بالا نیز توضیح داده شد،سرگیجه ناگهانی می تواند دلایل زیادی داشته باشد،بنابراین درمان ان بر اساس علت بروز آن می تواند متفاوت باشد.در ادامه درمان سرگیجه ناگهانی با علت های مختلف را توضیح خواهیم داد.
درمان سرگیجه ناشی از مشکلات گوش داخلی
یک متخصص مراقبت های بهداشتی می تواند مانور اپلی Epley را برای درمان سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش خیم BPPV انجام دهد.
درمان سرگیجه ناشی از التهاب گوش
پزشک ممکن است یک دوره کوتاه دارو برای بیماری حرکت(motion sickness) یا یک آنتی هیستامین تجویز کند.
درمان سرگیجه ناشی از نوریت دهلیزی یا نورونیت
بر اساس تحقیقات انجام شده،علائم نوریت دهلیزی ممکن است از چند روز تا چند هفته یا ماه طول بکشد.پزشک ممکن است علائم فوری را با یک دوره 3 روزه داروهای ضد تهوع، یک آنتی هیستامین یا بنزودیازپین درمان کند.
درمان سرگیجه ناشی از بیماری منیر
درمان ممکن است شامل داروها، تغییر در رژیم غذایی، و در صورت امکان، کاهش سطح استرس و اضطراب باشد.
درمان سرگیجه ناشی از افت فشار خون
پزشکان گاهی اوقات فشار خون پایین را با دارو درمان می کنند. آنها همچنین ممکن است اقدامات زیر را هم پیشنهاد دهند:
- هیدراته ماندن
- اجتناب از فعالیت های شدید در هوای گرم
- خوابیدن با سر کمی بالا
درمان سرگیجه ناشی از اختلال پانیک یا هراس
درمان اختلال پانیک یا هراس معمولاً شامل درمان و دارو توسط پزشک متخصص است.
عوارض سرگیجه ناگهانی
همه انواع سرگیجه علت شناخته شده ای ندارند. وقتی پزشک بتواند مشکل زمینه ای را شناسایی کند، آنها می تواند عوارض بیشتری ایجاد کند.عوارض اولیه سرگیجه شامل بی ثباتی و افتادن است. هر فردی که ممکن است دچار سرگیجه شود باید از عصا استفاده کند و از ایستادن یا تغییر سریع وضعیت خودداری کند.گاهی اوقات، مشکلات تعادل ناشی از بیماری های گوش داخلی، مانند لابیرنتیت یا نوریت دهلیزی، می تواند برای مدت طولانی، حتی سال ها ادامه یابد.
حتما بخوانید: علت سردرد همراه با حالت تهوع و چشم درد
اقدامات خود مراقبتی برای سرگیجه و حالت تهوع
اگر با شروع سرگیجه ناگهانی، حالت تهوع یا سبکی سر دارید، اقدامات زیر را در نظر بگیرید:
- به محض بروز سرگیجه بنشینید.
- سعی کنید از راه رفتن یا ایستادن تا زمان رفع سرگیجه خودداری کنید.
- اگر مجبورید راه بروید، به آرامی حرکت کنید و از یک وسیله حمایتی مانند عصا استفاده کنید، یا برای حمایت به مبلمان تکیه دهید.
- پس از رفع سرگیجه، حتماً خیلی آهسته بلند شوید.
- مصرف یک داروی بدون نسخه مانند دیمن هیدرینات (درامامین) را برای کاهش حالت تهوع در نظر بگیرید.
- از مصرف کافئین، تنباکو یا الکل خودداری کنید که می تواند علائم شما را بدتر کند.
سخن پایانی:
بسیاری از افراد به دلایلی دچار سرگیجه ناگهانی می شوند. با این حال، در برخی موارد، ممکن است به نظر برسد که سرگیجه به علت بروز بیماری به وجود می آید و احساس می شود که شدید باشد. در این موارد، ممکن است علائمی مانند حالت تهوع یا استفراغ را نیز تجربه کنید.بسیاری از علل این نوع سرگیجه با مشکلات گوش داخلی مرتبط است. به عنوان مثال می توان به سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش خیم BPPV، بیماری منیر و نوریت دهلیزی اشاره کرد.ا گر سرگیجه یا سرگیجه مکرر، شدید یا غیرقابل توضیح دارید به پزشک مراجعه کنید. علائم دیگر مانند سردرد شدید، بی‌حسی، یا گیجی می‌تواند نشان‌دهنده بیماری دیگری مانند سکته باشد و نیاز به مراقبت‌های پزشکی اورژانسی دارد.
مقالات مرتبط:
راهکارهایی برای رفع حالت تهوع زنان باردار
درمان حالت تهوع در طب سنتی و خانگی