آیا تا به حال شخصی با دو رنگ چشم متفاوت دیده اید؟ شاید در ابتدا متوجه تفاوت رنگ چشمان آنها نشوید و یا تصور کنید که چشمان تان اشتباه می بیند، اما وقتی بیشتر دقت کنید متوجه خواهید شد که رنگ یک چشم آن شخص با دیگری متفاوت است. به نظر شما چرا رنگ چشم های برخی افراد متفاوت از یکدیگر می شود؟ آیا این مساله ژنتیکی است؟ آیا یک بیماری است؟ اگر می خواهید پاسخ این سوالات را پیدا کنید، به خواندن این مقاله از سایت سلام دنیا ، ادامه دهید.
قبل از هر چیزی قصد داریم توضیح دهیم که رنگ چشم ها چگونه ایجاد می شود.
رنگ چشم ها چگونه شکل می گیرد؟
رنگ چشم ها با رنگدانه ای به نام ملانین شکل می گیرد که حدود 8 هفته پس از تولد ایجاد می شود. اگر میزان ملانین زیاد باشد، رنگ چشم ها قهوه ای می شود. افرادی با ملانین بسیار کمتر رنگ چشمانی آبی یا خاکستری دارند. افرادی با ملانین متوسط نیز چشمانی به رنگ سبز یا فندقی دارند. اگرچه رنگ چشم اکثر نوزادان در هنگام تولد قهوه ای است، اما چند هفته طول می کشد تا مقدار ملانین ژنتیکی بتواند رنگ چشم ها را مشخص کند.
حتما بخوانید: علت وجود لکه در چشم چیست؟
هتروکرومیا چیست و چگونه رنگ چشمان یک شخص متفاوت می شود؟
هنگامی که انسان میزان ملانین متفاوتی در هر یک از عنبیه ها داشته باشد، رنگ چشمانش متفاوت خواهد شد. این اتفاق علاوه بر انسان ها برای سگ ها، گربه ها و اسب ها نیز رخ می دهد. آمار نشان می دهد که از هر هزار آمریکایی، حدود 11 نفر دارای رنگ چشمان متفاوتی هستند.
انواع مختلف دو رنگی چشم ها (انواع هتروکرومیا)
دو رنگی چشم ها را با نام هتروکرومیا نیز می شناسند. هتروکرومی یک اصطلاح لاتین به معنی «رنگ های مختلف» است. سه نوع مختلف از هتروکرومیا وجود دارد:
- هتروکرومیا کامل: هر چشم یک رنگ متفاوت دارد
- هتروکرومیا بخشی: بخشی از یک یا هر دو چشم رنگ متفات دارند
- هتروکرومیا مرکزی: یک رنگ متفاوت دور مردک چشم را احاطه می کند.
چه عواملی باعث تفاوت در رنگ چشم ها می شود؟
دو رنگ بودن چشم ها دلایل متفاوتی دارد که در اینجا مهم ترین آنها را توضیح می دهیم:
1. DNA خانوادگی
اگر شخص از کودکی به این مشکل دچار شده باشد، می توان گفت که یک مساله ژنتیکی است. با توجه به اینکه این ویژگی اتوزومال غالب است، این احتمال وجود دارد که از والدین به کودک برسد.
حتما بخوانید: درمان پرش و پلک زدن زیاد چشم چیست؟
2. آسیب دیدگی
دو رنگی ایجاد شده در سنین بالاتر معمولا به علت آسیب های چشمی یا مصرف انواع خاصی از داروها ایجاد می شود.
3. تروما در هنگام تولد
اگر در طول زایمان و تولد ترومایی در صورت رخ دهد، ممکن است در ناحیه ای که صورت تحت تاثیر قرار گرفته، مانع از تولید ملانین شده که مسئول ایجاد رنگ ها در چشم است. گاهی اوقات نیز ممکن است جهش ژنتیکی در یکی از ژن های تنظیم کننده رنگ چشم رخ دهد.
4. کیمرا (شیمر)
در مواردی بسیار نادر فرد ممکن است DNA از دو زیگوت متفاوت داشته باشد. در نتیجه رنگ چشمان شخص متفاوت می شود.
5. سندروم پری رامبرگ
این یک نوع بیماری نادر است که منجر به چروکیده شدن یک سمت صورت می شود. از جمله دلایل ژنتیکی بروز این مشکل اختلال دیابت، جراحی چشم، گلوکوم، تورم چشم ها و سندروم پراکندگی رنگدانه چشم ها و تومور در اثر امواج پرتوهای رادیواکتیو است.
6. سندروم واردنبرگ
این یک اختلال ژنتیکی است که می تواند باعث کاهش قدرت شنوایی، تغییرات مو، پوست و رنگ چشم ها شود.
7. سندروم استورگ وبر
این بیماری با لکه ای بنفش بر روی صورت مشخص می شود. این اختلال در اثر مشکلاتی در عروق رخ داده و باعث تفاوت در رنگ چشم ها نیز می شود.
بنابراین می توان نتیجه گرفت که بروز دو رنگی در چشم ها دلایل متفاوتی دارد و نمی توان صرفا مشکلات ژنتیکی را دلیل بروز این تغییر دانست.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگرچه در اکثر موارد دو رنگی چشم ها مادرزادی و خوش خیم است، اما توصیه می شود اگر فرزندتان رنگ چشم های متفاوتی داشت، حتما با پزشک مشورت کنید. پزشک علت بروز تغییر رنگ در چشمان کودک را مشخص خواهد کرد و اگر چشمان او مشکلی نداشته باشد، می تواند از این ویژگی منحصر به فرد و زیبا لذت ببرد.
چشم دو رنگ درمان دارد؟ (درمان هتروکرومیا)
در صورتیکه دو رنگی چشم ها ژنتیکی باشد، نیازی به درمان نیست. اگر دو رنگی چشم ها در اثر یک بیماری رخ داده باشد، درمان آن بیماری می تواند مشکل دو رنگی چشم ها را نیز برطرف کند. با این حال، آسیب های ایجاد شده به رنگدانه های چشم اغلب دائمی است و با درمان بیماری برطرف نخواهد شد.
حتما بخوانید: درمان سریع گودی و سیاهی زیر چشم در خانه
در صورتی که تغییر در رنگ چشم ها به دلیل توزیع نابرابر رنگدانه ملانین باشد، درمان خاصی برای آن وجود ندارد؛ زیرا تهدید و مشکلی برای چشم ها نیست. با این وجود، اگر از تفاوت در رنگ چشمان تان احساس ناراحتی می کنید، می توانید از لنزهای تماسی رنگی برای چشمان تان استفاده کنید. در استفاده از این لنزها نیز بسیار دقت کنید، زیرا در اثر استفاده نادرست خطراتی را برای چشمان تان به همراه خواهد داشت.
سخن آخر
تعداد بسیار کمی از افراد رنگ چشمان متفاوت دارند. این تغییر در اثر تفاوت در میزان ملانین موجود در عنبیه چشم ها رخ داده و دلایل متفاوت از جمله ژنتیکی، بیماری، آسیب دیدگی و .... دارد. اگر تغییر ایجاد شده در اثر بیماری رخ داده باشد، با درمان بیماری معمولا این مشکل رفع خواهد شد. با این حال اگر مشکل ژنتیکی یا توزیع نابرابر ملانین باشد، درمانی برای آن وجود ندارد. اگر این مساله شما را آزار می دهد، می توانید از لنزهای تماسی برای یک رنگ شدن چشمان خود استفاده کنید. اگر هر گونه سوالی در خصوص دو رنگی چشم ها داشتید، لطفا در بخش نظرات زیر با ما به اشتراک بگذارید.