برونشیت، نوعی التهاب دو مجرای هوایی است که از دهان به ریه ها می رسند. این بیماری در اثر عفونت ویروسی در غشاء مخاطی دستگاه تنفسی رخ می دهد، که سبب تولید مخاط بیش تری شده و از خود پاک سازی(تصفیه طبیعی) نایژه جلوگیری می کند. معمولا دو نوع برونشیت حاد و مزمن وجود دارد که علائم و خصوصیات مختلفی دارند.
- باکتری ها یا ویروس ها باعث ایجاد برونشیت حاد می شوند، که خیلی مضر نیست و هیچ میکروبی را از مادر به جنین منتقل نمی کند و با نوشیدن مایعات بیش تر (فاقد کافئین) و الکترولیت قابل درمان است و نیاز به هیچ دارویی ندارد.
- برنوشیت مزمن ممکن است از چند ماه تا چند سال طول بکشد. مخاط معمولا تغییر رنگ می دهد و حتی ممکن است متوجه خون در آن شوید. این عفونت مجددا عود می کند و می تواند به ریه ها آسیب رسانده و عوارض عمده ای ایجاد کند.
علل برونشیت در دوران بارداری
1. ویروس ها
برونشیت در اثر همان ویروس های کروناویروس، ویروس های پارا آنفلوآنزا و راینو ویروس ها ایجاد می شود، که می توانند منجر به سرماخوردگی و آنفولانزا نیز شوند. مخاط در اثر سرماخوردگی، آنفولانزا یا آسم جمع می شود، و می تواند منجر به برونشیت شود. از آن جا که این بیماری مسری است، شخص آلوده به آن می تواند در هنگام سرفه یا عطسه آن را به دیگران منتقل کند.
2. تحریک کننده های تنفسی
سیگار کشیدن، استعمال دخانیات، دود غلیظ، مواد شیمایی، دودهای شیمایی و ذرات گرد و غبار می توانند منجر به برونشیت شوند. تنفس دود و سیگار کشیدن در دوران بارداری، می تواند التهاب موجود را تشدید کرده و در نتیجه برونشیت مزمن رخ دهد. همچنین باعث عوارض مادرزادی و بیماری های دستگاه تحتانی تنفسی کودک می شود.
3. به مدت طولانی در معرض مواد استنشاقی قرار گرفتن
قرار گرفتن در معرض مداوم مواد استنشاقی مانند دانه های گرد و غبار، اسیدهای قوی، آمونیاک، کلر و ... می تواند باعث برونشیت شود.
علائم برونشیت در دوران بارداری
علائم اولیه برونشیت به شرح زیر است:
- تنگی نفس
- گلو درد
- سرفه خشک
- افزایش تدریجی دمای بدن
- خواب آلودگی، ضعف، تحریک پذیری و خستگی
- بی اشتهایی
علائم اولیه بیماری برونشیت، شبیه به علائم اولیه سندرم شدید تنفسی حاد (SARS) است. این علائم را می توان در خانه درمان کرد. برونشیت حاد به طور معمول به مدت 10 تا 12 روز طول می کشد، و اگر علائم در این مدت برطرف نشد، به شکل مزمن ظاهر می شود.
خطرات برونشیت در دوران بارداری
بروز عوارض جدی در اکثر زنان باردار نادر است. خطرات بیش تر به شرح زیر است:
مشکلات تنفسی: برونشیت به دلیل التهاب دیواره های نایژه، باعث جذب نامناسب اکسیژن در ریه ها می شود. این امر باعث محدود شدن رسیدن اکسیژن مورد نیاز به بدن می شود و در نتیجه باعث می شود تنفس کمتر از حد طبیعی انجام شود و اکسیژن لازم برای جنین را کاهش می دهد.
داروهایی که به رشد جنین آسیب می رسانند: موارد خاصی از برونشیت ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیک ها و سایر داروهای قوی داشته باشد. اما این داروها برای رشد جنین مضر هستند. بنابراین، پزشکان استراحت مناسب و احتیاط زیاد را برای درمان برونشیت توصیه می کنند. در صورت عدم موفقیت این خود درمانی ها، با در نظر گرفتن مزایا و معایب در این شرایط، داروهایی را تجویز می کنند.
ذات الریه: در بعضی موارد، برونشیت همراه با تب خفیف رخ می دهد. هنگامی که دمای بدن افزایش پیدا می کند، کودک در حال رشد در معرض خطر بالایی قرار دارد. به ویژه ممکن است در صورت بروز ذات الریه یا تجربه علائم مشابه، از تب بالا رنج ببرید. پزشکان در صورت لزوم، ممکن است داروهایی را تجویز کنند.
بی اشتهایی: برونشیت می تواند بر اشتهای شما تاثیر بگذارد. وقتی کمتر غذا می خورید، کودکتان مواد مغذی کافی را دریافت نمی کند. بنابراین، سلامت و رشد کودک را در حالت کلی مختل می کند.
درمان خانگی برونشیت
اگر علائم بیماری تان خفیف است، می توانید از برخی درمان های خانگی برای کمک به کاهش علائم بهره ببرید.
مایعات زیاد به ویژه نوشیدنی های گرم مصرف کنید. برخی از گزینه های خوبی که می توانید امتحان کنید، به شرح زیر است:
- چای همراه با عسل، تمشک، لیمو
- شیر گرم و افزودنی هایی مانند پودر زردچوبه که خاصیت آنتی بیوتیکی طبیعی دارد.
- جوشانده های تهیه شده از گیاهان دارویی مانند مریم گلی، آویشن، پونه کوهی، گیاه پای خر (مادر و نامادری).
- استراحت طولانی داشته باشید تا سیستم ایمنی بدن تان تقویت شود، زیرا این امر به نابودی ویروس کمک می کند.
- سیر و پیاز خام نیز از عوامل ضد ویروسی فوق العاده محسوب می شوند. برای برطرف شدن علائم، می توانید دو مرتبه در روز سیر یا پیاز خرد شده را با عسل ترکیب کرده و بخورید.
- با قرار دادن گچ خردل نیز می توانید سینه و پشت خود را گرم کنید. این کار به تسکین احتناق قفسه سینه کمک می کند.
- استفاده از دستگاه های رطوبت ساز یا استنشاق بخار می تواند مشکل تنفس را کنترل کند. این کار می تواند مخاط را شل کرده و سرفه کردن را راحت تر کند.
- مرطوب نگه داشتن مجاری تنفسی نیز می تواند به شما کمک کند. می توانید محلول نمکی با استفاده از آب گرم (240 میلی لیتر) و نمک (نصف قاشق چایخوری) و جوش شیرین (نصف قاشق چایخوری) تهیه کنید. به سمت سینک دست شویی خم شوید که سر شما باید زاویه 45 درجه داشته و سوراخ بینی شما به سمت سینک ظرف شویی باشد. در حالی که با بینی خود نفس می کنید، این محلول را وارد یکی از سوراخ های بینی خود کنید. مایعی که از یک سوراخ بینی وارد می شود، از سوراخ دیگر بیرون می ریزد. بنابراین، مخاط را شسته و کمک می کند که حس آب ریزش بینی کمتری داشته باشید. این کار را سه تا چهار مرتبه در روز تکرار کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
با این وجود، برخی از شرایط از جمله موارد زیر، ممکن است نیاز به توجه فوری پزشک داشته باشد:
- سرفه مداوم همراه با درد قفسه سینه
- خون سرفه کردن
- مخاط همراه با خلط چرکی
- تنگی نفس (کم آوردن نفس)
- تب بیش تر از 43 درجه
پزشک قبل از انجام هر گونه درمانی، با دقت هم شرایط مادر و هم جنین را کنترل می کند. اگر این مورد شدید باشد، او عملکرد ریه ها و شدت آسیب را بررسی می کند.
نحوه تشخیص برونشیت
- تشخیص اولیه شامل معاینه فیزیکی دقیق خانم باردار بر اساس علائم بالینی است. پزشک حنجره را معاینه کرده تا متوجه قرمزی ظاهر و تورم آن شود که در هنگام دم و بازدم اتفاق می افتد. او همچنین لوزه ها را بررسی می کند، که واکنشی دردناک به گرفتگی غدد لنفاوی دارد. او می تواند با شنیدن صدای تنفس (گوش دادن به صدای تنفس)، میزان و عمق مخاط انباشته شده در مجاری هوایی را مشخص می کند.
- آزمایشات پزشکی تشخیص دقیق تری را ارائه می دهند و تجزیه و تحلیل کلی خون به تعیین علائم التهاب، افزایش میزان هموگلوبین خون (Hb) و هماتوکریت (Ht) و خلط تولید شده کمک می کند. آزمایش «رنگ آمیزی گرم خلط»، برای بررسی حسایت به آنتی بیوتیک ها برای تعیین درمان مناسب انجام می شود.
- در موارد نادر و شدید، عکس برداری از قفسه سینه برای بررسی میزان برونشیت انجام می شود. با این وجود، احتمالا از انجام این کار به علت خطراتی که برای جنین دارد، اجتناب می شود.
- یک آزمایش «تعیین درصد گلبول های سفید خون» نیز برای بررسی علائم بیماری های تنفسی دیگر، مانند ذات الریه، سل، سیاه سرفه، نیز انجام می شود، که می توانند علائم مشابهی داشته باشند.
درمان برونشیت در دوران بارداری
- پس از تشخیص، اگر پزشک مشکوک به برونشیت به دلیل عفونت های باکتریایی باشد، ممکن است داروهایی را تجویز کند. او پس از مقایسه خطرات بالقوه و مزایای استفاده از داروها، با احتیاط عمل می کند.
- آنتی بیوتیک ها تنها گزینه درمانی این بیماری محسوب نمی شود، زیرا علت ابتلا به برونشیت می تواند ویروسی باشد، در این خصوص بیماری خود به خود با گذشت چند روز بهبود پیدا می کند. اما اگر علائم بعد از چند روز نیز ادامه داشتند، باید جهت تجویز بهتر برای کنترل علائم، با پزشک مشورت کنید. پزشک همچنین ممکن است گزینه های درمانی مانند برونکودیلا دیلاتورها، اکسپکتورات سرفه، و داروهای ضد التهاب را تجویز کند.
- اگرچه دور ماندن از ابتلا به برونشیت امکان پذیر نیست، اما برخی از اقدامات به حداقل رساندن آن کمک می کند.
- سیگار را ترک کرده و از قرار گرفتن در معرض دود سیگار افراد دیگر اجتناب کنید.
- از افرادی که به برونشیت مبتلا هستند، دور بمانید. اگر متوجه شدید که هر شخصی در اطراف شما به سرما خوردگی یا آنفولانزا دچار شده است، از ماسک استفاده کنید.
- مرتبا دستان خود را بشوئید و از ضد عفونی کننده الکلی استفاده کنید. این کار خطر انتقال این عفونت ویروسی را کاهش می دهد.
- قرار گرفتن در معرض محرک هایی مانند دود شیمایی، و تمیزکننده های خانگی را محدود کنید، زیرا باعث تحریک بیش تر دیواره های نایژه می شود و شما را در معرض خطر عفونت ویروسی قرار می دهد.
آیا استروئیدها برای برونشیت در دوران بارداری بی خطر هستند؟
در صورت موارد شدید ابتلا به برونشیت، پزشک ممکن است داروهای استروئیدی تجویز کند. اگرچه مصرف آن ها در دوران بارداری ترسناک به نظر می رسد، اما پزشکان برای معالجه بیماری های مختلف از آن استفاده می کنند.
منبع: momjunction