بدهی یکی از مسائل مالی مهم در زندگی افراد است که میتواند بر آرامش ذهنی و کیفیت زندگی اثرگذار باشد. بدهی به معنای پولی است که فرد به شخص یا سازمانی بدهکار است و باید در زمان مشخصی تسویه شود و شامل وام مسکن، وام دانشجویی، وام خودرو و بدهی کارتهای اعتباری میشود. مدیریت درست بدهی، شناخت میزان منطقی آن و پیشگیری از بدهیهای غیرقابل کنترل، به حفظ سلامت مالی کمک میکند و از استرس و مشکلات اقتصادی جلوگیری میکند. در این مقاله از سلام دنیا به بررسی بدهی چیست و انواع بدهی، میزان بدهی منطقی، ورشکستگی و روشهای مدیریت و جلوگیری از بدهی پرداختهایم.
بدهی چیست؟
بدهی یعنی پولی که شما باید به فرد یا سازمانی بپردازید و باید این پول را تا زمان مشخصی تسویه کنید. انواع بدهی شامل وام مسکن، وام دانشجویی، وام خودرو و بدهی کارت های اعتباری میشود. برای اینکه از بدهی خلاص شوید یا گرفتار بدهی نشوید، باید هزینههای خود را کاهش دهید و مدیریت مالی بهتری داشته باشید.
چه میزان بدهی زیاد است؟
در زندگی ممکن است بدهی داشته باشید، اما سوال این است که چه زمانی بدهی زیاد است؟ به طور معمول، بهتر است پرداختهای سالانه بدهیهای شما مثل قسط خودرو، کارت اعتباری و وامهای بانکی، بیشتر از 20 درصد درآمد خالص سالانه شما نباشد. (این 20 درصد شامل هزینههای اجاره یا وام مسکن نیست که معمولاً میتواند تا 30 درصد درآمد باشد).
مثال:
- درآمد خالص سالانه مایکل 30,000 دلار است. آیا بدهی مایکل منطقی است؟
برای محاسبه:
- اول قسطهای ماهانه بدهیها را جمع کنید: 250 دلار قسط خودرو، 60 دلار و 50 دلار قسط کارت اعتباری و 120 دلار قسط وام دانشجویی.
- مجموع قسطهای ماهانه برابر 480 دلار است. برای محاسبه سالانه، این مبلغ را در 12 ضرب میکنیم که میشود 5,760 دلار.
- حالا ببینیم این مبلغ بیشتر از 20 درصد درآمد سالانه مایکل است یا نه. 20 درصد درآمد او یعنی 0.20 ضربدر 30,000 که برابر 6,000 دلار میشود.
حتما بخوانید: چگونه با درآمد کم از بدهی راحت شویم؟
از آنجا که پرداخت سالانه بدهی مایکل (5,760 دلار) کمتر از 6,000 دلار است، میزان بدهی او منطقی و قابل قبول است. پرداخت سالانه بدهیهای مایکل که 5,760 دلار است، از حد 20 درصد درآمدش که 6,000 دلار میشود، بیشتر نیست. اما بهتر است او اگر میتواند، بدهی جدید نگیرد. برای اینکه میزان بدهی خود را بهتر بفهمید، میتوانید از «فرم بررسی بدهی» ما استفاده کنید.
آیا مشکل بدهی زیاد و غیرقابل کنترل دارید؟
اگر بدهی شما خیلی بیشتر از 20 درصد درآمدتان باشد، ممکن است مشکل بدهی زیاد و غیرقابل کنترل داشته باشید. گروه «بدهکاران ناشناس» چند علامت برای این مشکل معرفی کرده است:
- وضعیت مالی شما مشخص نیست: یعنی نمیدانید چقدر پول در حساب دارید، چقدر هزینه ماهانه دارید، نرخ بهره وامها یا جریمهها چقدر است.
- پسانداز خوبی ندارید: برای هزینههای مهم مثل مالیات یا بازنشستگی برنامهریزی نمیکنید و وقتی باید هزینه کنید، غافلگیر میشوید.
- خرید بیش از حد و بدون فکر: ناتوانی در رد کردن پیشنهادهای جذاب، خرید کردن ناگهانی، نگه داشتن برچسب قیمت روی لباسها برای برگشت دادن آنها، و استفاده نکردن از وسایل خریداری شده
- سختی در پرداخت هزینههای ضروری: ناتوانی در پرداخت صورتحسابها و احساس خوشحالی زیاد وقتی توانستهاید آنها را پرداخت کنید
- همیشه با مشکل مالی روبرو بودن: پرداخت بدهیهای یک کارت اعتباری با کارت اعتباری دیگر، برگشت خوردن چکها

- زندگی کردن فقط با پول حقوق ماهانه: ریسک کردن در داشتن بیمه سلامت یا بیمه ماشین، نوشتن چک بدون اینکه موجودی حساب بانکی خود را بدانید
- کار کردن زیاد یا درآمد کم: کار اضافه کردن برای پرداخت بدهیها، قبول کردن شغلی که کمتر از تواناییها و تحصیلات شماست
- چشمپوشی از نیازهای اساسی: صرفنظر کردن از نیازهای پایه زندگی برای پرداخت بدهیها
- داشتن امید غیرواقعی: باور اینکه اگر مشکلات مالی جدی شد، کسی به کمک شما خواهد آمد
ورشکستگی چیست؟
ورشکستگی یک روند قانونی است که به افرادی که نمیتوانند بدهیهایشان را پرداخت کنند، کمک میکند تا از اول شروع کنند. این کار جدی است و نباید آن را راهحل آسان مشکلات مالی دانست. فقط وقتی که همه راههای دیگر را امتحان کردید و شکست خوردید، ورشکستگی را باید انتخاب کنید.
سه نوع ورشکستگی وجود دارد:
- نوع 13 (Chapter 13): وقتی موقتاً نمیتوانید بدهیهایتان را کامل پرداخت کنید، میتوانید آنها را قسطی و طی چند ماه یا سال پرداخت کنید. معمولاً داراییهایتان را از دست نمیدهید، اما باید درآمد ثابتی داشته باشید و موافقت کنید بخشی از آن را به طلبکاران بدهید. دادگاه برنامه پرداخت شما را تأیید میکند و یک مسئول تعیین میشود که پرداختها را جمعآوری و به طلبکاران میدهد و مطمئن میشود که شما طبق برنامه پیش میروید.
حتما بخوانید: بهترین راه پس انداز ماهانه با درآمد کم
- نوع 11 (Chapter 11): این نوع ورشکستگی برای بازسازی کسبوکارهاست. در این حالت، شما میتوانید کسبوکارتان را ادامه دهید، اما باید با توافق طلبکاران و دادگاه، برنامهای برای پرداخت بدهیها داشته باشید. معمولاً مدیر مالی تعیین نمیشود، مگر اینکه قاضی لازم بداند. اگر مدیر مالی انتخاب شود، کنترل کسبوکار و داراییها را به دست میگیرد.
- نوع 7 (Chapter 7): این نوع ورشکستگی برای کسانی است که نمیتوانند بدهیهای خود را پرداخت کنند. ممکن است بتوانید برخی داراییها را نگه دارید، اما مدیر مالی داراییهای ارزشمند باقیمانده را میفروشد تا طلبکاران پولشان را دریافت کنند.
ورشکستگی سوابق بد اعتباری شما را پاک نمیکند و تا 10 سال در پرونده اعتباریتان باقی میماند. همچنین ممکن است گرفتن وام مسکن یا کارت اعتباری را برایتان سخت کند. علاوه بر این، همه بدهیها با ورشکستگی پاک نمیشوند؛ مثلاً مالیاتها، نفقه، حمایت از فرزند، وامهای دانشجویی و جریمههای دادگاه باید همچنان پرداخت شوند. قبل از درخواست ورشکستگی، حتماً با یک مشاور مالی صحبت کنید تا ببینید آیا واقعاً لازم است یا میتوانید با طلبکاران به توافق برسید.
نکاتی برای جلوگیری از داشتن بدهی
برای کمک به پرداخت بدهی یا جلوگیری از آن، میتوانید یکی یا چند مورد از کارهای زیر را انجام دهید:
کارتهای اعتباری
- سودهای بالای کارت را پرداخت نکنید. برای گرفتن کارت با سود کمتر اقدام کنید، اما قبل از امضا کردن قرارداد، شرایط آن را کامل بخوانید.
- بدهیهای کارتهای پرسود را به کارتهایی با سود کم منتقل کنید و سعی کنید بدهیتان را کم کنید.

- اگر میتوانید، کارتهای اعتباری که لازم ندارید را لغو کنید و کارتها را ببرید. به شرکت صادرکننده نامه بزنید و حسابها را ببندید. (قبل از این کار قوانین را چک کنید؛ چون بعضی شرکتها به دلیل بستن حساب، سود
- باقیمانده را بیشتر میکنند. اگر اینطور است، اول بدهی را پرداخت کنید، سپس حساب را ببندید.)
- اگر پسانداز دارید، بخشی از آن را برای پرداخت بدهی استفاده کنید. این کار منطقی است چون سود حساب پسانداز معمولاً پایینتر از هزینه نگهداری بدهی است.
وامهای دانشجویی
- اگر وام دانشجویی زیادی دارید، بهتر است آنها را با هم ادغام کنید. در برنامه فدرال Direct Consolidation Loans میتوانید چند وام دانشجویی خود را تبدیل به یک وام جدید کنید. مزایای این کار شامل این است که هیچ هزینهای برای ادغام نمیپردازید، میتوانید روش پرداخت را انتخاب کنید و فقط با یک وامدهنده سر و کار دارید و یک مبلغ ماهانه پرداخت میکنید.
حتما بخوانید: 14 توصیه وارن بافت برای رسیدن به آزادی مالی
فواید نداشتن بدهی
بدهی خودش بد نیست، ولی مهم است که چگونه آن را کنترل کنیم. وقتی بدهی زیادی نداشته باشید، این مزایا را خواهید داشت:
- بدهی میتواند پول شما را کم کند. اگر بدهی نداشته باشید، پول بیشتری برای خرید چیزهایی که دوست دارید خواهید داشت و نگران پرداخت سود نیستید.
- اگر بدهیهایتان را درست مدیریت نکنید، سابقه اعتباری شما خراب میشود. این موضوع ممکن است وقتی میخواهید شغل پیدا کنید یا وام مسکن بگیرید برایتان مشکل ایجاد کند. با مدیریت درست بدهیها، وضعیت مالی بهتری خواهید داشت.
- بدهی داشتن ممکن است استرسزا باشد و باعث شود روابط خانوادگی و کارتان آسیب ببیند. پس آزاد شدن از بدهی زندگی را راحتتر میکند.

سخن آخر
مدیریت بدهی و آگاهی از میزان آن، نقش مهمی در سلامت مالی و آرامش ذهنی شما دارد. با رعایت نکاتی مانند کنترل کارتهای اعتباری، ادغام وامهای دانشجویی و برنامهریزی برای پرداخت بهموقع بدهیها، میتوان از مشکلات مالی پیشگیری کرد و حتی در صورت بروز بدهیهای سنگین، راهکارهایی مانند ورشکستگی قانونی وجود دارد که میتواند فرصتی دوباره برای شروع فراهم کند. در نهایت، آزادی از بدهی نه تنها امنیت مالی ایجاد میکند، بلکه آرامش و امکان برنامهریزی برای آینده را نیز به همراه دارد.
مطالب مرتبط:
مشاغل خانگی کم هزینه و پر درآمد
روش شارژ دبیت کارت (Debit card)
دیدگاه ها