علت سرگیجه و حالت تهوع بعد از غذا چیست و روش های درمان آن

هیچ کس حالت تهوع بعد از غذا را دوست ندارد، به خصوص زمانی که شما به تازگی یک وعده غذایی واقعا خوب را هم تمام کرده باشید. اما اگر در عرض چند دقیقه یا چند ساعت پس از صرف غذا احساس حالت تهوع دارید، ممکن است چیزی در بدن در حال رخ دادن باشد. در این مقاله سلام دنیا قصد داریم تا برخی از دلایل ایجاد تهوع بعد از غذا خوردن، و علت سرگیجه و حالت تهوع بعد از خوردن مایعات، گوشت قرمز در کودکان، بارداری ، ارتباط آن با سرطان و روش درمان حالت تهوع بعد از غذا را مورد بررسی قرار دهیم. لطفا ما را تا پایان همراهی کنید.

علت حالت تهوع بعد از غذا چیست

شرایط زیادی وجود دارد که باعث ایجاد حالت تهوع بعد از غذا می شود، و این می تواند تشخیص علت دقیق آن را دشوار کند. برخی از علل رایج می تواند مربوط به استرس، حساسیت غذایی، مسمومیت غذایی، عوارض جانبی ناخواسته داروها، مصرف بیش از حد مکمل ها یا ویتامین ها، یا بارداری باشد. بیماری کیسه صفرا، کبد یا لوزالمعده، یا دیابت و اختلالات تیروئید نیز می تواند در ایجاد حالت تهوع پس از خوردن غذاهای مورد علاقه شما نقش داشته باشد.دکتر لی متخصص گوارش 12 دلیل برای علت حالت تهوع بعد از غذا ارائه کرده است.

1. از علت حالت تهوع بعد از غذا: عفونت ویروسی یا باکتریایی

تا به حال شنیده اید که کسی دچار بیماری ویروسی معده شده باشد؟موضوع این است که اگر به یک عفونت ویروسی یا باکتریایی مبتلا شده اید، این وضعیت کل بدن شما را بیمار می کند.در این شرایط ممکن است بلافاصله بعد از غذا خوردن دچار حالت تهوع شوید که این معمولاً بین 24 تا 48 ساعت طول می کشد، اما احتمالاً علائم دیگری مانند تب، دردهای عضلانی و درد مفاصل را نیز تجربه خواهید کرد.دکتر لی می گوید: «به طور کلی، عفونت ویروسی یا باکتریایی کل بدن شما را تحت تأثیر قرار می دهد. "این وضعیت به سرعت اتفاق می افتد و معمولاً خود به خود از بین می رود."

حتما بخوانید: درمان خانگی آنفولانزای معده یا عفونت معده در طب سنتی

2. از علت حالت تهوع بعد از غذا: حساسیت های غذایی

حساسیت های غذایی بر روی افراد مختلف تاثیر متفاوتی می گذارند. در بیشتر موارد، اولین باری که حساسیت غذایی را تجربه می کنید، ممکن است علائم خفیفی داشته باشید. پس از آن هر بار مصرف ان غذا می تواند علائم را خیلی سریعتر تشدید و واکنش شدیدتری ایجاد کند. برخی از علائم حساسیت غذایی عبارتند از: بثورات پوستی یا کهیر، احساس سرماخوردگی، افت فشار خون، افزایش ضربان قلب و تورم چشم‌ها و گلو علاوه بر حالت تهوع (یا ممکن است اصلاً احساس تهوع نداشته باشید).

3. از علت حالت تهوع بعد از غذا: استرس و اضطراب

 حتی اگر روزهای زیادی در حالت استرس و اضطراب بوده باشید، بازهم بدن شما می‌تواند واکنش‌های فیزیکی به استرس و اضطراب نشان دهد.دلیلی که ممکن است علائم فیزیکی مانند حالت تهوع را تجربه کنید این است که پاسخ "جنگ یا گریز" در مغز شما شروع می شود و تعداد زیادی هورمون وارد جریان خون شما می شود که بدن شما را مجبور به واکنش می کند. البته هر فردی سطوح مختلفی از این آستانه را دارد.«فرض کنید دو نفر در حال تماشای یک فیلم هستند. یک نفر از فیلم های ترسناک لذت می برد اما نفر دیگر وحشت دارد.» دکتر لی می گوید. هورمون های استرس که فعال می شوند بین این دو نفر متفاوت است. یکی می تواند افزایش ضربان قلب یا سایر تغییرات فیزیکی مانند حالت تهوع را تجربه کند در حالی که دیگری به سادگی از فیلم لذت می برد.

4. از علت حالت تهوع بعد از غذا: ترش کردن یا رفلاکس اسید معده

در صورت ابتلا به رفلاکس اسید معده می توانید مدت کوتاهی بعد از صرف غذا دچار سوزش معده شوید، به خصوص زمانی که غذاهای تند یا یک وعده غذایی چرب یا سنگین می خورید. این احساس سوزش در قسمت بالای قفسه سینه و گلو نیز گاهی اوقات می تواند موجب تهوع شود.رفلاکس اسید به این دلیل اتفاق می افتد که مقدار زیادی اسید در معده وجود دارد که به مری (گلو) شما پاشیده می شود و در آنجا باقی می ماند.

حتما بخوانید: درمان ترش کردن معده با داروهای گیاهی و طبیعی

البته برای بسیاری از افراد، این اتفاق طبیعی است و نشانه بیماری نیست. اما بیماری رفلاکس معده به مری یا GERD زمانی رخ می دهد که مری در اثر قرار گرفتن بیش از حد در معرض اسید معده دچار آسیب می شود که این منجر به تحریک مزمن، التهاب، زخم و موارد دیگر می شود.

5. از علت حالت تهوع بعد از غذا: سندروم روده تحریک پذیر

گاهی اوقات، تحرکات روده ای شما به گونه مورد نیاز شما انجام نمی شوند. در صورت ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر (IBS)، ممکن است با مشکلاتی در حرکت مدفوع از طریق روده روبه رو باشید.حتی اگر روده بزرگ شما عملکرد طبیعی هم داشته باشد بازهم ممکن است این تحرکات روده ای خیلی سریع یا کند باشند. دکتر لی توضیح می دهد: "اگر سندرم روده تحریک پذیر شما در حال افزایش باشد مدفوع شما در روده بزرگ ذخیره می شود، و این می تواند حالت تهوع شما را بدتر کند زیرا چیزی که دفع نمی شود در نهایت بصورت تهوع ظاهر می شود."

یکی از راه های تشخیص سندروم روده تحریک پذیر یا IBS این است که از خود بپرسید درد از کجا می آید. اگر به قفسه سینه یا گلوی خود برسید، ممکن است رفلاکس اسید معده داشته باشید. اما اگر ناف خود را لمس کردید و درد حس کردید، ممکن است مشکل از روده شما باشد.

6. از علت حالت تهوع بعد از غذا: پرخوری

دکتر لی می‌گوید: «معده شما تا یک حدی گنجایش نگهداری غذا را دارد. زمانی که معده شما پر شده و هنوز به خوردن ادامه می دهید، حتما حالت تهوع خواهید داشت".پرخوری معمولا در زمان صرف غذا با بی حوصلگی رخ  میدهد. به جای اینکه وقتی گرسنه هستید غذا بخورید، از روی عادت، از روی کسالت یا در حین انجام چند کار، تمایل دارید به سراغ تنقلات و چیزهای دیگر بروید.

دکتر لی اشاره می کند«زمانی که سبک زندگی پرمشغله‌ای داریم، حواس‌پرتی بسیار زیاد می‌شود، در بین فعالیت ها غذایی را تهیه و میل می کنیم و اصلا نمی فهمیم چه می‌خوریم، چه زمانی می‌خوریم یا چقدر می‌خوریم.»شما می توانید با رعایت یک برنامه روتین و اختصاص زمانی برای خوردن وعده های غذایی منظم در صورت امکان از این امر جلوگیری کنید. همچنین ریختن غذا در بشقاب(در مقابل خوردن غذا از درون کیسه یا جعبه) برای حفظ کنترل میزان غذا، مفید است.

7. از علت حالت تهوع بعد از غذا: مصرف داروها

مصرف برخی از داروها مانند داروهای عصبی، داروهای ضد تشنج، داروهای دیابت و داروهای تغییر خلق و خو می توانند بر اشتهای شما تأثیر بگذارند و در نهایت منجر به حالت تهوع شوند. سایر داروهای رایج که باعث تهوع می شوند، داروهای آرامبخش مبتنی بر مواد مخدر و سایر داروهای مسکن هستند.

8. از علت حالت تهوع بعد از غذا: دیابت

قند خون خیلی بالا یا خیلی پایین هم می تواند باعث تهوع بعد از غذا شود. اما سابقه ابتلا به دیابت طولانی مدت که به خوبی هم کنترل شده است بازهم می تواند منجر به گاستروپارزی (فلج معده) مرتبط با دیابت در این افراد شود. در این وضعیت، معده شما آنطور که باید کار و حرکت نمی کند و هضم غذا می تواند یک روند بسیار کند داشته باشد.

حتما بخوانید:  بهترین دمنوش های گیاهی برای افراد مبتلا به دیابت

9. از علت حالت تهوع بعد از غذا: بیماری کیسه صفرا

می توانید از کیسه صفرا به خاطر توانایی خوردن همه آن غذاهای چرب که دوست دارید تشکر کنید. صفرای ایجاد شده توسط کبد شما در کیسه صفرا ذخیره می شود. بعد کیسه صفرا برای تجزیه غذاهای چرب، صفرا را آزاد می کند. زمانی که دچار بیماری کیسه صفرا می شوید، این فرآیند مهم می تواند مختل شود و منجر به حالت تهوع و سایر علائم شود.در صورت ابتلا به بیماری کیسه صفرا، ممکن است 15 تا 20 دقیقه بعد از غذا حالت تهوع را تجربه کنید و به طور کلی این وضعیت با درد شکم، اسهال، تغییر رنگ مدفوع و گاهی کاهش وزن غیرقابل توضیح همراه است.

10.از علت حالت تهوع بعد از غذا:  بیماری پانکراتیت

بیماری پانکراتیت می تواند در نتیجه سنگ کیسه صفرا، مصرف الکل، اختلالات خود ایمنی و دلایل دیگر رخ دهد. لوزالمعده شما هر بار که غذا می خورید با ایجاد آنزیم هایی برای تجزیه غذا دست به کار می شود، اما اگر پانکراس شما ملتهب یا آسیب دیده باشد، ممکن است آنزیم های کافی برای انجام کار ایجاد نکند.دکتر لی می گوید: "اختلالات لوزالمعده می تواند منجر به درد شکم، حالت تهوع، اسهال و کاهش وزن غیرقابل توضیح شود."

11. از علت حالت تهوع بعد از غذا: ایسکمی حاد مزانتریک

این وضعیت که به عنوان سندرم ایسکمی روده نیز شناخته می شود، زمانی ایجاد می شود که جریان خون به اندام های گوارشی شما مختل شود. این می تواند ناشی از تجمع پلاک در شریان ها یا سخت شدن شریان ها و همچنین فشار خون پایین طولانی مدت، التهاب شریانی و موارد دیگر باشد.افرادی که سن بالا و سابقه سیگار کشیدن، کلسترول بالا یا سایر اختلالات عروقی مانند بیماری عروق کرونر یا بیماری عروق محیطی دارند،بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

علت حالت تهوع بعد از غذا در کودکان

برخی علل های حالت تهوع بعد از غذا در کودکان شامل موارد زیر است:

• عفونت معده، روده، گوش، دستگاه ادراری، ریه یا آپاندیس
•  مشکلات گوارشی ناشی از رفلاکس معده، انسداد در دستگاه گوارش، یا تنگی پیلوری (باریک شدن دهانه بین معده و روده) در نوزادان
•  حساسیت های غذایی، شیردهی بیش از حد و یا موقعیت نامناسب شیر دادن به نوزادان
• بلعیدن مواد شیمیایی یا اشیا سمی توسط کودک

علت حالت تهوع بعد از غذا در بارداری

یکی از اولین نشانه های فیزیکی که نشان می دهد باردار هستید، احساس ناراحتی و بی قراری است که اغلب در ماه دوم بارداری شما شروع می شود. در این دوران تغییر سطح هورمون باعث تهوع بارداری می شود.حدود 70 درصد زنان باردار، حالت تهوع را تجربه می کنند. اگرچه این وضعیت با عنوان "بیماری صبحگاهی" شناخته می شود، اما حالت تهوع می تواند در هر زمانی از روز، از جمله بعد از صرف غذا، رخ دهد. گاهی اوقات عواملی مانند بو یا طعم برخی غذاها برای ایجاد تهوع در زنان باردار کافی هستند.

حتما بخوانید: راهکارهایی برای رفع حالت تهوع زنان باردار

البته این شرایط موقتی است و باعث بروز آسیبی به شما یا کودکتان نمی شود.افزایش سطح هورمون در بارداری می تواند با بروز تغییراتی در سیستم گوارش و بدن همراه باشد،یعنی غذا برای مدت بیشتری در معده و روده کوچک باقی می ماند. این امر همچنین ممکن است در بروز حالت تهوع بعد از غذا خوردن در بارداری نقش داشته باشد. در موارد کمی،برخی از خانوم های باردار شکل شدیدتری از تهوع صبحگاهی حاملگی به نام هیپرامزیس گراویداروم را تجربه می کنند. این وضعیت باعث استفراغ مکرر می شود و می تواند باعث کاهش وزن، کم آبی بدن و عدم تعادل در مواد مغذی مورد نیاز بدن شود. اگر در دوران بارداری دچار حالت تهوع و استفراغ شدید، با پزشک یا متخصص زنان و زایمان خود در مورد گزینه های درمان صحبت کنید.

علت حالت تهوع بعد از غذا و سرطان

برخی از درمان های رایج بیماری سرطان مانند داروهای شیمی‌درمانی ممکن است با بروز عوارض جانبی مانند حالت تهوع بعد از غذا همراه باشند که این یک مشکل معمول برای این بیماری در نظر گرفته می شود. بعد از اتمام درمان سرطان، حالت تهوع نیز باید رفع شود.

علت حالت تهوع بعد از غذا در طب سنتی

درمورد علت حالت تهوع بعد از غذا در طب سنتی اطلاعات دقیقی در دسترس نیست.

علت سرگیجه و حالت تهوع بعد از غذا

ابتلا به میگرن

سابقه ابتلا به سردردهای مزمن یا میگرن در برخی افراد می تواند موجب بروز ، حالت تهوع و همچنین استفراغ و سرگیجه بعد از غذا شود.

افت فشار خون

برخی افراد بعد از صرف غذا با مشکلی به نام افت فشار خون روبه رو می شوند،این وضعیت به دلیل  افزایش جریان خون به معده و روده است که موجب کاهش کمتر جریان خون در سایر قسمت های بدن و در نتیجه سرگیجه و حالت تهوع بعد از غذا می شود.

علت حالت تهوع بعد از خوردن گوشت قرمز

بدن شما می تواند به خوردن غذای فاسد واکنش فیزیکی نشان دهد. اگر مواد غذایی مانند گوشت قرمز را برای مدت طولانی کنار بگذارید، یا غذای شما توسط کسی که غذا را آماده می‌کند به درستی پخته نشده باشد یا آلوده شده باشد، این اتفاق رخ می دهد. مسمومیت غذایی به طور ناگهانی شروع می شود. خوشبختانه، حالت تهوع ناشی از مسمومیت غذایی نیز خود به خود برطرف می شود. یکی دیگر از علت های تهوع بعد از مصرف گوشت قرمز عدم تحمل گوشت است. اگر بعد از مصرف گوشت قرمز معده احساس ناراحتی می کند، این می تواند نشانه ای از عدم هضم صحیح آن در بدن باشد.

حتما بخوانید: درمان مسمومیت غذایی با 5 روش خانگی

علت حالت تهوع بعد از خوردن مایعات

 نوشیدن مایعات با معده خالی می تواند موجب حالت تهوع شود، زیرا در این حالت بدن گرسنه است و مایعات انرژی مورد نیاز بدن شما را تامین نمی کنند. احساس تهوع بعد از نوشیدن مایعات با معده خالی به معنی نیاز بدن به غذا است،بنابراین مصرف غذا می تواند این مشکل را برطرف کند.

درمان حالت تهوع بعد از غذا

درمان و چشم انداز حالت تهوع بعد از غذا به تشخیص علت ان بستگی دارد و می تواند بسیار متفاوت باشد. به عنوان مثال، افراد مبتلا به رفلاکس معده به مری GERD یا سوزش سر دل ممکن است نیاز به درمان با داروهای مسدود کننده اسید یا آنتی بیوتیک های باکتری معده هلیکوباکتر پیلوری داشته باشند.افرادی که سابقه واکنش های آلرژیک یا عدم تحمل دارند باید از مصرف برخی غذاها اجتناب کنند.

در مورد عفونت ویروسی معده، افراد باید به خوبی هیدراته بمانند و پس از کاهش تهوع، غذاهای ملایم بخورند. شرایط شدیدتر، مانند بیماری کیسه صفرا، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.در حالت کلی،مصرف مقدار کمی کراکرهای نمکی، مقدار کمی زنجبیل و استراحت کردن مواردی هستند که دکتر لی آن را مدیریت محافظه کارانه حالت تهوع بعد از غذا می نامد.

روش های زیر هم در درمان حالت تهوع بعد از غذا موثر هستند.

• وعده های غذایی کوچک مصرف کنید و غذاها را خوب بجوید.
• از مصرف مواد غذایی که موجب حالت تهوع در شما می شود خودداری کنید.
• سعی کنید مواد غذایی بسیار تند یا چرب و غذاهایی که بیش از حد داغ یا سرد هستند را مصرف نکنید.
• نوشیدن چای نعناع یا چای بابونه نقش موثری در تسکین دستگاه گوارش پس از وعده های غذایی دارند.
• غلات، زنجبیل، سبزیجات برگدار سبز و میوه ها می توانند موجب بهبود حالت تهوع شوند.
• مصرف برخی داروهای بدون نسخه حالت تهوع و همچنین داروهای سوزش سردل و سوء هاضمه می توانند به کنترل تهوع بعد از غذا کمک کنند.
• یوگا، مدیتیشن، یا فعالیت های کاهنده استرسمی توانند به کاهش استرس و در نتیجه کاهش تهوع بعد از غذا کمک کنند.

سخن پایانی:

ابتلا به برخی بیماری ها،عفونت ویروسی یا باکتریایی،استرس، پرخوری،بارداری و... از جمله علت های بروز حالت تهوع بعد از غذا هستند. در برخی موارد رعایت شرایط ساده و استراحت می تواند به کنترل این وضعیت کمک کند.اما در صورتی که این وضعیت ادامه پیدا کرد یا بدتر شد حتما برای شناسایی دقیق و درمان این وضعیت باید به پزشک مراجعه کنید.

مقالات مرتبط:

برای حالت تهوع چی بخوریم

بهترین دمنوش ها برای معده درد و حالت تهوع