در اینجا هر آنچه باید درباره محصولات تراریخته (GMO) به عنوان اصطلاحی در دنیای مواد خوراکی باید بدانید و این که چگونه بهترین انتخاب های تغذیه ای را برای کودک تان داشته باشید، بیان خواهیم کرد. ممکن است این عبارت مخفف سه حرفی GMO را شنیده و یا آن را بر روی برچسب های بعضی مواد غذایی مشاهده کرده باشید. اما بسیاری از ما واقعاً نمی دانیم که این عبارت به چه معناست و چرا نام های تجاری آن را از محصولات شان جدا سازی کرده اند (به همین دلیل است که شما معمولاً عبارت non-GMO را بر روی برچسب مواد غذایی مشاهده می کنید). GMO مخفف ارگانیسم های اصلاح شده ژنتیکی می باشد که اساساً مربوط به مواد غذایی می شود که به شیوه ای که در حالت طبیعی روی نمی دهد، تغییر داده شده اند.
مواد غذایی به دلایل مختلفی اصلاح می شوند که بر اساس نظر الیزابت وارد پزشک و نویسنده کتاب بهترین انتظارات: راهنمای تغذیه سالم قبل، در حین و بعد از بارداری، بسیاری از آنها خوب هستند: "اصلاحات در مواد غذایی به مقاوم تر ساختن آنها در مقابل حشرات و بیماری ها، بالا بردن طول عمر نگهداری آنها و سالم تر ساختن آنها انجام می شوند". بر اساس تحقیق جسورانه وی، حدود 80% غذاهای فرآوری شده در آمریکا دارای GMO ها می باشند.
مفهوم تراریخته (GMO) از کجا آمده است؟
یک تاریخچه کوتاه: GMOها چیز جدیدی نیستند. در واقع، انسان ها هزاران سال است که در حال بهینه سازی مواد غذایی هستند بدون آن که از این فرآیند آگاهی داشته باشند. یک تحقیق اخیر دریافته است که سیب زمینی شیرین محصولی طبیعی نبوده و در حدود 8000 سال پیش برخی از کشاورزان بخش های متورم موجود در ریشه های سیب زمینی های معمولی را کاشتند تا محصولی کاملاً جدید تولید کنند. با کشف DNA در اوایل قرن 19، اصلاح مستقیم بعضی محصولات مانند مواد غذایی عملی تر گردید. در سال 1994 اولین گوجه فرنگی اصلاح شده ژنتیکی (Flavr Savr) وارد بازار گردید. این محصول به صورت ژنتیکی مهندسی شده بود تا دوره ماندگاری بیشتری در فروشگاه ها داشته باشد اما موفق نبود زیرا نتوانست طعمی را که محصولات تازه برداشت شده فصلی داشتند، بدست آورد.
کماکان بسیاری از محصولات به صورت ژنتیکی در دهه 1990 اصلاح شدند مانند سویا، ذرت و کتان. تمامی آنها برای مقاومت در مقابل حشرات یا علف کش ها مهندسی شده بودند و برای تولید تجاری تاییدیه دریافت نمودند. جنی اشمیت، پزشک و سرپرست Schmidt Farms Inc در ری در میشیگان توضیح می دهد: "این مساله برای کشاورزان بسیار عالی بود زیرا آنها می توانستند سطح آفت کش ها و سمی بودن علف کش ها با فرمول های قدیمی را که کار با آنها بسیار خطرناک بود، کاهش دهند." به عبارت دیگران کشاورزان مزایای فراوان و معایب کمی در این کار می دیدند.
آیا محصولات تراریخته (GMO) برای انسان و بویژه کودکان مضر هستند؟
واقعیت این است که شواهد بسیار کمی وجود دارند که از این اصل که محصولات تراریخته می توانند برای انسان ها و حتی کودکان مضر باشند، وجود دارند. وارد می گوید: "مواد غذایی اصطلاح شده ژنتیکی تابع قانون بوده و بیش از 20 سال است که بدون خطری استفاده می شوند. سازمان پزشکی آمریکا می گوید محصولات تراریخته برای مصرف اشکالی ندارند زیرا هیچ شواهدی دال بر تاثیرات منفی آنها بر سلامت در تحقیقات علمی یافت نشده است و سازمان بهداشت جهانی نیز با این مساله موافق است."
دیوید فدر، یک خبرنگار حوزه تغذیه توضیح می دهد که خطر مضر بودن GMOها بستگی به آن چیزی دارد که اصلاح شده و همچنین نحوه اصلاح آن چگونه انجام شده است چون تمامی GMOها مشابه یکدیگر نمی باشند. "در دهه های آزمایش GMOها برای محصولات مختلف، تنها یک مورد نوعی اصلاح را نشان داد که ژنی که منجر به ساخته شدن پروتئینی با خطر بالقوه آلرژن را آشکار نمود. این اصلاح بر روی سویا انجام شده و ژنی از آجیل برزیلی را آشکار نمود. البته، تمامی کارها بلافاصله متوقف گردیده و تمامی محصولات در آزمایشگاه نابود شدند. فدر می افزاید که برای این که یک محصول GMO تجاری شده و وارد چرخه تامین مواد غذایی شود، سالها آزمایش و تحقیق صورت می پذیرد. در خصوص ایمنی GMOها برای کودکان و نوزادان، چون یکی از خطرات بالقوه این است که نوعی واکنش بالقوه به یک پروتئین ناشناخته در یک گیاه GMO روی دهد، خطر در واقع همتراز با وجود هرگونه آلرژن بالقوه در همان محصول می باشد.
تحقیقات بر روی GMOها متقاعد کننده می باشد
لازم است اشاره کنیم که سازمان های اصلی در حوزه سلامت مانند سازمان بهداشت جهانی، سازمان پزشکی آمریکا، آکادمی ملی علوم و سازمان پیشرفت های علمی آمریکا همگی توافق دارند که شواهد کافی دال بر تایید این ادعا که GMOها مضر می باشند، تاکنون یافت نشده است. با این وجود، جان بگنولو، پروفسور علوم تغذیه و مدیر تغذیه در Functional Formularies اشاره دارد که به دلیل غیر طبیعی بودن و ایجاد تغییرات در DNA، این مواد می توانند بر میکروبیوم ها یا باکتری های خوب و بد موجود در روده های انسان تاثیر منفی داشته باشند.
یک تحقیق چاپ شده در ژورنال Reproductive Toxicology، به تحلیل سطوح خونی زنان و جنین های آنان پرداخته و وجود سم Bt را که نوعی باکتری است که پروتئین های سمی برای حشرات تولید می کند، کشف کرده است. دکتر بگنولو می گوید: "مواد غذایی که به صورت ژنتیکی اصلاح شده اند تنها منبع سم Bt بوده و با کمک آن محصولات می توانند از خودشان در مقابل حشرات بدون نیاز به حشره کش ها مراقبت نمایند.
یک تحقیق دیگر که توسط علوم محیط زیستی اروپا چاپ شده است اشاره به تاثیرات سلامت احتمالی سم Bt و سایر باقیمانده های مربوط به گیاهان سویای دستکاری شده ژنتیکی در زمین پرداخته است. محققین متوجه یک سری مسائل شدند که انجمن ایمنی مواد غذایی اروپا (EFSA) که مسئول ورود گیاهان سویای دستکاری شده ژنتیکی بوده است، آنها را نادیده گرفته بود. یکی از آنها این بود که چگونه باقیمانده علف کش ها با سم Bt فعل و انفعال ایجاد می کنند (احتمالاً سمی بودن را تشدید می کنند) و دیگری اینکه توسعه آلرژن حاصل از سموم Bt در حبوباتی که از قبل در برابر این آلرژن ها آسیب پذیر بوده اند. به طور کلی، این تحقیق شواهد کلیدی را درباره چندین مساله کلیدی قانونی مربوط به گیاهان سویای دستکاری شده ژنتیکی و تاثیرات بالقوه آنها بر انسان ها را آشکار ساخته است.
باکتری های موجود در بدن برای کودکان در حال رشد بسیار مهم می باشند زیرا در رشد و بلوغ سیستم ایمنی، رشد عصبی، عملکرد سیستم غدد درون ریز، مقاومت در برابر مواد غذایی (حساسیت های غذایی)، عملکرد هاضمه و تقریباً تمامی جنبه های سلامت انسانی می باشند. این مطلب را سارا مورگان که فوق لیسانس تغذیه عملکردی و موسس و مدیرعامل Buddies in my Belly می باشد بیان کرده است. وی می افزاید: سطوح سموم Bt و سایر آفت کش ها و حشره کش ها که گاهی اوقات در GMOها یافت می شوند می تواند بر سیستم عصبی در حال رشد کودکان و باکتری های موجود در بدن آنها (که حدود 70 درصد عملکرد سیستم ایمنی در زندگی را تنظیم می کنند) تاثیر منفی گذارد.
GMOها ممکن است در کجای مواد غذایی کودکان مخفی شده باشند؟
تنها 10 محصول کشاورزی وجود دارند که از USDA مجوز اصلاح ژنتیکی را دریافت کرده اند که عبارتند از ذرت، سویا، کتان، سیب زمینی، پاپایا، کدو، کلزا، یونجه، سیب و چغندر قند. با این وجود، باید اشاره کنیم که GMOها می توانند از طریق مصرف هر گونه محصولات حیوانی که در آنها حیوانات با یک یا چند محصول تراریخته تغذیه شده باشند نیز وارد بدن شوند. جنیفر کاپلان که آشنایی با سیستم های غذایی را در انیستیتوی آشپزی آمریکا در سنت هلنا در کالیفرنیا تدریس می نماید، می گوید: این یعنی که بخش عمده ای از محصولات غذایی مرسومی که در آمریکا تولید می گردد تا حدی به مواد اصلاح شده ژنتیکی آلوده می باشند. بسیاری از مواد غذایی حاوی ذرت و یا سویا و تقریباً تمامی محصولات لبنی مرسوم از شیر گاوهایی استفاده می کنند که با ذرت، سویا و یا کلزای اصلاح شده ژنتیکی تغذیه گردیده اند.
چگونه می توانید تشخیص دهید که یک ماده غذایی به صورت ژنتیکی اصلاح شده است؟
بر اساس نظر تیم دارهام، کشاورز و دستیار پروفسور در علوم کشاورزی و زراعت در کالج Ferrum در ویرجینیای جنوب غربی، حق آگاهی مصرف کنندگان به طور کلی باعث تلاش هایی در زمینه برچسب گذاری شده است. این مساله از لحاظ تاریخی بستگی به ایالات مختلف داشته با این وجود مسئولین فدرال به سرعت دریافتند که قوانین ایالتی قابل اجرا نیستند. بنابراین، USDA در حال حاضر بر روی یک استاندارد برچسب گذاری ملی کار می کند. کماکان مسائل زیادی بایستی در این خصوص برطرف شود مثلاً چه چیزی در اولین گام شامل GMO واقعی می شود. برچسب گذاری از قدیم همراه با خطر بوده است (مانند وجود صدف و تنقلات به عنوان آلرژن ها) با این وجود هیچ گونه نگرانی در خصوص سلامت مرتبط با GMOها کماکان وجود ندارد.
آنچه والدین باید بدانند
اول: کودک شما احتمالاً از جانب GMOها دچار آسیب نخواهد شد زیرا کماکان هیچ شواهدی دال بر مضر بودن آنها یافت نشده است. درحالی که می توانید از اصلی ترین محصولات اصلاح شده ژنتیکی مانند ذرت، سویا، کتان، کلزا، پاپایا، چغندرقند، کدو سبز و کدو حلوایی پرهیز کنید تا میزان قرارگیری کودکتان در معرض این محصولات را به حداقل برسانید، اما نمی توانید 100 درصد رژیم غذایی فاقد GMO داشته باشید. ملانی پاتوک یک متخصص تغذیه کودکان می گوید: "مگر در مواقعی که صرفاً از غذاهای ارگانیک استفاده کنید، نمی توانید به طور کامل از محصولات تراریخته دوری نمایید." وی توصیه می کند که در صورت امکان از مواد غذایی ارگانیک استفاده کنید و همزمان دانش خودتان را در زمینه مواد غذایی دستکاری ژنتیکی نیز تا حدامکان بالا ببرید.